پرش به محتوا

المراجعات (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۹: خط ۳۹:


==معرفی و جایگاه==
==معرفی و جایگاه==
کتاب المراجعات (یا المُناظراتُ الازهَریة والمُباحَثاتُ المصریة)، با هدف اثبات اعتقادات [[امامیه|شیعه امامیه]] درباره [[امامت]] و [[خلافت]] بعد از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تألیف شده است.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۳.</ref> این کتاب در زمره آثاری چون ''[[عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب)|عَبَقاتُ الانوار]]''، ''[[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|اِحقاقُ الحق]]'' و ''[[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|کتاب الغدیر]] در اثبات حقانیت شیعه و  [[امامت]] و [[خلافت|جانشینی]] بی‌واسطه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] قرار داده شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۱ش، ج۹، ص۱۷۵.</ref>'' در این کتاب برای اثبات عقائد شیعه از معتبرترین منابع استفاده شده است.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۲۹.</ref> استدلال‌های قوی و تعابیر روان و بیان شیوا،<ref>حسینی میلانی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷.</ref> موجب شده است این کتاب به عنوان مفیدترین کتاب در زمینه جانشینی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] دانسته شود<ref>مروج خراسانی، حق جو و حق شناس، ۱۳۷۳ش، ص۸.</ref> و به اعتراف برخی از [[اهل سنت و جماعت|علمای اهل‌سنت]]، از جمله آثار تأثیرگذار در بین اقشار مختلف مردم به شمار آید.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۶.</ref>
کتاب المراجعات (یا المُناظراتُ الازهَریة والمُباحَثاتُ المصریة)، با هدف اثبات اعتقادات [[امامیه|شیعه امامیه]] درباره [[امامت]] و [[خلافت]] بعد از [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر(ص)]] تألیف شده است.<ref> شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۳.</ref> این کتاب در زمره آثاری چون [[عبقات الانوار فی امامة الائمة الاطهار (کتاب)|عَبَقاتُ الانوار]]، [[احقاق الحق و ازهاق الباطل (کتاب)|اِحقاقُ‌الحق]] و ''[[الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب (کتاب)|کتاب الغدیر]] در اثبات حقانیت شیعه و  [[امامت]] و [[خلافت|جانشینی]] بی‌واسطه [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] قرار داده شده است.<ref>مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۱ش، ج۹، ص۱۷۵.</ref> می‌گویند در این کتاب برای اثبات عقائد شیعه از معتبرترین منابع استفاده شده است.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۲۹.</ref> استدلال‌های قوی و تعابیر روان و بیان شیوا،<ref>حسینی میلانی، تشیید المراجعات، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۷.</ref> موجب شده است این کتاب را به عنوان مفیدترین کتاب در زمینه جانشینی [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر]] بدانند<ref>مروج خراسانی، حق‌جو و حق‌شناس، ۱۳۷۳ش، ص۸.</ref> و به گفته برخی از [[اهل سنت و جماعت|علمای اهل‌سنت]]، از آثار تأثیرگذار در بین اقشار مختلف مردم به شمار می‌آید.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۶.</ref>


از کتاب المراجعات به عنوان یکی از منابع معتبر روایی در نزد مسلمانان؛ حتی برخی از [[اهل سنت و جماعت|علمای اهل سنت]] نام برده شده است.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۸.</ref> حنفی داود،‌ استاد [[دانشگاه عین الشمس]] قاهره از جمله آثار این کتاب را دعوت مسلمانان به اتحاد، برادری و محبت به یکدیگر و انس گرفتن با اخلاق پیامبر(ص) عنوان کرده است.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۲۹-۳۰.</ref> گفته می‌شود مناظرات موجود در این کتاب، بدون اهانت و با انصافی متقابل انجام شده است.<ref>ناشر، «مقدمه»، در المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۶.</ref>
از کتاب المراجعات به عنوان یکی از منابع معتبر روایی در نزد مسلمانان؛ حتی برخی از [[اهل سنت و جماعت|علمای اهل سنت]] نام برده شده است.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۸.</ref> حنفی داود،‌ استاد [[دانشگاه عین الشمس]] قاهره از جمله آثار این کتاب را دعوت مسلمانان به اتحاد، برادری و محبت به یکدیگر و انس گرفتن با اخلاق پیامبر(ص) عنوان کرده است.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۲۹-۳۰.</ref> گفته می‌شود مناظرات موجود در این کتاب، بدون اهانت و با انصافی متقابل انجام شده است.<ref>ناشر، «مقدمه»، در المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۶.</ref>


مبارزات سیاسی علامه شرف‌الدین و اشغال [[لبنان]] توسط [[فرانسه]] و به آتش کشیده شدن کتابخانه شخصی او، تدوین کتاب را به تأخیر انداخت و موجب از بین رفتن اسناد شد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۳، ص۴۷۸.</ref> شرف‌الدین با نوشتن مضمون سؤال و جواب‌ها، کتاب المراجعات را سامان داد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۳، ص۴۷۸.</ref> برخی [[اهل سنت و جماعت|عالمان اهل سنت]] در دفاع از مذهب خود این کتاب را مورد نقد قرار دادند که از سوی [[شیعه|عالمان شیعه]] به آنها پاسخ داده شد. کتاب ''[[تشیید المراجعات و تفنید المکابرات]]'' نوشته [[سید علی حسینی میلانی]] مهمترین این دفاعیه‌ها است.<ref>حسینی میلانی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵.</ref>
مبارزات سیاسی علامه شرف‌الدین و اشغال [[لبنان]] توسط [[فرانسه]] و به آتش کشیده شدن کتابخانه شخصی او، تدوین کتاب را به تأخیر انداخت و موجب از بین رفتن اسناد شد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۳، ص۴۷۸.</ref> شرف‌الدین با نوشتن مضمون سؤال و جواب‌ها، کتاب المراجعات را سامان داد.<ref>شبیری زنجانی، جرعه‌ای از دریا، ۱۳۹۳ش، ج۳، ص۴۷۸.</ref> برخی [[اهل سنت و جماعت|عالمان اهل سنت]] در دفاع از مذهب خود این کتاب را مورد نقد قرار دادند که از سوی [[شیعه|عالمان شیعه]] به آنها پاسخ داده شد. کتاب ''[[تشیید المراجعات و تفنید المکابرات]]'' نوشته [[سید علی حسینی میلانی]] مهمترین این دفاعیه‌ها است.<ref>حسینی میلانی، تشیید المراجعات، ۱۳۸۵ش، ج۱، ص۵.</ref>


==محتوا==
==محتوا==
کتاب المراجعات متشکل از ۱۱۲ نامه است که بین [[سید عبدالحسین شرف‌الدین|سید عبدالحسین شرف الدین]] و [[شیخ سلیم البشری]] رد و بدل شده است.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۳-۱۴.</ref> محور اصلی مباحث این کتاب، دو موضوع اصلی اختلافی بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] یعنی امامت و مذهب و [[امامت|امامت عامه]] است. بر همین اساس، مطالب این کتاب در دو بخش ارائه شده است:<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۳.</ref>
کتاب المراجعات متشکل از ۱۱۲ نامه است که بین [[سید عبدالحسین شرف‌الدین|سید عبدالحسین شرف الدین]] و [[شیخ سلیم البشری]] رد و بدل شده است.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۱۳-۱۴.</ref> مطالب این کتاب در دو بخش ارائه شده است:<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۳.</ref>
===بخش اول کتاب===
===بخش اول کتاب===
در بخش اول کتاب، امامت و مذهب در قالب ۱۶ نامه مورد بحث قرار می‌گیرد. در این قسمت به این موضوعات پرداخته شده است:
در بخش اول کتاب، امامت و مذهب در قالب ۱۶ نامه مورد بحث قرار می‌گیرد. در این قسمت به این موضوعات پرداخته شده است:
خط ۶۴: خط ۶۴:


===بخش دوم کتاب===
===بخش دوم کتاب===
در بخش دوم کتاب، مباحث [[امامت]] و [[خلافت|جانشینی]] [[حضرت محمد صلی الله علیه و آله|پیامبر اکرم(ص)]] در مباحثی طولانی و در ضمن ۹۳ نامه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد:
در بخش دوم کتاب، مباحث امامت و جانشینی پیامبر(ص) در ضمن ۹۳ نامه مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد:
{{ستون-شروع|2|جداساز=4|عرض=4}}
{{ستون-شروع|2|جداساز=4|عرض=4}}
* روایات فراوانی از اهل سنت از جمله حدیث آغاز تبلیغ ([[حدیث یوم الدار|حدیث انذار]])، [[حدیث منزلت]]، [[عقد اخوت|پیمان برادری]] اول و دوم، ماجرای [[سد الابواب|سد ابواب]] (بستن درب منزل همه [[صحابه|اصحاب]] به مسجدالنبی به جز درب منزل [[امام علی علیه‌السلام|علی‌علیه‌السلام]])
* روایات فراوانی از اهل‌سنت از جمله حدیث آغاز تبلیغ ([[حدیث یوم الدار|حدیث انذار]])، [[حدیث منزلت]]، [[عقد اخوت|پیمان برادری]] اول و دوم، [[سد الابواب|ماجرای سد ابواب]] (بستن درب منزل همه [[صحابه|اصحاب]] به مسجدالنبی به جز درب منزل [[امام علی علیه‌السلام|علی‌(ع)]])
* روایاتی که برتری حضرت علی (ع) بر دیگران را اثبات می‌کند
* روایاتی که برتری حضرت علی(ع) بر دیگران را اثبات می‌کند
* [[آیه ولایت]] و منظور از لفظ «ولی» در [[آیه|آیات قرآن]] و روایات
* [[آیه ولایت]] و منظور از لفظ «ولی» در [[آیه|آیات قرآن]] و روایات
* [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]] و [[تواتر]] آن
* [[خطبه غدیر|حدیث غدیر]] و [[تواتر]] آن
* چهل حدیث از طریق شیعه و علت اینکه چرا اهل سنت آنها را نقل نکرده‌اند
* چهل حدیث از طریق شیعه و علت اینکه چرا اهل‌سنت آنها را نقل نکرده‌اند
* علی (ع) وارث و وصی پیامبر
* علی (ع) وارث و وصی پیامبر
* بحث [[همسران پیامبر(ص)|همسران پیامبر]] و علت نپذیرفتن احادیث [[عایشه]] و پذیرش احادیث [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|ام سلمه]]
* بحث [[همسران پیامبر(ص)|همسران پیامبر]] و علت نپذیرفتن احادیث [[عایشه]] و پذیرش احادیث [[ام‌سلمه (همسر پیامبر)|اُم‌ِّسَلَمه]]
* عدم اجماع اصحاب بر جانشینی غیر [[امام علی علیه‌السلام|علی‌بن ابی‌طالب]]
* عدم اجماع اصحاب بر جانشینی غیر [[امام علی علیه‌السلام|علی‌بن ابی‌طالب]]
* علت اینکه امام علی پس از مدتی از مطالبه حق خویش سکوت اختیار کرد
* علت اینکه امام علی پس از مدتی از مطالبه حق خویش سکوت اختیار کرد.
* [[ماجرای دوات و قلم|حدیث قرطاس]] و نسبت ناروا دادن بعضی اصحاب به پیامبر در روزهای پایان عمر ایشان
* [[ماجرای دوات و قلم|حدیث قرطاس]] و نسبت ناروا دادن بعضی اصحاب به پیامبر در روزهای پایان عمر ایشان
* تخلف بعضی اصحاب از [[سپاه اسامه]] و [[لعن|لعنت]] فرستادن پیامبر بر آنها
* تخلف بعضی اصحاب از [[سپاه اسامه]] و [[لعن|لعنت]] فرستادن پیامبر بر آنها
* بعید دانستن اینکه [[صحابه]] بعد از رحلت پیامبر تصریحات او به جانشینی علی (ع) را رها کرده باشند و پاسخ آن
* بعید دانستن اینکه [[صحابه]] بعد از رحلت پیامبر تصریحات او به جانشینی علی(ع) را رها کرده باشند و پاسخ آن
* احتجاجات [[امام علی علیه‌السلام|امام علی (ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت زهرا (س)]] و برخی از صحابه پس از غصب [[خلافت]]
* احتجاجات [[امام علی علیه‌السلام|امام علی(ع)]] و [[حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها|حضرت فاطمه(س)]] و برخی از صحابه پس از [[غصب خلافت]]
* تقدم شیعه در تدوین علوم.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۲۴۷-۶۲۳.</ref>
* تقدم شیعه در تدوین علوم.<ref>شرف‌الدین، المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۲۴۷-۶۲۳.</ref>
{{پایان}}
{{پایان}}


==چاپ، ترجمه و تحقیق‌==
==چاپ، ترجمه و تحقیق‌==
کتاب المراجعات برای اولین بار در سال ۱۳۵۵ق در [[صیدا|شهر صیدا]] در [[لبنان]] چاپ گردید. پس از استقبال از این کتاب، در کشورهای مختلفی همچون [[ایران]]، [[مصر]] و [[عراق]] بارها به چاپ رسید.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۰.</ref>
کتاب المراجعات در سال ۱۳۵۵ق در [[صیدا]] در [[لبنان]] چاپ گردید. سپس در کشورهای دیگری همچون [[ایران]]، [[مصر]] و [[عراق]] نیز به چاپ رسید.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۰.</ref>
===ترجمه‌های فارسی===
===ترجمه‌های فارسی===
[[Image:المراجعات 2.jpg|thumb|350px| |تصویر روی جلد اصل کتاب و برخی ترجمه‌ها]]
[[Image:المراجعات 2.jpg|thumb|350px| |تصویر روی جلد اصل کتاب و برخی ترجمه‌ها]]
برای کتاب المراجعات که به زبان عربی تألیف شده، چندین ترجمه فارسی نگاشته شده است:  
برای کتاب المراجعات که به زبان عربی تألیف شده، چندین ترجمه فارسی نگاشته شده است:  
*''مناظرات شیعه و سنی؛ تألیف'' [[حیدرقلی سردار کابلی|سردار کابلی]].<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۲.</ref>
*''مناظرات شیعه و سنی؛ تألیف'' [[حیدرقلی سردار کابلی|سردار کابلی]].<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۲.</ref>
*ترجمه المراجعات؛ نوشته [[ابوالفضل نجم آبادی]] که توسط انتشارات [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت الله بروجردی]] به چاپ رسیده است.<ref>نجم‌آبادی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1731183/ «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»]، ص۴۲.</ref>
*ترجمه المراجعات؛ نوشته [[ابوالفضل نجم‌آبادی]] که توسط انتشارات [[سید حسین طباطبایی بروجردی|آیت‌الله بروجردی]] به چاپ رسیده است.<ref>نجم‌آبادی، «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»، ص۴۲.</ref>
*''مناظره علمی؛ تألیف'' [[محمد صادق نجمی]].<ref>نجم‌آبادی، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1731183/ «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»]، ص۴۲.</ref>
*''مناظره علمی؛ تألیف'' [[محمدصادق نجمی]].<ref>نجم‌آبادی، «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»، ص۴۲.</ref>
*''رهبری امام علی در قرآن و سنت؛ اثر'' [[محمد جعفر امامی]].<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۳.</ref> علی‌اصغر مروج خراسانی با حذف قسمت‌های فنی و گزینش بخش‌های مهم‌تر این ترجمه، آن را تحت عنوان ''حق‌جو و حق‌شناس'' منتشر کرده است که پانوشت‌های تحقیقی حسین راضی را نیز به همراه دارد.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۳؛ [https://www.mazhabbook.ir/کتاب-حق-جو-حق-شناس-گفت-شنودهای-مذهبی-علامه-سیدشرف-الدین-عاملی «کتاب حق‌جو و حق‌شناس»]، مذهب بوک.</ref>
*رهبری امام علی در قرآن و سنت؛ اثر [[محمد جعفر امامی]].<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۳.</ref> علی‌اصغر مروج خراسانی با حذف قسمت‌های فنی و گزینش بخش‌های مهم‌تر این ترجمه، آن را تحت عنوان «حق‌جو و حق‌شناس» منتشر کرده است که پانوشت‌های تحقیقی حسین راضی را نیز به همراه دارد.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۳.</ref>


===سایر ترجمه‌ها===
===سایر ترجمه‌ها===
این کتاب توسط [[مجمع جهانی اهل‌بیت|مجمع جهانی اهل بیت]] به زبان‌های مختلفی همچون زبان‌های اسپانیایی، رواندایی، روسی، فرانسوی، اردو، تاجیکی، ترکی، فولانی و کردی سورانی ترجمه و چاپ شده است.<ref>کرمانی، کارنامه ترجمه مجمع جهانی اهل البیت، ۱۴۰۱ق، ص۲۰.</ref>
[[مجمع جهانی اهل‌بیت]] این کتاب را به زبان‌های اسپانیایی، رواندایی، روسی، فرانسوی، اردو، تاجیکی، ترکی، فولانی و کردی سورانی ترجمه و چاپ کرده است.<ref>کرمانی، کارنامه ترجمه مجمع جهانی اهل البیت، ۱۴۰۱ق، ص۲۰.</ref> ترجمه‌های دیگری نیز برای این کتاب وجود دارد مانند ترجمه انگلیسی: Al-Muraja'at توسط یاسین الجیبوری،<ref>[https://www.al-islam.org/al-murajaat-abd-al-husayn-sharaf-al-din-al-musawi «Al-Muraja'at»]، وبگاه al-islam.</ref> ترجمه به زبان اسپانیولی توسط فیصل مورهل با نام Al-Muraya‘ât<ref>[https://www.al-islam.org/al-murajaat-abd-al-husayn-sharaf-al-din-al-musawi »Al-Muraya‘ât«]، وبگاه al-islam.</ref> آلمانی با نام Die Konsultation<ref>[http://www.eslam.de/begriffe/k/konsultation.htm <nowiki>» Die Konsultation [al-muradschaat]«</nowiki>]، وبگاه eslam.</ref> و اندونزیایی با نام Dialog Sunnah Syi'ah.<ref>[https://www.goodreads.com/book/show/17562713 »Dialog Sunnah Syiah«]، وبگاه goodreads.</ref>  
 
ترجمه‌های دیگری نیز برای این کتاب وجود دارد مانند ترجمه انگلیسی: Al-Muraja'at توسط یاسین الجیبوری،<ref>[https://www.al-islam.org/al-murajaat-abd-al-husayn-sharaf-al-din-al-musawi «Al-Muraja'at»]، وبگاه al-islam.</ref> ترجمه به زبان اسپانیولی توسط فیصل مورهل با نام Al-Muraya‘ât<ref>[https://www.al-islam.org/al-murajaat-abd-al-husayn-sharaf-al-din-al-musawi »Al-Muraya‘ât«]، وبگاه al-islam.</ref> آلمانی با نام Die Konsultation<ref>[http://www.eslam.de/begriffe/k/konsultation.htm <nowiki>» Die Konsultation [al-muradschaat]«</nowiki>]، وبگاه eslam.</ref> و اندونزیایی با نام Dialog Sunnah Syi'ah <ref>[https://www.goodreads.com/book/show/17562713 »Dialog Sunnah Syiah«]، وبگاه goodreads.</ref> که همگی چاپ شده‌اند.


===تحقیق‌ها===
===تحقیق‌ها===
از جمله تحقیق‌هایی که بر کتاب المراجعات نوشته شده، تحقیق حسین راضی است. وی در تحقیق خود علاوه بر بیان شماره جلد و صفحۀ منابع ذکر شده از سوی مؤلف، منابع تاریخی و حدیثی دیگری از کتب [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] ذکر کرده است. این تحقیق در برخی چاپ‌ها از جمله چاپ [[مجمع جهانی اهل‌بیت|مجمع جهانی اهل بیت(ع)]] وجود دارد.<ref>ناشر، «مقدمه»، در المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۶.</ref>
تحقیق دیگر توسط محمد جمیل حَمّود انجام گرفته و حاشیه‌هایی بر بعضی مطالب کتاب زده شده است.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۷.</ref>


تحقیق دیگری در مرکز تحقیقات [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم|دفتر تبلیغات اسلامی قم]] توسط منصور ابراهیمی صورت گرفته است.<ref>ابراهیمی، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، ص۳۷.</ref>
* تحقیق حسین راضی: در این تحقیق شماره جلد و صفحۀ منابع ذکر شده است همچنین منابع تاریخی و حدیثی دیگری از کتب [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] ذکر شده است. چاپ [[مجمع جهانی اهل‌بیت|مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)]] با این تحقیق است.<ref>ناشر، «مقدمه»، در المراجعات، ۱۴۲۲ق، ص۶.</ref>
* تحقیق محمد جمیل حَمّود بر بعضی مطالب کتاب حاشیه زده شده است.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۷.</ref>
* تحقیق منصور ابراهیمی در مرکز تحقیقات [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم|دفتر تبلیغات اسلامی قم]] صورت گرفته است.<ref>ابراهیمی، «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»، ص۳۷.</ref>


==جستارهای وابسته==
==جستارهای وابسته==
خط ۱۱۴: خط ۱۱۱:
{{منابع}}
{{منابع}}
* ابراهیمی، منصور، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، فصلنامه کتاب‌های اسلامی، شماره ۱۷، ۱۳۸۳ش.
* ابراهیمی، منصور، [http://ensani.ir/fa/article/187292 «المراجعات چگونگی تدوین و کتابشناسی آن»]، فصلنامه کتاب‌های اسلامی، شماره ۱۷، ۱۳۸۳ش.
* [https://www.haydarya.com/?id=849 «السيد عبد الحسين شرف الدين الموسوي العاملي، العاملي»]، وبگاه مکتبة الروضة الحیدریه، تاریخ بازدید: ۸ مرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://www.haydarya.com/?id=849 «السيد عبد الحسين شرف الدين الموسوي العاملي»]، وبگاه مکتبة الروضة الحیدریه، تاریخ بازدید: ۸ مرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://www.gomhuriaonline.com/Gomhuria/1075536.html «الشيخ سليم البشري أول رئيس لهيئة كبار العلماء بالأزهر الشريف .. تعرف عليه»]، وبگاه الجمهوریه، تاریخ درج مطلب: ۱۲ تیر ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://www.gomhuriaonline.com/Gomhuria/1075536.html «الشيخ سليم البشري أول رئيس لهيئة كبار العلماء بالأزهر الشريف .. تعرف عليه»]، وبگاه الجمهوریه، تاریخ درج مطلب: ۱۲ تیر ۱۴۰۱ش، تاریخ بازدید: ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ش.
* حسینی میلانی، علی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، قم، الحقائق، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ش.
* حسینی میلانی، علی، تشیید المراجعات و تفنید المکابرات، قم، الحقائق، چاپ چهارم، ۱۳۸۵ش.
خط ۱۲۵: خط ۱۲۲:
* [https://www.mazhabbook.ir/کتاب-حق-جو-حق-شناس-گفت-شنودهای-مذهبی-علامه-سیدشرف-الدین-عاملی «کتاب حق‌جو و حق‌شناس»]، مذهب بوک، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://www.mazhabbook.ir/کتاب-حق-جو-حق-شناس-گفت-شنودهای-مذهبی-علامه-سیدشرف-الدین-عاملی «کتاب حق‌جو و حق‌شناس»]، مذهب بوک، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.
* کرمانی، عبدالکریم، کارنامه ترجمه مجمع جهانی اهل البیت (۱۳۶۹-۱۳۹۹)، تهران، اداره کل خدمات فرهنگی و انتشارات مجمع جهانی اهل البیت، ۱۴۰۱ق.
* کرمانی، عبدالکریم، کارنامه ترجمه مجمع جهانی اهل البیت (۱۳۶۹-۱۳۹۹)، تهران، اداره کل خدمات فرهنگی و انتشارات مجمع جهانی اهل البیت، ۱۴۰۱ق.
* مروج خراسانی، علی اصغر، حق جو و حق شناس، قم، بنیاد معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش.
* مروج خراسانی، علی‌اصغر، حق‌جو و حق‌شناس، قم، بنیاد معارف اسلامی، ۱۳۷۳ش.
* نجم‌آبادی، ابوالفضل، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1731183/ «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»]، بزرگداشت مرحوم آیت‌الله حاج میرزا ابوالفضل نجم‌آبادی، ۱۳۸۷ش.
* نجم‌آبادی، ابوالفضل، [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1731183/ «علل ترجمه کتاب نفیس المراجعات»]، بزرگداشت مرحوم آیت‌الله حاج میرزا ابوالفضل نجم‌آبادی، ۱۳۸۷ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۸۱ش.
* مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۸۱ش.
خط ۱۳۶: خط ۱۳۳:


==پیوند به بیرون==
==پیوند به بیرون==
*[http://www.valiasr-aj.com/fa/page.php?bank=maghalat&id=125/ متن عربی کتاب در پایگاه ولی عصر(عج)]
*[https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=2148&lang=fa ترجمه المراجعات؛ گفت و شنودهای مذهبی حق‌جو و حق‌شناس]
*[https://www.ghbook.ir/index.php?option=com_dbook&task=viewbook&book_id=2148&lang=fa ترجمه المراجعات؛ گفت و شنودهای مذهبی حق‌جو و حق‌شناس]
*[http://ensani.ir/file/download/article/20131209083251-9849-19.pdf «نگاهى دیگر به کتاب المراجعات»]
*[http://ensani.ir/file/download/article/20131209083251-9849-19.pdf «نگاهى دیگر به کتاب المراجعات»]
خط ۱۴۶: خط ۱۴۲:


<onlyinclude>{{درجه‌بندی
<onlyinclude>{{درجه‌بندی
  | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->ناقص
  | پیوند = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | رده = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
  | جعبه اطلاعات = <!--نمی‌خواهد، ندارد، دارد-->دارد
خط ۱۵۳: خط ۱۴۹:
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رعایت شیوه‌نامه ارجاع = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | کپی‌کاری = <!--از منبع مردود، از منبع خوب، ندارد-->ندارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->دارد
  | استناد به منابع مناسب = <!--ندارد، ناقص، کامل-->کامل
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | جانبداری = <!--دارد، ندارد-->ندارد
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->ناقص
  | شناسه = <!--ناقص، کامل-->کامل
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | رسا بودن = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد
  | جامعیت = <!--ندارد، دارد-->دارد