پرش به محتوا

جهاد: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۴: خط ۷۴:
فقها با توجه به آیات قرآن و احادیث، آدابی برای جهاد ذکر کرده‌اند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر است:
فقها با توجه به آیات قرآن و احادیث، آدابی برای جهاد ذکر کرده‌اند که برخی از آن‌ها به‌شرح زیر است:
*فقها به استناد آیاتی مانند [[آیه ۲۱۷ سوره بقره]] و [[آیه ۳۶ سوره توبه]]، قائل به حرمت جهاد در [[ماه‌های حرام]] شده‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> منظور از ما‌های حرام، ماه‌های [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجة]] و [[۱ محرم|محرم]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۴۰۶.</ref> البته برخی فقهای اهل سنت بر این نظرند که حکم حرمت جهاد در ماه‌های حرام نسخ شده و لذا جهاد در همه مکان‌ها و زمان‌ها جایز است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳-۳۴.</ref>
*فقها به استناد آیاتی مانند [[آیه ۲۱۷ سوره بقره]] و [[آیه ۳۶ سوره توبه]]، قائل به حرمت جهاد در [[ماه‌های حرام]] شده‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۸۴ق، ج۱، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> منظور از ما‌های حرام، ماه‌های [[رجب]]، [[ذی‌القعده]]، [[ذی‌الحجة]] و [[۱ محرم|محرم]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۴۰۶.</ref> البته برخی فقهای اهل سنت بر این نظرند که حکم حرمت جهاد در ماه‌های حرام نسخ شده و لذا جهاد در همه مکان‌ها و زمان‌ها جایز است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۹۰؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۳۳-۳۴.</ref>
*[[فرار از جنگ]]، [[حرام]] است و به‌گفته برخی فقها و مفسران، از [[گناهان کبیره]] محسوب می‌شود؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۵۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۵۷.</ref> مگر آنکه شمار مسلمانان کمتر از نصف نیروهای دشمن باشد، که در این صورت مقاومت در برابر آنها واجب نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۳.</ref>
*مستحب است آغاز جنگ پس از اقامه [[نماز ظهر]] و عصر باشد و شروع آن قبل از زوال و نیز حمله شبانه، جز در حال ضرورت [[مکروه]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۸۱-۸۲.</ref>
*مستحب است آغاز جنگ پس از اقامه [[نماز ظهر]] و عصر باشد و شروع آن قبل از زوال و نیز حمله شبانه، جز در حال ضرورت [[مکروه]] است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۸۱-۸۲.</ref>
*جنگیدن با دشمن با هر نوع سلاح و با هر کیفیتی که منجر به پیروزی گردد جایز است؛<ref>حلبی، اشارة السبق، ۱۴۱۴ق، ص۱۴۳.</ref> ولی قطع کردن درختان، پرتاب آتش و رها کردن آب به سوی دشمن، جز در حال ضرورت، مکروه است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۶-۶۸.</ref>
*جنگیدن با دشمن با هر نوع سلاح و با هر کیفیتی که منجر به پیروزی گردد جایز است؛<ref>حلبی، اشارة السبق، ۱۴۱۴ق، ص۱۴۳.</ref> ولی قطع کردن درختان، پرتاب آتش و رها کردن آب به سوی دشمن، جز در حال ضرورت، مکروه است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۶-۶۸.</ref>
خط ۸۱: خط ۸۰:
*یاری گرفتن از کفار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌ در آن نباشند، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
*یاری گرفتن از کفار در جنگ در صورتی که مصلحت اقتضا کند و خیانت‌ در آن نباشند، جایز است.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۱۹۳-۱۹۴.</ref>
*اطاعت از فرمانده بر رزمندگان واجب است.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۷۳.</ref>
*اطاعت از فرمانده بر رزمندگان واجب است.<ref>کاشف الغطاء، کشف الغطاء، ۱۴۲۲ق، ج۴، ص۳۷۳.</ref>
===تخلف از جهاد===
===تخلف و فرار از جنگ===
تخلف از جهاد حرام است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۷.</ref> در برخی آیات قرآن اموری همچون: ترس،<ref>سوره نساء، آیه ۷۷؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> دلبستگی به دنیا،<ref>سوره توبه، آیه ۳۸؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> سست ایمانی و نفاق<ref>سوره توبه، آیه ۴۵؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> و بیماردلی و گناه<ref>سوره احزاب، آیات ۱۲-۱۳؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref> را از عوامل تخلف از جهاد بر شمرده است. در قرآن برخی از پیامدهای تخلف از جهاد ذکر شده که عبارتند از:
{{اصلی|فرار از جنگ}}
{{ستون|۲}}
فرار از جنگ، [[حرام]] است و به‌گفته برخی فقها و مفسران، از [[گناهان کبیره]] محسوب می‌شود؛<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۱، ص۵۶؛ طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۵۷.</ref> مگر آنکه شمار مسلمانان کمتر از نصف نیروهای دشمن باشد، که در این صورت مقاومت در برابر آنها واجب نیست.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج ۲۱، ص۶۳.</ref>
*غلبه کفر و هلاکت؛<ref>سوره توبه، آیه ۴۲؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref>
 
*کیفرهای دنیوی و اخروی؛<ref>سوره توبه، آیه ۳۹ و آیه ۸۱-۸۲؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۶-۱۸۷.</ref>
تخلف از جهاد نیز حرام است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۶۳ش، ج۹، ص۳۷.</ref> در برخی آیات قرآن اموری همچون: ترس،<ref>سوره نساء، آیه ۷۷؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> دلبستگی به دنیا،<ref>سوره توبه، آیه ۳۸؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> سست ایمانی و نفاق<ref>سوره توبه، آیه ۴۵؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۴.</ref> و بیماردلی و گناه<ref>سوره احزاب، آیات ۱۲-۱۳؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref> را از عوامل تخلف از جهاد بر شمرده است. در قرآن برخی از پیامدهای تخلف از جهاد ذکر شده که عبارتند از: غلبه کفر و هلاکت،<ref>سوره توبه، آیه ۴۲؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۵.</ref>کیفرهای دنیوی و اخروی،<ref>سوره توبه، آیه ۳۹ و آیه ۸۱-۸۲؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۶-۱۸۷.</ref>محرومیت از برکات دنیوی و اخروی<ref>سوره مائده، آیه ۲۱؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۶.</ref> ایجاد فتنه و فساد در جامعه.<ref>سوره انفال، آیات ۷۲-۷۳؛ سوره محمد، آیات ۲۰-۲۲.</ref>
*محرومیت از برکات دنیوی و اخروی؛<ref>سوره مائده، آیه ۲۱؛ رضوی، «جهاد»، ص۱۸۶.</ref>
*فتنه و ایجاد فساد در جامعه؛<ref>سوره انفال، آیات ۷۲-۷۳؛ سوره محمد، آیات ۲۰-۲۲.</ref>  
{{پایان}}


==فتاوای مشهور جهاد فقیهان شیعه==
==فتاوای مشهور جهاد فقیهان شیعه==