اسیران کربلا: تفاوت میان نسخه‌ها

گزارش‌های مورخان درباره تعداد و اسامی اسرای کربلا و بازماندگان اصحاب امام حسین(ع) مختلف است. تعداد اسیران مرد، چهار، پنج، ده و دوازده نفر گزارش شده است. شمار اسیران زن نیز چهار، شش و بیست نفر نقل شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۰۴.</ref> برخی تعداد اسرا را تا ۲۵ نفر ذکر کرده‌اند.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۴۱۷ق، ص۴۹.</ref> براین اساس گفته شده درباره تعداد اسیران کربلا اظهار نظر قطعی ممکن نیست.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۰۴.</ref>  

نام اسیران زن در کربلا نیز عبارتند از: حضرت زینب، [[فاطمه بنت علی(ع)|فاطمه]] و [[ام کلثوم دختر حضرت علی (ع)|ام کلثوم]]<ref>بیضون، موسوعة کربلاء، بیروت، ج۱، ص۵۲۸.</ref> و [[رقیه بنت علی|رقیه]]<ref>محلاتی، ریاحین الشریعه، ۱۳۷۳ش، ج۴، ص۲۵۵.</ref> از دختران [[امام علی(ع)]]، [[رباب دختر امرؤ القیس|رباب]] همسر امام حسین(ع)<ref>ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۸۳.</ref> و [[فاطمه دختر امام حسن(ع)]]،<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینة دمشق، ۱۴۱۵ق، ج۷۰، ص۲۶۱.</ref> چهار دختر امام حسین(ع) به نام‌های [[سکینه بنت امام حسین|سکینه]]، [[فاطمه دختر امام حسین|فاطمه]]، [[رقیه دختر امام حسین(ع)|رقیه]] و [[زینب بنت الحسین|زینب]].<ref>ابن شداد، الاعلاق الخطیره، ۲۰۰۶م، ص۴۸-۵۰.</ref>

بنابر آنچه [[ابن ابی‌الحدید]] در [[شرح نهج البلاغه (ابن ابی الحدید)|شرح نهج البلاغه]] نوشته است، اسیران کربلا، سوار بر مرکب‌هایی بدون جهاز، به کوفه برده شده و مردم به تماشای آنها پرداختند و در همین حال زنان کوفی از دیدن اسرا گریه می‌کرده‌اند.<ref>ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ۱۴۰۴ق، ج۱۵، ص۲۳۶.</ref>

عبیدالله بن زیاد، گروهی از جمله [[شمر بن ذی الجوشن|شمر]] و [[طارق بن محفز بن ثعلبه|طارق بن مُحَفِّز]] را به همراه اسیران کربلا به [[شام]] فرستاد.<ref>بلاذری، انساب الاشراف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۴۱۶.</ref> طبق بعضی گزارش‌ها [[زحر بن قیس]] نیز با آنها بوده‌ است.<ref>دینوری، اخبارالطوال، ۱۴۲۱ق، ص۳۸۴-۳۸۵.</ref> مسیر دقیق حرکت اسیران از کوفه تا شام مشخص نیست؛ برخی بر این عقیده‌اند که با توجه به اماکن منسوب به امام حسین(ع)، می‌توان مسیر حرکت اسیران کربلا را مشخص ساخت؛ از جمله [[مقام رأس الحسین]] و امام زین العابدین در [[دمشق]]،‌<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ۱۴۲۱ق، ج۲، ص۳۰۴؛ نعیمی، الدارس فی تاریخ مدارس، ۱۳۶۷ق، فهرست جای‌ها.</ref> مقام‌های [[حمص|حِمص]]،<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۸۲.</ref> حماء،<ref>ابن شهر‌آشوب، مناقب، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۸۲.</ref> بعلبعک،<ref>مهاجر، کارون غم، ۱۳۹۰ش، ص۳۶-۳۸.</ref> حَجَر<ref>ابن شداد، الاعلاق الخطیره، ۲۰۰۶م، ص۱۷۸.</ref> و طُرح.<ref>مهاجر، کاروان غم، ۱۳۹۰ش، ص۳۰.</ref>  

در [[دانشنامه امام حسین (کتاب)|دانشنامه امام حسین(ع)]] آمده است که میان کوفه و شام در آن روزگار، سه مسیر اصلی (راه بادیه، راه کناره فرات و راه کناره دجله) بود که هر یک از آنها راه‌های فرعی متعددی داشته‌اند.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۲۶-۲۲۸.</ref> نویسندگان این دانشنامه معتقدند به دلیل نبود دلایل روشن و قطعی نمی‌توان در این باره اظهار نظر قطعی کرد؛ اما با بررسی نشانه‌ها و قرائن، به احتمال زیاد مسیر اسیران از کوفه به شام از راه بادیه بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، دانشنامه امام حسین(ع)، ۱۳۸۸ش، ج۸، ص۲۳۴.</ref>