آیه ۶۰ سوره غافر: تفاوت میان نسخه‌ها

| درباره =دعوت به دعا‌کردن و وعده [[استجابت دعا|استجابت]]  

'''آیه ۶۰ سوره غافر''' بندگان را به دعا‌کردن دعوت می‌کند و به آنان وعده [[استجابت دعا]] می‌دهد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۴؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۱۴۶.

</ref> همچنین آیه، [[دعا]] را [[عبادت]] نامیده و به ترک‌کنندگان عبادت و بندگی وعده ورود به [[جهنم]] می‌دهد.<ref>علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۳۴.</ref>

به گفته [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]] برخی مفسران دعا در آیه ۶۰ [[سوره غافر]] را به معنای دعای مسئلت یا همان درخواست حاجت گرفته‌اند<ref>شیخ طوسی، تفسیر تبیان، دار احیاء التراث العربی، ج۹، ص۸۹؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۱۴۶.</ref> و عبارت «أَسْتَجِبْ لَكُمْ» (شما را اجابت کنم) و برخی احادیث ناظر به آیه را شاهد درستی این احتمال می‌دانند. در مقابل، گروهی دیگر با پیروی از [[عبدالله بن عباس|ابن‌عباس]] دعا در آیه را به معنای [[توحید]] و عبادت خدا دانسته‌اند، بنابراین به گفته آنها، آیه دستور می‌دهد که «مرا عبادت کنید و به وحدانیتم اقرار نمایید.»<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۱۴۶.</ref>

مفسرانی که دعا در این آیه را به معنای درخواست می‌دانند [[استجابت دعا|اجابت دعا]] را وابسته به همراهی با شرایط لازم آن<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۱۴۶ـ۱۴۷.</ref> یا مصلحت بنده<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۸، ص۸۲۳؛ طیب، اطیب البیان، ۱۳۷۸ش، ج۱۱، ص۳۹۲.</ref> دانسته‌اند.

پیرامون آیه ۶۰ سوره غافر چندین [[حدیث]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[اهل‌بیت(ع)|اهل بیت(ع)]] نقل شده است؛<ref>برای نمونه نگاه کنید به: بحرانی، تفسیر برهان، ۱۴۱۶ق، ج۴، ص۷۶۵ ـ ۷۶۷؛  عروسی حویزی، نور الثقلین، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۵۲۶ ـ ۵۲۹؛ علامه طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۷، ص۳۴۳.</ref> چنان‌که [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] برترین عبادت را دعا و طلب از آنچه نزد خدا است دانسته و مبغوض‌ترین فرد را کسی می‌داند که از عبادت خدا تکبر ورزد و از آنچه نزد او است چیزی نخواهد.<ref>فیض کاشانی، تفسیر صافی، ۱۴۱۵ق، ج۴، ص۳۴۶.</ref> و در روایتی نیز [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] کلمه [[عبادت]] در این آیه را بر دعا تطبیق کرده و در ادامه فرموده است که دعا کن و نگو دیگر کار تمام شده است. [[زرارة بن اعین|زُراره]] که راوی این حدیث است توضیح داده است که منظور امام صادق(ع) این بود که نباید ایمان به [[قضا و قدر]] مانع از دعای بسیار و جدّیت در دعا باشد.<ref>کلینی، کافی، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۶۷.</ref>

فرقه [[وهابیت]] با استدلال به همین آیه و آیاتی دیگر همه اقسام دعا را عبادت و پرستش شمرده‌اند. سپس آنان خواندن غیر خدا مانند اولیای صالح درگذشته و [[توسل]] را [[شرک]] در عبادت دانسته‌اند.<ref>سبحانی، آیین وهابیت، جامعه مدرسین، ص۳۵ ـ ۳۷؛ [https://www.makarem.ir/maaref/fa/article/index/323165/%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85-%d8%af%d8%b9%d8%a7 «مفهوم دعا از دیدگاه وهابیت و نقد آن»] سایت آئین رحمت.</ref> در مقابل عالمان شیعی با استناد به آیات متعددی از قرآن مانند [[آیه ۲۲ سوره ابراهیم]] و [[آیه ۵ سوره نوح]] کاربرد کلمه دعا و دعوت را در غیر عبادت نیز درست دانسته و دعا و عبادت را مترادف نمی‌دانند.<ref>سبحانی، آیین وهابیت، جامعه مدرسین، ص۳۸ ـ ۴۳.</ref> به باور [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی]] با مراجعه به آیات قرآن می‌فهمیم خواندن غیر خدا اگر با اعتقاد به استقلال او از خدا باشد [[کفر]] و شرک است و بدون چنین اعتقادی، صحیح می‌باشد. وی به آیه ۵ سوره نوح و [[آیه تداین|آیه ۲۸۲ سوره بقره]]{{یاد|

به عبارت «وَ لَايَأْبَ الشُّهَدَاءُ إِذَا مَا دُعُوا؛ و شهود نباید به هنگامی که آنها را (برای شهادت) دعوت می‌کنند، خودداری نمایند»(سوره بقره، آیه ۲۸۲، ترجمه مکارم شیرازی.) استدلال شده است.}} برای درستی خواندن و درخواست حاجت از غیر خدا استناد کرده است.<ref>[https://www.makarem.ir/maaref/fa/article/index/323165/%d9%85%d9%81%d9%87%d9%88%d9%85-%d8%af%d8%b9%d8%a7 «مفهوم دعا از دیدگاه وهابیت و نقد آن»] سایت آئین رحمت.</ref>

* علامه طباطبایی، سید محمد‌حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.