پرش به محتوا

نامه امام علی(ع) به مالک اشتر: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات روایت
| عنوان = فرمان مالک اشتر
| تصویر =
| اندازه تصویر =
| عرض تصویر =
| نام‌های دیگر = نامه امام علی(ع) به مالک اشتر
| موضوع = حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع
| صادره از = [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]
| راوی اصلی = [[اصبغ بن نباته|اَصْبًغ بن نَباته]]
| راویان =
| اعتبار سند = معتبر
| منابع شیعه = [[نهج البلاغه]] • [[دعائم الاسلام (کتاب)|دَعائِمُ الاِسْلام]] • [[تحف العقول (کتاب)|تُحَفُ العُقول]]
| منابع سنی = المُجَالَسَةُ وَ جَواهِرُ العِلم• التَذْکِرَةُ الحَمْدونیّه • نَهایَةُ الاَرَب
| مؤید قرآنی =
}}
'''فرمانِ مالکِ اَشتَر'''، یا '''نامۀ امام علی(ع) به مالک اشتر'''، بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامۀ [[نهج البلاغه]] در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است. در این نامه مبانی، اصول، روش‌ها، سیاست‌ها و اخلاقِ مدیریت و حکومت‌داری بیان می‌شود. اهتمام فوق‌العاده به طبقات محروم، لزوم تعیین وقت برای ملاقات عمومی، انتخاب مشاوران قوی و خردمند و جلوگیری از هرگونه رانت‌خواری از توصیه‌های ذکر شده در این نامه است. توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر دانسته‌اند.  
'''فرمانِ مالکِ اَشتَر'''، یا '''نامۀ امام علی(ع) به مالک اشتر'''، بزرگ‌ترین و پرمحتواترین نامۀ [[نهج البلاغه]] در موضوع حکومت‌داری و سیاست اداره اجتماع است. در این نامه مبانی، اصول، روش‌ها، سیاست‌ها و اخلاقِ مدیریت و حکومت‌داری بیان می‌شود. اهتمام فوق‌العاده به طبقات محروم، لزوم تعیین وقت برای ملاقات عمومی، انتخاب مشاوران قوی و خردمند و جلوگیری از هرگونه رانت‌خواری از توصیه‌های ذکر شده در این نامه است. توصیه‌های ذکر شده در این عهدنامه را از کبریت احمر، نایاب‌تر دانسته‌اند.  


خط ۶۱: خط ۷۶:
به باور [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، بنیانگذار [[جمهوری اسلامی ایران]]، فرمان مالک اشتر چنان محتوای عمیقی دارد، که تنها از [[چهارده معصوم|معصومان]] صادر می‌شود و از همان محتوا می‌توان به درستی آن پی برد.<ref>موسوی خمینی، کتاب البیع، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۰۴.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]]، از مراجع تقلید شیعه نیز با استناد به شهرت بسیار این نامه و نقل آن در منابع متعدد حدیثی، آن را معتبر و از بررسی سندش بی‌نیازی دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۳.</ref> با این حال برخی محققان با بررسی سند این عهدنامه، آن را صحیح ارزیابی کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: دلشاد تهرانی، دلالت دولت، ۱۳۸۸ش، ص۵۱.</ref>
به باور [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]]، بنیانگذار [[جمهوری اسلامی ایران]]، فرمان مالک اشتر چنان محتوای عمیقی دارد، که تنها از [[چهارده معصوم|معصومان]] صادر می‌شود و از همان محتوا می‌توان به درستی آن پی برد.<ref>موسوی خمینی، کتاب البیع، ۱۴۰۹ق، ج۳، ص۶۰۴.</ref> [[ناصر مکارم شیرازی]]، از مراجع تقلید شیعه نیز با استناد به شهرت بسیار این نامه و نقل آن در منابع متعدد حدیثی، آن را معتبر و از بررسی سندش بی‌نیازی دانسته است.<ref>مکارم شیرازی، پیام امام امیرالمؤمنین(ع)، ۱۳۸۶ش، ج۱۰، ص۳۵۳.</ref> با این حال برخی محققان با بررسی سند این عهدنامه، آن را صحیح ارزیابی کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: دلشاد تهرانی، دلالت دولت، ۱۳۸۸ش، ص۵۱.</ref>


این نامه علاوه بر نهج البلاغه، از منابع شیعی در کتاب‌های [[دعائم الاسلام (کتاب)|دَعائِمُ الاِسْلام]]<ref>ابن‌حیون، دَعائِمُ الاِسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۵۰-۳۶۸.</ref> و [[تحف العقول (کتاب)|تُحَفُ العُقول]]<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۱۲۶-۱۴۹.</ref> و از منابع اهل‌سنت در کتاب‌های المُجَالَسَةُ وَ جَواهِرُ العِلم،<ref>دینوری، المجالسة و جواهر العلم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۳۵۹-۳۶۰.</ref> التَذْکِرَةُ الحَمْدونیّه<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیّه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶-۳۲۸.</ref> و نَهایَةُ الاَرَب<ref>نُوَیری، نهایة الأرب، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، ج۶، ص۱۹-۳۲.</ref> آمده است.<ref>برای دیدن منابع بیشتر نگاه کنید به: دشتی، اسناد و مدارک نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۳۳۱-۳۳۲؛ دلشاد تهرانی، دلالت دولت، ۱۳۸۸ش، ص۴۶-۴۹.</ref> [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]]، دو تن از عالمان [[علم رجال|علم رجال شیعه]] در قرن پنجم، بدون ذکر متن این خطبه، سند آن را بیان کرده‌اند.<ref>نگاه کنید به: نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۸؛ شیخ طوسی، فهرست، ۱۴۲۰ق، ص۸۸.</ref> با این حال درباره سند و منبع این نامه اتفاق نظر وجود ندارد، حتی برخی آن را ساختگی دانسته‌اند؛ چنان‌که گفته شده، نویسنده نامه و گیرندۀ آن افرادی غیر از امام علی و مالک اشتر بوده‌اند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۰.</ref> البته گفته شده بعضی حاکمان به تقلید از این عهدنامه، به برخی والیان نامه‌ای در باب چگونگی حکومت‌داری نوشته‌اند، بی‌آنکه به منبع اصلی آن اشاره کنند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۵۱۳.</ref>
این نامه علاوه بر نهج البلاغه، از منابع شیعی در کتاب‌های [[دعائم الاسلام (کتاب)|دَعائِمُ الاِسْلام]]<ref>ابن‌حیون، دَعائِمُ الاِسلام، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۳۵۰-۳۶۸.</ref> و [[تحف العقول (کتاب)|تُحَفُ العُقول]]<ref>ابن‌شعبه حرانی، تحف العقول، ۱۴۰۴ق، ص۱۲۶-۱۴۹.</ref> و از منابع اهل‌سنت در کتاب‌های المُجَالَسَةُ وَ جَواهِرُ العِلم،<ref>دینوری، المجالسة و جواهر العلم، ۱۴۱۹ق، ج۳، ص۳۵۹-۳۶۰.</ref> التَذْکِرَةُ الحَمْدونیّه<ref>ابن‌حمدون، التذکرة الحمدونیّه، ۱۹۹۶م، ج۱، ص۳۱۶-۳۲۸.</ref> و نَهایَةُ الاَرَب<ref>نُوَیری، نهایة الأرب، وزارة الثقافة و الإرشاد القومی، ج۶، ص۱۹-۳۲.</ref> آمده است.<ref>برای دیدن منابع بیشتر نگاه کنید به: دشتی، اسناد و مدارک نهج البلاغه، ۱۳۷۸ش، ص۳۳۱-۳۳۲؛ دلشاد تهرانی، دلالت دولت، ۱۳۸۸ش، ص۴۶-۴۹.</ref> [[نجاشی]] و [[شیخ طوسی]]، دو تن از عالمان [[علم رجال|علم رجال شیعه]] در قرن پنجم، بدون ذکر متن این خطبه، سند آن را از بیان کرده‌ و راوی اصلی آن را [[اصبغ بن نباته|اَصْبًغ بن نَباته]] دانسته‌اند.<ref>نگاه کنید به: نجاشی، رجال النجاشی، ۱۳۶۵ش، ص۸؛ شیخ طوسی، فهرست، ۱۴۲۰ق، ص۸۸.</ref> با این حال درباره سند و منبع این نامه اتفاق نظر وجود ندارد، حتی برخی آن را ساختگی دانسته‌اند؛ چنان‌که گفته شده، نویسنده نامه و گیرندۀ آن افرادی غیر از امام علی و مالک اشتر بوده‌اند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۴۹۰.</ref> البته گفته شده بعضی حاکمان به تقلید از این عهدنامه، به برخی والیان نامه‌ای در باب چگونگی حکومت‌داری نوشته‌اند، بی‌آنکه به منبع اصلی آن اشاره کنند.<ref>جعفری، پرتوی از نهج البلاغه، ۱۳۸۰ش، ج۴، ص۵۱۳.</ref>


== ثبت نامه در یونسکو ==
== ثبت نامه در یونسکو ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۵٬۴۴۴

ویرایش