Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵
ویرایش
جز (ویرایش) |
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
'''صابئین''' یا | '''صابئین''' یا '''صابئین مندایی''' گروهی که خود را پیرو [[حضرت یحیی]] میدانند. درفش نماد آنان است. البته صابئین برای اشاره به گروههای مختلف اعتقادی از [[مسلمانان]] تا ستارهپرستها نیز به کار میرفته است. | ||
==معنای لغوی و اصطلاحی== | ==معنای لغوی و اصطلاحی== | ||
«صابئین» از ماده «صَبَأَ» به معنای تغییر دین میباشد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> براساس این معنا، هر شخصی که دین خود را تغییر داده باشد، میتوان صابئی نامید.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در نتیجه تعبیر صابئین بر افراد و گروههای مختلفی از مسلمانان<ref>صالحی | «صابئین» از ماده «صَبَأَ» به معنای تغییر دین میباشد.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> براساس این معنا، هر شخصی که دین خود را تغییر داده باشد، میتوان صابئی نامید.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۷.</ref> در نتیجه تعبیر صابئین بر افراد و گروههای مختلفی از مسلمانان<ref>صالحی دمشقی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۰۴.</ref> تا افرادی که یقین در مشرک بودن آنها وجود دارد، اطلاق شده است.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۱.</ref> | ||
[[قرآن]] در سه آیه<ref>سوره بقره آیه۶۲، سوره مائده آیه ۶۹، سوره حج آیه۱۷.</ref> کلمه «الصابئون» و «الصابئین» را استفاده کرده است و هیچ توضیحی پیرامون آنها نمیدهد. به همین جهت [[مفسران]] اختلافات فراوانی در مورد این گروه دارند و [[فقیهان]] نیز اقوال و گفتارهای مختلفی در مورد آنان ارائه کردهاند.<ref>[https://archive.org/stream/Pdfarabic54/pdfarabic54#page/n7/mode/2up رشدی علیان، مساعد قسم الدین، الصابئة، ص۳۷۶- ۳۷۷.]؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۷۰.</ref> | [[قرآن]] در سه آیه<ref>سوره بقره آیه۶۲، سوره مائده آیه ۶۹، سوره حج آیه۱۷.</ref> کلمه «الصابئون» و «الصابئین» را استفاده کرده است و هیچ توضیحی پیرامون آنها نمیدهد. به همین جهت [[مفسران]] اختلافات فراوانی در مورد این گروه دارند و [[فقیهان]] نیز اقوال و گفتارهای مختلفی در مورد آنان ارائه کردهاند.<ref>[https://archive.org/stream/Pdfarabic54/pdfarabic54#page/n7/mode/2up رشدی علیان، مساعد قسم الدین، الصابئة، ص۳۷۶- ۳۷۷.]؛ شیخ مفید، المقنعه، ۱۴۱۳ق، ص۲۷۰.</ref> | ||
==مسلمانان صابئی== | ==مسلمانان صابئی== | ||
[[مشرک|مشرکان]] مکه، [[پیامبر اسلام]] را «الصابئ» خطاب میکردند.<ref>بلاذری، | [[مشرک|مشرکان]] مکه، [[پیامبر اسلام]] را «الصابئ» خطاب میکردند.<ref>بلاذری، أنساب الأشراف، ۱۴۱۷ق، ج۱۰، ص۲۸۷.</ref> | ||
[[ابنمنظور]] معتقد است علت این تعبیر | [[ابنمنظور]] معتقد است علت این تعبیر چنین بوده که در نگاه [[قریش]]، پیامبر اسلام دین خود را تغییر داده و خود را مسلمان خوانده است. به همین جهت در مورد ایشان تعبیر الصابئ استفاده میشده است.<ref>ابن منظور، لسان العرب، ۱۴۱۴ق، ج۱، ص۱۰۸.</ref> | ||
همچنین گاه برای برخی مسلمانان نیز تعبیر «الصابئ» استفاده میشد<ref>صالحی | همچنین گاه برای برخی مسلمانان نیز تعبیر «الصابئ» استفاده میشد<ref>صالحی دمشقی، سبل الهدی، ۱۴۱۴ق، ج۶، ص۲۰۴.</ref>. برخی از قبائل نیز برای اینکه مسلمان شدن خود را نشان دهند از تعبیر «صبأنا صبأنا» استفاده میکردند.<ref>ابن کثیر، البدایةوالنهایة، ۱۴۰۷ق، ج۶، ص۳۲۳.</ref> | ||
==صابئه حران== | ==صابئه حران== | ||
در مورد این گروه بحثهای بسیاری وجود دارد. این گروه را فرقهای مشرک دانستهاند.<ref>فضل الله، | در مورد این گروه بحثهای بسیاری وجود دارد. این گروه را فرقهای مشرک دانستهاند.<ref>فضل الله، تفسیر من وحی القرآن، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۷۱.</ref> | ||
برخی از محققان اینان را پیرو فلسفه یونانیان دانستهاند.<ref>مسعودی، | برخی از محققان اینان را پیرو فلسفه یونانیان دانستهاند.<ref>مسعودی، مروج الذهب، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۱۱۰.</ref> [[شهرستانی]] در کتاب الملل و النحل به تفصیل از این گروه صحبت کرده است.<ref>شهرستانی،کتاب الملل و النحل، ج۲، ص۶-۶۰.</ref> | ||
در هر صورت مقصود از تعبیر «الصابئین» در قرآن، شامل این گروه نمیباشد.<ref>طباطبایی، | در هر صورت مقصود از تعبیر «الصابئین» در قرآن، شامل این گروه نمیباشد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref> | ||
==صابئان مندایی== | ==صابئان مندایی== | ||
[[پرونده:درفش؛ نماد دین صابئی.jpg|150px|بندانگشتی|درفش؛ نماد دین صابئی.]] | [[پرونده:درفش؛ نماد دین صابئی.jpg|150px|بندانگشتی|درفش؛ نماد دین صابئی.]] | ||
امروزه صابئان تنها بر یک گروه اطلاق میگردد که آنان را «صابئان مندایی» مینامند. این گروه خود را پیرو [[حضرت یحیی]] میدانند. آنان معابدی از نی و گِل، کنار رودخانهها بنا میکنند.<ref>توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ جهان، ۱۳۸۹ش، ص۷۷.</ref> و آنها را «المندی» مینامند که قواعد خاصی نیز در طریقه ساخت و جزئیات آن وجود دارد.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۱۵۶.</ref> | امروزه صابئان تنها بر یک گروه اطلاق میگردد که آنان را «صابئان مندایی» مینامند. این گروه خود را پیرو [[حضرت یحیی]] میدانند. آنان معابدی از نی و گِل، کنار رودخانهها بنا میکنند.<ref>توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ جهان، ۱۳۸۹ش، ص۷۷.</ref> و آنها را «المندی» مینامند که قواعد خاصی نیز در طریقه ساخت و جزئیات آن وجود دارد.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۱۵۶.</ref> | ||
برخی از مفسران مقصود از «الصابئان» در قرآن را همین گروه دانستهاند.<ref>طباطبایی، | برخی از مفسران مقصود از «الصابئان» در قرآن را همین گروه دانستهاند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref> | ||
این گروه خود را پیرو حضرت یحیی(ع) دانسته و کتاب خود را نیز نازل شده بر ایشان | این گروه خود را پیرو حضرت یحیی(ع) دانسته و کتاب خود را نیز نازل شده بر ایشان میدانند.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۷ق، ج۱۴، ص۳۵۸.</ref> | ||
بنابر اعتقاد برخی از [[مراجع تقلید شیعه]]، صابئیها از [[اهل کتاب]] بوده و پاک هستند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=23 استفاتائات آیت الله خامنهای.]</ref> | بنابر اعتقاد برخی از [[مراجع تقلید شیعه]]، صابئیها از [[اهل کتاب]] بوده و پاک هستند.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?id=23 استفاتائات آیت الله خامنهای.]</ref> | ||
نجوم در نزد صابئیها بسیار مهم است.<ref>برای اطلاعات بیشتر در این زمینه | نجوم در نزد صابئیها بسیار مهم است.<ref>برای اطلاعات بیشتر در این زمینه رجوع کنید به: [http://www.mandaeanunion.org/ar/views/item/1673-astronomy-mandaean التّنْجِیم فی العقیدة المندائیة الصابئیة.]</ref> | ||
===کتاب و شریعت=== | ===کتاب و شریعت=== | ||
صابئیان دارای کتب مقدس متعددی میباشد که بر انبیای متعددی از آدم تا حضرت یحیی نازل شده است.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۱۰۱- ۱۰۷.</ref> | صابئیان دارای کتب مقدس متعددی میباشد که بر انبیای متعددی از آدم تا حضرت یحیی نازل شده است.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۱۰۱- ۱۰۷.</ref> | ||
دین صابئی دارای احکام نیز میباشد. آنها در سه نوبت صبح، ظهر و غروب، نماز میخوانند.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۹۰.</ref> و در طول سال، سی و شش روز را روزه میگیرند.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۹۳.</ref> | دین صابئی دارای احکام نیز میباشد. آنها در سه نوبت صبح، ظهر و غروب، نماز میخوانند.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۹۰.</ref> و در طول سال، سی و شش روز را روزه میگیرند.<ref>سبهانی، رووف، الصابئه المندائیه فی ایران، ۱۴۲۷ق، ص۹۳.</ref> | ||
صابئیان پنج عید دارند که هر یک فلسفه و گاه احکام خاص به خود را دارند.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1820-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%B9-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9-%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D8%B1-mandaean نزار یاسر الحیدر، | صابئیان پنج عید دارند که هر یک فلسفه و گاه احکام خاص به خود را دارند.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1820-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%86%D8%AC%D8%A9-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%A7%D9%8A-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%8A%D8%A7%D9%85-%D8%A7%D9%84%D8%A8%D9%8A%D8%B6%D8%A7%D8%A1-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AE%D9%84%D9%8A%D9%82%D8%A9-%D8%B9-%D8%B9%D9%8A%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9-%D9%86%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D9%8A%D8%A7%D8%B3%D8%B1-%D8%A7%D9%84%D8%AD%D9%8A%D8%AF%D8%B1-mandaean نزار یاسر الحیدر، «البنجة، البرونای، الایام البیضاء، عید الخلیقة، عید الربیع».]</ref> | ||
غسل در ادبیات دینی صابئیها نقش پر رنگی را دارا است و غسل در آب برای کسب نور و قبول رنگ حی نورانی (خداوند) است. این غسل گاه در آب جاری مانند رودخانهها و گاه به اقتضای شرائط، در آب غیر جاری انجام میپذیرد.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1534-%D8%A8%D9%8A%D9%80%D9%80%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A8%D9%80%D9%80%D8%A7%D8%BA%D9%80%D9%80%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%80%D9%80%D9%85%D9%8A%D9%80%D9%80%D8%AF | غسل در ادبیات دینی صابئیها نقش پر رنگی را دارا است و غسل در آب برای کسب نور و قبول رنگ حی نورانی (خداوند) است. این غسل گاه در آب جاری مانند رودخانهها و گاه به اقتضای شرائط، در آب غیر جاری انجام میپذیرد.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1534-%D8%A8%D9%8A%D9%80%D9%80%D9%86-%D8%A7%D9%84%D8%B5%D8%A8%D9%80%D9%80%D8%A7%D8%BA%D9%80%D9%80%D8%A9-%D9%88%D8%A7%D9%84%D8%AA%D8%B9%D9%80%D9%80%D9%85%D9%8A%D9%80%D9%80%D8%AF قیس مغشغش السعدی، بین الصباغة والتعمید.]</ref> | ||
===درفش=== | ===درفش=== | ||
درفش با دو چوب که با طناب سفید به هم وصل شدهاند و پارچهای | درفش با دو چوب که با طناب سفید به هم وصل شدهاند و پارچهای سفید از حریر بر روی آن قرار داده شده، مزین شده و در بالای چوب حلقهای از برگ درخت یاس وجود دارد. درفش آرم مذهبی صابئین مندائی است.<ref>[http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1829-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D9%83%D9%84%D9%81-mandaean تحسین مهدی مکلف، الدرفش (درافشا) - شعار الصابئة المندائیین ورمزهم الدینی.]</ref> | ||
==مطالعه بیشتر== | ==مطالعه بیشتر== | ||
* الخامنئی، سید علی، الصابئة: حکمهم الشرعی و حقیقتهم الدینیة، مجله المنهاج، شماره۹، ۱۳۷۷ش. | * الخامنئی، سید علی، الصابئة: حکمهم الشرعی و حقیقتهم الدینیة، مجله المنهاج، شماره۹، ۱۳۷۷ش. | ||
* | * فاریاب، محمد حسین، جستاری در صابئان، مجله معرفت، شماره۱۳۲، ۱۳۸۷ش. | ||
* تاردیو، میشیل، صابئه القرآن و صابئه حران، ترجمه: سلمان حرفوش، دمشق، دارالحصاد، ۱۹۹۹م. | * تاردیو، میشیل، صابئه القرآن و صابئه حران، ترجمه: سلمان حرفوش، دمشق، دارالحصاد، ۱۹۹۹م. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس۲}} | {{پانویس۲}} | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: میر دامادی، جمال | * ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، محقق و مصحح: میر دامادی، جمال الدین،دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع،دار صادر، بیروت، چاپ سوم، ۱۴۱۴ق. | ||
* ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، | * ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق: عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، بیروت،دار الکتب العلمیة، چاپ اول، ۱۴۱۵ق. | ||
* ابن کثیر | * ابن کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، بیروت،دار الفکر، ۱۴۰۷ق. | ||
* بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، | * بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق: زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، بیروت،دار الفکر، چاپ اول، ۱۴۱۷ق. | ||
* [http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1829-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D9%83%D9%84%D9%81-mandaean | * [http://www.mandaeanunion.org/ar/culture/item/1829-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D8%B1%D9%81%D8%B4-%D8%AF%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%B4%D8%A7-%D8%AA%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D9%83%D9%84%D9%81-mandaean تحسین مهدی مکلف، الدرفش (درافشا) - شعار الصابئة المندائیین ورمزهم الدینی.] | ||
* توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ جهان، تهران، سمت، ۱۳۸۹ش، | * توفیقی، حسین، آشنایی با ادیان بزرگ جهان، تهران، سمت، ۱۳۸۹ش، | ||
* [https://archive.org/stream/Pdfarabic54/pdfarabic54#page/n7/mode/2up رشدی علیان، مساعد قسم الدین، الصابئة، ص۳۷۶- ۳۷۷.] | * [https://archive.org/stream/Pdfarabic54/pdfarabic54#page/n7/mode/2up رشدی علیان، مساعد قسم الدین، الصابئة، ص۳۷۶- ۳۷۷.] | ||
خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
* شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، المقنعة، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | * شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، المقنعة، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق. | ||
* شهرستانی،کتاب الملل و النحل، قاهره، مکتبه الانجلو المصریه، بیتا. | * شهرستانی،کتاب الملل و النحل، قاهره، مکتبه الانجلو المصریه، بیتا. | ||
* صالحی | * صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد،دار الکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق. | ||
* طباطبائی، سید محمد | * طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق. | ||
* فضل الله، سید محمد حسین، تفسیر من وحی | * فضل الله، سید محمد حسین، تفسیر من وحی القرآن،دار الملاک للطباعة و النشر، بیروت، چاپ دوم، ۱۴۱۹ق. | ||
* مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: داغر، | * مسعودی، ابو الحسن علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، تحقیق: داغر، اسعد،دار الهجرة، قم، چاپ دوم، ۱۴۰۹ق. | ||
[[رده:اهل کتاب]] | [[رده:اهل کتاب]] | ||
[[رده:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | [[رده:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | ||
[[رده:اقلیتهای دینی در ایران]] | [[رده:اقلیتهای دینی در ایران]] |