پرش به محتوا

حکیمه دختر امام کاظم(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳: خط ۳:


==سرگذشت==
==سرگذشت==
حکمیه دختر موسی بن جعفر(ع) و خواهر امام رضاست.<ref> ارشاد في معرفة حجج الله على العباد، ج۲، ص۲۴۴؛ دلائل الإمامة، الطبري ،ص:۳۰۹</ref>
حکمیه دختر موسی بن جعفر(ع) و خواهر امام رضاست.<ref> ارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج۲، ص۲۴۴؛ دلائل الإمامة، الطبری،ص:۳۰۹</ref>
درباره جزییات زندگی حکیمه دختر امام موسی کاظم(ع) اطلاعات چندانی در منابع تاریخی وجود ندارد. حتی تاریخ تولد و وفات وی نیز ثبت و ضبط نشده است. اما با توجه به این هنگام تولد امام جواد حاضر بوده می‌توان گفت سه امام را درک کرده‌است.
درباره جزییات زندگی حکیمه دختر امام موسی کاظم(ع) اطلاعات چندانی در منابع تاریخی وجود ندارد. حتی تاریخ تولد و وفات وی نیز ثبت و ضبط نشده است. اما با توجه به این هنگام تولد امام جواد حاضر بوده می‌توان گفت سه امام را درک کرده‌است.
وی به گفته بحرانی، عمر طولانی کرده‌است ولی از تأهل یا تجرّد ایشان اثری در دست نیست. <ref>بحرانى،حلية الأبرار في أحوال محمّد و آله الأطهار عليهم السلام‏ ج‏۴، ص۵۲۴ </ref>
وی به گفته بحرانی، عمر طولانی کرده‌است ولی از تأهل یا تجرّد ایشان اثری در دست نیست.<ref>بحرانی،حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام ج‌۴، ص۵۲۴ </ref>


بر طبق روایتی وی با دیدن جنی به نام عامر، یک سال به بیماری همراه با تب مبتلا شده بود.<ref> الكافی، ج‏۱، ص۳۹۵</ref>
بر طبق روایتی وی با دیدن جنی به نام عامر، یک سال به بیماری همراه با تب مبتلا شده بود.<ref> الکافی، ج‌۱، ص۳۹۵</ref>


==جایگاه علمی==
==جایگاه علمی==
حکیمه از برادرش [[امام رضا(ع)]] روایت نقل کرده و از روایات نقل شده می‌توان دریافت که امام رضا(ع)   او به اسرارش آگاه ساخته بود. <ref>مسند الإمام الكاظم(ع)، العطاردي ،ج‏1،ص:194</ref> [[سید هاشم بحرانی|بحرانی]] در مورد وی می گوید: بانو حکیمه عالم و جلیل القدر و از بزرگانِ عابدان و صالحان بودند و عمر طولانی داشتند ولی تاریخ دربارة حیات و عقبة ایشان چیزی را برای ما بازگو نمی کند. ایشان صاحب نفوذ و عقل و درایت بودند و اعتبار و ارزش بسیاری در نزد ائمة معصومین(ع)و سایر سادات اهل بیت و مردم داشتند. <ref>بحرانى،حلية الأبرار في أحوال محمّد و آله الأطهار عليهم السلام‏ ج‏4، ص524 </ref> بزرگان علم تاریخ و حدیث در کتب خویش ، بانو حکیمه خاتون را بانویی دانشمند ، عابد ، لایق و دارای صلاحیت علمی توصیف کرده اند. <ref>صادقی اردستانی ، 1375 ش :ص 357 </ref>
حکیمه از برادرش [[امام رضا(ع)]] روایت نقل کرده و از روایات نقل شده می‌توان دریافت که امام رضا(ع) او به اسرارش آگاه ساخته بود.<ref>مسند الإمام الکاظم(ع)، العطاردی، ج‌۱، ص۱۹۴.</ref> [[سید هاشم بحرانی|بحرانی]] در مورد وی می‌گوید: بانو حکیمه عالم و جلیل القدر و از بزرگانِ عابدان و صالحان بودند و عمر طولانی داشتند ولی تاریخ دربارة حیات و عقبة ایشان چیزی را برای ما بازگو نمی‌کند. ایشان صاحب نفوذ و عقل و درایت بودند و اعتبار و ارزش بسیاری در نزد [[ائمه معصومین|ائمه معصومین(ع)]]و سایر [[سادات]] اهل بیت و مردم داشتند.<ref>بحرانی،حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام ج‌۴، ص۵۲۴ </ref> بزرگان علم تاریخ و حدیث در کتب خویش، بانو حکیمه خاتون را بانویی دانشمند، عابد، لایق و دارای صلاحیت علمی توصیف کرده‌اند.<ref>صادقی اردستانی، ۱۳۷۵ ش:ص ۳۵۷ </ref>


عالمان رجالی مانند برقی او را در زمره راویان حدیث از امام رضا(ع) ذکر کرده‌اند.<ref>برقی، الرجال، ص۶۲.</ref> در کتب رجالی دیگر نیز مانند تنقیح المقال و رجال خویی،<ref>خویی، معجم الرجال، ج ۲۳، ص۱۸۷.</ref>نام وی یاد شده است. مامقانی در تنقیح المقال او را شاهد و روایت کننده جریان ولادت امام جواد(ع) ذکر می‌کند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج ۳، ص۷۶.</ref> و کراماتی از امام جواد هنگام کودکی نقل کرده‎است.<ref> مدينة المعاجز، البحرانی، ج‏7،ص260</ref>
عالمان رجالی مانند [[برقی]] او را در زمره راویان حدیث از امام رضا(ع) ذکر کرده‌اند.<ref>برقی، الرجال، ص۶۲.</ref> در کتب رجالی دیگر نیز مانند [[تنقیح المقال]] و [[معجم رجال الحدیث (کتاب)|رجال]] [[خویی]]،<ref>خویی، معجم الرجال، ج ۲۳، ص۱۸۷.</ref>نام وی یاد شده است. [[عبدالله مامقانی|مامقانی]] در تنقیح المقال او را شاهد و روایت کننده جریان ولادت امام جواد(ع) ذکر می‌کند.<ref>مامقانی، تنقیح المقال، ج ۳، ص۷۶.</ref> و کراماتی از امام جواد هنگام کودکی نقل کردهاست.<ref> مدینة المعاجز، البحرانی، ج‌۷،ص۲۶۰</ref>


در کتاب های روایی زیر، روایاتی از وی نقل شده‌است.
در کتاب‌های روایی زیر، روایاتی از وی نقل شده‌است.
* اصول کافی <ref> الكافي، ج‏۱، ص: ۳۹۵</ref>
* [[اصول کافی]]<ref> الکافی، ج‌۱، ص: ۳۹۵</ref>
* اثبات الهداه<ref>إثبات الهداة، الحر العاملي ،ج‏۴، ص۴۰۶ </ref>
* [[اثبات الهداه]]<ref>إثبات الهداة، الحر العاملی،ج‌۴، ص۴۰۶ </ref>
* بحار الانوار<ref>بحار الأنوار، المجلسي ج‏۵۰،ص۹۹</ref>
* بحار الانوار<ref>بحار الأنوار، المجلسی ج‌۵۰،ص۹۹</ref>


==مدفن==
==مدفن==
زیارتگاهی در [[ایران]] و در فاصله ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان [[گچساران]] منسوب به او است. [[علامه مجلسی]] نیز در [[بحار الأنوار|بحار]] به این بقعه اشاره کرده و می‌گوید: درکوههای مسیر [[بهبهان]] ، زیارتگاهی است که به حکیمه خاتون منسوب است و شیعیانی که در این مسیر رفت و آمد دارند ، آنجا را زیارت می‌کنند. <ref>بحار، ج 48، ص 316</ref> در مورد این بقعه نیز مانند بعضی بقاع داخل کوهستان، تصور می شود کوه شکافته شده و وی به داخل کوه رفته است.
زیارتگاهی در [[ایران]] و در فاصله ۸۰ کیلومتری جنوب شهرستان [[گچساران]] منسوب به او است. [[علامه مجلسی]] نیز در [[بحار الأنوار]] به این بقعه اشاره کرده و می‌گوید: درکوه‌های مسیر [[بهبهان]]، زیارتگاهی است که به حکیمه خاتون منسوب است و شیعیانی که در این مسیر رفت و آمد دارند، آنجا را [[زیارت]] می‌کنند.<ref>بحار، ج ۴۸،ص۳۱۶</ref> در مورد این بقعه نیز مانند بعضی بقاع داخل کوهستان، تصور می‌شود کوه شکافته شده و وی به داخل کوه رفته است.
تا جایی‌ که این سخن را از وی نقل کرده‌اند: « کجایند اهل بیت من ، کجایند عشیرة من ، کجایند برادران من ، چهمی دانند که من اینک تنها و بی کس در میان کوه نشسته‌ام ».<ref>خادمی، صص 126،129</ref>
تا جایی که این سخن را از وی نقل کرده‌اند: “کجایند اهل بیت من، کجایند عشیرة من، کجایند برادران من، چهمی دانند که من اینک تنها و بی‌کس در میان کوه نشسته‌ام”.<ref>خادمی، صص ۱۲۶،۱۲۹</ref>


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|2}}
{{پانویس|۲}}


==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
* بحرانی، سید هاشم، مدینه المعاجز، موسسه المعارف الاسلامیه، قم، 1413ق، چاپ اول.
* بحرانی، سید هاشم، مدینه المعاجز، مؤسسه المعارف الاسلامیه، قم، ۱۴۱۳ق، چاپ اول.
* بحرانى، هاشم بن سليمان‏، حلية الأبرار في أحوال محمّد و آله الأطهار عليهم السلام‏، مؤسسة المعارف الإسلامية، قم‏، چاپ: اول، 1411ق‏.
* بحرانی، هاشم بن سلیمان، حلیة الأبرار فی أحوال محمّد و آله الأطهار علیهم السلام، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ: اول، ۱۴۱۱ق.
* برقي، احمد بن محمد، رجال البرقي، موسسه تحقيقات و نشر معارف اهل‌البيت (ع).
* برقی، احمد بن محمد، رجال البرقی، مؤسسه تحقیقات و نشر معارف اهل‌البیت(ع).
* خادمی، غلامرضا، شجرۀ طوبی( بی بی حکیمه و همراهان )، قم ،نشر عصر ظهور، 1381ش.
* خادمی، غلامرضا، شجرۀ طوبی(بی‌بی حکیمه و همراهان)، قم،نشر عصر ظهور، ۱۳۸۱ش.
* خویی، ابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث،دارالزهرا، بیروت.
* خویی، ابوالقاسم، معجم الرجال الحدیث،دارالزهرا، بیروت.
* شیح کلینی، كلينى، محمد بن يعقوب بن اسحاق‏(329 ق)، دار الكتب الإسلامية، تهران‏، 1407 ق‏، چاپ چهارم‏.
* شیح کلینی، کلینی، محمد بن یعقوب بن اسحاق(۳۲۹ ق)،‌دار الکتب الإسلامیة، تهران، ۱۴۰۷ ق، چاپ چهارم.
* شیخ مفید، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، کنگره شیخ مفید، قم، 1413ق، چاپ اول.
* شیخ مفید، الإرشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، کنگره شیخ مفید، قم، ۱۴۱۳ق، چاپ اول.
* صادقی اردستانی ، احمد، زنان دانشمند و راوی حدیث، قم، نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم،1375ش.
* صادقی اردستانی، احمد، زنان دانشمند و راوی حدیث، قم، نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزۀ علمیۀ قم،۱۳۷۵ش.
* طبری، محمد بن جریر، دلایل الامامه، بعثت، قم، 1413ق، اول.
* طبری، محمد بن جریر، دلایل الامامه، بعثت، قم، ۱۴۱۳ق، اول.
* عاملی، شیخ حر، اثبات الهدی بالنصوص و المعجزات، اعلمی، بیروت، 142ق، چاپ اول.
* عاملی، شیخ حر، اثبات الهدی بالنصوص و المعجزات، اعلمی، بیروت، ۱۴۲ق، چاپ اول.
* عطاردی، عزیزالله، مسند امام کاظم ابی الحسن موسی بن جعفر علیهماالسلام، آستان قدس رضوی، مشهد، 1409ق، چاپ اول.
* عطاردی، عزیزالله، مسند امام کاظم ابی الحسن موسی بن جعفر علیهماالسلام، آستان قدس رضوی، مشهد، ۱۴۰۹ق، چاپ اول.
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، مطبعه المرتضویه، نجف اشرف، ۱۳۵۲ ق، افست انتشارات جهان، تهران.
* مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، مطبعه المرتضویه، نجف اشرف، ۱۳۵۲ ق، افست انتشارات جهان، تهران.
* مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، اسلامیه، تهران، 1363ش، چاپ دوم.
* مجلسی، محمد تقی، بحار الانوار، اسلامیه، تهران، ۱۳۶۳ش، چاپ دوم.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{زنان اهل بیت}}
{{زنان اهل بیت}}
{{راویان زن شیعه}}
{{راویان زن شیعه}}


[[رده:فرزندان امام کاظم]]
[[رده:فرزندان امام کاظم]]
[[رده:امامزادگان ایران]]