سوگواری محرم: تفاوت میان نسخه‌ها

سوگواری محرم (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۳۰

۵۶۷ بایت اضافه‌شده ، ‏۱ اکتبر ۲۰۲۲

ویرایش شناسه

دیداریویکی‌متن

Salehi

Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor

۴٬۲۸۱

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{سوگواری محرم}}
 {{درباره ۲|عزاداری محرم|آشنایی با عزاداری ، مدخل |سوگواری|}}
-'''سوگواری محرم''' عزاداری و آیین‌های [[شیعیان]] در [[محرم الحرام|ماه محرم]] در سوگ [[شهیدان کربلا]] است. [[امام سجاد(ع)]]، [[حضرت زینب(س)]]، [[ام البنین]] و [[رباب]] را اولین کسانی دانسته‌اند که به سوگواری برای [[امام حسین(ع)]] پرداخته‌ و دیگران را نیز به آن فراخوانده‌اند. [[امامان شیعه(ع)]] نیز برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کردند و شیعیان را نیز به سوگواری برای امام حسین(ع) تشویق و ترغیب می‌کردند.
+'''سوگواری محرم''' عزاداری و آیین‌های [[شیعیان]] در [[محرم الحرام|ماه محرم]] و [[ماه صفر]] در سوگ [[شهیدان کربلا]] است. [[امام سجاد(ع)]]، [[حضرت زینب(س)]]، [[ام البنین]] و [[رباب]] را اولین کسانی دانسته‌اند که به سوگواری برای [[امام حسین(ع)]] پرداختند. [[امامان شیعه(ع)]] نیز ضمن عزاداری برای امام حسین(ع)، شیعیان را به سوگواری برای امام حسین(ع) ترغیب می‌کردند. [[حدیث|روایات]] فراوانی از [[پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه|امامان شیعه(ع)]] درباره ثواب عزاداری بر مصیبت‌های امام حسین(ع) نقل شده است. گزارش‌هایی نیز از سوگواری [[اهل سنت]] به ویژه علمای آنان در ایام محرم نقل شده است.
-[[سوگواری]] در آغاز با [[بکاء|گریه]] و شعرخوانی صورت می‌گرفت؛ ولی به تدریج [[مداحی]]، [[روضه‌خوانی]]، [[شمایل‌کشی]]، [[سینه‌زنی]]، [[تعزیه]] و... به آن افزوده‌ شد. بیشتر این آیین‌ها در دوران [[آل بویه]]، [[صفویه]] و [[قاجاریه|قاجار]] شکل گرفتند. گسترش عزاداری برای امام حسین(ع)، مربوط به دوره صفویه و رسمی شدن مذهب [[تشیع]] در [[ایران]] دانسته شده است؛ اگرچه در این میان برخی شاهان ایران از جمله [[نادرشاه افشار]] و [[رضاشاه پهلوی]]، به محدود کردن عزاداری پرداختند.
+[[سوگواری]] در آغاز با [[بکاء|گریه]] و شعرخوانی صورت می‌گرفت؛ ولی به تدریج [[مداحی]]، [[روضه‌خوانی]]، [[شمایل‌کشی]]، [[سینه‌زنی]]، [[زنجیرزنی (آیین)|زنجیرزنی]]، [[تعزیه]]، [[پیاده‌روی اربعین]] و ... به آن افزوده‌ شد. بیشتر این آیین‌ها در دوران [[آل بویه]]، [[صفویه]] و [[قاجاریه]] شکل گرفتند. گسترش عزاداری برای امام حسین(ع)، مربوط به دوره صفویه و رسمی شدن مذهب [[تشیع]] در [[ایران]] دانسته شده است؛ اگرچه برخی شاهان ایران از جمله [[نادرشاه افشار]] و [[رضاشاه پهلوی]]، به محدود کردن عزاداری پرداختند. با پیروزی [[انقلاب اسلامی]]، هیئت‌های مذهبی و مجالس عزاداری، تغییرات صوری و محتوایی بسیاری به خود دیدند و در کنار مجالس سنتی عزاداری، رفته‌رفته سبک متفاوتی از عزاداری به‌ویژه بین جوانان مرسوم شد که اشعار و سبک‌های شورانگیزی داشت.
-سوگواری محرم در سبک‌ها و قالب‌های گوناگونی همچون مرثیه‌خوانی، [[تعزیه‌خوانی]]، [[سینه‌زنی (آیین)|سینه‌زنی]]، [[زنجیرزنی (آیین)|زنجیرزنی]]، [[قمه‌زنی]]، [[علم‌گردانی (آیین)|علم‌گردانی]] انجام می‌شده و می‌شود.
+خرافه‌زدایی، اصلاح آیین‌های عزاداری و جلوگیری از ورود بدعت در سوگواری، تلاشی است که برخی از علمای شیعه برای حفظ حرمت دین انجام داده‌اند. برای نمونه [[مراجع تقليد|مراجعی]] مانند [[سید علی خامنه‌ای]]، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]] قمه‌زنی را [[حرام]] اعلام کردند. [[میرزا حسین نوری|محدث نوری]] و [[مرتضی مطهری]] نیز در این زمینه به تدوین کتاب پرداختند. درباره سوگواری محرم آثاری منتشر شده است از جمله: «محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران» نوشته گروهی از نویسندگان و دانشنامه «فرهنگ سوگ شیعی» اثر جمعی از نویسندگان.
-علمای شیعه برای خرافه‌زدایی و اصلاح آیین‌های عزاداری و جلوگیری از بدعت در سوگواری تلاش نمودند و با مسائل خلاف شرع و هر آنچه موجب هتک حرمت دین شود، مخالفت کرده‌اند. برای نمونه [[مراجع تقليد|مراجعی]] مانند [[سید علی خامنه‌ای]]، [[ناصر مکارم شیرازی]]، [[محمد فاضل لنکرانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]] قمه‌زنی را [[حرام]] اعلام کردند.
-درباره سوگواری محرم آثاری منتشر شده است از جمله: «محرم و صفر در فرهنگ مردم ایران» نوشته گروهی از نویسندگان و دانشنامه «فرهنگ سوگ شیعی» اثر جمعی از نویسندگان.
 ==جایگاه و اهمیت==
@@ خط ۱۱۰: / خط ۱۰۶: @@
 ==اهل سنت و عزای امام حسین(ع)==
-گزارش هایی از سوگواری [[اهل سنت]] به ویژه علمای آنان در ایام محرم نقل شده است. برای نمونه [[حسن بصری]] با شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) به شدت گریست و گفت: امت ذلیل، امتی است که پسر دختر پیامبرش را می‌کشد.<ref>سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، شریف رضی، ص۲۴۰.</ref>
+گزارش‌هایی از سوگواری [[اهل سنت]] به ویژه علمای آنان در ایام محرم نقل شده است. برای نمونه [[حسن بصری]] با شنیدن خبر شهادت امام حسین(ع) به شدت گریست و گفت: امت ذلیل، امتی است که پسر دختر پیامبرش را می‌کشد.<ref>سبط ابن جوزی، تذکره الخواص، شریف رضی، ص۲۴۰.</ref>
 [[امام شافعی]] برای حضرت [[سید الشهداء]]، [[مرثیه|مرثیه‌های]] متعددی سروده است.<ref>قزوینی رازی، النقض، ۱۳۵۸ش، ص۳۷۰.</ref>
 خالد بن معدان (م۱۰۲ق)، یکی از [[تابعین]] در رثای [[شهدای کربلا]] شعر گفته است.<ref>امین، أعيان الشيعة، ۱۴۳۰ق، ج۱، ص۶۲۳.</ref>
@@ خط ۱۱۶: / خط ۱۱۲: @@
 برخی از علمای اهل سنت چون امام نجم الدین بلمعانی حنفی، دستار از سر باز می‌کرد و خاک بر سر می‌فشاند و [[نوحه]] می‌خواند. هم‌چنان که خواجه علی غزنوی آشکارا [[معاویه]] و سفیانیان را [[لعن]] می‌کرد.<ref>قزوینی رازی، النقض، ۱۳۵۸ش، ص۴۰۱-۴۰۳.</ref> [[عبدالجلیل قزوینی رازی]]، فقیه و متکلم شیعی قرن ششم قمری، نقل کرده است برپا داشتن عزاداری رسم معمول بزرگان و اصحاب [[ابوحنیفه]] و [[امام شافعی]] بوده است.<ref>قزوینی رازی، النقض، ۱۳۵۸ش، ص۳۷۰.</ref>
 ==تک‌نگاری==
 [[پرونده:کتاب فرهنگ سوگ شیعی.jpg|200px|بندانگشتی|کتاب فرهنگ سوگ شیعی اثر جمعی از نویسندگان]]
@@ خط ۱۵۳: / خط ۱۵۰: @@
 *ابن تغری بردی، یوسف، النجوم الزاهرة فی ملوک مصر و القاهرة، قاهره، وزارة الثقافة و الارشاد القومی: الموسسة المصریة العامة.
 *ابن‌کثیر، ابو الفداء، البدایه و النهایه٬ بیروت، دار الفکر، ۱۴۰۷ق.
-* اسحاقی، پیمان، «پیاده‌روی اربعین»، در فرهنگ سوگ شیعی، تهران، نشر خیمه، ۱۳۹۵ش.
+*اسحاقی، پیمان، «پیاده‌روی اربعین»، در فرهنگ سوگ شیعی، تهران، نشر خیمه، ۱۳۹۵ش.
 *بغدادی، اسماعیل باشا، هدیه العارفین، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۲ق.
 *بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الأشراف، تحقیق محمدباقر محمودی و دیگران، بیروت، موسسه الاعلمی للمطبوعات.
@@ خط ۲۱۸: / خط ۲۱۵: @@
   | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
   | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
+ | شناسه = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
   | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
   | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد