پرش به محتوا

جزیره خضراء: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:


== داستان جزیره خضراء ==
== داستان جزیره خضراء ==
گزارش جزیره خضرا در دو داستان آمده است.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref> یکی را علی بن فاضل مازندرانی در سال ۶۹۹ق<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> و دیگری را احمد بن محمد بن یحیی انباری در سال ۵۴۳ق نقل کرده است.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> با این حال این دو داستان، تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن در دسترس نیست.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۹-۲۱۰.</ref> البته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] پس از آنکه داستان جزیره خضرا را در کتاب مجالس المؤمنین گزارش می‌کند، نقل آن را به [[شهید اول]] (درگذشت: ۷۸۶ق) نیز نسبت داده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۸-۷۹.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار هر دو گزارش را ذکر کرده است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵-۳۰۴.</ref> برخی عالمان شیعه این گزارش را پذیرفته‌،<ref>نوری، نجم ثاقب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۱۶.</ref> اما بسیاری از آنان (مانند کاشف الغطا، آقابزرگ طهرانی، سید جعفر مرتضی عاملی) آن را رد کرده‌اند.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref>
گزارش جزیره خضرا در دو داستان آمده است.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref> یکی را [[علی بن فاضل مازندرانی]] در سال ۶۹۹ق<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> و دیگری را [[احمد بن محمد بن یحیی انباری]] در سال ۵۴۳ق نقل کرده است.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> با این حال این دو داستان، تنها در کتاب‌های قرن دهم و بعد از آن ثبت شده و در کتاب‌های قبل از آن در دسترس نیست.<ref>جعفریان، مهدیان دروغین، ۱۳۹۴ش، ص۲۰۹-۲۱۰.</ref> البته [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] پس از آنکه داستان جزیره خضرا را در [[مجالس المؤمنین (کتاب)|کتاب مجالس المؤمنین]] گزارش می‌کند، نقل آن را به [[شهید اول]] (درگذشت: ۷۸۶ق) نیز نسبت داده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۸-۷۹.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی]] در [[نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین (کتاب)|کتاب نوادر الاخبار]] هر دو گزارش را ذکر کرده است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵-۳۰۴.</ref> برخی عالمان شیعه این گزارش را پذیرفته‌،<ref>نوری، نجم ثاقب، ۱۳۸۴ش، ج۲، ص۶۱۶.</ref> اما بسیاری (مانند [[جعفر کاشف‌الغطاء]]، [[آقابزرگ تهرانی]]، [[سید جعفر مرتضی عاملی]]) آن را رد کرده‌اند.<ref>پژوهشکده مهدویت، مهدویت، پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ۱۳۸۸ش، ص۴۹.</ref>


=== گزارش اول ===
=== گزارش اول ===
گزارش اول را علامه مجلسی از رساله [[فضل‌ بن‌ یحیی‌ طیبی‌]] که از شاگردان‌ [[علی بن عیسی اربلی]] بود،<ref>طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۵،‌ص۱۰۶.</ref> نقل می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] که به صحت این گزارش باور دارد، بر حفظ آن تأکید کرده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۹.</ref> بر اساس این گزارش، فضل بن‌ یحیی‌ در سال ۶۹۹ق در شهر حِلّه از شخصی‌ به‌ نام‌ علی بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌ داستان‌ سفرش‌ به جزیره خضرا را شنیده‌ است‌.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۱.</ref>  
گزارش اول را [[محمدباقر مجلسی|علامه مجلسی]] در [[بحار الانوار (کتاب)|کتاب بِحارُ الاَنوار]] از رساله [[فضل‌ بن‌ یحیی‌ طیبی‌]] (از شاگردان‌ [[علی بن عیسی اربلی]]<ref>طهرانی، الذریعه، ۱۴۰۸ق، ج۵،‌ص۱۰۶.</ref>) نقل می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۵۹.</ref> [[سید نورالله حسینی شوشتری|قاضی سید نورالله شوشتری]] از فقیهان [[صفویان|عصر صفویه]]، که به صحت این گزارش باور دارد، بر حفظ آن تأکید کرده است.<ref>شوشتری، مجالس المؤمنین، ۱۳۷۷ش، ج۱، ص۷۹.</ref> بر اساس این گزارش، فضل بن‌ یحیی‌ در سال ۶۹۹ق در شهر حِلّه از شخصی‌ به‌ نام‌ علی بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌ داستان‌ سفرش‌ به جزیره خضرا را شنیده‌ است‌.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۱.</ref>  


علی بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌ در این‌ سفر، به‌ سرزمینی‌ به‌ نام‌ جزایر شیعیان‌ (جزایر رافضه) می‌رود و پس‌ از مدتی‌ درنگ‌ در آنجا، به جزیره خضراء می‌رود که فرزندان امام زمان(عج) در آنجا ساکن بودند؛ جزیره‌ای‌ که‌ بحر ابیض‌ (سفید) آن‌ را فرا گرفته‌ بود و کشتی دشمنان با ورود به آن دریا غرق می‌شدند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> علی بن‌ فاضل‌ در آنجا با نایب خاص امام به‌ نام‌ سید شمس‌الدین‌ محمد، که‌ نسبش‌ با پنج‌ واسطه‌ به‌ حضرت مهدی می‌رسد، آشنا می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷.</ref> سید شمس‌الدین‌ خودش‌ با امام‌ زمان‌ ارتباط‌ مستقیم‌ ندارد، اما هر صبح‌ جمعه‌ به‌ محلی‌ می‌رود و از آنجا امام‌ را زیارت‌ کرده، در آنجا ورقه‌هایی‌ می‌یابد که‌ مسائل‌ و احکام‌ مورد نیاز مردم‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ است‌.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷-۱۶۸.</ref> علی بن‌ فاضل‌ سؤال‌های دینی متعددی را از سید شمس‌الدین می‌پرسد و آنها را در رساله‌ای به نام الفوائد الشمسیه جمع‌آوری می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۰.</ref> علی‌بن‌ فاضل‌ سرانجام‌ به‌ امر سید شمس‌الدین‌ بازگشته، از آنجا برای‌ گزاردن‌ حج‌، عازم‌ مکه می‌شود و سرانجام‌ به‌ عراق رفته، در نجف‌ ساکن می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۴.</ref>
[[علی بن‌ فاضل‌ مازندرانی‌]] در این‌ سفر، به‌ سرزمینی‌ به‌ نام‌ جزایر شیعیان‌ (جزایر رافضه) می‌رود و پس‌ از مدتی‌ کوتاه، به جزیره خضراء می‌رود که فرزندان امام زمان(عج) در آنجا ساکن بودند؛ جزیره‌ای‌ که‌ بَحرِ اَبْیَض‌ (سفید) آن‌ را فرا گرفته‌ بود و کشتی دشمنان با ورود به آن دریا غرق می‌شدند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> علی بن‌ فاضل‌ در آنجا با نایب خاص امام به‌ نام‌ سید شمس‌الدین‌ محمد، که‌ نسبش‌ با پنج‌ واسطه‌ به‌ حضرت مهدی می‌رسد، آشنا می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷.</ref> سید شمس‌الدین‌ خودش‌ با امام‌ زمان‌ ارتباط‌ مستقیم‌ ندارد، اما هر صبح‌ جمعه‌ به‌ محلی‌ می‌رود و از آنجا امام‌ را زیارت‌ کرده، در آنجا ورقه‌هایی‌ می‌یابد که‌ مسائل‌ و احکام‌ مورد نیاز مردم‌ روی‌ آن‌ نوشته‌ شده‌ است‌.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۶۷-۱۶۸.</ref> علی بن‌ فاضل‌ سؤال‌های دینی متعددی را از سید شمس‌الدین می‌پرسد و آنها را در رساله‌ای به نام الفوائد الشمسیه جمع‌آوری می‌کند.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۰.</ref> علی‌بن‌ فاضل‌ سرانجام‌ به‌ امر سید شمس‌الدین‌ بازگشته، از آنجا برای‌ گزاردن‌ حج‌، عازم‌ مکه می‌شود و سرانجام‌ به‌ عراق رفته، در نجف‌ ساکن می‌شود.<ref>مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۷۴.</ref>


=== گزارش دوم ===
=== گزارش دوم ===
گزارش دوم را [[علی بن محمد بیاضی]] (درگذشت: ۸۷۷ق) در [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|کتاب الصراط المستقیم]]<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴.</ref> و [[میرزا حسین نوری]] (درگذشت: ۱۳۲۰ق) در [[جنة المأوی فیمن فاز بلقاء الحجة علیه السلام (کتاب)|کتاب جنة المأوی]] از [[کمال‌الدین‌ انباری‌]] درسال ۵۴۳ق نقل‌ کرده‌اند.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> فیض کاشانی در کتاب نوادر الاخبار منبع این گزارش را مورد اعتماد دانسته است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵.</ref> طبق این گزارش انباری‌ در مجلسی‌ حضور داشت‌ که یکی از وزیران عباسیان سخنی‌ در مذمت‌ مذهب‌ شیعه گفت‌.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> در این‌ هنگام‌ مردی‌ به حمایت از شیعیان، داستان رفتن اتفاقی خود به جزیره خضرا را نقل کرد.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> او مدعی شد در یک سفر دریایی به‌ جزایر سرسبزی‌ رسید که‌ ناخدای‌ کشتی‌ نیز آنجا را نمی‌شناخت.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲.</ref> مردمان‌ آنجا بسیار دین‌دار بودند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵.</ref> در آن جزیره شهرهای مختلفی وجود داشت که فرزندان‌ امام مهدی(ع) بر آنها حکومت می‌کردند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲-۳۸.</ref>
گزارش دوم را [[علی بن محمد بیاضی]] (درگذشت: ۸۷۷ق) در [[الصراط المستقیم الی مستحقی التقدیم (کتاب)|کتاب الصراط المستقیم]]<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴.</ref> و [[میرزا حسین نوری]] (درگذشت: ۱۳۲۰ق) در [[جنة المأوی فیمن فاز بلقاء الحجة علیه السلام (کتاب)|کتاب جنة المأوی]] از [[کمال‌الدین‌ انباری‌]] درسال ۵۴۳ق نقل‌ کرده‌اند.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۰.</ref> [[محمدمحسن فیض کاشانی]] در [[نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین (کتاب)|کتاب نَوادِرُ الاَخبار]] منبع این گزارش را مورد اعتماد دانسته است.<ref>فیض کاشانی، نوادر الاخبار، ۱۳۷۱ش، ص۲۹۵.</ref> طبق این گزارش انباری‌ در مجلسی‌ حضور داشت‌ که یکی از وزیران عباسیان سخنی‌ در مذمت‌ مذهب‌ شیعه گفت‌.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> در این‌ هنگام‌ مردی‌ به حمایت از شیعیان، داستان رفتن اتفاقی خود به جزیره خضرا را نقل کرد.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۴؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۱.</ref> او مدعی شد در یک سفر دریایی به‌ جزایر سرسبزی‌ رسید که‌ ناخدای‌ کشتی‌ نیز آنجا را نمی‌شناخت.<ref>نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲.</ref> مردمان‌ آنجا بسیار دین‌دار بودند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵.</ref> در آن جزیره شهرهای مختلفی وجود داشت که فرزندان‌ امام مهدی(ع) بر آنها حکومت می‌کردند.<ref>بیاضی، الصراط المستقیم، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۲۶۵-۲۶۶؛ نوری، جنة المأوی، ۱۴۲۷ق، ص۳۲-۳۸.</ref>


== نقدها به ماجرای جزیره خضراء ==
== نقدها به ماجرای جزیره خضراء ==
confirmed، movedable، protected، templateeditor
۴٬۱۴۵

ویرایش