اتان کلبرگ: تفاوت میان نسخه‌ها

===تکامل تدریجی تشیع===

برخی این نظر کلبرگ را نقد کرده‌اند؛<ref>برای نمونه ن.ک: الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۱-۷۰.</ref> از جمله: در میان متون روایی که کلبرگ برای اثبات نظر خود استفاده کرده، روایاتی وجود دارد که می‌تواند خلاف نظر او را اثبات کند؛ این [[حدیث|روایات]] را کلبرگ نادیده گرفته است.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۵۴-۵۷.</ref> نیافتن شواهد بر وجود برخی معارف، مهم‌ترین دلیل کلبرگ برای اثبات نظر خود بوده که آن را قابل خدشه دانسته‌اند؛ زیرا هم تمام متون به‌دست ما نرسیده و هم به‌دلیل شرایط سیاسی امکان مخفی‌کاری در این زمینه وجود داشته است.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۶۲.</ref> توجه [[شیعه]] به نظریه امامت در پایان [[غیبت صغرا|غیبت صغری]]، امری طبیعی و بازتاب وضعیت جدید سیاسی و فرهنگی جامعه اسلامی با روی کار آمدن [[آل بویه|آل‌بویه]] ذکر شده و گفته شده لزوماً به‌معنای ایجاد این معارف در آن دوره نیست.<ref>الویری، «نقد نظریه‌ای در پیدایش شیعه اثنی عشریه»، ص۷۰.</ref>