ازدواج موقت: تفاوت میان نسخه‌ها

ازدواج موقت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۷

۲٬۸۱۲ بایت حذف‌شده ، ‏۲۰ سپتامبر ۲۰۲۳

←‏مفهوم‌شناسی و جایگاه

دیداریویکی‌متن

P.motahari

Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor

۳٬۰۹۹

ویرایش

@@ خط ۱۴: / خط ۱۴: @@
 ==مفهوم‌شناسی و جایگاه==
 ازدواج موقت به عقد زناشویی برای مدت معین (نه به صورت دائم) گفته می‌شود. <ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref> ازدواج موقت از مسائل اختلافی بین دو مذهب شیعه و اهل‌سنت است.<ref>کلانتر، «حاشیه»، در کتاب الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۰ق، ج۵، ص۲۴۵.</ref> این نوع ازدواج از نظر همه فقیهان شیعه عملی مشروع است.<ref>شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref> آن‌ها در باب [[ازدواج|نکاح]] از [[ابواب فقه|ابواب فقهی]]، درباره آن احکام آن سخن گفته‌اند.<ref>دایرة المعارف الفقه الاسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۳۹۹.</ref>
+در روایات از [[امامان شیعه|امامان شیعه (ع)]]، [[ثواب و عقاب|ثواب‌هایی]] برای عمل به ازدواج موقت بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷.</ref> فقیهان امامیه با توجه به این روایات، نه‌تنها به حلال‌بودن ازدواج موقت فتوا داده‌اند، که این عمل را [[مستحب]] نیز دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۸.</ref>
+درباره فواید ازدواج موقت گفته‌اند راه‌حلی است برای بسیاری از مشکلات جنسی، به‌ویژه برای جوانان و تمام کسانی که به هر علتی قادر به ازدواج دائم نیستند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۶-۳۸۵؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۹-۱۱.</ref> همچنین آن را شیوه‌ای مؤثر برای مبارزه با فحشا و بسیاری مفاسد اجتماعی دیگر به شمار آورده‌اند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۷.</ref>
 در قانون مدنی [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] هم ازدواج موقت پذیرفته شده و فصل ششم آن به این موضوع اختصاص یافته است.<ref>[https://rc.majlis.ir/fa/law/show/92778 «قانون مدنی»]، سایت مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.</ref>
-== اهمیت ازدواج موقت نزد شیعیان ==
+==دیدگاه مذاهب اسلامی درباره ازدواج موقت==
-در روایات از [[امامان شیعه|امامان شیعه (ع)]]، [[ثواب و عقاب|ثواب‌هایی]] برای عمل به ازدواج موقت بیان شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷.</ref> فقیهان امامیه با توجه به این روایات، نه‌تنها به حلال‌بودن ازدواج موقت فتوا داده‌اند، که این عمل را [[مستحب]] نیز دانسته‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۱۷؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۸.</ref>
+عالمان مسلمان در خصوص مشروعیت ازدواج موقت اختلاف‌نظر دارند: از میان مذاهب اسلامی، شیعهٔ امامیه ازدواج موقت را مشروع می‌داند؛ اما دیگر مذاهب ازجمله اهل‌سنت،<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷.</ref> همچون [[زیدیه]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷.</ref>  [[اسماعیلیه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹.</ref> و [[اباضیه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref>  آن را جایز نمی‌دانند:
+به‌گفته شهید ثانی همه فقیهان امامیه ازدواج موقت را جایز می‌دانند.<ref>شهید ثانی، الروضة الفقهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة، ۱۴۱۲ق، ج۲، ص۱۰۳.</ref> آنان برای اثبات مشروعیت ازدواج موقت به آیاتی از قرآن از جمله آیه متعه استناد می‌کنند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۴۹-۱۵۳؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۷۹-۸۰؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۰.</ref> همچنین می‌گویند روایات [[تواتر|متواتری]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه]] در مشروعیت ازدواج موقت نقل شده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۷۹؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۵.</ref> دیگر مذاهب و فرق اسلامی بر این باورند که  ازدواج موقت در عصر پیامبر جایز بود؛ اما سپس حکم آن نسخ گردید و حرام شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷؛ احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷؛ نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹؛ جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref>
+== اختلاف‌نظر درباره نسخ حکم ازدواج موقت ==
+عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که ازدواج موقت در زمان پیامبر(ص) مشروع بوده است.<ref>قرطبی، تفسیر القرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۵، ص۱۳۲؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۱۵.</ref>
+در برخی منابع روایی اهل سنت روایاتی از عمر بن خطاب نقل شده که اذعان می‌کند ازدواج موقت در عصر پیامبر مباح بوده و او خودش از آن نهی کرده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۵۲؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۸؛ سرخسی، المبسوط، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۷.</ref> امامیه با استناد به این روایات، تحریم ازدواج موقت توسط پیامبر را رد کرده‌اند و بر این باورند که ازدواج موقت نخستین بار توسط عمر بن خطاب، تحریم و ممنوع شد<ref>برای نمونه نگاه کنید به عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۷۵؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۴.</ref> و این عمل او را نوعی [[بدعت|بدعت‌گذاری]] در دین و [[اجتهاد در مقابل نص]] و مخالفت با تشریع پیامبر(ص)، به شمار آورده‌اند.<ref>شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۷-۲۰۸؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۱۳؛ عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۱۰.</ref> عسقلانی گفته است ازدواج موقت در زمان پیامبر جایز بود و  پس از وی، در تمام دوره خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و بخشی از خلافت [[عمر بن خطاب]]، جایز و مرسوم بود؛ اما در نهایت عمر در اواخر حیاتش، آن را ممنوع اعلام کرد.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۴.</ref>
+در منابع اهل‌سنت سخنی از عمر بن خطاب نقل شده که می‌گوید دو متعه وجود دارد که در زمان پیامبر اسلام جایز بوده؛ ولی او از آنها نهی و انجام‌دهندگان را مجازات می‌کند: یکی ازدواج موقت و دیگری [[متعة الحج|مُتعهٔ حج]].<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۳۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
+اما عالمان اهل سنت با استناد به برخی روایاتی که در منابع روایی‌شان نقل شده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۱۳۵؛ نووی، شرح النووی علم مسلم، ۱۳۹۲ق، ج۹، ص۱۸۰.</ref> می‌گویند حکم ازدواج موقت در همان عصر پیامبر و توسط او نسخ شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۸۰.</ref>  گروهی از آنان نیز معتقدند که حکم ازدواج موقت در عصر پیامبر با نزول آیاتی مانند آیات ۵ تا ۷ [[سوره مؤمنون]] نسخ شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۷ و ج۳، ص۳۳۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۹.</ref>  آنان بر این باورند که مطابق این آیات، مؤمنان، افراد پاکدامنی هستند که غیر از همسران یا کنیزان‌شان با کسی کامجویی نمی‌کنند و کسانی که غیر از این طریق به‌دنبال بهره‌گیری جنسی باشند، از حدود الهی تجاوز کرده‌اند؛ ازدواج موقت هیچ‌یک از این دو مورد (همسر و کنیز) نیست، پس تجاوز از حدود الهی است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۷ و ج۳، ص۳۳۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۹.</ref>
-درباره فواید ازدواج موقت گفته‌اند راه‌حلی است برای بسیاری از مشکلات جنسی، به‌ویژه برای جوانان و تمام کسانی که به هر علتی قادر به ازدواج دائم نیستند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۶-۳۸۵؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۹-۱۱.</ref> همچنین آن را شیوه‌ای مؤثر برای مبارزه با فحشا و بسیاری مفاسد اجتماعی دیگر به شمار آورده‌اند.<ref>کاشف الغطاء، این است آئین ما، ۱۳۷۰ش، ص۳۸۷.</ref>
+در پاسخ به این سخن گفته‌اند که آیات ۵ تا ۷ سوره مؤمنون در [[مکه]] نازل شد و [[آیه متعه]] که برای حلیت و جواز ازدواج موقت بدان استناد می‌کنند، پس از این آیات و در [[مدینه]] نازل شد و نسخ‌کننده نباید پیش از نسخ‌شده باشد، پس آیات ۵ تا ۷ سوره مؤمنون، نمی‌تواند آیه متعه و حکم جواز ازدواج موقت را نسخ کند.<ref>عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۱۲.</ref> ضمن آن که در ازدواج موقت، زن در مدت معین‌شده توسط طرفین عقد، همسر شرعی مرد محسوب می‌شود و روابط زناشویی آنان، تجاوز از حدود الهی نیست.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۷۷؛ عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
-==حلال‌بودن ازدواج موقت در زمان پیامبر(ص) و مخالفت عمر بن خطاب با آن==
-عالمان مسلمان اتفاق‌نظر دارند که ازدواج موقت در زمان پیامبر(ص) مشروع بوده است.<ref>قرطبی، تفسیر القرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۵، ص۱۳۲؛ سبحانی، متعة النساء فی الکتاب و السنة، ۱۴۲۳ق، ص۱۵.</ref> برخی گفته‌اند پس از وی، در تمام دوره خلافت [[ابوبکر بن ابی‌قحافه|ابوبکر]] و بخشی از خلافت [[عمر بن خطاب]]، جایز و مرسوم بود؛ اما در نهایت عمر در اواخر حیاتش، آن را ممنوع اعلام کرد.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۴.</ref>
-در گفتاری از عمر بن خطاب نقل شده که دو متعه وجود دارد که در زمان پیامبر اسلام جایز بوده؛ ولی او از آنها نهی و انجام‌دهندگان را مجازات می‌کند: یکی ازدواج موقت و دیگری [[متعة الحج|مُتعهٔ حج]].<ref>قرطبی، تفسیر قرطبی، ۱۳۸۴ق، ج۲، ص۳۹۲؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۳.</ref>
+==== استناد به اجماع صحابه ====
+برخی عالمان اهل سنت ادعا کرده‌اند که صحابه بر حرمت ازدواج موقت، اجماع کرده‌اند.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۳؛ الکاندهلوی، اوجز المسالک، ۱۴۲۴ق، ج۹، ص۵۲۰-۵۲۲.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی|سیدجعفر مرتضی]] با مردود شمردن این ادعا، به اسامی برخی صحابه مانند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[انس بن مالک]]، [[عمار یاسر|عمار بن یاسر]]، [[زید بن ثابت]]، [[سلمان فارسی]]، [[زید بن ارقم]]، [[ابوسعید خدری]] و...اشاره کرده است که به حلیت ازدواج موقت و استمرار حلیت آن قائل بوده‌اند.<ref>عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۱-۱۹.</ref>
 {{جعبه نقل قول
@@ خط ۴۶: / خط ۵۹: @@
 }}
-==احکام فقهی==
+==احکام فقهی ==
 برخی از احکام ازدواج موقت، طبق فتواهای فقیهان شیعه، به شرح زیر است:
@@ خط ۶۳: / خط ۷۶: @@
 * بنا به دیدگاه مشهور فقها، در ازدواج موقت زن و مرد از یکدیگر ارث نمی‌برند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۰، ص۱۹۰.</ref> برخی فقها بر این نظرند که اگر طرفین عقد، ارث بردن از یکدیگر یا یکی از دیگری را در عقد شرط کرده باشند، مطابق شرط باید عمل شود.<ref>محقق حلی، شرایع الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۵۳۲.</ref>
 * بنا به اجماع فقها،<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۳۱، ص۳۰۳.</ref> در ازدواج موقت، [[نفقه]] زن برعهده شوهر نیست.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۱۰۵.</ref> البته اگر شرط کرده باشند، نفقه ثابت می‌شود.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۱۰۵.</ref>
-==ادله مشروعیت==
-فقیهان شیعه برای اثبات مشروعیت ازدواج موقت به ادله زیر استناد کرده‌اند:
-===قرآن===
-{{اصلی|آیه متعه}}
-آیه متعه از مهم‌ترین آیاتی است که فقهای شیعه برای اثبات مشروعیت ازدواج موقت بدان استناد می‌کنند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به فاضل مقداد، کنز العرفان فی فقه القرآن، ۱۳۷۳ش، ج۲، ص۱۴۹-۱۵۳؛ سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۷۹-۸۰؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۰.</ref> فقها همچنین به آیاتی همچون [[آیه ۲۵ سوره نساء]] و [[آیه امتحان|آیه ۱۰ سوره ممتحنه]]، تمسک کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۸۰.</ref>
-===سنت===
-روایات [[تواتر|متواتری]] از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] و [[امامان شیعه]] در مشروعیت ازدواج موقت نقل شده است.<ref>سبزواری، مهذب الاحکام، دار التفسیر، ج۲۵، ص۷۹؛ مکارم شیرازی، کتاب النکاح، ۱۴۲۴ق، ج۵، ص۱۵.</ref> [[شیخ حر عاملی|حر عاملی]] در کتاب [[وسائل الشیعة (کتاب)|وسائل الشیعه]]، ۳۲ روایت از ائمه معصومین(ع) نقل کرده است که بر مشروعیت ازدواج موقت دلالت دارند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۵-۱۲.</ref> او همچنین در ۴۵ باب، روایاتی که در بیان احکام مختلف ازدواج موقت نقل شده را گردآوری کرده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۴۱۶ق، ج۲۱، ص۱۳-۷۹.</ref>
-===اجماع===
-فقهای مسلمان [[اجماع]] دارند که ازدواج موقت در عصر [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] مشروع بوده است.<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷.</ref> برخی فقیهان [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] بر این باورند که این حکم [[ناسخ و منسوخ|نسخ]] شد؛ اما فقهای امامیه اجماع دارند که این حکم نسخ نشده و ازدواج موقت همچنان عملی مشروع محسوب می‌شود.<ref>محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷؛ طباطبایی، ریاض المسائل، ۱۴۱۲ق، ج۱۱، ص۳۱۳.</ref>
-==نزد اهل سنت==
-اهل سنت معتقدند حکم ازدواج موقت نسخ گردید و برای همیشه تحریم شد؛<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳-۳۳۴؛ محقق کرکی، جامع المقاصد، ۱۴۱۴ق، ج۱۳، ص۷.</ref> اما در این که این حکم چگونه، در چه زمانی و توسط چه کسی نسخ گردید، نظرات مختلفی ارائه شده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به نووی، شرح النووی علی مسلم، ۱۳۹۲ق، ج۹، ص۱۸۱؛ ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۸۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۳۰؛ جصاص، احکام القرآن للجصاص، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۹۰.</ref> برخی گفته‌اند ازدواج موقت از ازدواج‌های [[جاهلیت|عصر جاهلیت]] بود که در صدر اسلام [[مباح]] شمرده شد و سپس [[حرام]] گردید.<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳.</ref> البته در این که در [[غزوه خیبر|روز خیبر]] حرام شد یا در [[حجة الوداع]] یا روز [[فتح مکه]] یا در [[غزوه تبوک]] یا [[غزوه حنین]] یا [[عمرة القضاء]]، اختلاف نظر وجود دارد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۸۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۳۰.</ref> برخی نیز گفته‌اند پیامبر در روز خیبر ازدواج موقت را نهی کرد و در روز فتح مکه آن را اجازه داد<ref>جمعی از نویسندگان، الموسوعة الفقهیة الکویتیة، ۱۴۲۷ق، ج۴۱، ص۳۳۳.</ref> و نیز گفته شده که وی در حجة الوداع آن را اجازه داد و سپس برای همیشه حرام نمود.<ref>جصاص، احکام القرآن للجصاص، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۹۰.</ref>
-گروهی نیز معتقدند که حکم ازدواج موقت در عصر پیامبر با نزول آیاتی مانند آیات ۵ تا ۷ [[سوره مؤمنون]] نسخ شد.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۷ و ج۳، ص۳۳۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۹.</ref>  آنان بر این باورند که مطابق این آیات، مؤمنان، افراد پاکدامنی هستند که غیر از همسران یا کنیزان‌شان با کسی کامجویی نمی‌کنند و کسانی که غیر از این طریق به‌دنبال بهره‌گیری جنسی باشند، از حدود الهی تجاوز کرده‌اند؛ ازدواج موقت هیچ‌یک از این دو مورد (همسر و کنیز) نیست، پس تجاوز از حدود الهی است.<ref>جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۲، ص۱۸۷ و ج۳، ص۳۳۰؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۹.</ref>
-در پاسخ به این سخن گفته‌اند که آیات ۵ تا ۷ سوره مؤمنون در [[مکه]] نازل شد و [[آیه متعه]] که برای حلیت و جواز ازدواج موقت بدان استناد می‌کنند، پس از این آیات و در [[مدینه]] نازل شد و نسخ‌کننده نباید پیش از نسخ‌شده باشد، پس آیات ۵ تا ۷ سوره مؤمنون، نمی‌تواند آیه متعه و حکم جواز ازدواج موقت را نسخ کند.<ref>عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۱۲.</ref> ضمن آن که در ازدواج موقت، زن در مدت معین‌شده توسط طرفین عقد، همسر شرعی مرد محسوب می‌شود و روابط زناشویی آنان، تجاوز از حدود الهی نیست.<ref>زمخشری، الکشاف، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۱۷۷؛ عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref>
-عالمان اهل سنت برای اثبات این مطلب که حکم ازدواج موقت در عصر پیامبر نسخ شده، به برخی روایاتی که در منابع روایی‌شان نقل شده،<ref>برای نمونه نگاه کنید به بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۲۲ق، ج۵، ص۱۳۵؛ نووی، شرح النووی علم مسلم، ۱۳۹۲ق، ج۹، ص۱۸۰.</ref> نیز تمسک کرده‌اند.<ref>برای نمونه نگاه کنید به ابن‌رشد، بدایة المجتهد، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۸۰.</ref> همچنین در برخی منابع روایی اهل سنت روایاتی از عمر بن خطاب نقل شده که اذعان می‌کند ازدواج موقت در عصر پیامبر مباح بوده و او خودش از آن نهی کرده است.<ref>برای نمونه نگاه کنید به جصاص، احکام القرآن، ۱۴۱۵ق، ج۱، ص۳۵۲؛ ماوردی، الحاوی الکبیر، ۱۴۱۹ق، ج۹، ص۳۲۸؛ سرخسی، المبسوط، ۱۴۱۴ق، ج۴، ص۲۷.</ref> امامیه با استناد به همین روایات، تحریم ازدواج موقت توسط پیامبر را رد کرده‌اند و بر این باورند که ازدواج موقت نخستین بار توسط عمر بن خطاب، تحریم و ممنوع شد<ref>برای نمونه نگاه کنید به عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۷۵؛ فخر رازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، ج۱۰، ص۴۴.</ref> و این عمل او را نوعی [[بدعت|بدعت‌گذاری]] در دین و [[اجتهاد در مقابل نص]] و مخالفت با تشریع پیامبر(ص)، به شمار آورده‌اند.<ref>شرف الدین، النص و الاجتهاد، ۱۴۰۴ق، ص۲۰۷-۲۰۸؛ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۶، ص۲۱۳؛ عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۳، ص۱۰.</ref>
-===نزد صحابه===
-برخی عالمان اهل سنت ادعا کرده‌اند که صحابه بر حرمت ازدواج موقت، اجماع کرده‌اند.<ref>عسقلانی، فتح الباری، ۱۳۷۹ق، ج۹، ص۱۷۳؛ الکاندهلوی، اوجز المسالک، ۱۴۲۴ق، ج۹، ص۵۲۰-۵۲۲.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی|سیدجعفر مرتضی]] با مردود شمردن این ادعا، به اسامی برخی صحابه مانند [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]]، [[جابر بن عبدالله انصاری]]، [[عبدالله بن مسعود]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[انس بن مالک]]، [[عمار یاسر|عمار بن یاسر]]، [[زید بن ثابت]]، [[سلمان فارسی]]، [[زید بن ارقم]]، [[ابوسعید خدری]] و...اشاره کرده است که به حلیت ازدواج موقت و استمرار حلیت آن قائل بوده‌اند.<ref>عاملی، زواج المتعة، ۱۴۲۳ق، ج۲، ص۱۱-۱۹.</ref>
-===نزد سایر فرق اسلامی===
-سایر [[فرق اسلامی|فِرَق اسلامی]] همچون [[اباضیه]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به جمعی از نویسندگان، موسوعة الفقه الاباضی، ۱۴۳۸ق، ج۷، ص۳۵۳-۳۵۴.</ref> [[زیدیه]]<ref>برای نمونه نگاه کنید به احمد بن عیسی، رأب الصدع، ۱۴۲۸ق، ج۲، ص۸۷۶-۸۷۷.</ref> و [[اسماعیلیه]]،<ref>برای نمونه نگاه کنید به نعمان مغربی، دعائم الاسلام، ۱۳۸۵ش، ج۲، ص۲۲۹.</ref> مانند اهل سنت، بر این نظرند که ازدواج موقت در عصر پیامبر جایز بود و سپس حکم آن نسخ گردید و حرام شد.
 ==کتاب‌شناسی==