پرش به محتوا

حدیث طیر مشوی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (تمیزکاری)
جز (تمیزکاری)
خط ۲۹: خط ۲۹:
|برای پیامبر(ص) مرغی آورده شده بود. پیامبر فرمود: خدایا! محبوب‌ترین خلق خود را نزد من بفرست تا از این مرغ بخورد. پس ابوبکر آمد، ولی پیامبر او را نپذیرفت. بعد عمر آمد، او را هم نپذیرفت، ولی وقتی علی آمد، اجازه فرمود داخل شود.<ref>نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰؛ تمیمی موصلی، مسند ابی یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵.</ref>}}{{پاک کن}}
|برای پیامبر(ص) مرغی آورده شده بود. پیامبر فرمود: خدایا! محبوب‌ترین خلق خود را نزد من بفرست تا از این مرغ بخورد. پس ابوبکر آمد، ولی پیامبر او را نپذیرفت. بعد عمر آمد، او را هم نپذیرفت، ولی وقتی علی آمد، اجازه فرمود داخل شود.<ref>نسائی، خصائص امیرالمؤمنین، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۲۹، ح۱۰؛ تمیمی موصلی، مسند ابی یعلی، ۱۴۰۴ق، ج۷، ص۱۰۵.</ref>}}{{پاک کن}}
== محتوا==
== محتوا==
حدیث طیر مشوی از [[فضایل امام علی(ع)]] شمرده شده است.<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> بر اساس این حدیث امام علی(ع) پس از پیامبر محبوب‌ترین خلق خدا نزد او بوده است.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref> در برخی از روایت‌های حدیث آمده است که پس از دعای پیامبر هریک از [[عایشه]] و [[حفصه]] دعا کردند که پدر خودشان با پیامبر هم‌غذا شود همچنین بر پایه روایتی انس بن مالک گفته است من دوست داشتم این فرد [[سعد بن عباده]] باشد از این رو وقتی که حضرت علی(ع) به در خانه پیامبر آمد، او را رد کردم اما طولی نکشید علی دوباره آمد و با پیامبر هم‌غذا شد.{{مدرک}}
بر اساس حدیث طیر مشوی، امام علی(ع) پس از پیامبر محبوب‌ترین خلق خدا نزد او بوده است.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref> در برخی از روایت‌های حدیث آمده است که پس از دعای پیامبر هریک از [[عایشه]] و [[حفصه]] دعا کردند که پدر خودشان با پیامبر هم‌غذا شود همچنین بر پایه روایتی انس بن مالک گفته است من دوست داشتم این فرد [[سعد بن عباده]] باشد از این رو وقتی که حضرت علی(ع) به در خانه پیامبر آمد، او را رد کردم اما طولی نکشید علی دوباره آمد و با پیامبر هم‌غذا شد.{{مدرک}}
==اعتبار==
==اعتبار==
حدیث طیر را علمای [[شیعه اثنا عشری|شیعه]] [[حدیث متواتر|متواتر]] دانسته‌اند و گروهی از محدثان [[اهل‌سنت]] نیز صحت و اعتبار آن را تأیید نموده<ref>الحسنی المغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> و گفته‌اند که حدیث مذکور حاکی از این است که علی(ع) محبوب‌ترین آفریدگان در نزد خداست.<ref>گنجی شافعی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۱.</ref>
حدیث طیر را علمای [[شیعه اثنا عشری|شیعه]] [[حدیث متواتر|متواتر]] دانسته‌اند و گروهی از محدثان [[اهل‌سنت]] نیز صحت و اعتبار آن را تأیید نموده<ref>الحسنی المغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> و گفته‌اند که حدیث مذکور حاکی از این است که علی(ع) محبوب‌ترین آفریدگان در نزد خداست.<ref>گنجی شافعی، کفایة الطالب، ۱۴۰۴ق، ص۱۵۱.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۶:


بنابر نقل ابن کثیر، علاوه بر راویانی که حدیث طیر را از کسانی جز انس بن مالک نقل کرده‌اند، ۹۰ تن حدیث را تنها از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> با این حال، ابن کثیر صحت روایت را بر اساس قبول نکردن قلب نمی‌پذیرد، گرچه به گفته خودش از طرف افراد بسیاری نقل شده است.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۴.</ref> [[علامه امینی]] در پاسخ به ابن کثیر، قلب وی را مهر زده از سوی خدا می‌داند و معتقد است انکار حدیث طیر با وجود ادله مذکور، معنایی ندارد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۸-۳۰۹.</ref>
بنابر نقل ابن کثیر، علاوه بر راویانی که حدیث طیر را از کسانی جز انس بن مالک نقل کرده‌اند، ۹۰ تن حدیث را تنها از طریق انس بن مالک روایت کرده‌اند.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۳.</ref> با این حال، ابن کثیر صحت روایت را بر اساس قبول نکردن قلب نمی‌پذیرد، گرچه به گفته خودش از طرف افراد بسیاری نقل شده است.<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ۱۴۱۰ق، ج۷، ص۳۵۴.</ref> [[علامه امینی]] در پاسخ به ابن کثیر، قلب وی را مهر زده از سوی خدا می‌داند و معتقد است انکار حدیث طیر با وجود ادله مذکور، معنایی ندارد.<ref>امینی، الغدیر، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۳۰۸-۳۰۹.</ref>
==استفاده‌های کلامی==
حدیث طیر مشوی از [[فضایل امام علی(ع)]] شمرده شده است.<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> متکلمان شیعه از این حدیث برای اثبات اولویت حضرت علی (ع) استفاده کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳؛ سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> برخی از این موارد عبارتند از:
*  [[شیخ مفید]] با اتکا به دلالت روایت طیر بر محبوب‌ترین مخلوق بودن امام علی(ع) در نزد خداوند، لازمه آن را برترین بودن امام علی می‌داند؛ چراکه به باور او، سرچشمه محبت خداوند در حق است، نه از روی هوای نفس و خواهش طبع و از همین رو وقتی علی(ع) محبوب‌ترین و در نتیجه برترین مخلوق خداوند باشد، ثابت می‌شود که او امام است؛ چراکه [[تقدیم مفضول بر فاضل]] در [[نبوت]] و [[خلافت عامه]] از سوی خداوند جایز نیست.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref>
*[[سید مرتضی]] در [[الفصول المختاره]] سخن شیخ مفید را تقریر کرده و تاکید کرده که محبوب‌ترین مخلوق نزد خداوند، ثوابی بیشتر از همه دارد و چنین کسی بدون شک از همه مخلوقات عمل بیشتر و برتر و عبادت فراوان‌تری دارد. به باور سید مرتضی، همین دلیلی است بر فضیلت امام علی(ع) نسبت به تمام مردم به جز پیامبر اکرم(ص).<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref>


==آثار مرتبط==
==آثار مرتبط==
برخی عالمان شیعه و سنی، کتاب‌هایی در شرح الفاظ و اسناد حدیث طیر تألیف کرده‌اند؛ برخی از این عالمان عبارتند از: ابوجعفر جریر طبری، مورخ و محدث مشهور،<ref>میر حامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۲۱۸.</ref> حافظ ابوالعباس عقده کوفی،<ref>میر حامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۲۱۸.</ref> [[حاکم نیشابوری]] شافعی، مفسر، محدث و مورخ،<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۳۰.</ref> حافظ ابوطاهر حمدان از شاگردان حاکم نیشابوری،<ref>الحسنی المغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> ابوبکر مردویه اصفهانی، محدث، مفسر و مورخ،<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۵.</ref> [[ابونعیم اصفهانی]] جدّ علامه مجلسی،<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۵.</ref> و [[میرحامد حسین|میرحامد حسین لکهنویی]] کنتوری نیشابوری که اختصاصاً درباره این حدیث کتابی تألیف کرده و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل‌سنت با ذکر نام روات و نقد هر حدیث به تفصیل ذکر کرده است.{{مدرک}}
برخی عالمان شیعه و سنی، کتاب‌هایی در شرح الفاظ و اسناد حدیث طیر تألیف کرده‌اند؛ برخی از این عالمان عبارتند از: محمد بن جریر طبری، مورخ و محدث مشهور،<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۲۱۸.</ref> حافظ ابوالعباس عقده کوفی،<ref>میر حامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۲۱۸.</ref> [[حاکم نیشابوری]] شافعی، مفسر، محدث و مورخ،<ref>حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۳۰.</ref> حافظ ابوطاهر حمدان از شاگردان حاکم نیشابوری،<ref>الحسنی المغربی، فتح الملک العلی، ۱۴۰۳ق، ص۲۰.</ref> ابوبکر مردویه اصفهانی، محدث، مفسر و مورخ،<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۵.</ref> [[ابونعیم اصفهانی]]،<ref>میرحامد حسین، عبقات الانوار، ج۴، ص۵.</ref> و [[میرحامد حسین|میرحامد حسین لکهنویی]] کنتوری نیشابوری که اختصاصاً درباره این حدیث کتابی تألیف کرده و اسناد صحت و تواتر آن را از طرق اهل‌سنت با ذکر نام روات و نقد هر حدیث به تفصیل ذکر کرده است.{{مدرک}}


برخی از شعرا از جمله [[سید حمیری]] این حدیث را به نظم در آورده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۱۶.</ref>
برخی از شعرا از جمله [[سید حمیری]] این حدیث را به نظم در آورده‌اند.<ref>ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ج۲، ص۱۱۶.</ref>
==جایگاه حدیث در مباحث کلامی==
متکلمان شیعه از جمله شیخ مفید،<ref>مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref> سید مرتضی<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref> و علامه مجلسی،<ref> مجلسی، بحارالأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۸، ص۳۵۹.</ref> از این حدیث برای اثبات اولویت حضرت علی (ع) استفاده کرده‌اند. برخی از این موارد عبارتند از:
*  [[شیخ مفید]] با اتکا به دلالت روایت طیر بر محبوب‌ترین مخلوق بودن امام علی(ع) در نزد خداوند، لازمه آن را برترین بودن امام علی می‌داند؛ چراکه به باور او، سرچشمه محبت خداوند در حق است، نه از روی هوای نفس و خواهش طبع و از همین رو وقتی علی(ع) محبوب‌ترین و در نتیجه برترین مخلوق خداوند باشد، ثابت می‌شود که او امام است؛ چراکه [[تقدیم مفضول بر فاضل]] در [[نبوت]] و [[خلافت عامه]] از سوی خداوند جایز نیست.<ref> مفید، الإفصاح، ۱۴۱۲ق، ص۳۳.</ref>
*[[سید مرتضی]] در [[الفصول المختاره]] سخن شیخ مفید را تقریر کرده و تاکید کرده که محبوب‌ترین مخلوق نزد خداوند، ثوابی بیشتر از همه دارد و چنین کسی بدون شک از همه مخلوقات عمل بیشتر و برتر و عبادت فراوان‌تری دارد. به باور سید مرتضی، همین دلیلی است بر فضیلت امام علی(ع) نسبت به تمام مردم به جز پیامبر اکرم(ص).<ref>سید مرتضی، الفصول المختارة، ۱۴۱۴ق، ص۹۶.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
خط ۶۴: خط ۶۴:
* طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، الموصل، مکتبة الزهراء، ۱۴۰۴ق.
* طبرانی، سلیمان بن أحمد، المعجم الکبیر، تحقیق حمدی بن عبدالمجید السلفی، الموصل، مکتبة الزهراء، ۱۴۰۴ق.
* گنجی الشافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب، تصحیح محمدهادی امینی،‌ تهران، دار إحیاء تراث اهل البیت(ع)، ۱۴۰۴ق.
* گنجی الشافعی، محمد بن یوسف، کفایة الطالب فی مناقب علی بن أبی طالب، تصحیح محمدهادی امینی،‌ تهران، دار إحیاء تراث اهل البیت(ع)، ۱۴۰۴ق.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار لجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، تحقیق محمد الباقر البهبودی، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
* نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب، تحقیق أحمد میرین البلوشی، کویت، مکتبة المعلا، ۱۴۰۶ق.
* نسائی، احمد بن شعیب، خصائص امیرالمؤمنین علی بن أبی طالب، تحقیق أحمد میرین البلوشی، کویت، مکتبة المعلا، ۱۴۰۶ق.
{{پایان}}
{{پایان}}