۱۷٬۱۳۹
ویرایش
آخرت: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
تمیزکاری
P.motahari (بحث | مشارکتها) جز (←پیوند به بیرون: حذف پیوند به بیرون) |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) جز (تمیزکاری) |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
اعتقاد به آخرت از [[اصول دین]] و شرط مسلمانی است؛ یعنی کسی که آن را نپذیرد، مسلمان به شمار نمی‌رود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> به‌گفته [[مرتضی مطهری]]، مهم‌ترین آموزه‌ای که همه [[پیامبر|پیامبران]] پس از [[توحید]]، مردم را به آن دعوت کرده‌اند، ایمان به عالم آخرت بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> | اعتقاد به آخرت از [[اصول دین]] و شرط مسلمانی است؛ یعنی کسی که آن را نپذیرد، مسلمان به شمار نمی‌رود.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> به‌گفته [[مرتضی مطهری]]، مهم‌ترین آموزه‌ای که همه [[پیامبر|پیامبران]] پس از [[توحید]]، مردم را به آن دعوت کرده‌اند، ایمان به عالم آخرت بوده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> | ||
به‌گفته [[محمدتقی مصباح یزدی]]، بیش از یک‌سوم آیات [[قرآن]] به آخرت ارتباط دارد.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱.</ref> در قرآن اعتقاد به جهان آخرت، از ارکان دعوت همه پیامبران، بیان شده است.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> طبق آیات قرآن، اعتقاد به آخرت در کنار ایمان به خدا و ایمان به [[نبوت|نبوّت]] | به‌گفته [[محمدتقی مصباح یزدی]]، بیش از یک‌سوم آیات [[قرآن]] به آخرت ارتباط دارد.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۴۱.</ref> در قرآن اعتقاد به جهان آخرت، از ارکان دعوت همه پیامبران، بیان شده است.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> طبق آیات قرآن، اعتقاد به آخرت در کنار ایمان به خدا و ایمان به [[نبوت|نبوّت]] یکی از سه رکن دین اسلام است.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> به‌باور همه مذاهب اسلامی، ایمان به آخرت جزو [[ضروریات دین]] است و کسی که به آن ایمان نداشته باشد مسلمان نیست.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> | ||
در کتاب‌های کلامی مسلمانان از عالم آخرت با عنوان «[[معاد|اصل معاد]]» یاد شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> [[برزخ]]، [[قیامت]]، [[صراط]]، حساب، [[شفاعت]]، [[بهشت]] و [[جهنم|دوزخ]] از امور مربوط به آخرت‌اند که در قرآن، [[حدیث|احادیث]] و نوشته‌های عالمان مسلمان از آنها بحث می‌شود و طبق قرآن باید به آنها اعتقاد داشت.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> | در کتاب‌های کلامی مسلمانان از عالم آخرت با عنوان «[[معاد|اصل معاد]]» یاد شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> [[برزخ]]، [[قیامت]]، [[صراط]]، حساب، [[شفاعت]]، [[بهشت]] و [[جهنم|دوزخ]] از امور مربوط به آخرت‌اند که در قرآن، [[حدیث|احادیث]] و نوشته‌های عالمان مسلمان از آنها بحث می‌شود و طبق قرآن باید به آنها اعتقاد داشت.<ref>مجتهد شبستری، «آخرت»، ص۱۳۳.</ref> | ||
==دلایل وجود آخرت== | ==دلایل وجود آخرت== | ||
عالمان مسلمان مهم‌ترین دلیل وجود جهان آخرت را دلیل نقلی ازجمله [[وحی]] می‌دانند؛ یعنی همین‌که پیامبران که | عالمان مسلمان مهم‌ترین دلیل وجود جهان آخرت را دلیل نقلی ازجمله [[وحی]] می‌دانند؛ یعنی همین‌که پیامبران که معصوم‌اند، از وجود جهان آخرت خبر می‌دهند و مردم را به آن دعوت می‌کنند، دلیل وجود جهان آخرت است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۲و۵۰۳.</ref> از جمله دلایل نقلی در این زمینه [[آیه]] ۷ [[سوره تغابن]] است: «بگو: آرى، سوگند به پروردگارم، حتماً برانگيخته خواهيد شد.»<ref> مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۸۹.</ref> | ||
به‌گفته [[مرتضی مطهری]] به‌جز دلیل نقلی راه‌های دیگری هم برای اثبات عالم آخرت هست که دست‌کم «قرائن و علائم» وجود جهان آخرت‌اند. او سه راه را در این زمینه نام می‌برد: ۱. شناخت | به‌گفته [[مرتضی مطهری]] به‌جز دلیل نقلی راه‌های دیگری هم برای اثبات عالم آخرت هست که دست‌کم «قرائن و علائم» وجود جهان آخرت‌اند. او سه راه را در این زمینه نام می‌برد: ۱. شناخت خدا، ۲. شناخت جهان و ۳. شناخت روح و نفس انسان.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۳.</ref> | ||
«برهان حکمت» و «برهان عدالت» از دلایل عقلی‌ای است که متکلمان برای اثبات وجود مطرح می‌کنند.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۴و۳۶۶.</ref> | «برهان حکمت» و «برهان عدالت» از دلایل عقلی‌ای است که متکلمان برای اثبات وجود آخرت مطرح می‌کنند.<ref> مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۴و۳۶۶.</ref> | ||
در برهان حکمت گفته می‌شود با حکمت خداوند سازگار نیست که حیات انسان را که امکان جاودانگی دارد، به زندگی دنیوی محدود کند؛ چون خدا انسان را آفریده است که او را به بیشترین کمال ممکن برساند و رسیدن به بیشترین کمال در دنیا محقق نمی‌شود؛ چراکه ارزش وجودی کمالات اخروی با کمالات دنیوی قابل‌مقایسه نیست.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۴.</ref> | در برهان حکمت گفته می‌شود با حکمت خداوند سازگار نیست که حیات انسان را که امکان جاودانگی دارد، به زندگی دنیوی محدود کند؛ چون خدا انسان را آفریده است که او را به بیشترین کمال ممکن برساند و رسیدن به بیشترین کمال در دنیا محقق نمی‌شود؛ چراکه ارزش وجودی کمالات اخروی با کمالات دنیوی قابل‌مقایسه نیست.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۴.</ref> | ||
برهان عدالت هم می‌گوید: از آنجا که در این دنیا نیکوکاران و بدکاران پاداش و کیفر کارهای خود را آن‌چنان که در خور آنها است، نمی‌بینند، عدالت خدا اقتضا می‌کند که جهان دیگری باشد که در آن هر فرد به آنچه شایسته آن است، برسد.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۵.</ref> | برهان عدالت هم می‌گوید: از آنجا که در این دنیا نیکوکاران و بدکاران پاداش و کیفر کارهای خود را آن‌چنان که در خور آنها است، نمی‌بینند، [[عدل (کلام)|عدالت خدا]] اقتضا می‌کند که جهان دیگری باشد که در آن هر فرد به آنچه شایسته آن است، برسد.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۳۶۵.</ref> | ||
==ویژگی‌های آخرت و تفاوت آن با دنیا== | ==ویژگی‌های آخرت و تفاوت آن با دنیا== | ||
به‌گفته [[مرتضی مطهری]] در صدها آیه از قرآن موضوعات مرتبط با عالم آخرت، همچون عالم پس از مرگ، روز | به‌گفته [[مرتضی مطهری]] در صدها آیه از قرآن موضوعات مرتبط با عالم آخرت، همچون عالم پس از مرگ، [[قیامت|روز قیامت]]، چگونگی محشورشدن مردگان، میزان، حساب، ضبط اعمال، [[بهشت]] و [[جهنم]] و جاودانگی عالم آخرت مطرح شده است.<ref>مطهری، مجموعه آثار، ۱۳۷۷ش/۱۴۱۸ق، ج۲، ص۵۰۱.</ref> عالمان مسلمان برپایه آیات قرآن آخرت را عالَمی کاملاً متفاوت با دنیا و نظام موجود در آن می‌دانند.<ref>نگاه کنید به طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۱۴۸؛ مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۴۱۱.</ref> | ||
در آخرت همه انسان‌ها از آغاز آفرینش تا پایان | در آخرت همه انسان‌ها از آغاز آفرینش تا پایان آن، هم‌زمان زندگی می‌کنند.<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۴۱۱.</ref> در آن، انسان‌ها یا در سعادت مطلق‌اند و هرچه بخواهند برایشان فراهم است یا در بدبختی مطلق‌اند که چیزی جز آنچه بد می‌پندارند، نصیبشان نمی‌شود؛ اما در دنیا زندگی و مرگ، بهره‌مندی و محرومیت، بدبختی و سعادت، رنج و راحت، و غم و شادی با هم آمیخته است.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۲۰، ص۱۴۸.</ref> | ||
برخی دیگر از ویژگی‌های آخرت بر اساس آیات [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] به‌شرح زیر است: | برخی دیگر از ویژگی‌های آخرت بر اساس آیات [[قرآن]] و [[حدیث|روایات]] به‌شرح زیر است: | ||
* '''جاودانگی''': طبق [[آیات]] قرآن آخرت پایان‌ناپذیر و ابدی است. برای مثال در آیه ۳۴ [[سوره ق]] بیان شده است که در آخرت به | * '''جاودانگی''': طبق [[آیات]] قرآن آخرت پایان‌ناپذیر و ابدی است. برای مثال در آیه ۳۴ [[سوره ق]] بیان شده است که در آخرت به بهشتیان بشارت داده می‌شود: «امروز روز جاودانگی است.» همچنین در [[غرر الحکم و درر الکلم (کتاب)|غررالحکم]] از [[امام علی(ع)]] نقل شده است: «دنیا تمام‌شدنی و آخرت ابدی است.»<ref>آمدی، غررالحکم، ۱۳۶۶ش، ص۱۳۴.</ref> | ||
* '''تفکیک نیکوکاران از بدکاران''': بر پایه آیات قرآن، در آخرت نیکوکاران و بدکاران از هم جدا می‌شوند: «و اى گناهکاران، امروز [از بی‌گناهان] جدا شوید»؛<ref>سوره یس، آیه ۵۹.</ref> «کسانى که کفر ورزیدند، به‌سوى [[جهنم|دوزخ]] گرد آورده خواهند شد، تا خدا ناپاک را از پاک جدا کند.»<ref>سوره انفال، آیه ۳۶و۳۷.</ref> مؤمنان خوشحال‌اند و به بهشت می‌روند و کافران غمگین‌اند و وارد جهنم می‌شوند:<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۴۱۵.</ref> «کسانى که از پروردگارشان پروا داشته‌اند، گروه‌گروه به‌سوى بهشت سوق داده می‌شوند»؛<ref>سوره زمر، آیه ۷۳.</ref> «و مجرمان را با حال تشنگى به‌سوى دوزخ می‌رانیم.»<ref>سوره مریم، آیه ۸۶.</ref> | * '''تفکیک نیکوکاران از بدکاران''': بر پایه آیات قرآن، در آخرت نیکوکاران و بدکاران از هم جدا می‌شوند: «و اى گناهکاران، امروز [از بی‌گناهان] جدا شوید»؛<ref>سوره یس، آیه ۵۹.</ref> «کسانى که کفر ورزیدند، به‌سوى [[جهنم|دوزخ]] گرد آورده خواهند شد، تا خدا ناپاک را از پاک جدا کند.»<ref>سوره انفال، آیه ۳۶و۳۷.</ref> مؤمنان خوشحال‌اند و به بهشت می‌روند و کافران غمگین‌اند و وارد جهنم می‌شوند:<ref>مصباح یزدی، آموزش عقاید، ۱۳۸۴ش، ص۴۱۵.</ref> «کسانى که از پروردگارشان پروا داشته‌اند، گروه‌گروه به‌سوى بهشت سوق داده می‌شوند»؛<ref>سوره زمر، آیه ۷۳.</ref> «و مجرمان را با حال تشنگى به‌سوى دوزخ می‌رانیم.»<ref>سوره مریم، آیه ۸۶.</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
==محدوده آخرت== | ==محدوده آخرت== | ||
در خصوص محدوده آخرت اختلاف‌نظر هست: برخی بر این باورند که آخرت با مرگ انسان و ورودش به عالم برزخ شروع می‌شود؛ اما کسانی عالم برزخ را جزو آخرت نمی‌دانند و می‌گویند: آخرت پس از پایان عالم برزخ آغاز می‌شود.<ref>خراسانی، «آخرت»، ص۹۸.</ref> همچنین [[کلام اسلامی|متکلمان]] معتقدند آخرت در آینده زمانی دنیا است، یعنی پس از پایان زندگی دنیوی آغاز می‌شود؛ اما [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان]] بر این این باورند که آخرت هم‌اکنون وجود دارد، در طول دنیا است و بر آن احاطه دارد. یکی از آیات مورداستناد این گروه آیه ۴۹ [[سوره توبه]] است: «وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُ بِالْكَفِرِين» (بیترديد جهنَّم بر كافران احاطه دارد).<ref>خراسانی، «آخرت»، ص۹۸و۹۹.</ref> | در خصوص محدوده آخرت اختلاف‌نظر هست: برخی بر این باورند که آخرت با مرگ انسان و ورودش به [[عالم برزخ]] شروع می‌شود؛ اما کسانی عالم برزخ را جزو آخرت نمی‌دانند و می‌گویند: آخرت پس از پایان عالم برزخ آغاز می‌شود.<ref> خراسانی، «آخرت»، ص۹۸.</ref> همچنین [[کلام اسلامی|متکلمان]] معتقدند آخرت در آینده زمانی دنیا است، یعنی پس از پایان زندگی دنیوی آغاز می‌شود؛ اما [[فلسفه اسلامی|فیلسوفان]] بر این این باورند که آخرت هم‌اکنون وجود دارد، در طول دنیا است و بر آن احاطه دارد. یکی از آیات مورداستناد این گروه آیه ۴۹ [[سوره توبه]] است: «وَ إِنَّ جَهَنَّمَ لَمُحِيطَةُ بِالْكَفِرِين» (بیترديد جهنَّم بر كافران احاطه دارد).<ref>خراسانی، «آخرت»، ص۹۸و۹۹.</ref> | ||
==توصیه‌های قرآنی و روایی درباره آخرت== | ==توصیه‌های قرآنی و روایی درباره آخرت== | ||