Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۲۲۴
ویرایش
ابن‌میثم بحرانی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
''' | '''کمال‌الدین میثم بن علی بن میثم بَحرانی''' (۶۳۶ - ۶۷۹یا۶۹۹ق) [[محدث]]، [[فقیه]] و [[علم کلام|متکلم]] [[شیعه|شیعی]] سده هفتم قمری بود. ابن‌میثم پس از تکمیل تحصیل خود به تربیت شاگردان و تألیف و تصنیف پرداخت و گفته‌اند [[خواجه نصیر الدین طوسی]] نزد او [[فقه]] خواند. شهرت عمده ابن میثم در [[کلام]] است و آثار زیادی در این زمینه و زمینه‌های دیگر به او نسبت داده شده که [[قواعد المرام فی علم الکلام]] و [[مصباح السالکین (کتاب)|مصباح السالکین]] از جمله آنهاست. | ||
==زندگی‌نامه== | ==زندگی‌نامه== | ||
برخی لقب ابن میثم را مفیدالدین آورده‌اند.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۲۱۰؛ تنکابنی، قصص العلماء، ص۴۲۰.</ref> از زندگی او آگاهی اندکی در دست است. همین قدر گفته‌اند که در ۶۳۶ق به دنیا آمد<ref>ماحوزی، فهرست، قصص العلماء، ص۶۹</ref> و نزد ابوالسعادات [[اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانی]] و کمال الدین [[علی بن سلیمان بحرانی]] دانش آموخت.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۵، ص۲۲۷.</ref> | برخی لقب ابن میثم را مفیدالدین آورده‌اند.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۲، ص۲۱۰؛ تنکابنی، قصص العلماء، ص۴۲۰.</ref> از زندگی او آگاهی اندکی در دست است. همین قدر گفته‌اند که در ۶۳۶ق به دنیا آمد<ref>ماحوزی، فهرست، قصص العلماء، ص۶۹</ref> و نزد ابوالسعادات [[اسعد بن عبدالقاهر بن اسعد اصفهانی]] و کمال الدین [[علی بن سلیمان بحرانی]] دانش آموخت.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۵، ص۲۲۷.</ref> | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
به گفته [[سلیمان ماحوزی بحرانی]]<ref>ماحوزی، السلافه البهیه، ج۱، ص۴۷-۵۳.</ref> (که به درخواست شاگردان و دوستان، رساله‌ای در شرح حال او به نام السلافة البهیة فی الترجمة المیثمیه نگاشته است) فقیهان و محدثان و متکلمان و ادیبان به آراء و روایات ابن میثم، به تصریح یا به اشاره استناد جسته‌اند.<ref>ماحوزی، السلافه البهیه، ج۱، ص۴۷، ۴۸.</ref> | به گفته [[سلیمان ماحوزی بحرانی]]<ref>ماحوزی، السلافه البهیه، ج۱، ص۴۷-۵۳.</ref> (که به درخواست شاگردان و دوستان، رساله‌ای در شرح حال او به نام السلافة البهیة فی الترجمة المیثمیه نگاشته است) فقیهان و محدثان و متکلمان و ادیبان به آراء و روایات ابن میثم، به تصریح یا به اشاره استناد جسته‌اند.<ref>ماحوزی، السلافه البهیه، ج۱، ص۴۷، ۴۸.</ref> | ||
== برخی نظرات کلامی == | ==برخی نظرات کلامی== | ||
[[پرونده:قواعد المرام فی علم الکلام.jpg|150px|بندانگشتی|''قواعد المرام فی علم الکلام'']] | [[پرونده:قواعد المرام فی علم الکلام.jpg|150px|بندانگشتی|''قواعد المرام فی علم الکلام'']] | ||
ابن میثم بحرانی، در طرح مسائل و سبک استدلال به روش خواجه نصیرالدین در [[تجرید الاعتقاد]] نظر داشته و مستند استدلال‌های او، برخلاف [[علامه حلّی]]، بیشتر عقل است نه نقل، اگرچه از نظر چیرگی بر همه آراء و عقاید گوناگون متکلمان از [[علامه حلّی|علامه حلی]] ضعیف‌تر می‌نماید. | ابن میثم بحرانی، در طرح مسائل و سبک استدلال به روش خواجه نصیرالدین در [[تجرید الاعتقاد]] نظر داشته و مستند استدلال‌های او، برخلاف [[علامه حلّی]]، بیشتر عقل است نه نقل، اگرچه از نظر چیرگی بر همه آراء و عقاید گوناگون متکلمان از [[علامه حلّی|علامه حلی]] ضعیف‌تر می‌نماید. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۸: | ||
===آثار خطی و چاپ نشده=== | ===آثار خطی و چاپ نشده=== | ||
* الشرح الصغیر لنهج البلاغة<ref>استرآبادی، منهج المقال، ص۵۱۱.</ref> که به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] احتمالا همان شرح المأة کلمة لنهج البلاغه است.<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۲۰، ص۱۹۸.</ref> | *الشرح الصغیر لنهج البلاغة<ref>استرآبادی، منهج المقال، ص۵۱۱.</ref> که به گفته [[آقابزرگ تهرانی]] احتمالا همان شرح المأة کلمة لنهج البلاغه است.<ref>آقابزرگ تهرانی، ج۲۰، ص۱۹۸.</ref> | ||
* رسالة فی آداب البحث<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۷۲.</ref>. | *رسالة فی آداب البحث<ref>طریحی، مجمع البحرین، ج۶، ص۱۷۲.</ref>. | ||
* الاستغاثة فی بدع الثلاثة<ref>شریف لاهیجی، محبوب القلوب، ج۲، ص۵۴۵.</ref> که [[آقابزرگ]]<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۲، ص۲۸.</ref> آن را از تصنیفات [[شریف ابوالقاسم علی بن احمد کوفی]] (درگذشت۳۵۲ق) دانسته است. | *الاستغاثة فی بدع الثلاثة<ref>شریف لاهیجی، محبوب القلوب، ج۲، ص۵۴۵.</ref> که [[آقابزرگ]]<ref>آقابزرگ، الذریعة، ج۲، ص۲۸.</ref> آن را از تصنیفات [[شریف ابوالقاسم علی بن احمد کوفی]] (درگذشت۳۵۲ق) دانسته است. | ||
* [[استقصاء النظر فی امامة ائمة الاثنی عشر]]<ref>شریف لاهیجی، محبوب القلوب، ج۲، ص۵۴۵.</ref> که [[عبدالله افندی اصفهانی]] در صحت انتساب آن به ابن میثم تردید کرده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۲، ص۵۴۵.</ref> | *[[استقصاء النظر فی امامة ائمة الاثنی عشر]]<ref>شریف لاهیجی، محبوب القلوب، ج۲، ص۵۴۵.</ref> که [[عبدالله افندی اصفهانی]] در صحت انتساب آن به ابن میثم تردید کرده است.<ref>افندی، ریاض العلماء، ج۲، ص۵۴۵.</ref> | ||
*اصول البلاغة که آن را برای نظام الدین منصور پسر [[عطاءالملک جوینی]] نوشت.<ref>کنتوری، کشف الحجب و الاستار عن اسماء الکتب و الاسفار، ص۴۹</ref> این کتاب به تجریدالبلاغة نیز مشهور است.<ref>آقابزرگ، الذریعه، ج۲، ص۲۸، ج۳، ص۳۵۲.</ref> | *اصول البلاغة که آن را برای نظام الدین منصور پسر [[عطاءالملک جوینی]] نوشت.<ref>کنتوری، کشف الحجب و الاستار عن اسماء الکتب و الاسفار، ص۴۹</ref> این کتاب به تجریدالبلاغة نیز مشهور است.<ref>آقابزرگ، الذریعه، ج۲، ص۲۸، ج۳، ص۳۵۲.</ref> | ||
*جواب رساله نصیرالدین که نسخه‌ای از آن در کتابخانه حکیم در [[نجف]] موجود است.<ref>نجف، فهرست مخطوطات مکتبه آیةالله حکیم العامه، ج۱، ص۱۶۴.</ref> | *جواب رساله نصیرالدین که نسخه‌ای از آن در کتابخانه حکیم در [[نجف]] موجود است.<ref>نجف، فهرست مخطوطات مکتبه آیةالله حکیم العامه، ج۱، ص۱۶۴.</ref> | ||
برای دیگر نسخ خطی او می‌توان به کتاب بروکلمان مراجعه کرد.<ref>Brockelmann,vol.1/705</ref> | برای دیگر نسخ خطی او می‌توان به کتاب بروکلمان مراجعه کرد.<ref>Brockelmann,vol.1/705</ref> | ||
== تک‌نگاری == | ==تک‌نگاری== | ||
رساله السلافة البهية في الترجمة الميثميه، توسط [[سلیمان بن عبدالله ماحوزی]] در شرح‌حال ابن میثم بحرانی نوشته شده است.<ref>بحرانی، لؤلؤة البحرین، مؤسسة آل البیت(ع)، ص۱۰.</ref> این رساله توسط دار حفظ التراث البحرانی، در سال [[سال ۱۴۳۰ هجری قمری|۱۴۳۰ق]] چاپ شده است.<ref>بحرانی، السلافة البهیة، ۱۴۳۰ق.</ref> [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] نیز، تمام این رساله را در جلد اول از کشکول خود آورده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۱۱.</ref> | رساله السلافة البهية في الترجمة الميثميه، توسط [[سلیمان بن عبدالله ماحوزی]] در شرح‌حال ابن میثم بحرانی نوشته شده است.<ref>بحرانی، لؤلؤة البحرین، مؤسسة آل البیت(ع)، ص۱۰.</ref> این رساله توسط دار حفظ التراث البحرانی، در سال [[سال ۱۴۳۰ هجری قمری|۱۴۳۰ق]] چاپ شده است.<ref>بحرانی، السلافة البهیة، ۱۴۳۰ق.</ref> [[یوسف بن احمد بحرانی|صاحب حدائق]] نیز، تمام این رساله را در جلد اول از کشکول خود آورده است.<ref>آقابزرگ تهرانی، الذریعة، ۱۴۰۳ق، ج۱۲، ص۲۱۱.</ref> | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== یادداشت == | ==یادداشت== | ||
{{یادداشت‌ها}} | {{یادداشت‌ها}} | ||