مکافات عمل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مکافات عمل''' مجازات‌ یا پاداش کارهای اختیاری انسان است که در دنیا به او می‌رسد. این مجازات و پاداش نتایج و معلول عمل انسان هستند که در دنیا بروز و ظهور پیدا کرده‌اند. از این نتایج به عنوان آثار وضعی اعمال نیز یاد می‌شود. وجود عکس‌العمل کارهای انسان را به دلیل جریان تدبیر واحد در نظام هستی دانسته‌اند.

مکافات عمل یکی از [[سنت الهی|سنت‌های جاری خداوند]] در دنیاست. با این حال اندیشمندان به این نکته توجه داده‌اند که نتیجه اعمال انسان منحصر در دنیا نیست. از این جهت ممکن است که انسان عملی انجام دهد اما نتیجه آن را در دنیا نبیند. یا دنیا قابلیت این را ندارد که انسان نتیجه بسیاری از اعمالش را ببیند. از این جهت لازم است خدای عادل شرایطی را در جهان دیگر فراهم کند تا همه انسان‌ها به جزئیات آثار اعمالشان برسند. همچنین نکته دیگر این که هر مصیبت یا هر نعمتی که به انسان برسد لزوما نتیجه عمل او نیست. بلکه در نظام عالم عوامل مختلفی برای این مسئله همچون رشد، آزمایش و ... وجود دارند.

در آیات و روایات متعددی آثاری برای اعمال خیر و شرّ انسان بیان شده است. برای نمونه [[هدایت تشریعی|هدایت]] نتیجه [[ایمان]]، گشایش و روزی نتیجه [[تقوا]] و زندگی سخت نتیجه از یاد بردن خدا معرفی شده است.

مکافات عمل، پاداش یا مجازات دنیوی کارهای اختیاری انسان است.<ref>کوثری، اصول مکافات عمل از منظر روایات با تاکید بر نهج البلاغه، ۱۳۹۲ش،‌ ص۸.</ref> [[مرتضی مطهری]] (درگذشت: [[سال ۱۳۵۸ هجری شمسی|۱۳۵۸ش]]) اندیشمند شیعه بر این باور است که میان اعمال انسان و پاداش و مجازات دنیوی آن‌ها رابطه علیت برقرار است. مثلا زیان‌های اجتماعی و بیماری‌های جسمانی مکافات شراب‌خواری هستند. از مکافات عمل به عنوان اثر وضعی نیز یاد می‌شود.<ref>مطهری، مجموعه آثار (عدل الهى)، ۱۳۸۴ش، ج‏۱، ص۲۲۷.</ref> وی علت این مسئله را چنین تبیین می‌کند که عالم یک نظام و تدبیرکننده واحد دارد. از این جهت عمل و عکس العمل در نظام هستی جریان دارد که دنیا نیز شامل این قاعده است.<ref>مطهری، مجموعه (وحى و نبوت)، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۲۳۶.</ref>

مصائب، گرفتاری‌هایی و نعماتی که به انسان می‌رسد علت‌های مخلتفی دارد. شكوفايى استعدادها تحت فشار مصائب، هشدار نسبت به آينده، [[امتحان الهی|آزمون الهى]]، بيدارى از غرور و غفلت، [[استدراج]]، كفاره گناه و ... از جمله این علت‌ها هستند. به همین جهت نمی‌توان هر مصیبت و مشکلی را ناشی از گناه و هر نعمتی را ناشی از عمل خوب قلمداد کرد.<ref>طباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، ۱۳۹۳ق، ج۱۵،‌ ص۳۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۴۴۱.</ref>