پرش به محتوا

محرمیت رضاعی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۰: خط ۲۰:
*شیرخوار به اندازه‌ای شیر بخورد که گوشت بروید و استخوان محکم گردد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۷۱.</ref>
*شیرخوار به اندازه‌ای شیر بخورد که گوشت بروید و استخوان محکم گردد.<ref>نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۷۱.</ref>
*شیرخوار، حداقل یک شبانه‌روز از زن شیردهنده، شیر بخورد و در این مدت، غذای کودک منحصر به شیر آن زن باشد.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵.</ref> آشامیدن آب به جهت رفع عطش و خوردن یا آشامیدن دارویی که برای مداوا به کودک خورانده می‌شود، اگر از حد متعارف خارج نشود، خللی در این حکم وارد نمی‌کند.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۷۱.</ref>
*شیرخوار، حداقل یک شبانه‌روز از زن شیردهنده، شیر بخورد و در این مدت، غذای کودک منحصر به شیر آن زن باشد.<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵.</ref> آشامیدن آب به جهت رفع عطش و خوردن یا آشامیدن دارویی که برای مداوا به کودک خورانده می‌شود، اگر از حد متعارف خارج نشود، خللی در این حکم وارد نمی‌کند.<ref>امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۲۷۱.</ref>
*فقیهانی چون [[شیخ مفید]]،<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۲.</ref> [[سلار دیلمی]]،<ref>سلار دیلمی، المراسم، ۱۴۰۴ق، ص۱۴۹. </ref>[[عبدالعزیز حلبی|ابن براج]]،<ref>ابن براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۱۹۰.</ref> [[ابوصلاح حلبی]]،<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۲۸۵.</ref> و [[علامه حلی]]<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۰.</ref> تعداد دفعات شیرخوردن را ۱۰ دفعه و فقهایی مانند [[شیخ طوسی]]،<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵.</ref> [[محقق حلی]]<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۷.</ref> و [[شهید اول]]<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰، ص۱۶۳. </ref> تعداد آن را ۱۵ دفعه دانسته‌اند.
*فقیهانی چون [[شیخ مفید]]،<ref>شیخ مفید، المقنعة، ۱۴۱۳ق، ص۵۰۲.</ref> [[سلار دیلمی]]،<ref>سلار دیلمی، المراسم، ۱۴۰۴ق، ص۱۴۹. </ref>[[عبدالعزیز حلبی|ابن‌براج]]،<ref>ابن‌براج، المهذب، ۱۴۰۶ق، ج۲، ص۱۹۰.</ref> [[ابوصلاح حلبی]]،<ref>حلبی، الکافی فی الفقه، ۱۴۰۳ق، ص۲۸۵.</ref> و [[علامه حلی]]<ref>علامه حلی، مختلف الشیعه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۷۰.</ref> تعداد دفعات شیرخوردن را ۱۰ دفعه و فقهایی مانند [[شیخ طوسی]]،<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ۱۴۰۷ق، ج۵، ص۹۵.</ref> [[محقق حلی]]<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۷.</ref> و [[شهید اول]]<ref>شهید اول، اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰، ص۱۶۳. </ref> تعداد آن را ۱۵ دفعه دانسته‌اند.
*مدت زمانی و دفعات شیرخوردن به صورت متوالی و پشت سر هم و از یک زن باشد و در بین آن، غذا یا شیر زن دیگری را نخورد.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸.</ref>
*مدت زمانی و دفعات شیرخوردن به صورت متوالی و پشت سر هم و از یک زن باشد و در بین آن، غذا یا شیر زن دیگری را نخورد.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸.</ref>
*شیرخوار، شیر را از پستان بمکد، نه از راه دیگری<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸.</ref>
*شیرخوار، شیر را از پستان بمکد، نه از راه دیگری<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸.</ref>
خط ۲۸: خط ۲۸:
==محارم رضاعی==
==محارم رضاعی==
فقها با استناد به روایتی از [[پیامبر(ص)]] «هر آنچه به‌واسطه نسب [[حرام]] است، به‌واسطه رضاع نیز حرام است»،<ref>مغربی، دعائم‌الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۴۰.</ref> همه زنانی که به واسطه نسب، ازدواج با آنها حرام است، ازدواج با آنها به‌واسطه [[رضاع]] را نیز حرام دانسته‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، منشورات المکتبة، ج۲، ص۱۸۲؛ مقدس اردبیلی، زبدةالبیان، المکتبة المرتضویة، ص۵۲۴.</ref>در صورت تحقق شرایط محرمیت به وسیله رضاع (شیرخوردن)، افراد زیر نسبت به یکدیگر مَحرَم می‌شوند:
فقها با استناد به روایتی از [[پیامبر(ص)]] «هر آنچه به‌واسطه نسب [[حرام]] است، به‌واسطه رضاع نیز حرام است»،<ref>مغربی، دعائم‌الاسلام، ۱۳۸۵ق، ج۲، ص۲۴۰.</ref> همه زنانی که به واسطه نسب، ازدواج با آنها حرام است، ازدواج با آنها به‌واسطه [[رضاع]] را نیز حرام دانسته‌اند.<ref>فاضل مقداد، کنز العرفان، منشورات المکتبة، ج۲، ص۱۸۲؛ مقدس اردبیلی، زبدةالبیان، المکتبة المرتضویة، ص۵۲۴.</ref>در صورت تحقق شرایط محرمیت به وسیله رضاع (شیرخوردن)، افراد زیر نسبت به یکدیگر مَحرَم می‌شوند:
*اگر شیرخوار دختر باشد با شوهر زنی که او را شیر داده (پدر رضاعی) و نیز پدر، برادر، عمو، دایی، پسر و نوه‌های شوهر آن زن محرم می‌شود و همچنین پدر و پدربزرگ، برادر، پسر، نوه، عمو و دایی زن نیز بر او محرم می‌شوند.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸-۲۲۹؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref>
*اگر شیرخوار دختر باشد با شوهر زنی که او را شیر داده (پدر رضاعی) و نیز پدر، برادر، عمو، دایی، پسر و نوه‌های شوهر آن زن محرم می‌شود. همچنین پدر و پدربزرگ، برادر، پسر، نوه، عمو و دایی زن نیز بر او محرم می‌شوند.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۸-۲۲۹؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref>
*اگر شیرخوار پسر باشد با زنی که به او شیر داده (مادر رضاعی)، و نیز مادر، مادربزرگ، خواهر، دختر، نوه، عمه و خاله‌های او محرم می‌شود.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۹؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref>
*اگر شیرخوار پسر باشد با زنی که به او شیر داده (مادر رضاعی)، و نیز مادر، مادربزرگ، خواهر، دختر، نوه، عمه و خاله‌های او محرم می‌شود.<ref>محقق حلی، شرایع‌الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۲، ص۲۲۹؛ امام خمینی، تحریرالوسیله، ۱۴۳۴ق، ج۲، ص۲۸۸.</ref>
افراد مذکور تنها به کودکی که شیر خورده است محرم می‌شوند، نه با خویشاوندان او، حتی پدر و برادران وی هم محرم نمی‌شوند.<ref>فلاح‌زاده، آموزش فقه، ۱۳۸۲ش، ص۳۶۰.</ref>
افراد مذکور تنها به کودکی که شیر خورده است محرم می‌شوند، نه با خویشاوندان او.<ref>فلاح‌زاده، آموزش فقه، ۱۳۸۲ش، ص۳۶۰.</ref>


==رضاع کبیر==
==رضاع کبیر==
عنوانی است که در متون روایی و فقهی [[اهل سنت]] مطرح شده<ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰۷۶.</ref> و به معنای شیرخوردن بزرگسال یا مرد بالغی از پستان زن نامحرم است.<ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰۷۶.</ref> برخی از فقهای اهل سنت با استناد به روایتی از [[عایشه]] که بر اساس آن، [[پیامبر(ص)]] به زنی برای ایجاد محرمیت با مرد بالغ بیگانه‌ای، اجازه دادند که از شیر خودش به او بدهد تا با او محرم شود،<ref>ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۲۱ق، ج۴۰، ص۱۳۰.</ref> شیر خوردن مرد بالغ بیگانه از زنی شیرده را از اسباب محرمیت و خویشاوندی دانسته‌اند.<ref>ابن حزم، المحلی بالآثار، ۱۴۲۵ق، ج۱۰، ص۲۰۵.</ref> بنا به نقل [[ابن رشد]] در کتاب [[بدایة المجتهد (کتاب)|بدایةُ المجتهد]]، در ایجاد محرمیت به واسطه شیرخوردن پس از دو سالگی کودک، اختلاف‌نظر است.<ref>ابن رشد، بدایة المجتهد، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۳۰.</ref> او معتقد است بیشتر فقهای اهل سنت مانند [[مالک بن انس|مالک]]، [[ابوحنیفه]] و [[شافعی]]، شیرخوردن پس از دو سالگی شیرخوار (رضاع کبیر) را سبب محرمیت ندانسته و آن را [[حرام]] می‌دانند.<ref>ابن رشد، بدایة المجتهد، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۳۰.</ref>
عنوانی است که در متون روایی و فقهی [[اهل سنت]] مطرح شده<ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰۷۶.</ref> و به معنای شیرخوردن بزرگسال یا مرد بالغی از پستان زن نامحرم است.<ref>مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، ۱۴۱۹ق، ج۲، ص۱۰۷۶.</ref> برخی از فقهای اهل سنت با استناد به روایتی از [[عایشه]] که بر اساس آن، [[پیامبر(ص)]] به زنی برای ایجاد محرمیت با مرد بالغ بیگانه‌ای، اجازه دادند که از شیر خودش به او بدهد تا با او محرم شود،<ref>ابن‌حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۲۱ق، ج۴۰، ص۱۳۰.</ref> شیر خوردن مرد بالغ بیگانه از زنی شیرده را از اسباب محرمیت و خویشاوندی دانسته‌اند.<ref>ابن‌حزم، المحلی بالآثار، ۱۴۲۵ق، ج۱۰، ص۲۰۵.</ref> بنا به نقل [[ابن‌رشد]] در کتاب [[بدایة المجتهد (کتاب)|بدایةُ المجتهد]]، در ایجاد محرمیت به واسطه شیرخوردن پس از دو سالگی کودک، اختلاف‌نظر است.<ref>ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۳۰.</ref> او معتقد است بیشتر فقهای اهل سنت مانند [[مالک بن انس|مالک]]، [[ابوحنیفه]] و [[شافعی]]، شیرخوردن پس از دو سالگی شیرخوار (رضاع کبیر) را سبب محرمیت ندانسته و آن را [[حرام]] می‌دانند.<ref>ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۹۹۵م، ج۲، ص۱۳۰.</ref>


فقهای شیعه در عدم ایجاد محرمیت و خویشاوندی به وسیله رضاع کبیر و همچنین در حرمت چنین عملی، اتفاق‌نظر دارند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۹۳؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۸۲؛ سبحانی، نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref>
فقهای شیعه در عدم ایجاد محرمیت و خویشاوندی به وسیله رضاع کبیر و همچنین در حرمت چنین عملی، اتفاق‌نظر دارند.<ref>شیخ طوسی، المبسوط، ۱۳۸۷ق، ج۵، ص۲۹۳؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۸۲؛ سبحانی، نظام النکاح فی الشریعه الاسلامیه الغراء، ۱۴۱۶ق، ج۱، ص۲۸۹.</ref>
خط ۴۰: خط ۴۰:
بانک شیر مادر، واحدی برای جمع‌آوری، ذخیره و توزیع شیر برای مصرف نوزادان بیمار و نارس محروم از شیر مادر است.<ref>[https://b2n.ir/k90434 «بانک شیر مادر»]، سایت مرکز آموزشی درمانی حضرت زینب(س).</ref> ایده تأسیس بانک شیر در سال ۱۹۰۹ میلادی از طرف بهداشت جهانی مطرح شد و یک سال بعد اولین مرکز بانک شیر مادران در آمریکا احداث شد.<ref>مرتاضی، «پژوهشی در تاریخچه و ضرورت تأسیس بانک شیر مادران و چالشهای فقهی - حقوقی پیش روی آن»، ص۵۸. </ref> اولین مرکز بانک شیر در ایران نیز در تیرماه سال ۱۳۹۵ش در تبریز تأسیس شد.<ref>[https://b2n.ir/z18478 «گفت‌وگو با مدیر اولین «بانک شیر مادر» در ایران»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>
بانک شیر مادر، واحدی برای جمع‌آوری، ذخیره و توزیع شیر برای مصرف نوزادان بیمار و نارس محروم از شیر مادر است.<ref>[https://b2n.ir/k90434 «بانک شیر مادر»]، سایت مرکز آموزشی درمانی حضرت زینب(س).</ref> ایده تأسیس بانک شیر در سال ۱۹۰۹ میلادی از طرف بهداشت جهانی مطرح شد و یک سال بعد اولین مرکز بانک شیر مادران در آمریکا احداث شد.<ref>مرتاضی، «پژوهشی در تاریخچه و ضرورت تأسیس بانک شیر مادران و چالشهای فقهی - حقوقی پیش روی آن»، ص۵۸. </ref> اولین مرکز بانک شیر در ایران نیز در تیرماه سال ۱۳۹۵ش در تبریز تأسیس شد.<ref>[https://b2n.ir/z18478 «گفت‌وگو با مدیر اولین «بانک شیر مادر» در ایران»]، سایت خبرگزاری تسنیم.</ref>


از نظر فقهای شیعه استفاده از شیرهای بانک شیر موجب محرمیت نمی‌شود.<ref>فلاح تفتی، «بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی»، ص۱۱۹.</ref> چرا که از نظر آنان شیرخوردن فقط در صورتی سبب محرمیت می‌شود که شیر به وسیله شیرخوار از پستان مکیده شود.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۳۸۶؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۹۴. </ref>اما برخی از فقهای اهل سنت استفاده نوزاد از شیرهای بانک شیر را موجب درهم‌آمیختگی نسل و نسب و عملی غیراسلامی دانسته‌اند.<ref>فلاح تفتی، «بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی»، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> چرا که فقیهانی مانند [[مالک بن انس]] شیرخوردن کودک از پستان و یا از هر طریق دیگری که در حلق او ریخته شود را سبب محرمیت دانسته‌اند،<ref>ابن قدامة، شرح‌الکبیر، دار الکتاب العربی، ج۹، ص۲۰۲. </ref>
از نظر فقهای شیعه استفاده از شیرهای بانک شیر موجب محرمیت نمی‌شود.<ref>فلاح تفتی، «بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی»، ص۱۱۹.</ref> چرا که از نظر آنان شیرخوردن فقط در صورتی سبب محرمیت می‌شود که شیر به وسیله شیرخوار از پستان مکیده شود.<ref>حرعاملی، وسائل الشیعه، ج۲۰، ص۳۸۶؛ نجفی، جواهرالکلام، ۱۳۶۲ش، ج۲۹، ص۲۹۴. </ref>اما برخی از فقهای اهل سنت استفاده نوزاد از شیرهای بانک شیر را موجب درهم‌آمیختگی نسل و نسب و عملی غیراسلامی دانسته‌اند.<ref>فلاح تفتی، «بررسی تطبیقی حکم تأسیس بانک شیر در مذاهب اسلامی»، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> چرا که فقیهانی مانند [[مالک بن انس]] شیرخوردن کودک از پستان و یا از هر طریق دیگری که در حلق او ریخته شود را سبب محرمیت دانسته‌اند،<ref>ابن‌قدامة، شرح‌الکبیر، دار الکتاب العربی، ج۹، ص۲۰۲. </ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۴۸: خط ۴۸:
==پانویس==
==پانویس==
{{پانوشت}}
{{پانوشت}}
==یادداشت==
{{یادداشت‌ها}}
==منابع==
==منابع==
{{منابع}}
{{منابع}}
{{ستون|۲}}
*ابن‌براج، عبدالعزیز، المهذب، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۶ق.
*ابن براج، عبدالعزیز، المهذب، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، ۱۴۰۶ق.
*ابن‌حزم، علی بن احمد، المحلی بالآثار، بیروت، دار الجیل، ۱۴۲۵ق.
*ابن حزم، علی بن احمد، المحلی بالآثار، بیروت، دار الجیل، ۱۴۲۵ق.
*ابن‌حنبل، مسند احمد بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۲۱ق.
*ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، بیروت، مؤسسة الرسالة، ۱۴۲۱ق.
*ابن‌رشد، محمد بن احمد، بدایةالمجتهد و نهایه المقتصد، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۵م.
*ابن رشد، محمد بن احمد، بدایةالمجتهد و نهایه المقتصد، بیروت، دارالفکر، ۱۹۹۵م.
*ابن‌قدامة، عبدالرحمن بن محمد، شرح‌الکبیر، دار الکتاب العربی، بی‌تا.
*ابن قدامة، عبدالرحمن بن محمد، شرح‌الکبیر، دار الکتاب العربی، بی‌تا.
*امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیله، قم، مؤسّسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.
*امام خمینی، سید روح‌الله، تحریرالوسیله، قم، مؤسّسة تنظیم ونشر آثار الإمام الخمینی، چاپ اول، ۱۴۳۴ق.
*[https://b2n.ir/k90434 «بانک شیر مادر»]، سایت مرکز آموزشی درمانی حضرت زینب (س)، تاریخ درج مطلب: ۸ دی‌ماه ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ش.
*[https://b2n.ir/k90434 «بانک شیر مادر»]، سایت مرکز آموزشی درمانی حضرت زینب (س)، تاریخ درج مطلب: ۸ دی‌ماه ۱۳۹۹ش، تاریخ بازدید: ۲۰ فروردین ۱۴۰۰ش.
خط ۸۲: خط ۷۸:
*منصور، جهانگیر، قانون مدنی با آخرین اصلاحیه‌ها و الحاقات همراه با قانون مسؤلیت مدنی، تهران، نشر دیدار، ۱۳۸۹ش.
*منصور، جهانگیر، قانون مدنی با آخرین اصلاحیه‌ها و الحاقات همراه با قانون مسؤلیت مدنی، تهران، نشر دیدار، ۱۳۸۹ش.
*نجفی، محمد بن حسن، جواهرالکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
*نجفی، محمد بن حسن، جواهرالکلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ هفتم، ۱۳۶۲ش.
{{پایان}}
{{پایان}}
{{پایان}}
{{احکام خانواده}}
{{احکام خانواده}}