محمد بن اشعث کوفی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| لقب | ابن اشعث |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | موسی بن جعفر بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع)؛ مؤمل بن وهاب، علی بن زید فرایضی؛ هارون بن سعید ایلی؛ ابویحیی محمد بن برید مقری؛ محمد بن خلف بن عمر؛ محمد بن عویلی ایلی و... |
| شاگردان | ابومحمد سهل بن احمد بن عبدالله بن سهل دیباجی؛ هارون بن موسی تلعکبری؛ ابوالمفضل شیبانی؛ ابوالحسن علی بن جعفر بن حماد و... |
| تألیفات | الجعفریات از اصول اربعمأة |
اَبوعَلی مُحمّد بن اَشْعَث کوفی (زنده در ۳۱۳ ه.ق) معروف به ابن اشعث از راویان شیعه در قرن چهارم هجری قمری است. وی صاحب کتاب الجعفریات است که این کتاب یکی از اصول بر جای مانده از اصول اربعمأة امامیه می‌باشد.
زندگی‌نامه
ولادت وی در کوفه بوده است و نجاشی و علامه حلی او را کوفی می‌دانند.[۱] وی به مصر سفر کرد و در محله سقیفه جواد ساکن شد.[۲] هنگامی که فاطمیان قدرت را در دست گرفته بودند، محمد در آن جا رحل اقامت افکند و در درس موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع) شرکت کرد.[۳]
سخنان بزرگان
علامه حلی و نجاشی درباره او می‌گویند: محمد بن اشعث اهل کوفه و شخصیتی مورد اطمینان و از اصحاب ما (شیعه) می‌باشد.[۴]
افندی اصفهانی می‌نویسد: ابو علی محمد بن اشعث کِندی کوفی از قدمای اصحاب و از راویان شیعه است و کتاب «روایة الانباء عن الآباء من آل الرسول »(ص) را روایت می‌کند.[۵]
عبدالله بن عدی از بزرگان اهل سنت درباره محمد بن اشعث می‌گوید: من در مصر از او روایت می‌نوشتم. شدت تشیع‌اش موجب شد تا کتابی را برای ما بیرون بیاورد که شامل ۱۰۰۰ حدیث بود و ادعا می‌کرد که آنها از موسی بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع) روایت می‌کند و آنها هم از پدران خود روایت کرده‌اند.[۶] این کتاب همان کتاب معروف او یعنی، جعفریات یا اشعثیات است.
توثیق
رجال‌شناسان شیعی چون نجاشی و علامه حلی[۷]، ابن اشعث کوفی را موثق دانسته و برخی از رجالیان اهل سنت مثل ابن حجر[۸] او را تضعیف کرده‌اند.
زندگی علمی
اساتید
- موسی بن جعفر بن اسماعیل بن موسی بن جعفر(ع)؛
- مؤمل بن وهاب، علی بن زید فرایضی؛
- هارون بن سعید ایلی؛
- ابویحیی محمد بن برید مقری؛
- محمد بن خلف بن عمر؛
- محمد بن عویلی ایلی؛
- اسماعیل بن اسحاق بن سهل اموی؛
- موسی بن ابراهیم بن موسی بن جعفر(ع).
شاگردان
- ابومحمد سهل بن احمد بن عبدالله بن سهل دیباجی؛
- هارون بن موسی تلعکبری؛
- ابوالمفضل شیبانی؛
- ابوالحسن علی بن جعفر بن حماد؛
- عبدالله بن مفضل بن محمد بن هلال؛
- ابراهیم بن محمد بن محمد بن عبدالله قرشی؛
- ابومحمد عبدالله بن محمد بن عبدالله بن عثمان (معروف به ابن سقاء)؛
- ابوالحسن محمد بن داوود بن سلیمان کاتب؛
- عبدالله بن احمد بن عدی.
تألیفات
مشهورترین اثر وی کتاب روایی «الجعفریات» است که به آن الاشعثیات نیز گفته می‌شود.[۹] نام‌گذاری آن به اشعثیات به جهت نام پدر اوست و به جعفریات به جهت این که روایات آن از امام صادق(ع) روایت شده‌اند.
تألیف دیگری به نام «الحج» به ابن اشعث منسوب است که در این کتاب روایاتی که از راویان اهل سنت در مورد حج وارد شده، گرد آمده است.[۱۰]
پانویس
یادداشت
منابع
- ابن حجر عسقلانی، احمدبن علی، لسان المیزان، حیدرآباد، ۱۳۳۱ق.
- حلی، حسن بن علی، رجال، تهران، ۱۳۴۲ش.
- نجاشی، احمدبن علی، رجال، قم، مکتبة الداوری.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی
- پرتال اهل بیت