حلال‌زادگی: تفاوت میان نسخه‌ها

حلال‌زادگی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۶

۳۵ بایت اضافه‌شده ، ۱ ژوئیه

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

P.motahari

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۳٬۲۴۴

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{در دست ویرایش ۲|ماه=[[تیر]]|روز=[[۱۱]]|سال=[[۱۴۰۳]]|کاربر=P.motahari  }}
-<nowiki>}}</nowiki>
 '''حلال‌زادگی''' به تولد از راه مشروع و [[حلال]] گفته می‌شود. حلال‌زاده کسی است که از راه [[ازدواج|ازدواج شرعی]] یا راهی که در حکم ازدواج است متولد شده باشد.
@@ خط ۹: / خط ۷: @@
 در روایات متعددی در منابع شیعه و اهل‌سنت، [[مودت اهل‌بیت(ع)|محبت اهل‌بیت(ع)]] و [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] نشانه و علامت حلال‌زادگی و بغض و دشمنی آنان نشانه حرام‌زادگی بیان شده است.
-==مفهوم‌شناسی==
+==تعریف حلال‌زاده و اهمیت آن در فقه==
-حلال‌زاده کسی است که از طریق [[ازدواج|ازدواج شرعی]] متولد شده است و [[ولد الزنا|زنازاده]] نباشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع، مجمع البحوث العلمیة، ج‌۱۴، ص۱۱‌.</ref> طبق آموزه‌های فقه شیعه افراد زیر نیز حلال‌زاده شمرده می‌شوند:
+حلال‌زاده کسی است که از طریق [[ازدواج|ازدواج شرعی]] متولد شده است و [[ولد الزنا|زنازاده]] نیست.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع، مجمع البحوث العلمیة، ج‌۱۴، ص۱۱‌.</ref> اهمیت حلال‌زادگی در فقه به‌جهت امتیازاتی نظیر برخورداری حلال‌زاده از [[ارث]]<ref>فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۲۴، ص۴۷۰‌؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۳۹، ص۲۷۴‌.</ref> و امکان تصدی مناصبی چون [[قضاوت]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۴۰، ص۱۲‌؛ روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۲۵، ص۲۱‌.</ref> و [[امام جماعت|امام جماعت شدن]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۳، ص۳۲۴‌؛ روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۶، ص۲۸۷‌.</ref> است که زنازاده از آن بی‌بهره است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴ و ج۴۰، ص۱۲-۱۳؛ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۹۷؛ شکریان امیری، «شرطیت حلال زادگی یا زنازاده نبودن در شهادت و قضاوت»، ص۱۲۰.</ref>
+== مصادیق حلال‌زاده ==
+طبق آموزه‌های فقه شیعه افراد زیر نیز حلال‌زاده شمرده می‌شوند:
 *فردی که از طریق [[وطی به شبهه]] به دنیا آمده باشد به شرط اینکه شبهه از دو طرف (پدر و مادر) باشد.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع، مجمع البحوث العلمیة، ج‌۱۴، ص۱۱‌؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴.</ref> اگر یکی از زن و مرد موضوع برایش مشتبه نبود و عمداً مرتکب این عمل شد، فرزند نسبت به وی [[ولد الزنا]] شمرده می‌شود.<ref>بحرانی، الأنوار اللوامع، مجمع البحوث العلمیة، ج‌۱۴، ص۱۱‌؛ طاهری، حقوق مدنی، ۱۴۱۸ق، ج۵، ص۳۵۰.</ref>
@@ خط ۱۹: / خط ۲۰: @@
 *کسی که حلال‌زادگی‌اش مشکوک است؛ ولی پدر و مادر مشخصی دارد؛ همچنین کسی که پدر و مادر مشخصی نداشته باشد مانند کودکی که پیدا شده را بیشتر [[مجتهد|فقیهان]] حلال‌زاده دانسته‌اند؛ هرچند برخی اشکالاتی به آن وارد کرده‌اند.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۷.</ref>
 از حلال‌زادگی با عنوان «طَهارت مَوْلِد»<ref>برای نمونه نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۱، ص۸۷ و ۱۱۴، ج۴،‌ ص۵۹ و۱۲۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸؛ عاملی، الاصطلاحات الفقهیة فی الرسائل العملیة‌، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۳.</ref> در ابواب مختلف فقهی مانند اجتهاد و تقلید، [[نماز جماعت]]، نکاح، [[قضاوت]] و [[بینه شرعی|‌شهادت]] سخن گفته شده است.<ref>مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۶۶.</ref>
-===اهمیت حلال‌زادگی===
-اهمیت حلال‌زادگی در تشیع به جهت امتیازاتی نظیر برخورداری از [[ارث]]<ref>فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۲۴، ص۴۷۰‌؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۳۹، ص۲۷۴‌.</ref> و امکان تصدی مناصبی چون [[قضاوت]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۴۰، ص۱۲‌؛ روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۲۵، ص۲۱‌.</ref> و [[امام جماعت|امام جماعت شدن]]<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج‌۱۳، ص۳۲۴‌؛ روحانی، فقه الصادق علیه‌السلام، ۱۴۱۲ق، ج‌۶، ص۲۸۷‌.</ref> است که برای مسلمان حلال‌زاده برشمرده شده است و فرد زنازاده از آن بی‌بهره است.<ref>نگاه کنید به: نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۱۳، ص۳۲۴ و ج۴۰، ص۱۲-۱۳؛ یزدی، عروة الوثقی، ۱۴۰۹ق، ج۱، ص۷۹۷؛ شکریان امیری، «شرطیت حلال زادگی یا زنازاده نبودن در شهادت و قضاوت»، ص۱۲۰.</ref> برخی پژوهشگران سبب این محرومیت را موارد زیر می‌دانند:
-*انتقال برخی صفات رذیله از طریق وراثت به افرادی که حلال‌زاده نیستند. اینان معتقدند همانطور که ویژگی‌های ظاهری افراد از طریق ژِن انتقال می‌یابد ویژگی‌های باطنی نیز منتقل می‌شود و در فرزندان نامشروع غالبا زمینه ارتکاب جرم بیشتر است.<ref>بصیری، گوهری، «نقش وراثت در سرنوشت انسان از منظر قرآن و حدیث»، ص۱۲۱.</ref>
-*نداشتن مقبولیت اجتماعی<ref>کیخا، فتوحی، «تحلیل و بررسی ارزش اثباتی شهادت ولد الزنا در مذاهب اسلامی»، ص۲۳۹.</ref>
-*[[کفر|کافر بودن]] کسی که حلال‌زاده نیست.<ref>حلی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
-*نجابت نداشتن؛ به گفته [[سید مرتضی]]، خداوند می‌داند که فرد متولد از زنا خیر و صلح را اختیار نمی‌کند فلذا از تصدی اموری چون [[بینه شرعی|شهادت در دادگاه]] محروم است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۵۰۲‌.</ref>
 ==حلال‌زادگی؛ شرط برخی مناصب==
@@ خط ۳۹: / خط ۳۲: @@
 *'''شاهد''': حلال‌زادگی را از شروط شاهد در شهادت‌دادن در دادگاه شمرده‌اند. بنابراین شهادت ولدالزنا پذیرفته نیست.<ref>نگاه کنید به: محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴،‌ ص۱۲۱؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸.</ref> [[محمدحسن نجفی|صاحب جواهر]] (درگذشت: ۱۲۶۶ق)، این نظر را قول مشهورِ نزدیک به [[اجماع]] فقهای امامیه و مستند آن را احادیث معتبر و [[خبر مستفیض|مستفیض]] دانسته است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۱۱۷و۱۱۸.</ref>
+== علت برتری حلال‌زاده بر حرام‌زاده در شرع ==
+برخی پژوهشگران سبب این محرومیت را موارد زیر می‌دانند:
+*انتقال برخی صفات رذیله از طریق وراثت به افرادی که حلال‌زاده نیستند. اینان معتقدند همانطور که ویژگی‌های ظاهری افراد از طریق ژِن انتقال می‌یابد ویژگی‌های باطنی نیز منتقل می‌شود و در فرزندان نامشروع غالبا زمینه ارتکاب جرم بیشتر است.<ref>بصیری، گوهری، «نقش وراثت در سرنوشت انسان از منظر قرآن و حدیث»، ص۱۲۱.</ref>
+*نداشتن مقبولیت اجتماعی<ref>کیخا، فتوحی، «تحلیل و بررسی ارزش اثباتی شهادت ولد الزنا در مذاهب اسلامی»، ص۲۳۹.</ref>
+*[[کفر|کافر بودن]] کسی که حلال‌زاده نیست.<ref>حلی، السرائر الحاوی لتحریر الفتاوی، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۱۲۲.</ref>
+*نجابت نداشتن؛ به گفته [[سید مرتضی]]، خداوند می‌داند که فرد متولد از زنا خیر و صلح را اختیار نمی‌کند فلذا از تصدی اموری چون [[بینه شرعی|شهادت در دادگاه]] محروم است.<ref>سید مرتضی، الانتصار، ۱۴۱۵ق، ص۵۰۲‌.</ref>
 ==آیا محبت امام علی(ع) نشانه حلال‌زادگی است؟==