بحث:ولایت فقیه

«وبالجملة فالمسألة من الواضحات التي لا تحتاج إلى أدلة. جواهر الکلام، ج ۲۱۷ ص۳۹۷.» آیا کتاب جواهر 217 جلد دارد؟!--AliMurtazo (بحث) ‏۲۸ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۳۷ (UTC)

مقدمه برای مدخل ویکی خیلی مناسب نیست. بیشتر مناسب کتاب است.
تاریخچه بحث ولایت فقیه باید ذکر شود. اینکه اولین بار چه زمانی مطرح شده و سیر تطورش چگونه بوده است.
بحث تعریف باید به پیش از بخش دلایل منتقل شود.
هیچ اشاره‌ای حتی به نام ولی فقیه کنونی نشده است. و از اساس خوب بود اگر به طور کوتاه گفته می‌شد که تا کنون دو نفر این جایگاه را داشته‌اند.
خیلی با رویکرد فقهی درباره این موضوع صحبت شده. می‌شد به قانون اساسی ایران هم اشاره‌ای کرد و جایگاه ولی فقیه در جمهوری اسلامی ایران را توضیح داد. حتی بهتر شرح وظایف و اختیارات ولی فقیه نیز به استناد قانون اساسی، ذکر می‌شد.
شیوه انتصاب ولی فقیه هم قابل ذکر است و می‌شود به مجلس خبرگان نیز اشاره‌ای کرد.
در پایان بحث، جای یک «کتاب‌شناسی» درباره ولایت فقیه خالی است.--حامد آقاجانی (بحث) ‏۷ ژانویهٔ ۲۰۱۷، ساعت ۱۱:۲۸ (UTC)

@Hamed A.F: اصلاحات مدنظر اعمال شد. --P.motahari (بحث) ‏۲۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۵۴ (UTC)

@M.bahrami: سلام چرا ناوبری امام خمینی را حذف کردید؟--Shamsoddin (بحث) ‏۲۲ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۳:۴۰ (+0430)

@Shamsoddin:

به نظرم هیچ ربطی نداشت. واقعا ولایت فقیه که در آن دو پارگراف در صحبت شده چه ربطی به ناوبری امام خمینی دارد؟- اصلا اینطور نیست که ولایت فقیه نظریه امام خمینی باشد بلکه حکومت اسلامی بر مبنای جمهوریت و ولایت فقیه نظریه امام خمینی است. قبل از امام خمینی فقهای دیگری هم بوده‌اند که در مورد ولایت فقیه صحبت کرده‌اند و صحبت از ولایت عامه کرده اند. به نظرم امام خمینی تلاش کرد که ولایت فقیه را اجرا کند و قرائت ولایت مطلقه فقیه را در جمهوری اسلامی عملی کند. مهدی بهرامی (بحث) ‏۲۲ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۶:۰۱ (+0430)

@M.bahrami: این حرف‌ها صحیح اما همین که امام خمینی تلاش کرد برای نخستین بار ولایت فقیه را در جمهوری اسلامی اجرا کند کافی است که در ناوبری بیاید. همچنین امروزه ولایت فقیه را بیشتر با امام خمینی می‌شناسند. حالا شاید بتوان گفت جایش در قسمت دیگری از این ناوبری است.

اتفاقا جای ناوبری مراجع تقلید در مدخل ولایت فقیه نیست.باید اسم مدخل در ناوبری آمده باشد تا بتوان آن را در ذیل مدخل قرار داد.--Shamsoddin (بحث) ‏۲۲ اوت ۲۰۱۷، ساعت ۱۸:۰۱ (+0430)

به نظرم بحث ولایت فقیه یک تاریخچه نیاز دارد که در آن به سیر تاریخی بحث پرداخته شود که این بحث از کی مطرح شده چه تحول و تطوری داشته است ضمن اینکه به مخالفان و قائلان این نظریه مخصوصا قبل از امام خمینی مثل محقق کرکی باید اشاره شود ساختار مدخل مناسب نیست تا وقتی نگفته ایم ولایت فقیه چیه منطقی نیست که دلایل موافقان و مخالفان را بیاوریم. همچنین در مداخل ویکی بخشی با عنوان مقدمه نداریم. --Shamsoddin (بحث) ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۱۹، ساعت ۰۹:۰۵ (UTC)

پیشنهادات و انتقادات

@P.motahari:

ظاهرا قبل از محقق نراقی هم افرادی مانند محقق کرکی قائل به نظریه ولایت فقیه بوده‌اند به طور کلی گزارش مختصری از دیدگاه فقها قبل از طرح نظریه ولایت فقیه بیاید، اگر ولایت فقیه را قبول نداشتند اختیارات فقیه را تا چه اندازه می‌دانستند. و اگر چیزی پیدا بشه که چه چیزی باعث شد محقق نراقی این مسأله را طرح کرد ذکر بشود.(قبل از طرح نظریه ولایت فقیه، فقها دایره اختیارات فقیه را تا چه اندازه می دانستند.)
به نظرم یک بخشی با عنوان قلمرو ولایت فقیه یا مطلقه و مقیده بودن آن ایجاد شود و اونجا بحث بشه هرچند در مدخل کنونی به مطلقه و مقیده بودن اشاره شده است.
به امام خمینی و آیت الله خامنه ای به عنوان ولی فقیه در دوران جمهوری اسلامی ایران اشاره شود و البته شیوه انتخابشان و نیز جایگاه، اختیارات و ... ولی فقیه در قانون اساسی ایران--Shamsoddin (بحث) ‏۱۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۴۹ (UTC)

@Shamsoddin: نکات فوق اعمال شد.--P.motahari (بحث) ‏۲۷ اوت ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۵۲ (UTC)

مفهوم شناسی

@P.motahari: ضمن تشکر از تغییرات صورت گرفته، نکته مهمی به ذهنم می رسد که شاید برای بهبود مفید باشد:

بحث مهمی در میان اندیشمندان و فقها راجع به نقطه شروع و پیدایش نظریه ولایت فقیه مطرح است. مخالفین این نظریه معمولا بیان می کنند که این نظریه پیشینه ای در میان قدماء و متاخرین ندارد و حداکثر به حدود 200 سال قبل برمی گردد. اما به نظر می رسد این کلام صحیح نیست. در ذهنم که استاد سخاوتی یک بار در کلاس درس می فرمودند که این اشکال را برخی از درباریان شاه نیز به نظریه امام خمینی (که ان زمان در نجف بودند) گرفتند و امام به شدت در مقابل آن موضع کرفتند و به آن جواب دادند. معمولا موافقان این نظریه، پیشینه آن را به زمان غیبت صغری بازمی گردانند.

اما ریشه این اختلاف در چیست؟ نقطه مرکزی بحث در این است که مراد شما از ولایت فقیه چیست. اگر شما ولایت فقیه را عام گرفتید که در این صورت هیچ فقیهی قائل به انکار آن نیست مثل ولایت پدر. حتی منکرین ولایت سیاسی فقیه نیز این ولایت عام فقیه را قبول دارند و تنها در حدود و اختیارات و مصادیق آن اختلاف نظر دارند. برخی 7 مورد و برخی تا 40 مورد را از امور حسبه می دانند که از ولایات عام فقیه است. اما اگر گفتید ولایت فقیه یعنی ولایت در حکومت، قدرت، دولت و ... در این صورت معنی خاصی را اراده کرده اید. اما نکته مهم این است که قائلین به ولایت فقیه، بحث خود را از اثبات اصل ولایت شروع می کنند و بعد به ولایت خاص فقیه ختم می کنند.

به عبارت دیگر این جمله که در قسمت مفهوم شناسی آمده است غلط است: «و به‌عبارت دیگر مدیریت جامعه اسلامی به‌منظور اجرای احکام اسلامی و تحقق ارزش‌های دینی است». زیرا این مفهوم ولایت فقیه نیست بلکه یکی از مصادیق حدود و اختیارات ولی فقیه است.

از این رو شاید مناسب باشد در این مدخل نیز یک اصلاح مختصری در باب مفهوم ولایت فقیه انجام شود و ولایت فقیه همانگونه که در فقه مطرح شده است (به معنی عام)، مطرح شود. یعنی در تبیین مفهوم ولایت فقیه به ولایت عام برای فقیه اشاره شود. سپس در ذیل یک بخش مستقل به حدود و اختیارات این ولایت اشاره شود و از ولایت مطلقه و حسبه و... نام برده شود و لوازم هر کدام از این نظریه ها مطرح شود. یا اینکه اساسا عنوان مدخل عوض شود و به «ولایت مطلقه فقیه» یا «ولایت سیاسی فقیه» تبدیل شود.

تشکر. --Rafati (بحث) ‏۲۵ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۰۰ (UTC)

@Rafati:

مطلبی حذف شد

ریشه تاریخی این نظریه‌ را به زمان‌ پیامبر اکرم(ص) باز گردانده‌اند. این رو آقای خردمند اضافه کردند و مطلبی در متن گواه بر آن نیست. اگر منبعی پیدا شد مجدد اضافه کنید. با تشکر --Khoshnoudi (بحث) ‏۱۱ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۰ (+0330)

با سلام

پیش از این، مدخل با همین رویکرد مدنظر شما نوشته شده بود، اما در مشورتی که با برخی از دوستان ازجمله آقای حقانی داشتیم، به این نتیجه رسیدیم که ازآنجاکه امروزه در عرف و مباحث فقهی وقتی می‌گوییم «ولایت فقیه»، مراد ولایت سیاسی فقیه است، مدخل درباره این معنا از آن باشد.

--P.motahari (بحث) ‏۱ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۵:۵۴ (UTC)