Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۳۸۲
ویرایش
حدیث بضعه: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←گفتار پیامبر(ص)
جز (اضافه کردن) |
Mkhaghanif (بحث | مشارکتها) جز (←گفتار پیامبر(ص)) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{ جعبه اطلاعات روایت | {{جعبه اطلاعات روایت | ||
| عنوان = حدیث بضعه | | عنوان = حدیث بضعه | ||
| تصویر = فاطمة بضعة منی.jpg | | تصویر = فاطمة بضعة منی.jpg | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
بنا به برخی گزارش‌ها در منابع اهل‌سنت این حدیث درباره [[داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل|ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل]] توسط پیامبر(ص) صادر شده است. اما از نظر عالمان شیعه این گزارش‌ها ساختگی بوده و راویان آنها متهم به [[جعل حدیث|جعل حديث]] و [[ناصبی|دشمنی با اهل‌بیت(ع)]] هستند. | بنا به برخی گزارش‌ها در منابع اهل‌سنت این حدیث درباره [[داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل|ماجرای خواستگاری حضرت علی(ع) از دختر ابوجهل]] توسط پیامبر(ص) صادر شده است. اما از نظر عالمان شیعه این گزارش‌ها ساختگی بوده و راویان آنها متهم به [[جعل حدیث|جعل حديث]] و [[ناصبی|دشمنی با اهل‌بیت(ع)]] هستند. | ||
== متن و جایگاه == | ==متن و جایگاه== | ||
[[پرونده:فاطمه بضعة منی.png|بندانگشتی|استفاده از حدیث فاطمة بضعة منی برای سیاه‌پوش کردن [[حرم امام حسین(ع)]] در [[ایام فاطمیه]]]] | [[پرونده:فاطمه بضعة منی.png|بندانگشتی|استفاده از حدیث فاطمة بضعة منی برای سیاه‌پوش کردن [[حرم امام حسین(ع)]] در [[ایام فاطمیه]]]] | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان =| نقل‌قول = :{{سخ}} {{حدیث|فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی و مَنْ سَرّها فَقد سَرّنی|ترجمه=}}|تاریخ بایگانی | | {{جعبه نقل قول | عنوان =| نقل‌قول = :{{سخ}} {{حدیث|فَاطِمَةُ بَضْعَةٌ مِنِّی فَمَنْ آذَاهَا فَقَدْ آذَانِی و مَنْ سَرّها فَقد سَرّنی|ترجمه=}}|تاریخ بایگانی | | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
بَضعة یا بِضعه به‌معنای تکه‌ای از بدن است.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۴۰۵ق، ج۸، ص۱۲؛ ابن‌اثیر، النهایة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از این رو وقتی که گفته می‌شود «فُلان بَضْعَةٌ مِنِّی» به‌خاطر نزدیکی زیاد آن شخص با گوینده است گویا آن شخص جزئی از بدن اوست.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۲۷ق، ص۱۲۹.</ref> جمله «بَضْعَةٌ مِنِّی» در سخنان پیامبر اسلام(ص) درباره حضرت علی(ع)<ref> بحرانی، البرهان، مؤسسة البعثة، ج۱، ص۲۶۱.</ref> و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۲، ص۵۸۳ و ۵۸۸؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، منشورات الشریف الرضی، ص۲۳۳.</ref> نیز به کار رفته است. | بَضعة یا بِضعه به‌معنای تکه‌ای از بدن است.<ref>ابن‌منظور، لسان العرب، ۱۴۰۵ق، ج۸، ص۱۲؛ ابن‌اثیر، النهایة، ۱۳۶۴ش، ج۱، ص۱۳۳.</ref> از این رو وقتی که گفته می‌شود «فُلان بَضْعَةٌ مِنِّی» به‌خاطر نزدیکی زیاد آن شخص با گوینده است گویا آن شخص جزئی از بدن اوست.<ref>راغب اصفهانی، مفردات، ۱۴۲۷ق، ص۱۲۹.</ref> جمله «بَضْعَةٌ مِنِّی» در سخنان پیامبر اسلام(ص) درباره حضرت علی(ع)<ref> بحرانی، البرهان، مؤسسة البعثة، ج۱، ص۲۶۱.</ref> و [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]<ref>شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، مؤسسة النشر الاسلامی، ج۲، ص۵۸۳ و ۵۸۸؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، منشورات الشریف الرضی، ص۲۳۳.</ref> نیز به کار رفته است. | ||
== کاربردهای کلامی و فقهی == | === حدیث بضعه در ماجرای توبه ابولبابه === | ||
برخی مورخین در ماجرای توبه [[ابولبابه انصاری]] گزارش کرده‌اند که وقتی [[حضرت زهرا(س)]] خبر پذیرش توبه او را شنید به مسجد رفت و خواست او را از ستون باز کند اما وی مانع شد و گفت: من قسم خورده‌ام که کسی جز [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|رسول خدا(ص)]] مرا باز نکند. و هنگامی که پیامبر آمد و طناب را باز کرد تصریح کرد: «انما فاطمة بضعة منی» «همانا فاطمه پاره تن من است.»<ref>مقريزي، إمتاع الأسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۲۷۳ ؛ الحلبی، السیرة الحلبیة فی سیرة الامین المأمون، ۱۴۰۰ق٬ ج۲، ص۶۷۴.</ref> | |||
==کاربردهای کلامی و فقهی== | |||
از حدیث بضعه برای اثبات برخی از مباحث کلامی استفاده شده است: | از حدیث بضعه برای اثبات برخی از مباحث کلامی استفاده شده است: | ||
* [[عصمت]] حضرت فاطمه(س): [[متکلم|متکلمان]] برای اثبات [[عصمت حضرت زهرا(س)]] به این حدیث استناد کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، مؤسسه اسماعیلیان، ج۱۶، ص۲۷۳؛ ایجی، المواقف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۹۷.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] (تولد [[سال ۱۳۰۸ هجری شمسی|۱۳۰۸ش]]) در روایات بضعه، خشنودی و ناخشنودی حضرت فاطمه(س) ملاک خشنودی و ناخشنودی خدا و رسولش شمرده شده است. از آنجا که خداوند جز به [[عمل صالح]] خشنود نمی‌شود و به گناه و نافرمانی از دستوراتش رضایت نمی‌دهد، اگر حضرت زهرا(س) گناهی مرتکب می‌شد، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که خدا از آن ناخشنود است؛ در حالی که حدیث بضعه، رضایت الهی را با خشنودی فاطمه(س) پیوند داده است.<ref>سبحانی، پژوهشی در شناخت و عصمت امام، ۱۳۸۹ش، ص۲۷.</ref> | *[[عصمت]] حضرت فاطمه(س): [[متکلم|متکلمان]] برای اثبات [[عصمت حضرت زهرا(س)]] به این حدیث استناد کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سید مرتضی، الشافی فی الامامة، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۹۵؛ ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغه، مؤسسه اسماعیلیان، ج۱۶، ص۲۷۳؛ ایجی، المواقف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۹۷.</ref> به گفته [[جعفر سبحانی|آیت‌الله سبحانی]] از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید شیعه]] (تولد [[سال ۱۳۰۸ هجری شمسی|۱۳۰۸ش]]) در روایات بضعه، خشنودی و ناخشنودی حضرت فاطمه(س) ملاک خشنودی و ناخشنودی خدا و رسولش شمرده شده است. از آنجا که خداوند جز به [[عمل صالح]] خشنود نمی‌شود و به گناه و نافرمانی از دستوراتش رضایت نمی‌دهد، اگر حضرت زهرا(س) گناهی مرتکب می‌شد، در این صورت به چیزی خشنود شده بود که خدا از آن ناخشنود است؛ در حالی که حدیث بضعه، رضایت الهی را با خشنودی فاطمه(س) پیوند داده است.<ref>سبحانی، پژوهشی در شناخت و عصمت امام، ۱۳۸۹ش، ص۲۷.</ref> | ||
* برتری حضرت فاطمه(س) بر زنان عالم: شهاب‌الدین آلوسی [[تفسیر قرآن|مفسر]] اهل‌سنت (درگذشته ۱۲۷۰ق)، با استفاده از این [[حدیث]] در ذیل [[آیه]] «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ»،<ref> سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref> به [[سیدة نساء العالمین|برتری حضرت فاطمه(س) بر زنان عالم]] از جمله [[مریم دختر عمران|حضرت مریم]] استناد کرده است.<ref> آلوسی، روح المعانی، بی‌تا، ج۳، ص۱۵۵.</ref> | *برتری حضرت فاطمه(س) بر زنان عالم: شهاب‌الدین آلوسی [[تفسیر قرآن|مفسر]] اهل‌سنت (درگذشته ۱۲۷۰ق)، با استفاده از این [[حدیث]] در ذیل [[آیه]] «وَإِذْ قَالَتِ الْمَلَائِكَةُ يَا مَرْيَمُ إِنَّ اللَهَ اصْطَفَاكِ وَطَهَّرَكِ وَاصْطَفَاكِ عَلَىٰ نِسَاءِ الْعَالَمِينَ»،<ref> سوره آل عمران، آیه ۴۲.</ref> به [[سیدة نساء العالمین|برتری حضرت فاطمه(س) بر زنان عالم]] از جمله [[مریم دختر عمران|حضرت مریم]] استناد کرده است.<ref> آلوسی، روح المعانی، بی‌تا، ج۳، ص۱۵۵.</ref> | ||
*اثبات حقانیت حضرت فاطمه(س) در [[ماجرای فدک]]<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، مؤسسه اسماعیلیان، ج۱۶، ص۲۷۸؛ ایجی، المواقف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۹۷ و ۶۰۷.</ref> پس از [[رحلت پیامبر(ص)]]، حضرت زهرا(س) در بستر بیماری، در احتجاج با [[شیخین]] به این روایت استناد کرد.<ref>خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۶۵.</ref> | *اثبات حقانیت حضرت فاطمه(س) در [[ماجرای فدک]]<ref>ابن‌ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، مؤسسه اسماعیلیان، ج۱۶، ص۲۷۸؛ ایجی، المواقف، ۱۴۱۷ق، ج۳، ص۵۹۷ و ۶۰۷.</ref> پس از [[رحلت پیامبر(ص)]]، حضرت زهرا(س) در بستر بیماری، در احتجاج با [[شیخین]] به این روایت استناد کرد.<ref>خزاز قمی، کفایة الاثر، ۱۴۰۱ق، ص۶۵.</ref> | ||
| خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
==جستارهای وابسته== | ==جستارهای وابسته== | ||
* [[عصمت حضرت فاطمه(س)|عصمت حضرت زهرا(س)]] | *[[عصمت حضرت فاطمه(س)|عصمت حضرت زهرا(س)]] | ||
* [[فضایل حضرت فاطمه(س)]] | *[[فضایل حضرت فاطمه(س)]] | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
| خط ۹۶: | خط ۹۷: | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [http://kalam.saminatech.ir/Article/18494 «قلمرو عصمت فاطمه زهرا(س) در حدیث فاطمه بضعة منی»]. | *[http://kalam.saminatech.ir/Article/18494 «قلمرو عصمت فاطمه زهرا(س) در حدیث فاطمه بضعة منی»]. | ||
{{حضرت فاطمه(س)}} | {{حضرت فاطمه(س)}} | ||
{{احادیث مشهور}} | {{احادیث مشهور}} | ||