پرش به محتوا

تهجد: تفاوت میان نسخه‌ها

۶۴۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۱ اوت ۲۰۲۳
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{در دست ویرایش ۲|ماه=[[مرداد]]|روز=[[۳۰]]|سال=[[۱۴۰۲]]|کاربر=Shamsoddin  }}
{{نیایش}}
{{نیایش}}
'''تَهَجُّد'''، به معنای شب‌خیزی برای خواندن [[نماز شب]]، آمرزش‌خواهی و قرائت [[قرآن]] است. بنا بر آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» نماز شب بر [[پیامبر اکرم(ص)]] [[واجب]] و بر سایر مومنان [[مستحب]] است. تهجّد براساس [[احادیث]]، زینت [[آخرت]]، شرف مؤمن، موجب سلامت و صحت بدن، فراخی روزی، کفاره [[گناه|گناهان]] روز، خشنودی خداوند و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] است.
'''تَهَجُّد'''، به معنای شب‌خیزی برای خواندن [[نماز شب]]، [[استغفار|آمرزش‌خواهی]] و قرائت [[قرآن]] است. براساس [[احادیث]]، موجب سلامت و صحت بدن، فراخی روزی، کفاره [[گناه|گناهان]] و چنگ زدن به اخلاق [[پیامبران]] است.
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[پیامبر اکرم(ص)]]: {{حدیث|هنگامى كه انسان با چشمان خواب‌آلود، از بستر لذتبخش خود برخيزد تا با نماز شبش پروردگار خود را خشنود كند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او مى بالد و مى فرمايد: آيا بنده مرا نمى‌بينيد كه از رختخواب گوارايش برخاسته براى نمازى كه من بر او واجب نكردم. گواه باشيد كه او را بخشودم.}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>حر عاملی، [[وسائل الشیعة]]، ج‏۸، ص۱۵۷.</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
{{جعبه نقل قول | عنوان = | نقل‌قول = [[پیامبر اکرم(ص)]]: {{حدیث|هنگامى كه انسان با چشمان خواب‌آلود، از بستر لذتبخش خود برخيزد تا با نماز شبش پروردگار خود را خشنود كند، خداوند در مقابل فرشتگانش به او مى بالد و مى فرمايد: آيا بنده مرا نمى‌بينيد كه از رختخواب گوارايش برخاسته براى نمازى كه من بر او واجب نكردم. گواه باشيد كه او را بخشودم.}}|تاریخ بایگانی | منبع = <small>حر عاملی، [[وسائل الشیعة]]، ج‏۸، ص۱۵۷.</small> | تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px | اندازه خط = ۱۲px|رنگ پس‌زمینه =#ffeebb| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}


خط ۱۲: خط ۱۲:
===زمان تهجد===
===زمان تهجد===
وقت تهجّد از نیمه‌شب تا [[طلوع فجر]] است و هرچه به [[اذان]] صبح نزدیک‌تر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۲۲۷.</ref>
وقت تهجّد از نیمه‌شب تا [[طلوع فجر]] است و هرچه به [[اذان]] صبح نزدیک‌تر باشد، فضیلت آن بیشتر است.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۲۲۷.</ref>
==در قرآن==
==اهمیت==
در [[قرآن]]، کلمه تهجد در آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» به کار رفته است.<ref>سوره إسراء، آیه۷۹.</ref>  پیامبر(ص) به سبب شب‌خیزی و تهجّد، مقام [[شفاعت]] در [[آخرت|روز جزا]] را یافته است.<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بی‌تا، ج ۲۱، ص۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶۷۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص ۱۷۶</ref> همچنین در [[آیه ۲ سوره مزمل|آیه ۲ سوره مُزَّمِّل]] «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا» (پاره‌ای از شب را بپاخیز) به پیامبر دستور داده شده است که بیشتر شب را بیدار باشد.
در [[قرآن]]، کلمه تهجد در آیه «وَمِنَ اللَّيْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نَافِلَةً لَّكَ» به کار رفته است.<ref>سوره إسراء، آیه۷۹.</ref> بر اساس این آیه تهجد بر پیامبر واجب بوده است. پیامبر(ص) به سبب تهجّد، مقام [[شفاعت]] در [[آخرت|روز جزا]] را یافته است.<ref>فخررازی، التفسیرالکبیر، بی‌تا، ج۲۱، ص۳۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۴۱۵ق، ج۶، ص۶۷۱؛ طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۳، ص۱۷۶.</ref> همچنین در [[آیه ۲ سوره مزمل|آیه ۲ سوره مُزَّمِّل]] «قُمِ اللَّيْلَ إِلَّا قَلِيلًا» (پاره‌ای از شب را بپاخیز) به پیامبر دستور داده شده است که بیشتر شب را بیدار باشد.


در سوره‌های متعدد به [[احیا|شب‌زنده‌داری]] و [[استغفار]] سحرگاهی تصریح شده است. بنا بر آیات قرآن، آمرزش‌خواهی در سحرگاهان به عنوان یکی از ویژگی‌های پرهیزگاران،<ref>نگاه کنید به آل عمران: ۱۷؛ ذاریات: ۱۷-۱۸</ref> شب‌زنده‌داری به عنوان یکی از صفات بندگان خدای رحمان<ref>رجوع کنید به فرقان: ۶۴</ref> و مؤمنان واقعی<ref>رجوع کنید به سجده: ۱۶</ref> است.
در قرآن به [[احیا|شب‌زنده‌داری]] و [[استغفار]] سحرگاهی تصریح شده است. بنا بر آیات قرآن، آمرزش‌خواهی در سحرگاهان از ویژگی‌های پرهیزگاران،<ref>نگاه کنید به آل عمران: ۱۷؛ ذاریات: ۱۷-۱۸</ref> و شب‌زنده‌داری یکی از صفات بندگان خدای رحمان<ref>رجوع کنید به فرقان: ۶۴</ref> و مؤمنان واقعی<ref>رجوع کنید به سجده: ۱۶</ref> است.
 
براساس احادیث، تهجّد، موجب سلامت و صحت بدن،<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۵۰؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۴</ref> فراخی روزی،<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص ۴۱</ref> کفاره [[گناه|گناهان]] روز،<ref>حرعاملی، ج ۸، ص۱۴۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۳۶</ref> خشنودی خداوند و چنگ زدن به اخلاق پیامبران<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص ۴۱</ref> است. در برخی احادیث، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۶۲.</ref>
==در احادیث==
براساس احادیث، تهجّد زینت [[آخرت]] (در برابر مال و فرزندان که زینت دنیاست)،<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۴۵، ۱۵۷</ref> موجب سلامت و صحت بدن،<ref>حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۵۰؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۴۴</ref> فراخی روزی،<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴ش، ص ۴۱</ref> کفاره [[گناه|گناهان]] روز،<ref>حرعاملی، ج ۸، ص۱۴۶؛ مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج ۸۴، ص ۱۳۶</ref> خشنودی خداوند و چنگ زدن به اخلاق پیامبران<ref>صدوق، ثواب الاعمال، ۱۳۶۴، ص ۴۱</ref> است. در برخی احادیث، کسی که اهل تهجّد نباشد، سرزنش شده است.<ref>رجوع کنید به حرّ عاملی، وسائل الشیعه، بی‌تا، ج ۸، ص ۱۶۲.</ref>
 
==جستارهای وابسته==
*[[نماز شب]]


== پانویس ==
== پانویس ==
خط ۲۷: خط ۲۲:


== منابع ==
== منابع ==
{{ستون-شروع}}
* صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، نجف ۱۹۷۲، چاپ افست قم، ۱۳۶۴ش.
* صدوق، من لایحضره الفقیه، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
* ابن فارس، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق.
* ابوداوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.
* ابوداوود، سلیمان بن اشعث، سنن ابی داود، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.
* ابن‌فارس، معجم مقاییس اللغة، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، ۱۴۰۴ق.
* ابن‌منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۰ق.
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمدعبدالغفور عطار، قاهره ۱۳۷۶، چاپ افست بیروت، ۱۴۰۷ق.
* جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحّاح: تاج اللغة و صحاح العربیة، چاپ احمدعبدالغفور عطار، قاهره ۱۳۷۶، چاپ افست بیروت، ۱۴۰۷ق.
* حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، بی‌تا.
* حرّ عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، قم، موسسة آل البیت لإحیاء التراث، بی‌تا.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، چاپ محمدسیدکیلانی، تهران؟] ۱۳۳۲ش.
* راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، چاپ محمدسیدکیلانی، تهران؟] ۱۳۳۲ش.
* صدوق، ثواب الاعمال و عقاب الاعمال، نجف ۱۹۷۲، چاپ افست قم، ۱۳۶۴ش.
* صدوق، من لایحضره الفقیه، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم، ۱۴۰۴ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق.
* طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، موسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.
* طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۵ق.
* طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۱۲ق.
* طبری، محمد بن جریر، جامع البیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار المعرفة، ۱۴۱۲ق.
* فخررازی، محمدبن عمر، التفسیرالکبیر، قاهره، بی‌تا، چاپ افست تهران، بی‌تا.
* فخررازی، محمد بن عمر، التفسیرالکبیر، قاهره، بی‌تا، چاپ افست تهران، بی‌تا.
* مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم.
* مجلسی، محمدباقر، بحار الأنوار، بیروت،‌ دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ ق، چاپ دوم.
{{پایان}}


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
* منبع مقاله: [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 دانشنامه جهان اسلام]
* [https://rch.ac.ir/article/Details/10679 دانشنامه جهان اسلام]


{{اصطلاحات قرآنی}}
{{اصطلاحات قرآنی}}