۱۶٬۳۶۲
ویرایش
اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب): تفاوت میان نسخهها
جز
بدون خلاصۀ ویرایش
Hasanejraei (بحث | مشارکتها) (ویکیسازی تا ویژگیها) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| مجموعه = | | مجموعه = | ||
| موضوع = [[مقتل]] درباره [[ | | موضوع = [[مقتل]] درباره [[واقعه کربلا]] | ||
| تاریخ نگارش = قرن هفتم | | تاریخ نگارش = قرن هفتم | ||
| سبک = وقایعنگاری | | سبک = وقایعنگاری | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا ''' | '''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''اَلمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، از [[مقتل|مقتلنگاریهای]] مشهور [[شیعیان]] در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و شهادت [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید ابن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و بهصورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف کرده و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر نموده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است؛ از جمله ترجمه [[سید احمد فهری]] با نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و برگردان [[محمدمحمدی اشتهاردی]] با نام «غمنامه کربلا». | ||
==جایگاه کتاب لهوف== | ==جایگاه کتاب لهوف== | ||
کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف، مشهور به کتاب لهوف، | کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف، مشهور به کتاب لهوف، از کتابهای مقتلنگاری شیعه درباره [[واقعه کربلا]] و به زبان عربی است. این کتاب نوشته [[سید ابن طاووس]] است و در [[قرن هفتم هجری]] تدوین شده، اما در کنار منابع و مقاتل دست اول قرار گرفته است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> | ||
روایات این کتاب بدون ذکر اسناد آنها نقل شده و به گفته [[محدث نوری]]، از محدثان قرن چهاردهم، اتقان لازم را ندارد.<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و نیز ادعا شده که ضعفهای فراوانی در بخشهای مختلف دارد؛<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> با این حال شهرت آن بهقدری است که اکثر نویسندگان آثار مرتبط با عاشورا به این کتاب مراجعه و مرثیهخوانان نیز به آن تکیه میکنند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> و [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|قاضی طباطبائی]] این کتاب را در ردیف معتبرترین مقاتل دانسته که هیچ مقتلی را بدین حد از اعتبار نمیداند.<ref>قاضی طباطبائی، تحقیق در اول اربعین سید الشهداء، ۱۳۸۳ش، ص۴.</ref> به گفته نویسنده | روایات این کتاب بدون ذکر اسناد آنها نقل شده و به گفته [[محدث نوری]]، از محدثان قرن چهاردهم، اتقان لازم را ندارد.<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و نیز ادعا شده که ضعفهای فراوانی در بخشهای مختلف دارد؛<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> با این حال شهرت آن بهقدری است که اکثر نویسندگان آثار مرتبط با عاشورا به این کتاب مراجعه و مرثیهخوانان نیز به آن تکیه میکنند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> و [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|قاضی طباطبائی]] این کتاب را در ردیف معتبرترین مقاتل دانسته که هیچ مقتلی را بدین حد از اعتبار نمیداند.<ref> قاضی طباطبائی، تحقیق در اول اربعین سید الشهداء، ۱۳۸۳ش، ص۴.</ref> به گفته نویسنده کتابِ معرفی و نقد منابع عاشورا، پذیرفته شدن سخنان سید ابن طاووس ناشی از جایگاه معنوی او است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref> | ||
شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به فارسی ترجمه و منتشر شود<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> و نیز ناشران گوناگون در نقاط مختلفی مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]] آن را منتشر کردهاند.<ref>ابنطاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref> | شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به فارسی ترجمه و منتشر شود<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> و نیز ناشران گوناگون در نقاط مختلفی مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]] آن را منتشر کردهاند.<ref>ابنطاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref> | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
=== درباره مؤلف === | === درباره مؤلف === | ||
{{اصلی|سید بن طاووس}} | {{اصلی|سید بن طاووس}} | ||
نویسنده کتاب اللهوف، سید رضیالدین علی بن موسی بن جعفر ابنطاووس مشهور به سید ابن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> از عالمان و نویسندگان شیعه در قرن هفتم هجری و [[حله (شهر)| | نویسنده کتاب اللهوف، سید رضیالدین علی بن موسی بن جعفر ابنطاووس مشهور به سید ابن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref> کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> از عالمان و نویسندگان شیعه در قرن هفتم هجری و اهل [[حله (شهر)|حِلّه]] است. او از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد عالمانی چون [[علامه حلی]] و [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref> ابنطاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابنطاووس، قم، ص۳۱-۳۲.</ref> | ||
سید ابنطاووس «جمال العارفین» خوانده شده و این لقب بهسبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان و حالات عرفانی دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref> وی حدود ۵۰ کتاب دارد که [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]]، [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] نمونهای از آنها است. | سید ابنطاووس «جمال العارفین» خوانده شده و این لقب بهسبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان و حالات عرفانی دانسته شده است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref> وی حدود ۵۰ کتاب دارد که [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]]، [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] نمونهای از آنها است. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
=== ویژگیهای محتوایی=== | === ویژگیهای محتوایی=== | ||
عاشوراپژوهان و محققان کتابهای تاریخی ویژگیهایی را برای کتاب لهوف شمردهاند. | عاشوراپژوهان و محققان کتابهای تاریخی ویژگیهایی را برای کتاب لهوف شمردهاند. | ||
* به گفته [[محمد | * به گفته [[محمد اسنفدیاری]]، عاشوراپژوه، نویسنده کتاب لهوف نخستین کسی است که [[قیام امام حسین(ع)]] را بر اساس شهادت عرفانی تبیین کرده است. <ref> اسفندیاری، عاشوراشناسی، ۱۳۸۷ش، ص۷۰.</ref> و به نوعی تحلیل او از واقعه عاشورا را صوفیانه تلقی کردهاند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۲۷.</ref> | ||
* حذف اَسناد و شکل داستانی لهوف را از ضعفهای علمی آن دانستهاند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراقآمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | * حذف اَسناد و شکل داستانی لهوف را از ضعفهای علمی آن دانستهاند. نویسنده در این کتاب از نقل مطالب اغراقآمیز که در کتب دیگر وجود داشته، خودداری کرده است.<ref> حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* یکی از نقاط قوت لهوف را نقل کامل خطبههای امام سجاد(ع) در [[خطبه امام سجاد در شام|شام]] و [[خطبه امام سجاد در کوفه|کوفه]]، حضرت زینب(س) در [[خطبه حضرت زینب در شام|شام]] و [[خطبه حضرت زینب در کوفه|کوفه]] و [[خطبه فاطمه صغری در کوفه|فاطمه دختر امام حسین(ع)]] دانستهاند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | * یکی از نقاط قوت لهوف را نقل کامل خطبههای امام سجاد(ع) در [[خطبه امام سجاد در شام|شام]] و [[خطبه امام سجاد در کوفه|کوفه]]، حضرت زینب(س) در [[خطبه حضرت زینب در شام|شام]] و [[خطبه حضرت زینب در کوفه|کوفه]] و [[خطبه فاطمه صغری در کوفه|فاطمه دختر امام حسین(ع)]] دانستهاند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* کتاب لهوف همچنین مطالبی دارد که پیشتر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[ | * کتاب لهوف همچنین مطالبی دارد که پیشتر در مقاتل نیامده است، مانند نامه امام حسین(ع) به [[بنیهاشم]] و خبر دادن آن حضرت از شهادتش با جمله «ان الله شاء ان یرانی قتیلاً»، بازگشت [[اسیران کربلا|اسیران]] به کربلا در روز [[اربعین حسینی|اربعین]] و برخی از گزارشهای دیگر.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۱۵-۲۲۸.</ref> گفته شده شاید شهرت عمومی این مطالب در آن دوره به اضافه باورهای شیعی همچون [[علم غیب امامان|علم غیب امام]]، سبب شده ابن طاووس این گزارشها را تاریخی تلقی کرده و در کتاب خود ذکر کند.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۲۹.</ref> و نیز ممکن است این مطالب ناشی از این باشد که کتاب مربوط به دوره جوانی نویسنده است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۳۴.</ref> چنان که محدث نوری نیز مطالب اشتباه کتاب را ناشی از جوانی نویسنده دانسته است. <ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵.</ref> | ||
* نویسنده نگاه متفاوتی به عزاداری برای امام حسین(ع) دارد و مینویسد اگر توصیه ائمه به عزاداری نبود شایسته بود که مردم در روز عاشورا شادی کنند.<ref>ابن طاووس، الملهوف، ۱۳۷۵ش، ص۸۳</ref> این نگاه همسان با نگاه صوفیان دانسته شده و مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ۲۲۷-۲۲۸.</ref> | * نویسنده نگاه متفاوتی به عزاداری برای امام حسین(ع) دارد و مینویسد اگر توصیه ائمه به عزاداری نبود شایسته بود که مردم در روز عاشورا شادی کنند.<ref>ابن طاووس، الملهوف، ۱۳۷۵ش، ص۸۳</ref> این نگاه همسان با نگاه صوفیان دانسته شده و مورد انتقاد قرار گرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ۲۲۷-۲۲۸.</ref> | ||
==منابع اصلی و نسخههای لهوف== | ==منابع اصلی و نسخههای لهوف== | ||
[[محمدهادی یوسفی غروی]] تاریخپژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارشهای مقتل الحسین را از [[الفتوح|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> نویسنده کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا این سخن را نپذیرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی|صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ نیز معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> و به دلیل استفاده زیاد از الفتوح و خوارزمی که یکی رویکرد داستانی دارد و دیگری خطابی است، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان میدهد..<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref> | [[محمدهادی یوسفی غروی]] تاریخپژوه معاصر، لهوف را همان کتاب [[مقتل الحسین (خوارزمی)|مقتل الحسین خوارزمی]] دانسته که علاوه بر آن مطلب جدیدی ندارد و معتقد است که بسیاری از گزارشهای مقتل الحسین را از [[الفتوح (کتاب)|کتاب الفتوح ابن اعثم]] گرفته است در حالی که در کتاب الفتوح اشتباه وجود دارد.<ref>[https://www.hawzahnews.com/news/322894 اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی]، خبرگزاری رسمی حوزه.</ref> نویسنده کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا این سخن را نپذیرفته است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref> [[مصطفی صادقی کاشانی|صادقی کاشانی]] پژوهشگر تاریخ نیز معتقد است لهوف و [[مثیر الاحزان و منیر سبل الاشجان (کتاب)|مثیر الاحزان]] که متنی نزدیک به هم دارند هر دو برگرفته از منبع سومی هستند که آن منبع برای ما شناخته نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۵۰-۵۱.</ref> و به دلیل استفاده زیاد از الفتوح و خوارزمی که یکی رویکرد داستانی دارد و دیگری خطابی است، این دو ویژگی در لهوف نیز خود را نشان میدهد..<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۷۹.</ref> | ||
=== نسخههای خطی کتاب === | === نسخههای خطی کتاب === | ||
به گفته صادقی کاشانی هیچ نسخهای از لهوف به خط مؤلف در دسترس نیست<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۹.</ref> و کهنترین نسخه موجود از کتاب لهوف مربوط به نیمه دوم قرن دهم است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref>همچنین از زمان نوشته شدن لهوف تا قرن دهم هیچ کتابی از لهوف چیزی نقل نکرده است و نخستین کتابی که مطلبی را به لهوف ارجاع داده است کتاب [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|تسلیة المُجالِس]] نوشته [[ابیطالب حائری کرکی]] است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> بیشترین ارجاع به لهوف را علامه مجلسی در کتابهای خود داشته است<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> و به طور کلی این کتاب در ایران در دوران صفویه و قاجار مورد توجه قرار گرفت.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> به همین دلیل همه نسخههای خطی این کتاب مربوط به همین دوره زمانی است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> شماری از این نسخههای خطی و چاپهای سنگی در مقدمه حسون(تبریزیان) بر الملهوف<ref>تبریزیان، مقدمه، ص۶۷-۶۹.</ref> و شمار بیشتری در کتاب تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف نوشته صادقی کاشانی<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۱-۳۶.</ref> فهرست شده است. | به گفته صادقی کاشانی هیچ نسخهای از لهوف به خط مؤلف در دسترس نیست<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۹.</ref> و کهنترین نسخه موجود از کتاب لهوف مربوط به نیمه دوم قرن دهم است.<ref> صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref>همچنین از زمان نوشته شدن لهوف تا قرن دهم هیچ کتابی از لهوف چیزی نقل نکرده است و نخستین کتابی که مطلبی را به لهوف ارجاع داده است کتاب [[تسلیة المجالس و زینة المجالس (کتاب)|تسلیة المُجالِس]] نوشته [[ابیطالب حائری کرکی]] است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> بیشترین ارجاع به لهوف را علامه مجلسی در کتابهای خود داشته است<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> و به طور کلی این کتاب در ایران در دوران صفویه و قاجار مورد توجه قرار گرفت.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> به همین دلیل همه نسخههای خطی این کتاب مربوط به همین دوره زمانی است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۴.</ref> شماری از این نسخههای خطی و چاپهای سنگی در مقدمه حسون(تبریزیان) بر الملهوف<ref>تبریزیان، مقدمه، ص۶۷-۶۹.</ref> و شمار بیشتری در کتاب تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف نوشته صادقی کاشانی<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۱-۳۶.</ref> فهرست شده است. | ||
===اختلاف نسخههای لهوف=== | ===اختلاف نسخههای لهوف=== | ||
بر اساس مطالعه صادقی کاشانی دست کم ۳۰ مورد اختلاف در عبارتها و نقلهای نسخههای مختلف لهوف وجود دارد.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۶.</ref> صادقی ۲۰ اختلاف را قابل توجه و مهم دانسته به صورت مجزا فهرست کرده است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۷-۳۸.</ref> و آنها را محل تردید جدی میداند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۸.</ref> که مواردی مثل اطلاع امام حسین از شهادت خود و جمله [[ان الله شاء أن یراک قتیلا]]، تصریح بر نام [[رقیه دختر امام حسین(ع)|رقیه]]، روایت طلب آب برای [[حضرت علیاصغر علیهالسلام|طفل صغیر]] از آن جملهاند.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۷-۳۸.</ref> بسیاری از این اختلافات نیز جزو مواردی است که منبع اصلی آن مشخص نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۸.</ref> | بر اساس مطالعه صادقی کاشانی دست کم ۳۰ مورد اختلاف در عبارتها و نقلهای نسخههای مختلف لهوف وجود دارد.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۶.</ref> صادقی ۲۰ اختلاف را قابل توجه و مهم دانسته به صورت مجزا فهرست کرده است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۷-۳۸.</ref> و آنها را محل تردید جدی میداند<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۸.</ref> که مواردی مثل اطلاع امام حسین از شهادت خود و جمله [[ان الله شاء أن یراک قتیلا]]، تصریح بر نام [[رقیه دختر امام حسین(ع)|رقیه]]، روایت طلب آب برای [[حضرت علیاصغر علیهالسلام|طفل صغیر]] از آن جملهاند.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۷-۳۸.</ref> بسیاری از این اختلافات نیز جزو مواردی است که منبع اصلی آن مشخص نیست.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبعشناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۳۸.</ref> | ||
| خط ۱۰۱: | خط ۱۰۱: | ||
* آرام، امید، عشق و عطش، تهران، کتاب قدسیان،۱۳۹۲ش. | * آرام، امید، عشق و عطش، تهران، کتاب قدسیان،۱۳۹۲ش. | ||
* آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء. | * آقابزرگ تهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالاضواء. | ||
* ابن طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، تصیحیح، فارس الحسون(تبریزیان)، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۵ش. | * ابن طاووس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، تصیحیح، فارس الحسون (تبریزیان)، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۵ش. | ||
* ابن طاووس، (ترجمه) لهوف، ترجمه سید ابوالحسن | * ابن طاووس، (ترجمه) لهوف، ترجمه سید ابوالحسن میرابوطالبی، قم، دلیل ما، ۱۳۸۰ش. | ||
* ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه یا فانوس، ترجمه اسدالله مبشری، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش. | * ابن طاووس، علی بن موسی، کشف المحجه یا فانوس، ترجمه اسدالله مبشری، تهران، نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۶۸ش. | ||
* ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش. | * ابن طاووس، علی بن موسی، لهوف، تهران، جهان، ۱۳۴۸ش. | ||
* [https://www.hawzahnews.com/news/322894 «اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی»]، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۲ش. | * [https://www.hawzahnews.com/news/322894 «اعتبارسنجی و نقد منابع و مقاتل عاشورایی»]، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۰ آبان ۱۳۹۲ش. | ||
* اسفندیاری، محمد، عاشوراشناسی، قم، صحیفه خرد، ۱۳۸۷ش. | * اسفندیاری، محمد، عاشوراشناسی، قم، صحیفه خرد، ۱۳۸۷ش. | ||
* اللهوف علی قتلی الطفوف، کتابخانه دیجیتال نور، | * اللهوف علی قتلی الطفوف، کتابخانه دیجیتال نور، تاریخ بازدید: ۱۴ اسفند ۱۳۹۹ش. | ||
* برومند، عباس، ابوالقاسمی رقیه، حسنخانی عباس، تأثیر آموزههای تصوف بر مقتلنگاری کربلا؛ مطالعه موردی اللهوف علی قتلی الطفوف، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، شماره ۲۴، بهار ۱۳۹۴ش. | * برومند، عباس، ابوالقاسمی رقیه، حسنخانی عباس، تأثیر آموزههای تصوف بر مقتلنگاری کربلا؛ مطالعه موردی اللهوف علی قتلی الطفوف، فصلنامه مطالعات تاریخ اسلام، شماره ۲۴، بهار ۱۳۹۴ش. | ||
* تبریزیان (الحسون)، فارس، «مقدمه»، در الملهوف علی قتلی الطفوف، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۵ش. | * تبریزیان (الحسون)، فارس، «مقدمه»، در الملهوف علی قتلی الطفوف، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۵ش. | ||