داستان خواستگاری امام علی از دختر ابوجهل: تفاوت میان نسخه‌ها

'''داستان خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل''' به ماجرایی اشاره دارد که مدعی است امام بعد از [[فتح مکه]]، به [[خواستگاری]] دختر [[ابوجهل]] رفته که با واکنش [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] همراه شده است. مهم‌ترین منبع این داستان که در [[صحاح سته|صِحاح شش‌گانه اهل‌سنت]] بازتاب یافته، گزارش‌های [[محمد بن اسماعیل بخاری|محمد بن اسماعیل بُخاری]] (م [[سال ۲۵۶ هجری قمری|۲۵۶ق]]) در [[صحیح البخاری (کتاب)|کتاب الصحیح]] است. بخاری در گزارش‌های نسبتاً متفاوتی و به نقل از [[مسور بن مخرمه|مِسْوَر بن مَخْرَمِه]] از [[صحابه|صحابه پیامبر اسلام(ص)]]، به خواستگاری [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] از دختر ابوجهل پرداخته است. مفاد این گزارش‌ها، گویای ناراحتی [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا(س)]] از این موضوع است و پیامبر به صراحت اعلام می‌کند که دختر دشمن خدا و دختر رسول خدا(ص) در نزد یک مرد، جمع نخواهند شد. در پاره‌ای از این روایت‌ها،‌ پیامبر از اجازه خاندان بنی‌مغیره برای [[ازدواج]] دختر ابوجهل با امام علی(ع) خبر می‌دهد که علاوه بر مخالفت با این موضوع، آن را مصداق آزار دخترش خوانده که آزار او مساوی با آزار پیامبر خواهد بود.

[[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] این داستان را همانند تهمت‌های ناروایی دانسته که به پیامبر اسلام(ص) و دیگر [[پیامبران|انبیا]] زده شده است. در حدیثی، امام علی(ع) [[سوگند]] یاد کرده که هیچ گاه حضرت زهرا(س) را از خود رنجیده‌خاطر نساخت. تنها، [[شیخ صدوق]] در [[علل الشرائع (کتاب)|علل الشرایع]] به نقل روایتی پرداخته که یک نفر به فاطمه(س) خبر داد که امام علی(ع) به خواستگاری دختر ابوجهل پرداخته که سبب رنجش دختر پیامبر شد. در نهایت با تکذیب این مسئله از سوی امام، سوء‌تفاهم ایجادشده، برطرف گردید. [[سند روایت]] یادشده را ضعیف و متن آن را در تضاد با شأن پیامبر و امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) دانسته‌اند.

دانشمندان [[شیعه]]، این داستان را ساختگی دانسته‌ و آن را از لحاظ سند و متن، مورد نقد قرار داده‌اند. روایت مسور بن مخرمه به عنوان راوی اصلی این ماجرا را به جهت سن اندک در هنگام رخ‌دادن این واقعه و گرایش‌های او به دشمنان امام را نپذیرفته‌اند. برخی از راویان دیگر این داستان نیز مورد نقد قرار گرفته‌اند. محتوای داستان خواستگاری به سبب اختلاف و تضاد در گزارش‌ها و مغایرت با [[اسلام|شریعت اسلام]] و تصریح [[قرآن]] در جواز [[ازدواج]] با چهار همسر، مورد تردید قرار گرفته است.

گفته‌شده، وهابی‌ها در کتابچه‌‌هایی که در [[ایام حج]]، میان [[حج‌گذار|حاجیان]] توزیع می‌کنند به این داستان پرداخته و در سایت‌ها و شبکه‌های وهابی، بر این موضوع به صورت فراوان تاکید می‌شود.<ref>عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> به باور پاره‌ای از محققان، محمدفواد عبدالباقی و اسحاق دبیری در اثبات این مسئله آثاری نوشته‌اند.<ref>عابدی، [https://www.yjc.ir/fa/news/6826680 «ماجرای خواستگاری امیرالمؤمنین از دختر ابوجهل/چه کسانی مورد غضب صدیقه طاهره (س) بودند؟»]، باشگاه خبرنگاران جوان.</ref> در رد این داستان نیز کتاب‌هایی نوشته شده است که می‌توان به «خواستگاری ساختگی: بررسی و نقد داستان خواستگاری علی(ع) از دختر ابوجهل» نوشته سیدعلی حسینی میلانی<ref name=":2">حسینی میلانی، خواستگاری ساختگی، ۱۳۸۶ش.</ref> و «روایات خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل در بوته نقد» نوشته یوسف جمالی<ref name=":3">جمالی، روایات خواستگاری امام علی(ع) از دختر ابوجهل در بوته نقد، ۱۴۰۱ش.</ref> اشاره کرد.