سنت الهی: تفاوت میان نسخه‌ها

اندیشمندان مسلمان، با توجه به آیات قرآن، ویژگی‌هایی را برای سنت‌های خداوند برشمرده‌اند که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد:

*فراگیری و جامعیت: با توجه به [[آیه ۳۸ سوره احزاب]]، سنت‌های الهی نسبت به هیچ زمان، مکان و شرایطی استثناپذیر نیستند و همه را به یک نحو در بر می‌گیرند.

*تغییرناپذیری و ثبات: براساس [[آیه ۴۳ سوره فاطر]]، سنت‌های الهی نه تغییر می‌کنند و نه چیز دیگری جای آنها را می‌گیرد.

*مجازات جمعی (مربوط به [[سنت عذاب الهی]]): با نظر به [[آیه ۲۵ سوره انفال]]، جریان سنت الهی تنها دامن فرد خطاکار را نمی‌گیرد؛ بلکه جامعه‌ای که نسبت به آن بی‌تفاوت باشد و سکوت اختیار کند را نیز تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.

*بی‌طرفی و ضابطه‌مندی: برپایه [[آیه ۱۴۰ سوره آل عمران|آیه ۱۴۰ سوره آل‌عمران]]، هر جامعه‌ای که از سنت‌های الهی آگاهی یابد، می‌تواند آن را در جهت اهداف خود به کار بَرَد و هرکه از آن تخلف کند، شکست خواهد خورد؛ نظیر شکست مسلمانان در [[غزوه احد|جنگ احد]] که به‌جهت عدم تبعیت از فرماندهی و عدم استقامت رخ داد.<ref>وفا، تاریخ از دیدگاه قرآن و نهج‌البلاغه، ۱۳۸۲ش، ص۱۲۱–۱۲۵</ref>

قرآن در آیه [[۴۳ سوره فاطر]]، سنت‌های الهی را غیرقابل «تبدیل» و «تحویل» می‌داند. از نظر [[مرتضی مطهری]]، متفکر و روحانی شیعه، عدم تبدیل بدان معناست که نَسخ نمی‌شود و سنت دیگری جای آن را نمی‌گیرد و عدم تحویل آن است که در اجزای آن تغییری ایجاد نمی‌شود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۶۸ش، ج ۱، ص۱۳۵.</ref>

[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مفسر و فیلسوف شیعه، بر این باور است که تبدیل سنت این است که [[عافیت]] و [[نعمت]] جای عذاب را بگیرد و تحویل سنت آن است که [[عذاب الهی|عذاب]] از قومی به قومی دیگر منتقل شود.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج ۱۷، ص۵۸.</ref>

برخی از محققان معتقدند که همنشینی مکرر واژه «سنت» با واژه‌های «قَبل» و «اوّلین» در قرآن،{{یاد|نظیر «سُنَّتُ الْأَوَّلین» در آیه ۳۸ سوره انفال و «سُنَّةَ اللَّهِ فِی الَّذینَ خَلَوْا مِنْ قَبْل» در آیه ۶۲ سوره احزاب.}} به این معنا اشاره دارد که آنچه بر گذشتگان جاری بوده، غیرقابل تغییر است و عیناً بر آیندگان نیز جاری خواهد شد.<ref>نیک‌زاد الحسینی، شبکه معنایی سنن الهی در قرآن کریم، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۴.</ref> ازاین‌رو قرآن، با توجه به [[آیه ۱۳۷ سوره آل عمران|آیه ۱۳۷ سوره آل‌عمران]]، از مردم انتظار دارد که در زمین سیر کرده و با نظر به عاقبت پیشینیان، سنت‌های الهی را کشف کنند.<ref>نیک‌زاد الحسینی، شبکه معنایی سنن الهی در قرآن کریم، ۱۳۹۲ش، ص۱۳۹.</ref>