۱۷٬۱۳۹
ویرایش
مفصلات: تفاوت میان نسخه‌ها
←دیدگاه مفسران درباره نخستین سوره از مفصّلات
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
'''مُفَصَّلات''' سورههای کوتاه در انتهای [[قرآن]] است که با [[سوره ناس]] به پایان می‌رسد؛ اما در مورد نخستین آنها، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. مفصلات از جهت تعداد آیات به سه گروه طِوال (بلند)، اوساط (میانه) و قِصار (کوتاه) تقسیم میشود. در سورههای مفصلات، آیات [[ناسخ و منسوخ|منسوخ]] کمتر دیده میشود؛ از این رو [[محکم و متشابه|محکمات]] نیز خوانده می‌شوند. به این سوره‌ها '''ریاض القرآن''' نیز گفته شده است. | '''مُفَصَّلات''' سورههای کوتاه در انتهای [[قرآن]] است که با [[سوره ناس]] به پایان می‌رسد؛ اما در مورد نخستین آنها، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد. مفصلات از جهت تعداد آیات به سه گروه طِوال (بلند)، اوساط (میانه) و قِصار (کوتاه) تقسیم میشود. در سورههای مفصلات، آیات [[ناسخ و منسوخ|منسوخ]] کمتر دیده میشود؛ از این رو [[محکم و متشابه|محکمات]] نیز خوانده می‌شوند. به این سوره‌ها '''ریاض القرآن''' نیز گفته شده است. | ||
== مفهوم و نام‌ها == | ==مفهوم و نام‌ها== | ||
مفصّلات در اصطلاح به سوره‌هایی گفته میشود که در آخر قرآن قرار گرفته، کوتاه هستند و به صورت مکرر با [[بسم الله الرحمن الرحیم]] از یکدیگر جدا می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۶؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۵.</ref> از آنجا که آیات [[ناسخ و منسوخ|منسوخ]] در این سوره‌ها کم است، به آنها محکم نیز گفته شده است؛ [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] در روایتی در پاسخ به سؤالی درباره محکم، آن را مفصل معنا کرده است.<ref>احمد بن حنبل، مسند ابن حنبل، ۱۳۶۸-۱۳۷۵ق، ج۴، ص۳۴۳.</ref> در برخی روایات از سورههای مفصلات با عنوان ریاض‌القرآن یاد شده است.<ref>سخاوی، جمال القراء، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۸۹.</ref> | مفصّلات در اصطلاح به سوره‌هایی گفته میشود که در آخر قرآن قرار گرفته، کوتاه هستند و به صورت مکرر با [[بسم الله الرحمن الرحیم]] از یکدیگر جدا می‌شوند.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۶؛ رامیار، تاریخ قرآن، ۱۳۸۷ش، ص۵۹۵.</ref> از آنجا که آیات [[ناسخ و منسوخ|منسوخ]] در این سوره‌ها کم است، به آنها محکم نیز گفته شده است؛ [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] در روایتی در پاسخ به سؤالی درباره محکم، آن را مفصل معنا کرده است.<ref>احمد بن حنبل، مسند ابن حنبل، ۱۳۶۸-۱۳۷۵ق، ج۴، ص۳۴۳.</ref> در برخی روایات از سورههای مفصلات با عنوان ریاض‌القرآن یاد شده است.<ref>سخاوی، جمال القراء، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۸۹.</ref> | ||
=== ویژگی مفصلات === | ===ویژگی مفصلات=== | ||
*فاصله افتادن سوره‌ها با بسم الله الرحمن الرحیم به صورت مکرر که این ناشی از کوتاهی و کم بودن آیات این سوره‌ها می‌باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۵.</ref> | *فاصله افتادن سوره‌ها با بسم الله الرحمن الرحیم به صورت مکرر که این ناشی از کوتاهی و کم بودن آیات این سوره‌ها می‌باشد.<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۹۰ش، ج۱، ص۲۵.</ref> | ||
*[[سورههای مکی و مدنی|مکی بودن]]، ویژگی غالب مفصلات است.<ref>معرفت، علوم قرآنی، ۱۳۸۰ش، ص۸۳.</ref> | *[[سورههای مکی و مدنی|مکی بودن]]، ویژگی غالب مفصلات است.<ref>معرفت، علوم قرآنی، ۱۳۸۰ش، ص۸۳.</ref> | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
|} | |} | ||
== | ==اختلاف‌نظر در نخستین سوره از مفصّلات== | ||
آخرین سوره از گروه مفصلات بدون اختلاف [[سوره ناس]] است اما درباره نخستین سوره از گروه مفصّلات، دوازده دیدگاه وجود دارد: [[سوره صافات|صافات]]، [[سوره جاثیه|جاثیه]]، [[سوره محمد|محمد | آخرین سوره از گروه مفصلات بدون اختلاف [[سوره ناس]] است اما درباره نخستین سوره از گروه مفصّلات، دوازده دیدگاه وجود دارد: [[سوره صافات|صافات]]، [[سوره جاثیه|جاثیه]]، [[سوره محمد|محمد]]، [[سوره فتح|فتح]]، [[سوره حجرات|حجرات]]، [[سوره ق|ق]]، [[سوره الرحمن|الرحمن]]، [[سوره صف|صف]]، [[سوره فرقان|فرقان]]، [[سوره انسان|انسان]]، [[سوره اعلی|اعلیٰ]] و [[سوره ضحی|ضحیٰ]].<ref>سخاوی، جمال القراء، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۸۹؛ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ۱۳۷۷ش، ج۲، ص۲۱۳۱.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||