پرش به محتوا

شرح نهج البلاغه (ابن‌ابی‌الحدید): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
تمیزکاری
جز (افزایش مطلب)
جز (تمیزکاری)
خط ۳۵: خط ۳۵:
عبدالحمید بن هبةالله معروف به ابن ابی‌الحدید در سال ۵۸۶ق(۱۱۹۱م)، در [[مدائن]] متولد شد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۹۹.</ref> او تحصیلات اولیه را در زادگاهش گذراند سپس به [[بغداد]] رفت و در آنجا به فراگیری دانش ادامه داد.<ref>مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، ص۴.</ref>
عبدالحمید بن هبةالله معروف به ابن ابی‌الحدید در سال ۵۸۶ق(۱۱۹۱م)، در [[مدائن]] متولد شد.<ref>ابن کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۱۳، ص۱۹۹.</ref> او تحصیلات اولیه را در زادگاهش گذراند سپس به [[بغداد]] رفت و در آنجا به فراگیری دانش ادامه داد.<ref>مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، ص۴.</ref>


ابن ابی‌الحدید در فقه شافعی<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۹۹۴م، ج۷، ص۳۴۲.</ref> و در اعتقادات معتزلی بود.{{مدرک}} او آثار مختلفی در بلاغت، کلام، منطق، تاریخ و شعر دارد. شرح نهج البلاغه و [[قصائد سبع علویات]] از جمله آثار او است.{{مدرک}} گفته شده مباحث او در شرح نهج‌البلاغه احاطه‌اش بر ادبیات، کلام، مبانی اخلاق و تاریخ صدر اسلام را نشان می‌دهد.<ref> مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ص۱۱.</ref> همچنین بیشتر ابیاتِ قصائد سبع علویات او در مدح [[امام علی(ع)]] است.<ref> هاشمی، «بررسی فضایل امام علی(ع) در قصاید علویات سبع ابن ابی‌الحدید»، ص۲۱۹.</ref>
ابن ابی‌الحدید در فقه، شافعی<ref>ابن خلکان، وفیات الاعیان، ۱۹۹۴م، ج۷، ص۳۴۲.</ref> و در اعتقادات [[معتزله|معتزلی]] بود.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲-۶۴۱.</ref> او آثار مختلفی در بلاغت، کلام، منطق، تاریخ و شعر دارد. شرح نهج البلاغه و [[قصائد سبع علویات]] از جمله آثارش است. عمده شهرتش را به خاطر شرح نهج‌البلاغه دانسته‌اند.<ref>فکرت، «ابن ابی‌الحدید»، ص۶۴۲-۶۴۱.</ref> گفته شده مباحث او در شرح نهج‌البلاغه احاطه‌اش بر ادبیات، کلام، مبانی اخلاق و تاریخ صدر اسلام را نشان می‌دهد.<ref> مهدوی دامغانی، جلوه تاریخ در شرح نهج‌البلاغه، مقدمه، ص۱۱.</ref> همچنین بیشتر ابیاتِ قصائد سبع علویات او در مدح [[امام علی(ع)]] است.<ref> هاشمی، «بررسی فضایل امام علی(ع) در قصاید علویات سبع ابن ابی‌الحدید»، ص۲۱۹.</ref>


==انگیزه و زمان نگارش ==
==انگیزه و زمان نگارش ==
خط ۶۴: خط ۶۴:


=== ترجمه‌ها===
=== ترجمه‌ها===
شرح نهج‌البلاغه به فارسی ترجمه شده است: ملاشمس‌الدین بن محمد بن مراد(درگذشته۱۰۱۳ق) و نصرالله بن فتح‌الله دزفولی آن را به فارسی ترجمه کرده‌اند.<ref>حسینی، مصادر نهج‌البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳۸.</ref> همچنین کتاب‌های «جلوه‌ تاریخ‌ در شرح‌ نهج‌البلاغه‌ ابن‌ابی‌الحدید» با ترجمه‌ و تحشیه‌ محمود مهدوی‌دامغانی‌ در ۹ جلد  و ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید در ۲۰ جلد اثر غلامرضا لایقی از دیگر ترجمه‌های آن به فارسی است. همچنین کتاب «امام علی علیه‌السلام از دیدگاه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی» اثر حسین طیبیان برگرفته از شرح نهج‌البلاغه او است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2325288 سایت سازمان اسناد و کتابخانه ملی ج. ا. ایران.]</ref>
شرح نهج‌البلاغه به فارسی ترجمه شده است: ملاشمس‌الدین بن محمد بن مراد(درگذشته۱۰۱۳ق) و نصرالله بن فتح‌الله دزفولی آن را به فارسی ترجمه کرده‌اند.<ref>حسینی، مصادر نهج‌البلاغه، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۲۳۸.</ref> همچنین کتاب‌های «جلوه‌ تاریخ‌ در شرح‌ نهج‌البلاغه‌ ابن‌ابی‌الحدید» با ترجمه‌ و تحشیه‌ محمود مهدوی‌دامغانی‌ در ۹ جلد  و ترجمه شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید در ۲۰ جلد اثر غلامرضا لایقی از دیگر ترجمه‌های آن به فارسی است. همچنین کتاب «امام علی علیه‌السلام از دیدگاه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی» اثر حسین طیبیان برگرفته از شرح نهج‌البلاغه او است.<ref>[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2325288 «امام علی علیه‌السلام از دیدگاه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی/ نگارنده حسین طیبیان.»]</ref>


===تلخیص‌ها===
===تلخیص‌ها===
خط ۸۴: خط ۸۴:
* حسینی، عبدالزهراء، مصادر نهج‌البلاغة و اسانیده، بیروت، دار الزهراء، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۸م.
* حسینی، عبدالزهراء، مصادر نهج‌البلاغة و اسانیده، بیروت، دار الزهراء، ۱۴۰۹ق/۱۹۸۸م.
* سبحانی‌نیا، محمدتقی، «شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید»، دوفصلنامه حدیث اندیشه، شماره ۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۷ش.  
* سبحانی‌نیا، محمدتقی، «شرح نهج‌البلاغه ابن ابی‌الحدید»، دوفصلنامه حدیث اندیشه، شماره ۶، پاییز و زمستان ۱۳۸۷ش.  
*[http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/2325288 «امام علی علیه‌السلام از دیدگاه ابن‌ابی‌الحدید معتزلی/ نگارنده حسین طیبیان.»]، سازمان اسناد و کتابخانه ایران، مشاهده ۳۰ دی ۱۳۹۸ش.
* فکرت، محمدآصف، [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1331 ابن ابی‌الحدید]، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش.
* فکرت، محمدآصف، [https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1331 ابن ابی‌الحدید]، در دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج۲، تهران، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ۱۳۷۴ش.
* مهدوی دامغانی، محمود، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه، تهران، نشر نی، ۱۳۷۵ش.
* مهدوی دامغانی، محمود، جلوه تاریخ در شرح نهج البلاغه، تهران، نشر نی، ۱۳۷۵ش.