آیه ۱۰۵ سوره انبیاء: تفاوت میان نسخه‌ها

}}'''آیه ۱۰۵ سوره انبیاء''' اشاره به وراثت و بهره‌برداری انسان‌های صالح و شایسته از نعمت‌های زمین دارد. این آیه در ادامه آیات مربوط به نعمت‌های اخروی افراد نیک‌کردار نازل شده است.

در [[فهرست تفسیرهای شیعه|تفاسیر شیعه]] و برخی تفاسیر اهل‌سنت، [[حکومت امام مهدی(عج)]] در [[آخرالزمان]]، مصداق تحقق وعده این آیه مبنی بر وراثت صالحان در زمین دانسته شده است.

در مورد معنای «[[زبور]]» و «ذکر» در آیه احتمالات مختلفی وجود دارد. از جمله این نظرات آن است که مراد از «ذکر» [[تورات]] بوده و «زبور» اشاره به همه کتاب‌های آسمانی بعد از تورات دارد.

{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول = [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام محمدباقر(ع)]]:

با توجه به روایات نقل شده از [[امامان شیعه|امامان(ع)]]، در [[فهرست تفسیرهای شیعه|تفاسیر شیعه]]، حکومت امام مهدی(عج)‌ مصداق تحقق این وعده الهی در دنیا دانسته شده‌ است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۷۷؛‌ شیخ مفید، تفسير القرآن المجيد، ۱۴۲۴ق، ص۳۸۳؛ طبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ۱۴۱۵ق،‌ ج۷، ص۱۲۰، بحرانی، البرهان في تفسير القرآن،مؤسسة البعثة، ج۱، ص۸۲؛ کاشانی، تفسیر المعین، ۱۴۱۰ق،‌ ج۲، ص۸۶۳؛ القمی المشهدی، تفسير كنز الدقائق وبحر الغرائب، ۱۴۱۱ق، ج۸، ص۴۸۳؛ مغنیة،‌ تفسیر الکاشف، ۱۹۷۸م، ج۵، ص۳۰۲؛ طباطبایی، الميزان في تفسير القرآن، ۱۳۹۰ق، ج۱۴، ص۳۳۰.</ref> تفسیر روح المعانی از تفاسیر اهل‌سنت نیز این آیه را مرتبط با تشکیل حکومت امام مهدی(عج) در آخرالزمان می‌دانند.<ref>آلوسی، روح المعاني في تفسير القرآن العظيم والسبع المثاني،‌ ۱۴۱۵ق، ج۹، ص۹۷.</ref> در روایاتی که از امامان شیعه نقل شده است، در این آیه مراد از صالحان را [[اهل‌بیت(ع)|آل محمد(ص)]] دانسته‌اند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۲۴، ص۳۵۸؛ استرآبادی، تأويل الآيات الظاهرة في فضائل العترة الطاهرة، ۱۴۰۹ق، ص۳۲۶.</ref>‌‌‌ گفته شده مراد از این روایات انحصار نیست،‌ بلکه عالی‌ترین مصداق وراثت زمین توسط صالحین، تشکیل حکومت قائم آل محمد(عج)‌ است.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۱.</ref>

[[ناصر مکارم شیرازی]] معتقد است چون کلمه «ارض» در این آیه به صورت مطلق بیان شده است، اشاره به زمین خاصی ندارد و شامل همه زمین می‌شود.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۰.</ref>‌‌‌‌ وی در توضیح و تبیین تحقق حکومت مهدوی بر روی زمین معتقد است که علاوه بر این آیه و روایات می‌توان دلیل عقلی نیز ارائه داد.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۷.</ref> محتوای این دلیل به این صورت است که در جهان قوانین و نظام تکوینی وجود دارد که در نهایتِ هماهنگی و انسجام است.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۹.</ref> بشر به عنوان بخشی از نظام خلقت باید بر اساس نظام صحیح اجتماعی به مرتبه‌ای برسد که خود را منطبق بر این نظام هماهنگ عالم قرار دهد.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۷۰.</ref> تحقق چنین امری با قیام مصلح بشریت امکان‌پذیر خواهد بود.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۷۰.</ref>

[[محمد صادقی تهرانی|صادقی تهرانی]] در [[الفرقان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر الفرقان]]،‌ «ذکر» را [[تورات]] دانسته است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۶ق، ج۱۹، ص۳۷۷.</ref> به نظر او مراد از «زبور» همه نوشته‌های آسمانی بعد از تورات از که شامل قرآن نیز می‌شود.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۶ق، ج۱۹، ص۳۷۷.</ref>‌ وی با ذکر نمونه‌هایی از کتاب‌های آسمانی گذشته مثل مزامیر داوود(ع) و بخش گات‌ها در اوستا، بشارت‌های مربوط به وراثت صالحان بر زمین را ذکر کرده است.<ref>صادقی تهرانی، الفرقان فی تفسیر القرآن، ۱۴۰۶ق، ج۱۹، ص۳۷۹-۳۸۲.</ref> [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر‌‌‌ نمونه]] نیز‌‌ با ذکر مواردی از کتاب داوود(ع) که بخشی از عهد عتیق است، وجود مضمون آیه در آن کتاب را تأیید کرده است.<ref>مکارم شیرازی،‌تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش،‌ ج۱۳، ص۵۶۶.</ref>  

در همین موضوع روایتی از [[امام صادق علیه‌السلام|امام صادق(ع)]] نقل شده است که حضرت در سوال از معنای «ذکر» و «زبور»،  «ذکر» را علم نزد خداوند و «زبور» را کتاب حضرت داوود(ع) معرفی می‌کنند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۲۲۵-۲۲۶.</ref>