پرش به محتوا

لواط: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۰۲۸ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۹ اکتبر ۲۰۲۳
خط ۴: خط ۴:


==لواط؛ گناهی بزرگ‌تر از زنا==
==لواط؛ گناهی بزرگ‌تر از زنا==
لواط از بزرگ‌ترین [[گناهان کبیره]] شمرده شده است.<ref>علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.</ref> در حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، بزرگی گناه آن بیش از گناه [[زنا]] بیان شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۳.</ref> بر اساس روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مرتکب آن مورد خشم و [[لعن|نفرین]] خداوند خواهد بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۴.</ref>
لِواط از بزرگ‌ترین [[گناهان کبیره]] شمرده شده است.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیة، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.</ref> در حدیثی از [[امام صادق(ع)]]، بزرگی گناه آن بیش از گناه [[زنا|زِنا]] بیان شده است.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۳.</ref> بر اساس روایتی از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اسلام(ص)]] مرتکب آن مورد خشم و [[لعن|نفرین]] خداوند خواهد بود.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۴.</ref>


در [[قرآن کریم|قرآن]] از این لواط با عنوان‌های «مُنکَر» (زشت و ناپسند) و «فاحشه» (گناه آشکار) یاد شده<ref>سوره عنکبوت، آیه۲۸ و ۲۹؛ سوره اعراف، آیه ۸۰.</ref> و بارها [[قوم لوط]] به جهت ارتکاب این رفتار جنسی سرزنش شده‌اند<ref>فقیهی، تربیت جنسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۱۱.</ref> و علت عذاب و هلاکتشان ابتلا به این گناه داده بیان شده است.<ref>فیض الاسلام، ترجمه و تفسیر قرآن کریم، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۴۴۳.</ref>
در [[قرآن کریم|قرآن]]، از لواط با عنوان‌های «مُنکَر» (زشت و ناپسند) و «فاحشه» (گناه آشکار) یاد شده<ref>سوره عنکبوت، آیه ۲۸ و ۲۹؛ سوره اعراف، آیه ۸۰.</ref> و بارها [[قوم لوط]] به جهت ارتکاب این رفتار جنسی سرزنش شده‌اند<ref>فقیهی، تربیت جنسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۱۱.</ref> و علت عذاب و هلاکتشان ابتلا به این گناه داده بیان شده است.<ref>فیض الاسلام، ترجمه و تفسیر قرآن کریم، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۴۴۳.</ref>


== مفهوم‌شناسی ==
== مفهوم‌شناسی ==
{{همچنین ببینید|هم‌جنس‌گرایی}}
{{همچنین ببینید|هم‌جنس‌گرایی}}
لواط در اصطلاح [[فقه|فقهی]]، چنین تعریف شده است که مردی آلت جنسی‌اش را داخل مقعد مردی دیگر کند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref> به گفته [[علی‌اکبر فیض مشکینی|علی مشکینی]] از عالمان شیعه برخی [[مجتهد|فقیهان]] دخول کمتر از ختنه‌گاه را هم لواط نامیدند<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref> و برخی نیز مطلق [[آمیزش]] مرد با مرد، گرچه آلت داخل مقعد نشود و فقط [[تفخیذ]]{{یاد|استمتاع جنسی از ران دیگری، مانند مالیدن آلت به آن را تفخیذ گویند.(جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۵۵۷)}} صورت گیرد را لواط گفته‌اند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref> البته [[شهید ثانی]] و [[محمدحسن نجفی|صاحبْ‌جواهر]] استعمال واژه لواط در جایی که دخولی صورت نگیرد را استعمال مجازی{{یاد|استعمال لفظ در غیر محل خودش.(مظفر، اصول الفقه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۷.)}} دانسته‌اند.<ref>شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۱.</ref> <ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۷۶.</ref><br>بر اساس [[حدیث]]ی به نقل از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، از این جهت که [[قوم لوط]] اولین کسانی بودند که به گناه بزرگ هم‌جنس‌بازی روی آوردند، نام این [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] از نام این قوم گرفته و به آن، لفظ «لواط» اطلاق شد.<ref>علی بن موسی، الفقه المنسوب للإمام الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۲۷۶.</ref>
لواط در اصطلاح [[فقه|فقهی]]، چنین تعریف شده است که مردی آلت جنسی‌اش را داخل مقعد مردی دیگر کند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref> به گفته [[علی‌اکبر فیض مشکینی|علی مشکینی]] از عالمان شیعه، برخی [[مجتهد|فقیهان]] دخول کمتر از ختنه‌گاه را هم لواط نامیده‌اند<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref> و برخی نیز به مطلق [[آمیزش]] مرد با مرد، گرچه آلت داخل مقعد نشود لواط گفته‌اند.<ref>مشکینی، مصطلحات الفقه، ۱۳۸۱ش، ص۴۵۷.</ref><br>بر اساس [[حدیث]]ی به نقل از [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]]، از این جهت که [[قوم لوط]] اولین کسانی بودند که به گناه بزرگ هم‌جنس‌بازی روی آوردند، نام این [[گناهان کبیره|گناه کبیره]] از نام این قوم گرفته و به آن، لفظ «لِواط» اطلاق شد.<ref>علی بن موسی، الفقه المنسوب للإمام الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۲۷۶.</ref>


==حکم شرعی==
==حکم شرعی==
لواط عملی [[حرام]] و گناهی بزرگ شمرده شده<ref>علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ سبزواری، مهذّب الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۲۷، ص۳۰۳.</ref> و علاوه بر [[حد شرعی|مجازات شرعی]] (حدّ)، دارای احکام دیگری همچون محدودیت در ازدواج است.<ref>علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۱۳؛ خويى، منهاج الصالحين، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۲۶۵.</ref>  
لواط عملی [[حرام]] و گناهی بزرگ شمرده شده<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیة، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ سبزواری، مهذّب‌الاحکام، ۱۴۱۳ق، ج۲۷، ص۳۰۳.</ref> و علاوه بر [[حد شرعی|مجازات شرعی]] (حد)، دارای احکام دیگری همچون محدودیت در ازدواج است.<ref>علامه حلی، تحریر الاحکام الشرعیه، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ج۲، ص۱۳؛ خويى، منهاج الصالحين، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۲۶۵.</ref>  


=== محدودیت در ازدواج ===
=== محدودیت در ازدواج ===
خط ۱۹: خط ۱۹:


=== مجازات ===
=== مجازات ===
به [[فتوا|فتوای]] فقیهان، مجازات لواط‌کننده و لواط‌دهنده، اگر بالغ باشند، [[اعدام]] است<ref>برای نمونه رجوع کنید: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۲؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۷۹-۳۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.</ref> و هرکدام از آنها که غیربالغ باشد، تأدیب{{یاد|تأدیب به تنبیه و کیفری می‌گویند که حاکم‌شرع بر مجرمِ غیربالغ اجرا می‌کند و مقدار آن از حد شرعی کمتر است (ترحینی عاملی، الزبدة الفقهیة، ۱۴۲۷ق، ج۹، ص۳۰۵).}} می‌شود.<ref>برای نمونه رجوع کنید: علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۳؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.</ref> البته برخی فقیهان همچون [[سید ابوالقاسم خویی|ابوالقاسم خویی]] نظری غیرمشهور دارند و حکم [[اعدام]] لواط را در صورتی می‌دانند که مرتکب آن [[محصن|مُحصِن]] باشد؛ یعنی دارای همسر باشد و امکان آمیزش با او داشته باشد؛ وگرنه مجازاتش صد ضربه شلاق است.<ref>برای نمونه رجوع کنید: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۰؛ خویی، سید ابو القاسم، تکملة المنهاج، نشر مدینة العلم، قم، چاپ بیست وهشتم، ۱۴۱۰ق.</ref><br>همچنین به گفته فقیهان اگر در جریان این عمل دخولی صورت نگیرد، [[حد شرعی|حدّ]] آن صد ضربه شلاق است<ref>برای نمونه ر.ک: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.</ref> و در هر صورت، اگر مرتکب لواط، قبل از اثبات جُرمش، [[توبه]] کند، حد از او ساقط می‌شود.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۸.</ref>
به [[فتوا|فتوای]] فقیهان، مجازات لواط‌کننده و لواط‌دهنده، اگر بالغ باشند، [[اعدام]] است<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلّی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الاحکام الشرعیه، مؤسسه آل‌البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک‌الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۲؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۷۹-۳۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.</ref> و هرکدام از آنها که غیربالغ باشد، تأدیب می‌شود.<ref>برای نمونه نگاه کنید به علامه حلّی، تحریر الاحکام الشرعیه، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک الافهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۳؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.</ref> تأدیب به مجازاتی می‌گویند که حاکم‌شرع بر مجرمِ غیربالغ اجرا می‌کند و مقدار آن از حد شرعی کمتر است.<ref>ترحینی عاملی، الزبدة الفقهیة، ۱۴۲۷ق، ج۹، ص۳۰۵</ref>
 
البته برخی فقیهان، همچون [[سید ابوالقاسم خویی|ابوالقاسم خویی]]، نظری غیرمشهور دارند و حکم [[اعدام]] لواط را در صورتی می‌دانند که مرتکب آن [[محصن|مُحصِن]] باشد؛ یعنی دارای همسر باشد و امکان آمیزش با او داشته باشد؛ وگرنه مجازاتش صد ضربه شلاق است.<ref>خویی، سید ابوالقاسم، تکملة المنهاج، نشر مدینة العلم، .</ref><br>همچنین به گفته فقیهان اگر در جریان این عمل دخولی صورت نگیرد، [[حد شرعی|حدّ]] آن صد ضربه شلاق است<ref>برای نمونه نگاه کنید به محقق حلّی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الاحکام الشرعیه، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.</ref> و در هر صورت، اگر مرتکب لواط، قبل از اثبات جرمش، [[توبه]] کند، حد از او ساقط می‌شود.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۸.</ref>


===روش مجازات اعدام ===
===روش مجازات اعدام ===
در [[حدیث|روایات]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۰۰.</ref> و منابع فقهی،<ref>محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴. </ref> برای اعدام مرتکب لواط‌ روش‌هایی بیان شده که عبارت‌اند از: گردن زدن، آتش زدن، پرت کردن از کوه، [[سنگسار]] و خراب کردن دیوار روی مُجرم. [[حاکم|حاکم اسلامی]] بر اساس مصلحت جامعهٔ اسلامی، دستور به اجرای یکی از روش‌های مذکور می‌دهد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۵.</ref> البته اگر در مواردی، اجرای برخی حدود باعث وهن یا ضربه به اصل دین شود، حاکم اسلامی اختیار دارد برای حفظ منافع مهم‌تر اسلام، اجرای حدود را موقتاً تعطیل کند<ref> امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۰، ص۴۵۲.</ref> یا دستور به اجرای بعضی از روش‌ها و اَشکال دیگر مانند اعدام با دار زدن یا گلوله دهد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۳۶۹، س۹۴۸.</ref>
در [[حدیث|روایات]]<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۰۰.</ref> و منابع فقهی،<ref>محقق حلّی، شرائع الاسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الاحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴. </ref> برای اعدام مرتکب لواط‌ روش‌هایی بیان شده که عبارت‌اند از: گردن زدن، آتش زدن، پرت کردن از کوه، [[سنگسار]] و خراب کردن دیوار روی مُجرم. [[حاکم|حاکم اسلامی]] بر اساس مصلحت جامعهٔ اسلامی، دستور به اجرای یکی از روش‌های مذکور می‌دهد.<ref>امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۵.</ref> البته اگر در مواردی، اجرای برخی حدود باعث وهن یا ضربه به اصل دین شود، حاکم اسلامی اختیار دارد برای حفظ منافع مهم‌تر اسلام، اجرای حدود را موقتاً تعطیل کند<ref> امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۰، ص۴۵۲.</ref> یا دستور به اجرای بعضی از روش‌ها و اَشکال دیگر مانند اعدام با دار زدن یا گلوله دهد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۳۶۹، س۹۴۸.</ref>


==فلسفه تحریم==
==فلسفه تحریم==
درباره حکمت حرمت لواط، در حدیثی به نقل از [[امام رضا(ع)]] آمده است خداوند زنان را مناسب با طبع مردان آفریده است و این‌که لواط سبب قطع نسل و مفسده در تدبیر و نظم عالم می‌شود.<ref>ابن بابویه، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۹۷؛ علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية، ج۲، ص۵۴۷</ref><br>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]]، در مقایسه لواط و زنا نوشته است قرآن از لواط با عبارت «تَقْطَعُونَ السَّبِيلَ؛ راه را قطع مى‌كنيد»<ref>عنکبوت، آیه ۲۹.</ref> یاد کرده؛<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۱۲۳.</ref> اما درباره زنا گفته است: «سَاءَ سَبِيلًا»؛<ref>سوره اسراء، آیه ۳۲؛‌ سوره نمل، آیه ۵۴.</ref> یعنی راه بدی است. در نتیجه از نظر قرآن آثار وضعی لواط شدیدتر از زناست؛ زیرا موجب از بین بردن راه تناسل و [[فرزندآوری]] می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۸، ص۶۳، ج۱۳، ص۸۸.</ref>  
درباره حکمت حرمت لواط، در حدیثی به نقل از [[امام رضا(ع)]] آمده است خداوند زنان را مناسب با طبع مردان آفریده است و این‌که لواط سبب قطع نسل و مفسده در تدبیر و نظم عالم می‌شود.<ref>ابن‌بابویه، عیون اخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۹۷؛ صدوق، علل الشرایع، منشورات المكتبة الحيدرية، ج۲، ص۵۴۷</ref><br>[[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]] در [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|المیزان]]، در مقایسه لواط و زنا نوشته است قرآن از لواط با عبارت «تَقْطَعُونَ السَّبِيلَ؛ راه را قطع مى‌كنيد»<ref>سوره عنکبوت، آیه ۲۹.</ref> یاد کرده؛<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۱۲۳.</ref> اما درباره زنا گفته است: «سَاءَ سَبِيلًا»؛<ref>سوره اسراء، آیه ۳۲؛‌ سوره نمل، آیه ۵۴.</ref> یعنی راه بدی است. در نتیجه از نظر قرآن آثار وضعی لواط شدیدتر از زناست؛ زیرا موجب از بین بردن راه تناسل و [[فرزندآوری]] می‌شود.<ref>طباطبایی، المیزان، منشورات اسماعیلیان، ج۱۸، ص۶۳، ج۱۳، ص۸۸.</ref>  


==دیدگاه دیگر ادیان و مذاهب درباره لواط==
==دیدگاه دیگر ادیان و مذاهب درباره لواط==
لواط نزد [[اهل سنت و جماعت|مذاهب اهل‌سنت]] هم عملی حرام است و برای مرتکب آن، [[حد شرعی|حد]] تعیین شده است.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۹.</ref> البته فتوای برخی مذاهب، همچون [[حنفیه]] این است که انجام دهنده این‌کار به جای حد، [[تعزیر]] می‌شود.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۲.</ref><br>در سایر ادیان الهی نیز لواط عملی نکوهیده و ممنوع اعلام شده است: در دین [[زرتشت|زردشت]]، لواط بدترین کارها شمرده شده و مرتکب آن را مستحق [[اعدام]] می‌دانند.<ref>تاریخ ادیان جهان، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۹۷.</ref> در [[تورات]] از لواط با عنوان فُجور یاد شده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب لاویان، فصل۱۸، آیه۲۲.</ref> [[عهد جدید]] (کتاب مقدس مسیحیان) هم، لواط‌گران را در ردیف [[فاسق|فاسقان]]، ستمگران و بت‌پرستان شمرده و گفته است چنین افرادی وارث [[عالم ملکوت|ملکوت]] خداوند نخواهند شد.<ref>کتاب مقدس، کتاب قرنتیان، فصل۶، آیه۹-۱۰.</ref>
لواط نزد [[اهل سنت و جماعت|مذاهب اهل‌سنت]] هم عملی حرام است و برای مرتکب آن، [[حد شرعی|حد]] تعیین شده است.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۹.</ref> البته فتوای برخی مذاهب، همچون [[حنفیه]] این است که انجام دهنده این‌کار به جای حد، [[تعزیر]] می‌شود.<ref>موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۲.</ref><br>در سایر ادیان الهی نیز لواط عملی نکوهیده و ممنوع اعلام شده است: در دین [[زرتشت|زردشت]]، لواط بدترین کارها شمرده شده و مرتکب آن را مستحق [[اعدام]] می‌دانند.<ref>تاریخ ادیان جهان، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۹۷.</ref> در [[تورات]] از لواط با عنوان فُجور یاد شده است.<ref>کتاب مقدس، کتاب لاویان، فصل ۱۸، آیه۲۲.</ref> [[عهد جدید]] (کتاب مقدس مسیحیان) هم، لواط‌گران را در ردیف [[فاسق|فاسقان]]، ستمگران و بت‌پرستان شمرده و گفته است چنین افرادی وارث [[عالم ملکوت|ملکوت]] خداوند نخواهند شد.<ref>کتاب مقدس، کتاب قرنتیان، فصل ۶، آیه ۹-۱۰.</ref>


==پانویس==
==پانویس==
Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۰۹۹

ویرایش