پرش به محتوا

تشبه به کفار: تفاوت میان نسخه‌ها

تشبه به کفار (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۳۰ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۴۶

۲٬۵۱۹ بایت اضافه‌شده ،  ۳۰ ژوئن
بدون خلاصۀ ویرایش
دیداریویکی‌متن
(اصلاح و ویرایش متن)
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۴: خط ۲۴:
*تشبه به کفار از روی قصد و با انگیزه ترویج سبک زندگی [[کفر|کافران]] و اثبات عظمت آنان و تضعیف [[اسلام]] انجام گیرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شهید ثانی، الروضة البهیة، شارح: کلانتر، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۵۸؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، ۱۴۲۴ق، ص۳۰۶-۳۰۷؛ منتظری، دراسات فی المکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref>
*تشبه به کفار از روی قصد و با انگیزه ترویج سبک زندگی [[کفر|کافران]] و اثبات عظمت آنان و تضعیف [[اسلام]] انجام گیرد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: شهید ثانی، الروضة البهیة، شارح: کلانتر، ۱۴۱۰ق، ج۲، ص۲۵۸؛ خامنه‌ای، اجوبة الاستفتائات، ۱۴۲۴ق، ص۳۰۶-۳۰۷؛ منتظری، دراسات فی المکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۰.</ref>
*تشبه در سبک زندگی و رفتار ویژه کافران -مانند استفاده از [[صلیب]]- صورت گیرد، نه در امور مشترک بین کافران و مسلمانان.<ref>منتظری، دراسات فی المکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۰؛ مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۴۸۵؛ [https://www.sistani.org/persian/book/53/233/ «فقه برای غرب نشینان»، مسأله ۲۰۹]، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی.</ref>
*تشبه در سبک زندگی و رفتار ویژه کافران -مانند استفاده از [[صلیب]]- صورت گیرد، نه در امور مشترک بین کافران و مسلمانان.<ref>منتظری، دراسات فی المکاسب المحرمه، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۳۰؛ مؤسسه دایرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۴۸۵؛ [https://www.sistani.org/persian/book/53/233/ «فقه برای غرب نشینان»، مسأله ۲۰۹]، سایت رسمی دفتر آیت الله سیستانی.</ref>
==زمینه‌های تشبه به کفار==
موضوع تشبه به کفار در [[فقه]]، در دو حوزه مورد بررسی قرار گرفته است:<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴.</ref>
'''عبادات''': اینکه شخص [[عبادت|عبادت خدا]] را به‌شیوه [[کفر|کفار]] در آداب و پوشش انجام دهد؛<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴.</ref> آنچنان که در روایاتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۲۲.</ref> و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۶، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> از انجام اعمالی مانند اعمال [[مجوس]] در هنگام [[نماز]] نهی شده است.
'''سبک زندگی''': برخی، زمینه تشبه به کفار در سبک زندگی را در سه دسته اصلی؛ تشبه در پوشش، آرایش و آداب و رسوم صورت‌بندی کرده‌اند.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴-۹۵.</ref> تشبه به کفار در پوشش، که برای نمونه، در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، خداوند از مؤمنان خواسته که از پوشیدن لباس‌های دشمنانش اجتناب کنند.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۲.</ref> بر این اساس، از پوشیدن برخی پوشش‌های زینتی خاص غربی، مانند کراوات، نهی شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۵۹۷.</ref>
تشبه به کفار در آرایش، که برای نمونه، در روایتی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مردان مسلمان را از تشبه به [[مجوس]] در نحوه آرایش سبیل منع کرده است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۳۰.</ref> تشبه به کفار در آداب و رسوم، که برای نمونه، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به‌دلیل تشبه به مشرکانِ [[جاهلیت]]، مسلمانان را از خوردن غذا نزد صاحبان عزا منع کرده است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref> بر این اساس، از انجام‌دادن برخی آداب غربی، مانند بزرگداشت روز کریسْمَس (جشن سال نو میلادی)<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، «[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265595 حکم برگزاری آیین سال نو میلادی]».</ref> و روز وَلِنْتاین (روز عشاق)،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، «[https://www.makarem.ir/ahkam/fa/tag/index/118113 ولنتاین]».</ref> نهی شده است. 
گفته شده که با توجه به محدود بودن موضوعاتی که تشبه به کفار در منابع دینی ذکر شده، نمی‌توان ممنوعیتی برای تشبه به کفار در زمینه‌های علمی و صنعتی در نظر گرفت.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۲۰۶.</ref>
=== ملاک تشخیص مصداق تشبه ===
شناخت مصداق تشبه را تابع عُرف دانسته‌اند، از این‌رو ممکن است امری مختص غیرمسلمانان باشد؛ اما انجام آن عرفاً تشبه به کفار دانسته نشود.<ref>درِّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸.</ref> برای مثال، ادعا شده است که گرچه [[نوروز]] از شعائر [[زرتشت|زرتشتیان]] بوده است، هیچ فقیه شیعه‌ای در طول تاریخ جشن گرفتن آن را تشبه به کفار ندانسته است؛<ref>حسینی خراسانی، «نوروز و سنت‌های آن از منظر فقهی»، ص۳۵.</ref> اما [[ریش‌تراشی|تراشیدن ریش]]، استفاده از کراوات و میکروفون در دوره‌هایی از مصادیق تشبه به کفار به حساب آمده است.<ref>منافی، «بررسی اجمالی ادله برخی از مصادیق ریش تراشی» ص۲۸۶؛ درّی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات»، ص۸۸؛ خسروشاهی، خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی، ۱۳۹۶ش، ص۲۱۶.</ref>  علاوه بر این فقیهان به راین باورند که بعضی از موارد تشبه به کفار به دلیل مرور زمان عرفاً دایرۀ مصادیق آن خارج شده، به رفتاری مشترک بین مسلمانان و غیرمسلمانان مبدل می‌گردد.<ref>شهیدی «[https://www.eshia.ir/Feqh/Archive/text/shahidi/feqh2/96/970122 کفار_ درس خارج فقه]»، سایت مدرسه فقاهت.</ref>


==مستندات==
==مستندات==
خط ۴۲: خط ۵۵:


بعضی قواعد فقهی همچون [[قاعده نفی سبیل|قاعدهٔ نفی سبیل]] و [[سد ذرایع|سدّ ذرایع]] نیز در این زمینه مورد استناد قرار گرفته است.<ref>فلاح یخدانی و علی‌پور انجایی، «نگاهی به مفهوم و حکم فقهی تشبه به کفار»، ص۱۴۱؛ مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبّه به کفّار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۵.</ref> معنای سَبیل در قاعدهٔ نفی سبیل، عام دانسته شده و غلبهٔ فرهنگی کفار از مصادیق سبیل و سلطهٔ کافران برشمرده شده است.<ref>فلاح یخدانی و علی‌پور انجایی، «نگاهی به مفهوم و حکم فقهی تشبه به کفار»، ص۱۴۱.</ref> همچنین حرمت تشبّه به کفّار در راستای سدّ ذرایع و بستن راه‌های حرام؛ مثل وابستگی به کافران و ذلّت، تحقیر و از بین رفتن اعتماد به نفس مسلمانان قلمداد شده است.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبّه به کفّار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۵.</ref>
بعضی قواعد فقهی همچون [[قاعده نفی سبیل|قاعدهٔ نفی سبیل]] و [[سد ذرایع|سدّ ذرایع]] نیز در این زمینه مورد استناد قرار گرفته است.<ref>فلاح یخدانی و علی‌پور انجایی، «نگاهی به مفهوم و حکم فقهی تشبه به کفار»، ص۱۴۱؛ مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبّه به کفّار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۵.</ref> معنای سَبیل در قاعدهٔ نفی سبیل، عام دانسته شده و غلبهٔ فرهنگی کفار از مصادیق سبیل و سلطهٔ کافران برشمرده شده است.<ref>فلاح یخدانی و علی‌پور انجایی، «نگاهی به مفهوم و حکم فقهی تشبه به کفار»، ص۱۴۱.</ref> همچنین حرمت تشبّه به کفّار در راستای سدّ ذرایع و بستن راه‌های حرام؛ مثل وابستگی به کافران و ذلّت، تحقیر و از بین رفتن اعتماد به نفس مسلمانان قلمداد شده است.<ref>مولوی وردنجانی، «واکاوی موضوع تشبّه به کفّار در پرتو فقه مقارن»، ص۶۵.</ref>
==زمینه‌های تشبه==
موضوع تشبه به کفار در [[فقه]]، در دو حوزه مورد بررسی قرار گرفته است:<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴.</ref>
'''عبادات''': اینکه شخص [[عبادت|عبادت خدا]] را به‌شیوه [[کفر|کفار]] در آداب و پوشش انجام دهد؛<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴.</ref> آنچنان که در روایاتی از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]<ref>صدوق، الخصال، ۱۳۶۲ش، ج۲، ص۶۲۲.</ref> و [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۳۸۷ش، ج۶، ص۱۰۶-۱۰۷.</ref> از انجام اعمالی مانند اعمال [[مجوس]] در هنگام [[نماز]] نهی شده است.
'''سبک زندگی''': برخی، زمینه تشبه به کفار در سبک زندگی را در سه دسته اصلی؛ تشبه در پوشش، آرایش و آداب و رسوم صورت‌بندی کرده‌اند.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۹۴-۹۵.</ref> تشبه به کفار در پوشش، که برای نمونه، در روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]]، خداوند از مؤمنان خواسته که از پوشیدن لباس‌های دشمنانش اجتناب کنند.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۲۵۲.</ref> بر این اساس، از پوشیدن برخی پوشش‌های زینتی خاص غربی، مانند کراوات، نهی شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به: فاضل لنکرانی، جامع المسائل، ۱۳۸۶ش، ج۱، ص۵۹۷.</ref>
تشبه به کفار در آرایش، که برای نمونه، در روایتی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مردان مسلمان را از تشبه به [[مجوس]] در نحوه آرایش سبیل منع کرده است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۳۰.</ref> تشبه به کفار در آداب و رسوم، که برای نمونه، [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] به‌دلیل تشبه به مشرکانِ [[جاهلیت]]، مسلمانان را از خوردن غذا نزد صاحبان عزا منع کرده است.<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۲.</ref> بر این اساس، از انجام‌دادن برخی آداب غربی، مانند بزرگداشت روز کریسْمَس (جشن سال نو میلادی)<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، «[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265595 حکم برگزاری آیین سال نو میلادی]».</ref> و روز وَلِنْتاین (روز عشاق)،<ref>برای نمونه نگاه کنید به: مکارم شیرازی، «[https://www.makarem.ir/ahkam/fa/tag/index/118113/%D9%88%D9%84%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86 ولنتاین]».</ref> نهی شده است. 
گفته شده که با توجه به محدود بودن موضوعاتی که تشبه به کفار در منابع دینی ذکر شده، نمی‌توان ممنوعیتی برای تشبه به کفار در زمینه‌های علمی و صنعتی در نظر گرفت.<ref>نجفی، «تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه»، ص۲۰۶.</ref>
==پانویس==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
خط ۶۲: خط ۶۳:
*احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، تحقیق احمد محمد شاکر، قاهره، دار الحدیث، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۵م.
*احمد بن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، تحقیق احمد محمد شاکر، قاهره، دار الحدیث، ۱۴۱۶ق/۱۹۹۵م.
*بهائی، محمد بن حسین، رسائل الشیخ بهاءالدین محمد بن الحسین بن عبدالصمد الحارثی العاملی، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۵۷ش.
*بهائی، محمد بن حسین، رسائل الشیخ بهاءالدین محمد بن الحسین بن عبدالصمد الحارثی العاملی، قم، انتشارات بصیرتی، ۱۳۵۷ش.
*تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقة الشهیده، ۱۳۹۱ش.
*حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.
*حر عاملی، محمد بن حسن، تفصیل وسائل الشیعة الی تحصیل مسائل الشریعة، تحقیق محمدرضا حسینی جلالی، قم، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.
*تبریزی، جواد، صراط النجاة، قم، دارالصدیقة الشهیده، ۱۳۹۱ش.
*حسینی خراسانی، سید احمد، «نوروز و سنت‌های آن از منظر فقهی»، فقه، سال پانزدهم، شماره ۴، زمستان ۱۳۸۷ش.
*خامنه‌ای، سید علی، اجوبة الاستفتاءات، قم، دفتر معظم له، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
*خامنه‌ای، سید علی، اجوبة الاستفتاءات، قم، دفتر معظم له، چاپ اول، ۱۴۲۴ق.
*خرازی، سید محسن، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/310434 تشبه به کفار و پیروی از آنان]»، در فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۱۵، پاییز ۱۳۷۷ش.
*خرازی، سید محسن، «[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/310434 تشبه به کفار و پیروی از آنان]»، در فقه اهل‌بیت(ع)، شماره ۱۵، پاییز ۱۳۷۷ش.
*شهید ثانی، زین الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، شارح: کلانتر، سید محمد، قم، کتابفروشی داوری،  چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*خسروشاهی، سید هادی، خاطرات مستند سید هادی خسروشاهی،قم، کلبه شروق، ۱۳۹۶ش.
*درّی، مصطفی، «بررسی فقهی پوشیدن کراوات و پاپیون و دستمال گردن»، فقه اهل‌بیت، شماره ۸۴، زمستان ۱۳۹۴ش.
*شهید ثانی، زین‌الدین بن علی، الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، شارح: کلانتر، سید محمد، قم، کتابفروشی داوری،  چاپ اول، ۱۴۱۰ق.
*شهیدی، محمدتقی، «درس خارج فقه: ۹۷/۰۱/۲۲»، سایت مدرسۀ فقاهت، تاریخ بازدید، ۲۵، اسفند ۱۴۰۲ش.
*صدوق، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۲ش.
*صدوق، محمد بن علی، الخصال، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۳۶۲ش.
*صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
*صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، تحقیق علی‌اکبر غفاری، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۱۳ق.
خط ۷۸: خط ۸۳:
*محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسه سیدالشهداء، ۱۳۶۴ش.
*محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر فی شرح المختصر، قم، مؤسسه سیدالشهداء، ۱۳۶۴ش.
*مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، دارالمفید، ۱۴۱۳ق.
*مفید، محمد بن محمد، المقنعه، قم، دارالمفید، ۱۴۱۳ق.
*مکارم شیرازی، ناصر، «[https://www.makarem.ir/ahkam/fa/tag/index/118113 ولنتاین]»، در تارنمای جامع المسائل (دفتر آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی)، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش.
*مکارم شیرازی، ناصر، «[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265595 حکم برگزاری آیین سال نو میلادی]»، در تارنمای اطلاع رسانی و دفتر حضرت آیةالله العظمی مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش.  
*مکارم شیرازی، ناصر، «[https://www.makarem.ir/main.aspx?typeinfo=21&lid=0&catid=46496&mid=265595 حکم برگزاری آیین سال نو میلادی]»، در تارنمای اطلاع رسانی و دفتر حضرت آیةالله العظمی مکارم شیرازی، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش.  
*مکارم شیرازی، ناصر، «[https://www.makarem.ir/ahkam/fa/tag/index/118113/%D9%88%D9%84%D9%86%D8%AA%D8%A7%DB%8C%D9%86 ولنتاین]»، در تارنمای جامع المسائل (دفتر آیت‌الله العظمی مکارم شیرازی)، تاریخ بازدید: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ش.
*منافی، سید حسین، «بررسی اجمالی ادله برخی از مصادیق ریش تراشی»، فقه، سال شانزدهم شماره۱،  بهار و تابستان ۱۳۸۸ش.
*منتظری، حسینعلی، دراسات فی المکاسب المحرمة، قم، نشر تفکر، ۱۴۱۵ق.
*منتظری، حسینعلی، دراسات فی المکاسب المحرمة، قم، نشر تفکر، ۱۴۱۵ق.
*مولوی وردنجانی، سعید، «[https://jorr.ut.ac.ir/article_73797_5c9f9d51e32b9b605a071bb697e6f4b6.pdf واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه]»، در پژوهش‌های فقهی، دوره هفدهم، شماره ۱، بهار ۱۴۰۰ش.
*مولوی وردنجانی، سعید، «[https://rjcis.sku.ac.ir/article_11429_58473171d0b7fd5f9ec4e8e1164f1519.pdf واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن]»، در پژوهش‌نامه فرهنگ و معارف دینی، شماره ۶، پاییز و زمستان ۱۴۰۱ش.
*مولوی وردنجانی، سعید، «[https://rjcis.sku.ac.ir/article_11429_58473171d0b7fd5f9ec4e8e1164f1519.pdf واکاوی موضوع تشبه به کفار در پرتو فقه مقارن]»، در پژوهش‌نامه فرهنگ و معارف دینی، شماره ۶، پاییز و زمستان ۱۴۰۱ش.
*مولوی وردنجانی، سعید، «[https://jorr.ut.ac.ir/article_73797_5c9f9d51e32b9b605a071bb697e6f4b6.pdf واکاوی وضعیت تشبه به کفار در فقه عامه و امامیه]»، در پژوهش‌های فقهی، دوره هفدهم، شماره ۱، بهار ۱۴۰۰ش.
*نجفی، زین‌العابدین، «[https://raj.smc.ac.ir/article_27059_a738185a682a2ee089410b45fad8214a.pdf تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه]»، در انسان‌پژوهی دینی، شماره ۷-۸، بهار و تابستان ۱۳۸۵ش.
*نجفی، زین‌العابدین، «[https://raj.smc.ac.ir/article_27059_a738185a682a2ee089410b45fad8214a.pdf تشبه به کفار در پوشش، آرایش و آداب و رسوم از منظر فقه امامیه]»، در انسان‌پژوهی دینی، شماره ۷-۸، بهار و تابستان ۱۳۸۵ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
برگرفته از «https://fa.wikishia.net/view/ویژه:تفاوت_گوشی_همراه/1266762»