۱۶٬۵۱۶
ویرایش
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Shamsoddin (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲: | خط ۲: | ||
{{نیایش}} | {{نیایش}} | ||
'''تَهَجُّد'''، به معنای شبخیزی برای خواندن [[نماز شب]]، [[استغفار|آمرزشخواهی]] و قرائت [[قرآن]] است. براساس [[احادیث]]، موجب سلامت و صحت بدن، فراخی روزی، کفاره [[گناه|گناهان]] و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] است. | '''تَهَجُّد'''، به معنای شبخیزی برای خواندن [[نماز شب]]، [[استغفار|آمرزشخواهی]] و قرائت [[قرآن]] است. براساس [[احادیث]]، موجب سلامت و صحت بدن، فراخی روزی، کفاره [[گناه|گناهان]] و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] است. | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول = [[پیامبر اکرم(ص)]]: {{حدیث|هنگامى كه انسان با چشمان خوابآلود، از بستر لذتبخش خود برخيزد تا با نماز شبش پروردگار خود را خشنود كند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او مى بالد و مى فرمايد: آيا بنده مرا نمىبينيد كه از رختخواب گوارايش برخاسته براى نمازى كه من بر او واجب نكردم. گواه باشيد كه او را بخشودم.}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>حر عاملی، | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول = [[پیامبر اکرم(ص)]]: {{حدیث|هنگامى كه انسان با چشمان خوابآلود، از بستر لذتبخش خود برخيزد تا با نماز شبش پروردگار خود را خشنود كند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او مى بالد و مى فرمايد: آيا بنده مرا نمىبينيد كه از رختخواب گوارايش برخاسته براى نمازى كه من بر او واجب نكردم. گواه باشيد كه او را بخشودم.}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>حر عاملی، وسائل الشیعة، ج۸، ص۱۵۷.</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پسزمینه =#ffeebb| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
==مفهومشناسی== | ==مفهومشناسی== | ||
تهجّد به معنای [[نماز شب]] است<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بیتا، ج۲۱، ص۲۹.</ref> و متهجِّد کسی است که شبانگاه برای برپا داشتن نماز از خواب برمیخیزد. | تهجّد به معنای [[نماز شب]] است<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بیتا، ج۲۱، ص۲۹.</ref> و متهجِّد کسی است که شبانگاه برای برپا داشتن نماز از خواب برمیخیزد.{{مدرک}} | ||
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول ={{حدیث|وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَىٰ أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا|ترجمه= و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [بهمنزله] نافلهاى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[سوره اسراء|اسراء]]، آیه ۷۹.</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پسزمینه =#ecfcf4| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | {{جعبه نقل قول | عنوان = | نقلقول ={{حدیث|وَ مِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ عَسَىٰ أَن يَبْعَثَكَ رَبُّكَ مَقَامًا مَّحْمُودًا|ترجمه= و پاسى از شب را زنده بدار، تا براى تو [بهمنزله] نافلهاى باشد، اميد كه پروردگارت تو را به مقامى ستوده برساند.}} |تاریخ بایگانی | منبع = <small>[[سوره اسراء|اسراء]]، آیه ۷۹.</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پسزمینه =#ecfcf4| گیومه نقلقول = | تراز منبع = چپ}} | ||
[[راغب اصفهانی]]<ref>ذیل «هجد»</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طَبْرِسی]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص۶۶۸</ref> اصل هُجود را به معنای «خوابیدن» دانستهاند، به گفته [[اسماعیل بن حماد جوهری|جوهری]] این واژه از اضداد است، چون در لغت به دو معنای «در شب خفتن» و «در شب بیدار شدن» آمده است.{{مدرک}} | [[راغب اصفهانی]]<ref>ذیل «هجد»</ref> و [[فضل بن حسن طبرسی|طَبْرِسی]]<ref>طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج ۶، ص۶۶۸.</ref> اصل هُجود را به معنای «خوابیدن» دانستهاند، به گفته [[اسماعیل بن حماد جوهری|جوهری]] این واژه از اضداد است، چون در لغت به دو معنای «در شب خفتن» و «در شب بیدار شدن» آمده است.{{مدرک}} | ||
===زمان تهجد=== | ===زمان تهجد=== | ||
وقت تهجّد از نیمهشب تا [[طلوع فجر]] است و هرچه به [[اذان]] صبح نزدیکتر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، | وقت تهجّد از نیمهشب تا [[طلوع فجر]] است و هرچه به [[اذان]] صبح نزدیکتر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص۲۲۷.</ref> | ||
==اهمیت== | ==اهمیت== | ||
در | واژه تهجد در قرآن در آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» به کار رفته است.<ref>سوره إسراء، آیه۷۹.</ref> بر اساس این آیه، تهجد بر پیامبر واجب بوده است. پیامبر(ص) به سبب تهجّد، مقام [[شفاعت]] در [[آخرت|روز جزا]] را یافته است.<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بیتا، ج۲۱، ص۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶۷۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref> همچنین در [[آیه ۲ سوره مزمل|آیه ۲ سوره مُزَّمِّل]] «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا» (پارهای از شب را بپاخیز) به پیامبر دستور داده شده است که بیشتر شب را بیدار باشد. | ||
بنا بر آیات قرآن، [[استغفار|آمرزشخواهی]] در سحرگاهان از ویژگیهای پرهیزگاران،<ref>نگاه کنید به سوره آلعمران، آیه ۱۷؛ سوره ذاریات، آیات ۱۷-۱۸</ref> و شبزندهداری یکی از صفات بندگان خدای رحمان<ref> نگاه کنید به سوره فرقان، آیه۶۴.</ref> و مؤمنان واقعی<ref>نگاه کنید به سوره سجده، آیه۱۶.</ref> است. | |||
بر پایه روایتی که امام علی نقل شده است: بیداری شب باعث سلامتی بدن، خشنودی پروردگار، در معرض رحمت و لطف خدا قرار گرفتن و چنگ زدن به اخلاق پیامبران است. <ref>مجلسی، بحارالأنوار، ج۸۷، ص۱۴۴.</ref> همچنین در برخی احادیث، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص۴۱.</ref> | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانوشت}} | {{پانوشت}} | ||
== منابع == | == منابع == | ||
{{منابع}} | |||
* ابنمنظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق. | * ابنمنظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق. | ||
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمدعبدالغفور عطار، قاهره ۱۳۷۶، چاپ افست بیروت، ۱۴۰۷ق. | * جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمدعبدالغفور عطار، قاهره ۱۳۷۶، چاپ افست بیروت، ۱۴۰۷ق. | ||
خط ۳۲: | خط ۳۱: | ||
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق. | * طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق. | ||
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق. | * طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق. | ||
* فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، قاهره، بیتا، چاپ افست تهران، بیتا. | * فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، قاهره، بیتا، چاپ افست تهران، بیتا. | ||
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم. | * مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم. | ||
{{پایان}} | |||
==پیوند به بیرون== | ==پیوند به بیرون== | ||
* [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 دانشنامه جهان اسلام] | * [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 دانشنامه جهان اسلام] |
ویرایش