اللهوف علی قتلی الطفوف (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

'''أللُّهوف عَلى قَتْلَى الطُّفوف''' یا '''ألمَلْهوف عَلی قَتْلَی الطُّفوف''' مشهور به '''لُهوف'''، کتابی در بیان مصائب [[واقعه کربلا]] و [[شهادت]] [[امام حسین(ع)]] نوشتۀ [[سید بن طاووس]] (متوفای ۶۶۴ق). این کتاب از [[مقتل|مقتل‌نگاری‌های]] مشهور [[شیعیان]] است. نویسنده، کتاب را برای مسافران [[عتبات]] و زائران امام حسین(ع) و به صورت مختصر نوشته و به همین سبب، سلسله [[سند حدیث|اسناد روایات]] را حذف و تنها آخرین راوی یا منبع [[حدیث|روایت]] را ذکر کرده است. لُهوف چند بار به زبان فارسی ترجمه شده است از جمله توسط [[سید احمد فهری]] به نام «آهی سوزان بر مزار شهیدان» و توسط [[محمد محمدی اشتهاردی]] به ‌نام «غم‌نامه کربلا».  

کتاب الملهوف علی قتلی الطفوف یا اللهوف علی قتلی الطفوف که به لهوف مشهور شده است یکی از کتاب‌های مقتل‌نگاری شیعه درباره [[واقعه کربلا]] و به زبان عربی است. این کتاب نوشته [[سید ابن طاووس]] است و با آن‌که در [[قرن هفتم هجری]] تدوین شده است در کنار منابع و مقاتل دست اول به‌کار گرفته می‌شود.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۱۹.</ref> به گفته [[محدث نوری]] روایات این کتاب بدون ذکر اسناد نقل شده و اتقان لازم را ندارد،<ref>نوری، لؤلؤ و مرجان، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۵-۲۰۶.</ref> و نیز ادعا شده که ضعف‌های فراوانی در بخش‌های مختلف دارد<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> با این حال شهرت آن به‌قدری است که اکثر نویسندگان درباره عاشورا  به این کتاب مراجعه و مرثیه‌خوانان نیز به آن تکیه می‌کنند؛<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۰.</ref> حتی [[سید محمدعلی قاضی طباطبائی|قاضی طباطبائی]] این کتاب را در ردیف معتبرترین مقاتل دانسته که هیچ مقتلی اعتبار آن را ندارد.<ref>قاضی طباطبائی، تحقیق در اول اربعین سید الشهداء، ۱۳۸۳ش، ص۴.</ref> به گفته نویسنده کتاب معرفی و نقد منابع عاشورا، پذیرفته شدن سخنان سید ابن طاووس ناشی از جایگاه معنوی او است.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۶.</ref>

شهرت و جایگاه لهوف باعث شده است که بارها به فارسی ترجمه و منتشر شود.<ref>حسینی، معرفی و نقد منابع عاشورا، ۱۳۸۸ش، ص۲۰۳.</ref> و نیز ناشران گوناگون در کشورهای مختلف مانند [[تهران]]، [[صیدا]]، [[بیروت]]، [[بمبئی]]، [[نجف]]، [[قم]] و [[تبریز]]  آن را منتشر کرده‌اند.<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۴ و ۶۵.</ref>

کتاب لهوف در منابع با نام‌های مختلف آمده است. این اختلاف نام، ناشی از اختلاف نسخه‌ها و نام‌گذاری خود مؤلف است. زیرا مؤلّف برای کتب خود اسامی گوناگون، یا نامی واحد را با تغییر برگزیده است.<ref>تبریزیان، مقدمه، ص۶۶.</ref> به جز اسامی‌ای که با اللهوف یا الملهوف شروع شده و تفاوت‌های اندکی با هم دارند، نام «المَسالک فی مَقتَل الحُسَین علیه‌السّلام» نیز ذکر شده است زیرا ابن طاووس در مقدمه کتاب تصریح کرده است که آن را بر سه مسلک وضع کرده‌ام.<ref>تبریزیان، مقدمه، ص۶۷.</ref> [[آقا بزرگ طهرانی]] در [[الذریعة]]، اللهوف علی قتلی الطفوف را مشهورتر از دیگر نام‌ها می‌داند.<ref>تهرانی، الذریعة، ج ۲۲، ص۲۲۳.</ref> ولی صادقی کاشانی الملهوف علی قتلی الطفوف را نام اصلی و صحیح دانسته است.<ref>صادقی کاشانی، تصحیح و منبع‌شناسی کتاب الملهوف، ۱۳۹۹ش، ص۲۲.</ref>

نویسنده کتاب اللهوف، سید رضی الدین علی بن موسی بن جعفر بن طاووس مشهور به سید بن طاووس (۵۸۹-۶۶۴ق)،<ref>کمونه حسینی، موارد الاتحاف، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۱۰۷-۱۰۸.</ref> از عالمان و نویسندگان شیعه در قرن هفتم هجری و [[حله (شهر)|اهل حلّه]] است. او از نوادگان [[امام حسن(ع)]] و [[امام سجاد(ع)]] و استاد عالمانی چون [[علامه حلی]] و شیخ [[یوسف سدیدالدین]]، پدر علامه حلی است.<ref>قمی، الکنی و الالقاب، ۱۳۸۹ق، ج۱، ص۳۴۱.</ref> ابن طاووس در زمان [[هلاکوخان]]، [[نقابت]] شیعیان را بر عهده داشت.<ref>کلبرگ، کتابخانه ابن طاووس، ص۳۱-۳۲.</ref> او به سبب سجایای اخلاقی بسیار، [[تقوا]] و مراقبه فراوان و حالات عرفانی به «جمال العارفین» معروف است.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۰۷، ص۶۳-۶۴.</ref> ابن طاووس حدود ۵۰ کتاب دارد که [[الاقبال بالاعمال الحسنة فیما یعمل مرة فی السنة (کتاب)|الاقبال]]، [[المهمات و التتمات]]، [[کشف المحجة لثمرة المهجة]]، [[مصباح الزائر و جناح المسافر]] و [[مهج الدعوات و منهج العبادات]] نمونه‌ای از آن‌ها است.

[[محمد ابراهیم نواب تهرانی|بدایع‌نگار]] لهوف را با نام [[فیض الدموع]] در سال ۱۲۸۶ش ترجمه کرده است و «لجة الألم فی حجة الأمم» از [[میرزا رضاقلی شقاقی]] تبریزی ترجمه دیگری است که در سال ۱۳۱۱ انجام شده است.<ref>تهرانی، الذریعة، ج ۱۸، ص۲۹۶.</ref> این ترجمه با نام «آوای درد برای حجت امت‌ها» در سال ۱۳۹۵ش دوباره منتشر شده است. <ref>[https://www.mehrnews.com/news/3785236/ انتشار قدیمی‌ترین ترجمه فارسی از مقتل لهوف.خبرگزاری مهر. مرور خبر ۲۷ آذر ۱۴۰۰ش.]</ref> احمد بن سلامة نجفی،<ref>تهرانی، الذریعة، ج ۲۶، ۲۰۱.</ref> سید محمد صحفی، [[سید احمد فهری]]، سید ابوالحسین میرابوطالبی،<ref>ابن طاووس، ترجمه لهوف، ۱۳۸۰ش، ص۶۵.</ref> و [[محمد محمدی اشتهاردی]] نیز لهوف را به فارسی برگردانده‌اند. ترجمه‌ آن به زبان اردو  نیز اثر سید محمدحسین هندی (متوفای ۱۳۵۵ق) با نام دمع ذروف منتشر شده است. <ref>[https://archive.org/details/DamaaEZaroofDarTarjumaELahoof سایت آرشیو]</ref>

* تبریزیان (الحسون)، فارس، مقدمه، در الملهوف علی قتلی الطفوف، تهران، نشر اسوه، ۱۳۷۵ش.

* کلبرگ، اتان، کتابخانه ابن طاووس، ترجمه علی قرایی و رسول جعفریان، قم، کتابخانه آیت‌الله العظمی مرعشی نجفی.