Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۱۶۷
ویرایش
جز (ویکی سازی) |
(ویرایش شناسه) |
||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
|شخصیتها = | |شخصیتها = | ||
}} | }} | ||
'''مَرْوْ''' نام شهری | '''مَرْوْ''' نام شهری باستانی در [[فرا رود]] و یکی از شهرهای مهم [[خراسان بزرگ]] است که امروزه در کشور [[ترکمنستان]] و در استان ماری واقع شده است. قدمت مرو به پیش از میلاد [[مسیح]] میرسد. اقلیت بزرگی از [[شیعه]] در این شهر زندگی میکنند. قیام [[ابومسلم خراسانی]] علیه [[بنیامیه]] از ناحیه مرو آغاز شد. | ||
حضور [[امام رضا(ع)]] در سالهای ۲۰۱ تا ۲۰۳ قمری در این شهر به علاقهمندی بسیاری از مردم این شهر به آن حضرت و آشنایی آنان با تشیع منجر شد. بقایای خانه [[امام رضا(ع)]] در مجموعه تاریخی مرو قدیم که نزد مردم [[ترکمنستان]] به قدمگاه امام رضا(ع) مشهور است، زیارتگاه پیروان و دوستداران اهل بیت(ع) به شمار میآید. آمدن تعدادی از مردم مرو به حضور [[امام عسکری(ع)]] و نیز ارسال وجوهاتی از سوی مردم مرو برای وکلای [[امام مهدی(عج)]] از نشانه گرایشهای شیعی در این شهر بوده است. | |||
در زمان [[بنیعباس]] برخی از [[علویان]] به این شهر پناه آوردند. مرو در [[حمله مغولان]] تلفات جانی و خسارات مالی بسیاری داد. دولت [[ایران]] در دوره [[ناصرالدین شاه]] با تسلیم شدن به [[قرارداد آخال]]، الحاق بخشهایی از خاک [[ایران]] از جمله مرو و [[سرخس]]را به [[روسیه]] پذیرفت. | |||
== پیشینه تاریخی == | == پیشینه تاریخی == | ||
مرو از شهرهای کهن و باستانی است که در کتبیههای هخامنشی از آن یاد شده است. در دوران ساسانیان مرو شهری آباد بود و بر اساس روایات مشهور تاریخی، یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی هنگامی که از اعراب [[مسلمان]] میگریخت به این شهر آمد و به مرزبان این شهر، ماهوی سوری پناه جست اما بعد از مدتی در پی اختلاف با ماهوی از این شهر خارج شد.{{مدرک}} | مرو از شهرهای کهن و باستانی است که در کتبیههای هخامنشی از آن یاد شده است. در دوران ساسانیان مرو شهری آباد بود و بر اساس روایات مشهور تاریخی، یزدگرد آخرین پادشاه ساسانی هنگامی که از اعراب [[مسلمان]] میگریخت به این شهر آمد و به مرزبان این شهر، ماهوی سوری پناه جست اما بعد از مدتی در پی اختلاف با ماهوی از این شهر خارج شد.{{مدرک}} | ||
به اعتبار اینکه مرو در کنار [[نیشابور]]، [[هرات]] | به اعتبار اینکه مرو در کنار [[نیشابور]]، [[هرات]] و [[بلخ]] یکی از چهار شهر بزرگ [[خراسان]] بوده است، مرو به یکی از چهار قسمت ایالت خراسان اطلاق میشده است. پس از فتح مرو و ورود مسلمانان، مرو تا مدتها مرکز ایالت خراسان و در دوران خلافت [[بنیامیه|امویان]] و [[بنیعباس|عباسیان]]، دارالاماره و محل استقرار حاکمان بود. ولی بعدها امرای سلسله [[طاهریان]] مرکز فرمانروایی خود را به نیشابور منتقل کردند.<ref>سرزمینهای خلافت شرقی ترجمه فارسی، ص۴۰۸، به نقل دهخدا، ۱۳۷۷، ص۹۶۳۴؛ مدخل خراسان.</ref> | ||
شهر مرو به واسطه نزدیکی به [[خوارزم]] و [[ماوراء النهر]] از یک طرف و اتصال آن به [[سرخس]] و [[نیشابور]] از طرف دیگر از نظر نظامی و تجاری موقعیتی خاص داشت. در زمان [[ساسانیان]] و در دوره تسلط اعراب تا زمان [[مأمون]] همیشه این شهر، مرکز خراسان بوده است. [[سامانیان|سامانیها]] دارالملک را به [[بلخ]] و [[بخارا]] منتقل کردند ولی در موقع فرمانروائی [[سلجوقیان|سلجوقیها]] شهر مرو که در مجاورت اقامت آنها بوده مرکز سلجوقیها گردید پس از آن سلاطین تیموری شهر [[هرات]] را پایگاه فرمانروائی خود ساختند.<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref> | شهر مرو به واسطه نزدیکی به [[خوارزم]] و [[ماوراء النهر]] از یک طرف و اتصال آن به [[سرخس]] و [[نیشابور]] از طرف دیگر از نظر نظامی و تجاری موقعیتی خاص داشت. در زمان [[ساسانیان]] و در دوره تسلط اعراب تا زمان [[مأمون]] همیشه این شهر، مرکز خراسان بوده است. [[سامانیان|سامانیها]] دارالملک را به [[بلخ]] و [[بخارا]] منتقل کردند ولی در موقع فرمانروائی [[سلجوقیان|سلجوقیها]] شهر مرو که در مجاورت اقامت آنها بوده مرکز سلجوقیها گردید پس از آن سلاطین تیموری شهر [[هرات]] را پایگاه فرمانروائی خود ساختند.<ref>دهخدا، ج۱۳، ۱۳۷۷، ص۲۰۷۱۲؛ مدخل مرو.</ref> | ||
خط ۴۱: | خط ۴۴: | ||
حضور [[امام رضا(ع)]] در مدت اقامتش در این شهر در سالهای ۲۰۱ تا ۲۰۳ قمری، به علاقهمندی بسیاری از مردم این شهر به آن حضرت و آشنایی آنان با تشیع شد. بر اساس گزارشهای تاریخی موجود، امام رضا(ع) در این شهر از شهرت و محبوبیت بسیار گستردهای برخوردار بود.<ref>اکبری، «نقش حضور امام رضا(ع) در گسترش تحولات فرهنگی و آزاداندیشی مرو»، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> حضور امام در مجالس گفتگو و مناظره که به فرمان مامون برگزار میشد و نیز رفت و آمد مردم به خانه آن حضرت به گسترش تشیع در مرو یاری رساند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۹-۲۲۰.</ref> | حضور [[امام رضا(ع)]] در مدت اقامتش در این شهر در سالهای ۲۰۱ تا ۲۰۳ قمری، به علاقهمندی بسیاری از مردم این شهر به آن حضرت و آشنایی آنان با تشیع شد. بر اساس گزارشهای تاریخی موجود، امام رضا(ع) در این شهر از شهرت و محبوبیت بسیار گستردهای برخوردار بود.<ref>اکبری، «نقش حضور امام رضا(ع) در گسترش تحولات فرهنگی و آزاداندیشی مرو»، ص۱۵۰-۱۵۱.</ref> حضور امام در مجالس گفتگو و مناظره که به فرمان مامون برگزار میشد و نیز رفت و آمد مردم به خانه آن حضرت به گسترش تشیع در مرو یاری رساند.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۲۱۹-۲۲۰.</ref> | ||
درباره تشیع در مرو در دورههای دیگر تاریخ نیز گزارشهایی در منابع تاریخی ثبت شده است. مهاجرت [[علویان]] و [[سادات]]<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۹.</ref> و نیز حمایت | درباره تشیع در مرو در دورههای دیگر تاریخ نیز گزارشهایی در منابع تاریخی ثبت شده است. مهاجرت [[علویان]] و [[سادات]]<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۲۳۹.</ref> و نیز حمایت مردم از برخی قیامهای علوی نشانهای دیگر بر وجود علایق شیعی مردمان این شهر است. در سال ۲۱۹ هجری محمد بن قاسم علوی در خراسان شورش کرد و بعدها در یکی از روستاهای مرو ساکن شد.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۳.</ref> | ||
آمدن تعدادی از مردم مرو به حضور [[امام عسکری(ع)]] و نیز ارسال وجوهاتی از سوی مردم مرو برای وکلای [[امام مهدی(عج)]] از | آمدن تعدادی از مردم مرو به حضور [[امام عسکری(ع)]] و نیز ارسال وجوهاتی از سوی مردم مرو برای وکلای [[امام مهدی(عج)]] از نشانه وجود گروههای شیعی در این شهر است.<ref>حسین زاده شانه چی، جغرافیای انسانی شیعه در آستانه دوران غیبت، ص۵۲</ref> | ||
نشانه وجود گروههای شیعی در این شهر است.<ref>حسین زاده شانه چی، جغرافیای انسانی شیعه در آستانه دوران غیبت، ص۵۲</ref> | |||
[[پرونده:بقایای خانه امام رضا در مرو2.jpg|بندانگشتی|دیوارهای برجای مانده از خانه [[امام رضا(ع)]] در مرو]] | [[پرونده:بقایای خانه امام رضا در مرو2.jpg|بندانگشتی|دیوارهای برجای مانده از خانه [[امام رضا(ع)]] در مرو]] | ||
درباره حضور شیعیان در شهر مرو در قرون بعدی نیز گزارشهایی در منابع تاریخی نقل شده است.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۹.</ref> | درباره حضور شیعیان در شهر مرو در قرون بعدی نیز گزارشهایی در منابع تاریخی نقل شده است.<ref>جعفریان، تاریخ تشیع در ایران، ۱۳۸۷ش، ص۳۳۹.</ref> | ||
خط ۵۲: | خط ۵۴: | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس۲}} | |||
==منابع== | ==منابع== | ||
{{ | {{منابع۲}} | ||
*قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، بیروت، دار صادر، بیتا. | *قزوینی، زکریا بن محمد، آثار البلاد و اخبار العباد، بیروت، دار صادر، بیتا. | ||
*دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، ج ۷، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | *دهخدا، علی اکبر، لغتنامه دهخدا، ج ۷، تهران: دانشگاه تهران، ۱۳۷۷ش. | ||
خط ۸۰: | خط ۸۲: | ||
{{آسیای مرکزی}} | {{آسیای مرکزی}} | ||
{{امام رضا}} | {{امام رضا}} | ||
[[Category:شهرهای تاریخی]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:شهرهای شیعی ترکمنستان]] | |||
[[Category:مسیر حرکت امام رضا]] | |||
[[Category:خراسان بزرگ]] | |||
[[Category:شهرهای دارای اقلیت شیعه]] | |||
[[Category:شهرهای تاریخی]] | |||
[[Category:مقالههای با درجه اهمیت ج]] | |||
[[Category:شهرهای شیعی ترکمنستان]] | |||
[[Category:مسیر حرکت امام رضا]] | |||
[[Category:خراسان بزرگ]] | |||
[[Category:شهرهای دارای اقلیت شیعه]] | |||
[[رده:شهرهای تاریخی]] | [[رده:شهرهای تاریخی]] |