خانه حضرت فاطمه(س): تفاوت میان نسخه‌ها

== اهمیت==

خانه فاطمه، محل سکونت فاطمه در مدینه اشاره دارد که در منابع روایی و تاریخی شیعه و سنی از فضلیت<ref>برای نمونه نگاه کنید به کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‏۱، ص۴۹۳، ج۴، ص۵۵۶.</ref> و [[واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)|واقعه هجوم به آن]] <ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ج۱، ص۱۴۶؛ عیاشی، تفسیر العیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۶۷.</ref> سخن گفته شده است. همچنین یکی از مکان‌هایی است که به گفته [[اسماعیل انصاری زنجانی]] بیشتر عالمان شیعه احتمال داده‌اند فاطمه در آنجا دفن شده است.<ref>انصاری زنجانی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء، ۱۴۲۸ق، ج۱۶، ص۱۱۳.</ref>

خانه فاطمه، محل تولد فرزندان او<ref>طبسی، «[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/4269/28046 گزارشی از خانه زهرا علیها السلام]»، سایت حوزه.</ref> و بنا بر روایتی محل تولد [[امام سجاد علیه‌السلام|امام سجاد(ع)]]<ref> طبری آملی، دلائل الإمامة، ۱۴۱۳ق، ص۱۹۱.</ref> نیز بوده است.

بنا بر روایتی که در [[الکافی (کتاب)|کتاب الکافی]] نقل شده [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نماز خواندن در خانه فاطمه(س) را افضل از نماز در [[روضة النبی|روضة‌النبی]] شمرده است.<ref> کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۵۵۶.</ref> همچنین [[امام جواد علیه‌السلام|امام جواد(ع)]] هر روز در خانه فاطمه(س) نماز می‌خواند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج‏۱، ص۴۹۳.</ref>

==درخواست پیامبر برای جا‌به‌جایی حضرت زهرا(س)==

ابن‌سعد مورخ قرن سوم، از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نقل کرده که امام علی(ع) پس از[[ازدواج علی(ع) و فاطمه(س)| ازدواج با فاطمه(س)]]، خانه‌ای را که کمی از خانهٔ پیامبر دور بود، آماده کرد. پیامبر به آن‌ها گفت می‌خواهد دخترش نزدیک خانه خودش ساکن شود. فاطمه(س) از پیامبر خواست با [[حارثة بن نعمان|حارثه بن نعمان]] صحبت کند تا در خانه او ساکن شوند.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> حارثه برخی از خانه‌های خود را به پیامبر داده بود تا با [[همسران پیامبر(ص)|همسرانش]] در آن زندگی کند.<ref>عاملی، الصحیح من سیرة الإمام علی(ع)، ۲۰۰۹م، ج۳، ص۱۳۲-۱۳۳.</ref> ازاین‌رو، پیامبر گفت که از گفتن این مطلب به او خجالت می‌کشد. حارثه از این موضوع اطلاع یافت، خانه‌اش را به پیامبر هدیه داد و گفت که پذیرفتن مال او توسط پیامبر، محبوب‌تر از نپذیرفتن ایشان است.<ref>ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج‏۸، ص۱۳۲.</ref> براساس نقل برخی منابع شیعه، [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] از [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] خواست خانه‌ای را آماده کند تا پس از ازدواج به آنجا بروند. علی(ع) گفت در نزدیکی خانه پیامبر خانه‌ای جز خانه حارثة بن نعمان نیست. پیامبر گفت که حارثه برخی خانه‌هایش را به او بخشیده و خجالت می‌کشد به او بگوید. حارثه از داستان اطلاع یافت و نزد پیامبر آمد و خانه‌اش را به او بخشید. به این ترتیب، علی(ع) و فاطمه(س) به خانه حارثه رفتند.<ref>طبرسی، إعلام الوری بأعلام الهدی، ۱۳۹۰ق، ص۷۱؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۱۹، ص۱۱۳.</ref>

خانه‌ حضرت فاطمه در شرقِ [[مسجدالنبی]] و در وسط دیگر حجره‌های پیامبر قرار داشت.<ref>طبسی، «[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/2689/4269/28046 گزارشی از خانه زهرا علیها السلام]»، سایت حوزه.</ref> این خانه دو در داشت: یک در به داخل مسجد باز می‌شد و درِ دیگر به بیرون مسجد.<ref>قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.</ref> در واقعه سَدُّ الاَبواب، پیامبر(ص) به فرمان خدا دستور داد درِ همه خانه‌ها به مسجد‌النبی بسته شود به جز درِ این خانه.<ref> ابن‌کثیر، البدایه و النهایه، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۳۴۲.</ref> سَدُّالابواب، [[فضایل امام علی(ع)|فضیلتی انحصاری برای علی(ع)]] شمرده می‌شود.<ref> حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، بیروت، ج۳، ص۱۲۵.</ref>  

[[پرونده:در خانه فاطمه(س).jpg|بندانگشتی|ورودی بخشی از [[مسجدالنبی]] که قبر پیامبر(ص) و خانه فاطمه(س) در آن قرار گرفته است]]

خانه فاطمه(س) پشت خانه پیامبر (حجره عایشه) قرار داشت.<ref>قائدان، درسنامه اماکن مذهبی مکه مکرمه و مدینه، ۱۳۹۰ش، ص۱۷۷.</ref> میان این دو خانه روزنه‌ای بود<ref>الصغیر، الامام علی علیه السلام سیرته وقیادته فی ضوء المنهج التحلیلی، ۲۰۰۲م. ج۱، ص۳۱.</ref> که پیامبر از آنجا احوال دخترش را می‌پرسید.<ref> سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۷.</ref> در شبی، مشاجره‌ای میان حضرت فاطمه و [[عایشه|عایشه همسر پیامبر]] اتفاق افتاد که موجب ناراحتی فاطمه(س) شد. ایشان از پیامبر خواست این دریچه را ببندد و پیامبر نیز آن را بست.<ref>صبری باشا، موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۳، ص۲۶۲.</ref>

== هجوم به خانه فاطمه==

{{اصلی|واقعه هجوم به خانه حضرت فاطمه(س)}}

بنابر نقل منابع شیعه و سنی، پس از رحلت پیامبر(ص)، عده‌ای از صحابه به خانه فاطمه هجوم بردند، تا از امام علی(ع) و دیگر افرادی که از بیعت با ابوبکر خودداری و در خانه او تحصن کرده بودند، بیعت بگیرند.<ref>طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ۱۳۸۷ق، ج‏۳، ص۲۰۲.</ref> به گزارش منابع شیعی در این واقعه درِ خانه را آتش زدند،<ref>سلیم بن قیس، کتاب سلیم بن قیس، ۱۴۲۰ق، ج۱، ص۱۵۰.</ref> همچنین بر اثر صدمات وارده، جنین فاطمه([[محسن بن علی(ع)|محسن]]) سِقط شد<ref>مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۳۸۴ش، ص۱۴۶.</ref> و فاطمه نیز پس از مدتی به شهادت رسید.<ref>طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۱۳۴.</ref>  

به گفته [[سید جعفر مرتضی عاملی|جعفر مرتضی عاملی]] (درگذشت: ۱۴۴۱ق) تاریخ‌پژوه، واقعه هجوم، در خانه‌ای رخ داد که واقعه سد الابواب درباره آن نقل شده است.<ref> عاملی، مأساة الزهراء علیها السلام، ۱۴۱۸ق، ج۱، ص۱۷۷؛ عابدی، «[https://www.mehrnews.com/news/2257259 آتش در خانه وحی]»، خبرگزاری مهر.</ref> با این حال برخی معتقدند هجوم به این خانه صورت نگرفته است بلکه خانه‌ای که به آن هجوم شده از مسجد فاصله داشته است و برای این ادعا شواهدی ذکر کرده‌اند<ref> موسوی، «پاسخ به شبهات تاریخی آتش زدن خانه وحی در آیینه‌ی تاریخ و روایات فریقین»، ص ۱۴۰- ۱۴۱.</ref> به گفته [[محمدصادق نجمی]] (درگذشت ۱۳۹۰) در کتاب تاریخ بقیع، برخی گزارش‌های تاریخی این نظریه را تأیید می‌کند. از جمله گزارشی است مبنی بر اینکه زمانی که علی را برای بیعت با ابوبکر به مسجد می‌بردند مردم در کوچه‌های مدینه این وقایع را نظاره‌گر بودند.<ref>نجمی، تاریخ حرم ائمه بقیع و آثار دیگر در مدینه منوره، ۱۳۸۶ش، ص۱۶۳-۱۶۶.</ref> این گزارش در [[السقیفه و فدک (کتاب)|کتاب السقیفه و فدک]] اثر احمد بن عبدالعزیز جوهری بصری (درگذشت: ۳۲۳ق) آمده است.<ref>جوهری بصری، السقیفة و فدک، تهران، ص۷۲.</ref>  

همچنین می‌گویند این خانه در سمت شرق مسجد النبی، پشت به [[بقیع]] و در کنار خانه [[ابوایوب انصاری]] و مشتمل بر حیاط، انبار، چندین اتاق و درِ چوبی بزرگی بوده است.<ref>الله‌اکبری، «[https://www.shia-news.com/fa/news/264958 خانه حضرت فاطمه(س) کجا بوده است؟]»، شیعه‌نیوز</ref>  

سهمودی نیز از خانه دیگری برای [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] در سمت [[بقیع|قبرستان بقیع]] یاد کرده است.<ref>سمهودی، وفاء الوفاء، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۵۹.</ref> [[کتاب الطبقات الکبری]] از منابع تاریخی نوشته شده در [[قرن سوم هجری|قرن سوم]] از خانه امام علی(ع) در نزدیکی بقیع نام برده است.<ref> ابن‌سعد، الطبقات الکبری، ۱۴۱۰ق، ج۴، ص۴۰.</ref> البته برخی این خانه را همان خانه‌ای می‌دانند که حارثة بن نعمان برای سکونت به فاطمه هدیه داد.<ref>قزوینی، فاطمة الزهراء(ع) من المهد الی اللحد، ۲۰۰۶م، ج۱، ص۱۵۷.</ref>  

== قرارگرفتن خانه در ضریح پیامبر در توسعه حرم==

خانه فاطمه(س) در زمان حکومت [[عبدالملک بن مروان]] (حکومت: [[سال ۶۵ هجری قمری|۶۵]]<nowiki/>تا[[سال ۸۶ هجری قمری|۸۶ق]])<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی‌طالب، ۱۳۷۹ق، ج۲، ص۲۱۱.</ref> یا [[ولید بن عبدالملک]] (حکومت: [[سال ۸۶ هجری قمری|۸۶ق]] تا[[سال ۹۶ هجری قمری|۹۶ق]])<ref>سمهودی، وفاء الوفاء بأخبار دار المصطفی، ۲۰۰۶م، ج۲، ص۸۹.</ref> به منظور توسعه مسجد تخریب شد. این حجره به همراه حجره‌ای که پیامبر در آن دفن شده، در ضریحی قرار گرفتند.<ref>جعفریان، آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص ۲۹۵.</ref> این ضریح در [[سال ۱۳۹۷ هجری شمسی|سال ۱۳۹۷ش]] برای بازدید رئیس‌جمهور چچن باز شد.<ref>«[https://www.mehrnews.com/news/4518388 تصاویری از گشودن درب خانه حضرت زهرا (س) برای اولین بار»، ] خبرگزاری مهر.</ref> شیخ صدوق معتقد است که فاطمه نیز در همین جا دفن شده است.<ref>شیخ صدوق، من لا يحضره الفقيه‏، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۷۲.</ref>