پرش به محتوا

نهم ربیع‌الاول: تفاوت میان نسخه‌ها

نهم ربیع‌الاول (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۷ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۷

۱۴۸ بایت اضافه‌شده ،  دیروز در ‏۱۴:۲۷
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
جز (ویکی سازی)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
'''روز نُهُم رَبیع‌ُالاول''' روز آغاز امامت [[امام مهدی(عج)]]، دوازدهمین [[امام]] شیعیان است. بنابر نقلی در [[۹ ربیع‌الاول|این روز]]، [[عمر بن سعد]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] کشته‌ شد. گاه در این روز محافلی به نام‌های، '''عیدُ الزهرا''' و '''فَرْحَةُ الزهراء'''، به عنوان روز قتل [[عمر بن خطاب]] برگزار می‌شود. براساس گزارش‌های تاریخی، خلیفه دوم در [[۲۷ ذی‌الحجه]] به‌دست [[ابولؤلؤ]]، ضربت خورد و سه روز بعد کشته شد. [[مراجع تقلید]] و عالمان دینی [[شیعه]]، برپایی مجالسی را که در آن اهانت به مقدسات و بزرگان دینی [[اهل سنت]] می‌شود، جایز نمی‌دانند.
'''روز نُهُم رَبیع‌ُالاول''' روز آغاز امامت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]]، دوازدهمین [[امام]] شیعیان است. بنابر نقلی در [[۹ ربیع‌الاول|این روز]]، [[عمر بن سعد]] از قاتلان [[امام حسین(ع)]] کشته‌ شد. در این روز محافلی به نام‌های، عیدُ الزهرا و فَرْحَةُ الزهراء، به عنوان روز قتل [[عمر بن خطاب]] برگزار می‌شود. براساس گزارش‌های تاریخی، خلیفه دوم در [[۲۷ ذی‌الحجه]] به‌دست [[فیروز نهاوندی|ابولؤلؤ]]، ضربت خورد و سه روز بعد کشته شد. [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] و عالمان دینی [[شیعه]]، برپایی مجالسی را که در آن اهانت به مقدسات و بزرگان دینی [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] می‌شود، جایز نمی‌دانند.


== وقایع ==
==وقایع==
نهم ربیع، نهمین روز از ماه [[ربیع الاول]] است که در آن وقایعی رخ داده است:
نهم ربیع، نهمین روز از ماه [[ربیع الاول]] است که در آن وقایعی رخ داده است:
*'''آغاز امامت امام زمان(عج)''': روز نهم ربیع‌الاول برای [[شیعه|شیعیان]] به عنوان روز آغاز امامت [[امام مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۰.</ref> زیرا در [[۸ ربیع‌الاول]]، [[امام حسن عسکری(ع)]] از دنیا رفت و پسرش امام مهدی(عج) را (که انتظار است دولت حق را پایه‌گذاری کند) جانشین خویش قرار داد.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ص۵۱۰.</ref>
*'''آغاز امامت امام مهدی(عج)''': روز نهم ربیع‌الاول برای [[شیعه|شیعیان]] به عنوان روز آغاز امامت [[امام مهدی عجل الله تعالی فرجه|امام مهدی(عج)]] دانسته شده است؛<ref>صادقی کاشانی، «نهم ربیع، روز امامت و مهدویت»، ص۴۰.</ref> زیرا در [[۸ ربیع‌الاول]]، [[امام حسن عسکری(ع)]] از دنیا رفت و پسرش امام مهدی(عج) را (که انتظار است دولت حق را پایه‌گذاری کند) جانشین خویش قرار داد.<ref> مفید، الارشاد، ۱۴۱۴ق، ص۵۱۰.</ref>
*'''قتل عمر بن سعد''': به گفته [[علامه مجلسی]] در [[زاد المعاد]]، بنابر قولی [[عمر بن سعد]] در روز نهم ربیع‌الاول به دست [[مختار ثقفی]] کشته شده است.<ref>مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۵۸.</ref> عمر بن سعد از سوی [[عبیدالله بن زیاد]] به فرماندهی [[لشکر عمر بن سعد|سپاه کوفه]] برای مقابله با [[امام حسین(ع)]] منصوب شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹.</ref> امام حسین(ع) و دیگر [[شهدای کربلا]] به دست سپاهیان او به شهادت رسیدند.
*'''قتل عمر بن سعد''': به گفته [[علامه مجلسی]] در [[زاد المعاد]]، بنابر قولی [[عمر بن سعد]] در روز نهم ربیع‌الاول به دست [[مختار ثقفی]] کشته شده است.<ref>مجلسی، زاد المعاد، ۱۴۲۳ق، ص۲۵۸.</ref> عمر بن سعد از سوی [[عبیدالله بن زیاد]] به فرماندهی [[لشکر عمر بن سعد|سپاه کوفه]] برای مقابله با [[امام حسین(ع)]] منصوب شد.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۴۰۹.</ref> امام حسین(ع) و دیگر [[شهدای کربلا]] به دست سپاهیان او به شهادت رسیدند.
*'''قتل خلیفه دوم:''' نهم ربیع‌ الاول به روز مرگ [[عمر بن خطاب]] خلیفه دوم منسوب شده است. تاریخچه این انتساب به قرن ششم هجری قمری برمی‌گردد. [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] (درگذشت قرن ششم قمری) بدون استناد به منبعی به قتل عمر در این روز اشاره کرده است.<ref>رازی قزوینی، بعض مثالب النواصب، ۱۳۵۸ش، ص۳۵۳.</ref> به گفته علامه مجلسی، عالم [[دوره صفویه]]، در دوره او، میان [[شیعه]] مشهور بود که روز نهم ربیع، روز عید شمرده می‌شد و مستند آن هم [[حدیث|روایتی]] از [[امام هادی(ع)]] بوده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> که براساس آن، امام هادی(ع) روز نهم ربیع را یکی از اعیاد بزرگ [[اهل بیت(ع)]] و محبان آنها شمرده و از [[پیامبر(ص)]] نقل کرده است که [[خدا|خداوند]] در این روز به [[کرام الکاتبین]] امر کرده است که به مدت سه روز قلم از مردم برداشته شود و خطاهای آنان ثبت نشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref>
*'''قتل خلیفه دوم:''' نهم ربیع‌ الاول به روز مرگ [[عمر بن خطاب]] خلیفه دوم منسوب شده است. تاریخچه این انتساب به قرن ششم هجری قمری برمی‌گردد. [[عبدالجلیل قزوینی رازی|عبدالجلیل قزوینی]] (درگذشت قرن ششم قمری) بدون استناد به منبعی به قتل عمر در این روز اشاره کرده است.<ref>رازی قزوینی، بعض مثالب النواصب، ۱۳۵۸ش، ص۳۵۳.</ref> به گفته علامه مجلسی، عالم [[دوره صفویه]]، در دوره او، میان [[شیعه]] مشهور بود که روز نهم ربیع، روز عید شمرده می‌شد و مستند آن هم [[حدیث|روایتی]] از [[امام هادی(ع)]] بوده است<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۱۹ و ۱۲۰.</ref> که براساس آن، امام هادی(ع) روز نهم ربیع را یکی از اعیاد بزرگ [[اهل بیت(ع)]] و محبان آنها شمرده و از [[پیامبر(ص)]] نقل کرده است که [[خدا|خداوند]] در این روز به [[کرام الکاتبین]] امر کرده است که به مدت سه روز قلم از مردم برداشته شود و خطاهای آنان ثبت نشود.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref>
خط ۲۵: خط ۲۵:
به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مُسَبِّب آن و یا شریک جرم خواهیم بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4765549/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد]، خبرگزاری مهر.</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref>
به گفته [[آیت‌الله بهجت]]، در صورتی که این کارها موجب اذیت و آزار و یا قتل شیعیانی که در بلاد و کشورهای دیگر در اقلیت هستند شود اگر قطره خونی از آنها ریخته شود ما نیز مُسَبِّب آن و یا شریک جرم خواهیم بود.<ref>[https://www.mehrnews.com/news/4765549/%D8%A7%DB%8C%D8%AC%D8%A7%D8%AF-%D8%AA%D9%81%D8%B1%D9%82%D9%87-%D9%85%D8%BA%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D8%A8%D8%A7-%D8%B3%D9%86%D8%AA-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D8%B3%D8%AA-%D8%AD%D8%AF%DB%8C%D8%AB-%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85-%D8%B5%D8%AD%D8%AA-%D9%86%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%AF ایجاد تفرقه مغایر با سنت معصومین است/ حدیث رفع القلم صحت ندارد]، خبرگزاری مهر.</ref> [[ایت الله میرزا جواد تبریزی]] و [[آیت‌الله صافی گلپایگانی]] نیز اعلام کردند کارهایی که در سایر روزهای سال [[گناه]] است انجام دادن آن در نهم ربیع نیز حرام بوده و فرقی میان این روز و روزهای دیگر نیست.<ref>صافی، جامع الاحکام صافی، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۱۲۸؛ تبریزی، استفتائات جدید، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۵۱۶.</ref>


== حدیث رفع القلم و نقد آن==
==حدیث رفع القلم و نقد آن==
{{اصلی|حدیث رفع القلم }}
{{اصلی|حدیث رفع القلم }}
در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به [[حدیث رفع القلم|رُفِعَ القلم]] معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.<ref>[https://www.pasokhgoo.ir/content/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%C2%AB%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85%C2%BB-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 «نقد روایت «رفع القلم» در نهم ربیع الاول»]، سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از:
در برخی مجالسی که به مناسبت عیدالزهراء برگزار می‌شود، [[حدیث|روایتی]] بیان می‌شود<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۱، ص۱۲۰-۱۲۵.</ref> که به رُفِعَ القلم معروف شده و می‌گویند این روز «روز رفع القلم» است و [[گناه|گناهان]] این روز در [[روز قیامت]] محاسبه نمی‌شود. ازاین‌رو می‌توان در این مراسم هر حرفی را زد و هر کاری انجام داد.<ref>[https://www.pasokhgoo.ir/content/%D9%86%D9%82%D8%AF-%D8%B1%D9%88%D8%A7%DB%8C%D8%AA-%C2%AB%D8%B1%D9%81%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D9%82%D9%84%D9%85%C2%BB-%D8%AF%D8%B1-%D9%86%D9%87%D9%85-%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%B9-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 «نقد روایت «رفع القلم» در نهم ربیع الاول»]، سایت مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]]، [[لطف‌الله صافی گلپایگانی|صافی گلپایگانی]] و [[میرزا جواد تبریزی]]، از [[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]]، [[اسناد|سند]] حدیث رفع و محتوای آن را بر اساس دلایلی صحیح ندانسته و مورد نقد قرار داده‌اند.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۸-۱۱۲.</ref> این دلایل عبارتند از:
# روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.
#روایت موسوم به رفع قلم در منابع معتبر وجود ندارد و از جهت سند نامعتبر است.
#این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره» «هر كه هموزن ذرّه‌اى بدى كند [نتيجه‌] آن را خواهد ديد.»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تُنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»«ولايت و دوستى ما، جز با [[ورع]] و پارسايى دست یافتنی نیست.»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه‌ و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جشن‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>
#این روایت مخالف [[قرآن|کتاب خدا]] و [[سنت|سنّت]] است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۱۹.</ref> به عنوان نمونه روایت رفع قلم با [[آیه]] «و من یعمل مثقال ذرة شراً یره» «هر كه هموزن ذرّه‌اى بدى كند [نتيجه‌] آن را خواهد ديد.»<ref>سوره زلزال، آیه ۸.</ref> و روایت «لا تُنال ولایتنا الا بالعمل و الورع»«ولايت و دوستى ما، جز با [[ورع]] و پارسايى دست یافتنی نیست.»<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۴ق، ج۱۵، ص۲۴۷.</ref> در تضاد است.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵.</ref> بر همین اساس انجام دادن [[حرام]] در همه روزها گناه است و فرقی میان نهم ربیع الاول و روزهای دیگر نیست. برداشتن [[تکلیف]] و ثبت نشدن گناه تنها به کودکان نابالغ، دیوانه‌ و کسی که خوابیده است، اختصاص دارد.<ref>[https://makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265954 «جشن‌های روز نهم ربیع الاول»]، پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر آیت الله العظمی مکارم شیرازی.</ref>
# روایت رَفْعِ قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب [[گناه]] شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref>
#روایت رَفْعِ قلم در صورت معتبر بودن به این معنا است که اگر کسی به صورت غیرعمدی مرتکب خطا شود، [[خدا|خداوند]] او را می‌بخشد، نه این که آگاهانه و از روی عمد مرتکب [[گناه]] شود.<ref>مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۳۵، ۱۰۳ و ۱۱۹.</ref>


[[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] دیگر همچون [[محمدتقی بهجت]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] نیز رفع قلم را درست ندانسته و برآنند در حرمت گناه تفاوتی میان نهم ربیع و روزهای دیگر نیست.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۷-۱۱۵.</ref>
[[فهرست مراجع تقلید شیعه|مراجع تقلید]] دیگر همچون [[محمدتقی بهجت]]، [[حسین نوری همدانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]] نیز رفع قلم را درست ندانسته و برآنند در حرمت گناه تفاوتی میان نهم ربیع و روزهای دیگر نیست.<ref>نگاه کنید به: مسائلی، نهم ربیع، جهالت‌ها و خسارت‌ها، ۱۳۸۷ش، ص۱۰۷-۱۱۵.</ref>


== پانویس ==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}


خط ۶۶: خط ۶۶:
{{پایان}}
{{پایان}}


== پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
*[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951833 مقاله تأملاتی تاریخی درباره نهم ربیع]
*[http://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/951833 مقاله تأملاتی تاریخی درباره نهم ربیع]
*[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/%D9%86%D8%B8%D8%B1%20%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B7%D8%A7%D8%A1%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%20%D8%B1%D9%88%D8%B2%209%20%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 مقاله نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول]
*[http://www.dte.ir/portal/home/?news/32230/120645/98457/%D9%86%D8%B8%D8%B1%20%D9%83%D8%A7%D8%B4%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%BA%D8%B7%D8%A7%D8%A1%20%D8%AF%D8%B1%20%D9%85%D9%88%D8%B1%D8%AF%20%D8%B1%D9%88%D8%B2%209%20%D8%B1%D8%A8%D9%8A%D8%B9%20%D8%A7%D9%84%D8%A7%D9%88%D9%84 مقاله نظر کاشف الغطاء در مورد روز ۹ ربیع الاول]
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/1316987»