۱۷٬۱۳۹
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جزبدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
}} | }} | ||
'''اعتکاف'''، اقامت در [[مسجد]] برای مدتی مشخص (دستکم سه روز) همراه با [[روزه]] است. [[قرآن]] اعتکاف را در ردیف [[طواف|طواف خانه خدا]] قرار داده است در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نیز، همسنگ [[حج]] و [[عمره]] و موجب آمرزش [[گناه|گناهان]] و رهایی از [[جهنم|آتش جهنم]] قلمداد شده است.<br> | '''اعتکاف'''، اقامت در [[مسجد]] برای مدتی مشخص (دستکم سه روز) همراه با [[روزه]] است. [[قرآن]] اعتکاف را در ردیف [[طواف|طواف خانه خدا]] قرار داده است در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]] نیز، همسنگ [[حج]] و [[عمره]] و موجب آمرزش [[گناه|گناهان]] و رهایی از [[جهنم|آتش جهنم]] قلمداد شده است.<br> | ||
اعتکاف زمان مخصوصی ندارد، اما در | اعتکاف زمان مخصوصی ندارد، اما در احادیث، بهترین زمان برای آن [[رمضان|ماه رمضان]]، بهویژه دهه سوم آن دانسته شده است. در اعتکاف نحوه اقامت و خروج از مسجد، احکام و آدابی دارد. | ||
در [[ایران]]، مراسم اعتکاف در [[ایام البیض]] (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) [[رجب|ماه رجب]]، در مساجد بزرگ بیشترِ شهرها برگزار میشود. | در [[ایران]]، مراسم اعتکاف در [[ایام البیض]] (روزهای ۱۳، ۱۴ و ۱۵) [[رجب|ماه رجب]]، در مساجد بزرگ بیشترِ شهرها برگزار میشود. | ||
==اهمیت و فضیلت== | ==اهمیت و فضیلت== | ||
اعتکاف، [[عبادت|عبادت مستحبی]] است که | اعتکاف، [[عبادت|عبادت مستحبی]] است که انجام آن اختصاص به مسجد دارد. قرآن آن را در ردیف طواف خانه خدا و همتای [[رکوع]] و [[سجده|سجود]] قرار داده است.<ref>سوره بقره، آیه 125.</ref> همچنین در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]]، اعتکاف همسنگ [[حج]] و [[عمره]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۸؛ ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق ج۱، ص۱۹۵.</ref> قلمداد شده و بهجا آوردن آن را موجب آمرزش [[گناه|گناهان]]<ref>سیوطی، جامعالصغیر، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۷۵.</ref> و دوری از [[جهنم|آتش دوزخ]]<ref>الطبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۲۱.</ref> دانستهاند. | ||
در [[حدیث|احادیث معصومان(ع)]]، اعتکاف همسنگ [[حج]] و [[عمره]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۸؛ ابن طاووس، إقبال الأعمال، ۱۴۰۹ق ج۱، ص۱۹۵.</ref> قلمداد شده و بهجا آوردن آن را موجب آمرزش [[گناه|گناهان]]<ref>سیوطی، جامعالصغیر، ۱۴۰۱ق، ج۲، ص۵۷۵.</ref> و دوری از [[جهنم|آتش دوزخ]]<ref>الطبرانی، المعجم الأوسط، ۱۴۱۵ق، ج۷، ص۱۲۱.</ref> دانستهاند. | |||
از جمله فواید این عبادت؛ ایجاد زمینه برای اندیشیدن و مرور زندگی، فرصت نیایش و راز و نیاز با پروردگار و فراهم آمدن زمینهٔ توبه و بازگشت، بیان شده است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/159057/اعتکاف-و-فلسفه-آن-چیست-و-از-چه-زمانی-شروع-شده-است «اعتکاف و فلسفه آن»]، وبگاه راسخون.</ref> | از جمله فواید این عبادت؛ ایجاد زمینه برای اندیشیدن و مرور زندگی، فرصت نیایش و راز و نیاز با پروردگار و فراهم آمدن زمینهٔ توبه و بازگشت، بیان شده است.<ref>[https://rasekhoon.net/article/show/159057/اعتکاف-و-فلسفه-آن-چیست-و-از-چه-زمانی-شروع-شده-است «اعتکاف و فلسفه آن»]، وبگاه راسخون.</ref> | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
در فقه به توقّف سه روز یا بیشتر در مسجد به [[قصد قربت]] و با اعمال و شرایط خاصی، اعتکاف، و به شخص بهجا آورنده آن مُعتَکِف گفته میشود. <ref>موسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۵۹۸.</ref> | |||
اعتکاف از ماده | اعتکاف از ماده «عکف» و در لغت به معنای روی آوردن به چیزی و بزرگداشت آن است.<ref>راغب، مفردات، ۱۳۹۲ق، ص ۳۵۵. </ref> همچنین، در قرآن «عاکف»<ref>سوره حج، آیه۲۵.</ref> به معنای ساکن و مقیم و «معکوف»<ref>سوره فتح، آیه۲۵.</ref> در مفهوم ممنوع و بازداشته شده به کار رفته است. | ||
===اعتکاف از نگاه عارفان | ===اعتکاف از نگاه عارفان=== | ||
در اصطلاح [[عرفان نظری|عرفانی]]، اعتکاف، فارغ و | در اصطلاح [[عرفان نظری|عرفانی]]، اعتکاف، فارغ و تهیساختن دل از اشتغالات دنیوی و تسلیم کردن نفس به مولا است.<ref>جرجانی، التعریفات، ۱۳۵۷ق، ص۲۵. </ref> | ||
[[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حقیت اعتکاف را | [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] حقیت اعتکاف را رویآوردن بنده به اطاعت از خدواند و پایبندی به [[مراقبه|مراقبت]] دانسته است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۴.</ref> {{ یادداشت|اعلم أن الاعتکاف حقیقته عکوف العبد علی طاعة الله جل جلاله ، ومراقبته}} وی همچنان کمال آن را در وقف کردن دل و عقل و اعضای بدن بر انجام عمل صالح و پرهیز از غفلت و مقید ساختن خویش به انجام دستورات الهی و تحقق اراده او و دور ساختن غیر خدا از همه وجود خویش میداند.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۹۸، ص۱۵۰.</ref>{{یادداشت| واعلم أن کمال الاعتکاف هو إیقاف العقول والقلوب والجوارح علی مجرد العمل الصالح ، وحبسها علی باب الله جل جلاله ، ومقدس إرادته ، وتقییدها بقیود مراقباته }} | ||
==احکام و شرایط اعتکاف == | ==احکام و شرایط اعتکاف == | ||
خط ۶۷: | خط ۶۶: | ||
== پیشینهٔ اعتکاف == | == پیشینهٔ اعتکاف == | ||
:'''اعتکاف پیش از اسلام''' | :'''اعتکاف پیش از اسلام''' | ||
[[پرونده:(3)اعتکاف.jpg|بندانگشتی|250px | [[پرونده:(3)اعتکاف.jpg|بندانگشتی|250px]] | ||
با اینکه مسلمانان روش اعتکاف را از [[سنت|سنت پیامبر(ص)]] فرا گرفتند،<ref>مالک، الموطأ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۱۴. </ref> اما پیش از [[اسلام]] نیز، آیینی نزدیک به اعتکاف وجود داشته است؛ از جمله میتوان به روایتی با این مضمون اشاره کرد که [[خلیفه دوم]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] گفت: در دوران [[جاهلیت]] [[نذر]] کرده بودم شبی را در [[مسجد الحرام]] اعتکاف کنم و حضرت فرمود که به نذر خود وفا کند.<ref>بخاری، صحیح بخاری، اداره الطباعه المنیریه، ج۳، ص۱۰۵-۱۱۰؛ ابن ماجه، سنن ابن ماجه، ۱۹۵۲-۱۹۵۳م، ج۱، ص۵۶۳. </ref> | با اینکه مسلمانان روش اعتکاف را از [[سنت|سنت پیامبر(ص)]] فرا گرفتند،<ref>مالک، الموطأ، ۱۴۰۶ق، ج۱، ص۳۱۴. </ref> اما پیش از [[اسلام]] نیز، آیینی نزدیک به اعتکاف وجود داشته است؛ از جمله میتوان به روایتی با این مضمون اشاره کرد که [[خلیفه دوم]] به [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] گفت: در دوران [[جاهلیت]] [[نذر]] کرده بودم شبی را در [[مسجد الحرام]] اعتکاف کنم و حضرت فرمود که به نذر خود وفا کند.<ref>بخاری، صحیح بخاری، اداره الطباعه المنیریه، ج۳، ص۱۰۵-۱۱۰؛ ابن ماجه، سنن ابن ماجه، ۱۹۵۲-۱۹۵۳م، ج۱، ص۵۶۳. </ref> | ||
ویرایش