Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۴٬۰۸۸
ویرایش
اسلام‌هراسی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
←مفاهیم مرتبط
جز (←تعریف) |
جز (←مفاهیم مرتبط) |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==چیستی== | ==چیستی== | ||
ظهور پدیده اسلام‌هراسی در جهان معاصر را به وجود اختلافات و برخوردهای جهان اسلام و جهان غرب در گذشته‌های دور و نزدیک بازگردانده‌اند که با وجود هم‌زیستی‌های شکل گرفته میان مسلمانان و غربی‌های همچنان تعارض میان هر دو طرف مشهود است.<ref>قنبرلو، «۱۱ سپتامبر و گسترش پدیده اسلام‌هراسی در غرب»، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref> واژه اسلام‌هراسی از اصطلاحات تازه‌ای است که دهه ۱۹۸۰ میلادی شکل | ظهور پدیده اسلام‌هراسی در جهان معاصر را به وجود اختلافات و برخوردهای جهان اسلام و جهان غرب در گذشته‌های دور و نزدیک بازگردانده‌اند که با وجود هم‌زیستی‌های شکل گرفته میان مسلمانان و غربی‌های همچنان تعارض میان هر دو طرف مشهود است.<ref>قنبرلو، «۱۱ سپتامبر و گسترش پدیده اسلام‌هراسی در غرب»، ص۱۰۴-۱۰۵.</ref> واژه اسلام‌هراسی با وجود حضور مصادیق آن در تاریخ طولانی تحولات سیاسی - اجتماعی جامعه جهانی،<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۳۱.</ref> از اصطلاحات تازه‌ای است که دهه ۱۹۸۰ میلادی شکل گرفت و با حملات ۱۱ سپتامبر رواج زیادی یافت.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۱۴.</ref> | ||
=== تعریف === | === تعریف === | ||
در تعریف اسلام‌هراسی (islamophobia)، آن را ترس، پیش‌داوری و تبعیض غیرعقلانی در قبال [[اسلام]] و [[مسلمان|مسلمانان]] دانسته‌اند.<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، | در تعریف اسلام‌هراسی (islamophobia)، آن را ترس، پیش‌داوری و تبعیض غیرعقلانی در قبال [[اسلام]] و [[مسلمان|مسلمانان]] دانسته‌اند.<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، ص۱۰۴؛ علیزاده و همکاران، «بررسی پدیده اسلام‌هراسی و راهکارهای قرآنی مقابله با آن»، ص۳۸۱.</ref> به نقل از موسسه رانیمد تراست انگلستان در گزارشی تحت عنوان «اسلام‌هراسی: چالشی علیه تمامی ما» آمده است که اسلام‌هراسی ترس و نفرت از اسلام و بنابراین ترس و نفرت از مسلمانان است که باعث طرد آنان از زندگی اقتصادی، اجتماعی و عمومی کشورهای غیراسلامی و تبعیض علیه آنها می‌شود.<ref>مسلمی، «گزارش رانیمد تراس/ اسلام هراسی: چالشی در برابر همه ما»، ص۳۹.</ref> | ||
پژوهشگران سیاسی مضمون اسلام‌هراسی آن آن دانسته‌اند که [[جهان اسلام|دنیای اسلام]] و به‌ویژه مسلمانان مقیم کشورهای غربی، منشأ تهدید و خطر برای مردم، فرهنگ و تمدن غربی تلقی شوند.<ref>سید امامی و حسینی فائق، «زمینه‌های رشد اسلام‌هراسی ساختمند در بریتانیا»، ص۱۰۱.</ref> همچنین گفته شده؛ اسلام‌هراسی در بر دارنده این برداشت است که اسلام ارزش مشترک با دیگر فرهنگ‌ها ندارد و در مقایسه با غرب در موقعیت فرودست قرار دارد و بیش از این که دین باشد، یک ایدئولوژی سیاسی است.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۱۴.</ref> از دیگر شاخص‌ها که در شناخت اسلام‌هراسی ارائه شده، می‌توان به مواردی چون: تلقی خشونت‌ورزی و تروریسم به‌عنوان ویژگی مسلمانان، شناخت اسلام به‌مثابه یک بلوک قدرت متصلب، تصور تمدن اسلامی به‌عنوان تمدنی ناسازگار با دنیای غرب و در نهایت عادی دانستن خصومت علیه مسلمانان اشاره کرد.<ref>مسلمی، «گزارش رانیمد تراس/ اسلام هراسی: چالشی در برابر همه ما»، ص۳۸-۴۱.</ref> | پژوهشگران سیاسی مضمون اسلام‌هراسی آن آن دانسته‌اند که [[جهان اسلام|دنیای اسلام]] و به‌ویژه مسلمانان مقیم کشورهای غربی، منشأ تهدید و خطر برای مردم، فرهنگ و تمدن غربی تلقی شوند.<ref>سید امامی و حسینی فائق، «زمینه‌های رشد اسلام‌هراسی ساختمند در بریتانیا»، ص۱۰۱.</ref> همچنین گفته شده؛ اسلام‌هراسی در بر دارنده این برداشت است که اسلام ارزش مشترک با دیگر فرهنگ‌ها ندارد و در مقایسه با غرب در موقعیت فرودست قرار دارد و بیش از این که دین باشد، یک ایدئولوژی سیاسی است.<ref>مرشدی‌زاده و غفاری، «اسلام‌هراسی در اروپا، ریشه‌ها و عوامل»، ص۱۱۴.</ref> از دیگر شاخص‌ها که در شناخت اسلام‌هراسی ارائه شده، می‌توان به مواردی چون: تلقی خشونت‌ورزی و تروریسم به‌عنوان ویژگی مسلمانان، شناخت اسلام به‌مثابه یک بلوک قدرت متصلب، تصور تمدن اسلامی به‌عنوان تمدنی ناسازگار با دنیای غرب و در نهایت عادی دانستن خصومت علیه مسلمانان اشاره کرد.<ref>مسلمی، «گزارش رانیمد تراس/ اسلام هراسی: چالشی در برابر همه ما»، ص۳۸-۴۱.</ref> | ||
به گفته اصغر افتخاری از پژوهشگران سیاسی، اسلام‌هراسی ایجاد نوعی تصویر ذهنیِ منفی نسبت به اسلام توسط رسانه‌ها در جهان غرب است به گونه‌ای که مخاطب آن در مقابل استقرار و توسعه نظام اسلامی از خود واکنش منفی بروز می‌دهد.<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۳۱-۳۲.</ref> | به گفته اصغر افتخاری از پژوهشگران سیاسی، اسلام‌هراسی ایجاد نوعی تصویر ذهنیِ منفی نسبت به اسلام توسط رسانه‌ها در جهان غرب است به گونه‌ای که مخاطب آن در مقابل استقرار و توسعه نظام اسلامی از خود واکنش منفی (نظری یا عملی) بروز می‌دهد.<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۳۱-۳۲.</ref> | ||
== | == اهمیت و جایگاه == | ||
اسلام‌هراسی | توفیق نسبی جهان غرب در رواج پروژه اسلام‌هراسی از دلایل اهمیت بررسی این پدیده در جهان اسلام دانسته شده است.<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، ص۱۰۱؛ افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۲۹.</ref> به گفته پژوهشگران سیاسی، شکل‌گیری جنبش‌های اسلامی در دهه‌های ۵۰ تا ۷۰ قرن بیستم میلادی با اهداف استعمارستیزانه و طرح ایده حکومت جهانی<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۳۰.</ref> و همچنین مطرح شده اسلام به عنوان مهم‌ترین جریان ضد غرب پس از فروپاشی شوروی<ref>علی‌پور و همکاران، «راهبردهای پیشگیری و مقابله با اسلام‌هراسی»، ص۹۹.</ref> باعث شد قدرت‌های مسلط جهانی برای تضعیف و خارج کردن اسلام از معادلات قدرت از راهبردهایی چون پروژه اسلام‌هراسی در مقابل راهبرد «دعوت اسلامی» استفاده کنند.<ref>افتخاری، «دو چهره اسلام‌هراسی: سلبی و ایجابی در تبلیغات غرب»، ص۳۰.</ref> | ||
==ابعاد و شیوه‌ها== | ==ابعاد و شیوه‌ها== | ||
| خط ۳۲: | خط ۲۸: | ||
==زمینه تاریخی== | ==زمینه تاریخی== | ||
از اسلام‌هراسی به عنوان واژه‌ای جدید برای ترس‌های قدیمی یاد شده است.<ref>Abduljalil Sajid, 8 and 9 June 2005, "Islamophobia: A New Word for an Old Fear", OSCE Conference On Anti-Semitism And On Other Forms Of Intolerance, Cordoba.</ref>برخی از پژوهشگران بر‌این باورند ترس و تنفر غرب از [[اسلام]] جدید نیست و به قرن هشتم میلادی باز می‌گردد.این گروه به تجربه‌های تاریخی اسپانیا ([[اندلس]])، [[جنگ‌های صلیبی]] و اعصار پس از آن اشاره می‌کنند.<ref>توپراک، محمد، چرا آنها از اسلام متنفرند یا می‌ترسند؟ مجموعه مقالات همایش اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه حل‌ها.</ref> | از اسلام‌هراسی به عنوان واژه‌ای جدید برای ترس‌های قدیمی یاد شده است.<ref>Abduljalil Sajid, 8 and 9 June 2005, "Islamophobia: A New Word for an Old Fear", OSCE Conference On Anti-Semitism And On Other Forms Of Intolerance, Cordoba.</ref>برخی از پژوهشگران بر‌این باورند ترس و تنفر غرب از [[اسلام]] جدید نیست و به قرن هشتم میلادی باز می‌گردد.این گروه به تجربه‌های تاریخی اسپانیا ([[اندلس]])، [[جنگ‌های صلیبی]] و اعصار پس از آن اشاره می‌کنند.<ref>توپراک، محمد، چرا آنها از اسلام متنفرند یا می‌ترسند؟ مجموعه مقالات همایش اسلام‌هراسی پس از ۱۱ سپتامبر: علل، روندها و راه حل‌ها.</ref> در این تحلیل‌ها توسعه و گسترش اسلام و تشکیل جوامع و حکومت‌های اسلامی نظیر تسخیر و حکومت ۸۰۰ ساله [[مسلمانان]] بر اندلس، نزدیک به دو قرن جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان و نیز تسخیر بیزانس که مرکز دینی مسیحیت شرقی محسوب می‌شد در قرن‌های۱۶ تا ۲۰ میلادی مورد توجه قرار می‌گیرد.<ref>Jack Gandy,2004, Islam in Europe (Oxford: Blackwell) p.10-43</ref> | ||
در این تحلیل‌ها توسعه و گسترش اسلام و تشکیل جوامع و حکومت‌های اسلامی نظیر تسخیر و حکومت ۸۰۰ ساله [[مسلمانان]] بر اندلس، نزدیک به دو قرن جنگ‌های صلیبی میان مسلمانان و مسیحیان و نیز تسخیر بیزانس که مرکز دینی مسیحیت شرقی محسوب می‌شد در قرن‌های۱۶ تا ۲۰ میلادی مورد توجه قرار می‌گیرد.<ref>Jack Gandy,2004, Islam in Europe (Oxford: Blackwell) p.10-43</ref> | |||
== | ==دلایل== | ||
===مهاجرت و افزایش جمعیت مسلمانان=== | ===مهاجرت و افزایش جمعیت مسلمانان=== | ||
در پی جنگ جهانی دوم گروه‌های متعددی از مسلمانان در جستجوی شغل و پناهگاهی برای در امان ماندن از ظلم‌های سیاسی و فرصت‌های زندگی بیشتر در مقایسه با وطن‌های خود به اروپا آمدند. در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی روند مهاجرت‌ها تشدید یافت. طولانی شدن زمان‌این مهاجرت‌ها منجر به شکل گیری جوامع و اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غربی و ظهور نسل‌های دوم و سوم از این مهاجران گردید. به دنبال‌این تحولات، به سرعت مشخص شد که‌این مهاجران، دیگر افرادی نیستند که برای کار از کشورهای محل تولد خود به اروپا سفر کرده‌اند؛ بلکه آنها برای همیشه در اروپا زندگی می‌کردند و نسل‌هایی را یکی پس از دیگری به دنیا می‌آوردند که هرگز مهاجرت نکرده بودند. بدین ترتیب، اسلام به عنوان یکی از مذهب‌های اصلی اروپا و تقریباً دومین مذهب بزرگ در برخی از این کشورها، مطرح شد.<ref> نقیب‌زاده، نیاز به دشمن،این بار اسلام، ص ۴۰۱</ref> | در پی جنگ جهانی دوم گروه‌های متعددی از مسلمانان در جستجوی شغل و پناهگاهی برای در امان ماندن از ظلم‌های سیاسی و فرصت‌های زندگی بیشتر در مقایسه با وطن‌های خود به اروپا آمدند. در دهه‌های ۵۰ و ۶۰ میلادی روند مهاجرت‌ها تشدید یافت. طولانی شدن زمان‌این مهاجرت‌ها منجر به شکل گیری جوامع و اقلیت‌های مسلمان در کشورهای غربی و ظهور نسل‌های دوم و سوم از این مهاجران گردید. به دنبال‌این تحولات، به سرعت مشخص شد که‌این مهاجران، دیگر افرادی نیستند که برای کار از کشورهای محل تولد خود به اروپا سفر کرده‌اند؛ بلکه آنها برای همیشه در اروپا زندگی می‌کردند و نسل‌هایی را یکی پس از دیگری به دنیا می‌آوردند که هرگز مهاجرت نکرده بودند. بدین ترتیب، اسلام به عنوان یکی از مذهب‌های اصلی اروپا و تقریباً دومین مذهب بزرگ در برخی از این کشورها، مطرح شد.<ref> نقیب‌زاده، نیاز به دشمن،این بار اسلام، ص ۴۰۱</ref> | ||