بحث:معرفت نفس

با سلام و ادب و تشکر از زحمت این مدخل.

چند نکته در مورد پانویس‌ها:

• منبع دوم پانویس شماره دو، پانویس شماره ۲۴ به سایت عرفان ارجاع شده. پانویس باید اصلاح شود و به منبعی که این سایت از آن گرفته ارجاع شود. در سایت عرفان نوشته «منبع : پایگاه دارالهدی» اما بنده چنین پایگاهی را نیافتم.
• در پانویس ۲۳ و ۴۹ به سایت نورالمجتبی ارجاع شده که به نقل از خود سایت، این مقاله بخشی از دوره سبک زندگی است که در موسسه نورالمجتبی (ع) تدریس شده است. فرمایش شما صحیح است، لکن به نظر می‌رسد این مقاله مکتوبی از همان دوره است. آیا منظور شما این است که باید به صوت یا فیلم دوره آدرس داده می‌شد؟؟
• ظاهرا ارجاع به سایت اسلام کوئست هم درست نیست و باید به منابعی که ایشان استفاده کرده اند ارجاع داد. آنچه ذکر در شیوه‌نامه آمده، ارجاع با دیگر سایت‌های ویکی مانند ویکی فقه و مدیا و نور، اما به نظر می‌رسد سایت اسلام کوئست از آن قبیل نباشد، چرا که نویسندگان سایت، تحقیق‌های دست اول نیز انجام می‌دهند؛ چنانکه مطلبی که بنده نوشته‌ام مربوط به تحقیقات دست اول ایشان است و برای آن منبعی ذکر نکرده‌اند.--Rezvani (بحث) ‏۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۰۳ (UTC)

موارد ذکر شده اینجانب، پس از مشورت با دوستان با سابقه ویکی خدمت حضرتعالی عرض شد. و الامر الیکم--Rezvani (بحث) ‏۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۳۴ (UTC)

@Rezvani: بله فرمایشتان کاملا صحیح است، مشکل بنده نیافتن منبع مناسب‌تر است، که ان شاء الله حضوری بیشتر استفاده خواهم کرد.Alikhani (بحث) ‏۸ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۲:۱۸ (UTC) @Alikhani: این عبارت به نظرم مبهم است ...وصرفا تکرارا دعاست(برخی از عالمان با استناد به حدیث «من عرف نفسه فقد عرف ربّه» معرفت نفس را محال دانسته‌اند؛ به باور ایشان، از آنجا که معرفت نفس محال است، معرفت ربّ نیز محال خواهد بود.)--Mahdi1382 (بحث) ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۳۴ (UTC)--Mahdi1382 (بحث) ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۳۴ (UTC)--Mahdi1382 (بحث) ‏۱۲ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۸:۳۶ (UTC)

پیشنهادها

@Alikhani: با سلام و عرض ادب و احترام و تشکر از زحمات شما. سختی این مدخل را درک می‌کنم؛ بنابراین از زحمات شما قدردان هستم.

• در سرشناسه آمده «ابعاد وجودی انسان»‌ که برای مخاطب عام مفهوم نیست.
• این عبارت در شناسه برای مخاطب عام مفهوم نیست «برای معرفت نفس سطوح و مراتب مختلفی از قبیل معرفت نفس اخلاقی و تربیتی، معرفت نفس دینی و نفس‌شناسی عرفانی ذکر گردیده است.»
• استناد به سایت‌هایی که نویسنده مطلب آن مشخص نیست، درست نیست. چگونه به مطلبی استناد بدهیم و بر اساس آن سخن بگوییم که حتی نویسنده ندارد؟ ماندد استناد به سایت عرفان که مشخص نشده مطلب مذکور از حسین انصاریان است یا از چه کسی است؟ ظاهرا این مطلب کلیت ندارد. متاسفانه منبع مناسبی برای آن نیافتم و به همین جهت به آدرس مذکور استناد کردم.
• «بعضی از محققان، روح و جسم را دو حقیقت جداگانه می‌دانند که در این عالم با یکدیگر همراه شده‌اند» ظاهرا این نظر مشهور علمای شیعه است؛ بنابراین درست نیست به بعضی از محققان نسبت داده شود. این گفتار که «» نیاز به مستند دارد. در صورتی که منبعی معرفی فرمایید سپاسگزار خواهم شد.
• «اما برخی از مفسران آیه‌های «عَلَیْکُمْ أَنفُسَکُمْ...» این مطلب به علامه طباطبایی و جوادی آملی استناد داده شده است؛ بنابراین باید نام آنها در متن ذکر می‌شد.

• «همچنین پیامبر(ص) در حدیثی، شناخت نفس را طریق معرفت خدا معرفی نموده است» اضافی است.
• «امام علی(ع) معرفت نفس را غایت معرفت،[۱۸] سودمندترین معارف[۱۹] و نیل به فوز اکبر دانسته» ما نمی‌توانیم بگوییم امام علی اینگونه دانست و به طور قطعی کلامی رو به وی استناد بدهیم. بلکه مثلا باید گفت: در روایتی امام علی… یا بر اساس روایتی امام علی یا بر اساس روایتی در کتاب...

• «معرفت نفس در علم اخلاق جایگاه ویژه‌ای دارد» آدرس داده شده به یک سایت به نام ایمانور. شایسته است این گزاره به کتابی در باب علم اخلاق ارجاع داده شود یا حداقل نوشته‌ای که نویسنده داشته باشد. ضمن اینکه این سایت، یک فروشگاه محصولات مذهبی و دینی است. ظاهرا این سایت فروشگاه نیست. متاسفانه منبع مناسبی برای این گزاره پیدا نکردم. در صورت مستند بهتر، سپاسگزار خواهم شد.
• «برخی از محققان معرفت نفس را مهمترین اصل در عرفان اسلامی به شمار آورده‌اند»، آدرس داده شده به مطلبی در سایت عرفان که نویسنده ندارد و ذیل مطلب نوشته شده: منبع:دارالهدی. منبع دیگری نیافتم. اگر چه در انتهای متن «منبع:دارالهدی» نوشته شده، اما بنده چنین سایتی نیافتم.
• به نظر حقیر، این که کدام جلمه سقراط معروف است به ویکی شیعه ارتباطی ندارد؛ مگر اینکه عالمان شیعه از آن بهره برده باشند و این مطلب در متن مقاله ذکر شده باشد.
• «بعضی از محققان بر این باورند که معرفت نفس با معرفت ربّ ملازمه، بلکه اتحاد دارد»، نام علامه طهرانی در متن باید بیاید.

• در بین تک‌نگاری‌ها به عیون مسائل نفس نوشته علامه حسن‌زاده، که شرح آن با نام سرح العیون نیز نوشته شده اشاره‌ای نشده است. این کتاب را نویسنده مهمترین اثر خود معرفی کرده است.

--عباس احمدی (بحث) ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۷:۲۱ (UTC) Alikhani (بحث) ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۱ (UTC)با تشکر و سپاس فراوان.

چند نکته

با تشکر از زحمات نویسنده محترم

• در همه تک نگاری‌ها نیازمند منبع آمده که می‌توان به سایتی که آن کتاب را مراجعه توضیح می‌دهد و یا مقدمه کتاب رجوع کرد.

• رساله نفس ابن سینا، ۱۳۸۳ش.
• شیوه نامه در پانویس رعایت نشد.

• «بعضی از محققان بر این باورند که معرفت نفس با معرفت ربّ ملازمه، بلکه اتحاد دارد»، اما در منبع فقط حسینی طهرانی آمده است. اگر فقط همین یک منبع است در متن بیاید.

--Salar (بحث) ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۰۹:۲۹ (UTC) Alikhani (بحث) ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۱ (UTC)با تشکر و سپاس فراوان.

چند نکته و پیشنهاد

@Alikhani:

با سلام و عرض ادب و تشکر

• مفهوم شناسی دقیق و واضح نیست. پشنهاد می‌شود نخست دیدگاه رایج و مشهور در تعریف نفس ذکر شود و سپس به اختلافاتی که در تعریف نفس آمده، اشاره شود.

• به نظر نیازی نیست بحث تجرد یا عدم نفس در این مدخل ذکر شود. این بحث گسترده و اختلافی است و چندان هم مرتبط با معرفت نفس نیست. مخصوصا دیدگاه ملاصدرا (جسمانیة الحدوث و روحانیة البقا) نیازی نیست در مفهوم شناسی آورده شود.
• معرفت به خود واقعی انسان! مبهم و نیازمند توضیح است. خود «خود» نیازمند توضیح است. به نظرم مفهوم «خود» برای عموم مردم مبهم نیست، اگر چه ممکن است برای فیلسوفان مبهم باشد.
• بند آخر مفهوم شناسی درباره معرفت نفس آفاقی و انفسی، شاید بهتر باشد به بخش جایگاه منتقل شود ذیل همان بندی که درباره آیات قرآن بحث شده است. برخی از آیات که ذکر شده، مناسب با معرفت نفس انفسی است. اگر آیه یا حدیث دیگری در این باره هست، اشاره شود.

• «گفته شده در طریقه عرفانی ملا حسینقلی همدانی، از عارفان قرن سیزدهم و چهاردهم قمری، و شاگردان وی، توجه به خویشتن و تأمل در معرفت نفس اهمیت بسیاری دارد»، آیا طریقه ملاحسینقلی درباره معرفت نفس با دیگر عرفا تفاوت دارد؟ اگر تفاوت دارد، اشاره شود و اگر فرقی ندارد نیازی به ذکر این عبارت نیست. ظاهرا همه عرفا بر معرفت نفس تأکید دارند و برایشان مهم است.
• در بخش امکان یا عدم امکان شناخت، دیدگاه رایج و مشهور که همان دیدگاه علامه و ملاصدراست، در ابتدای بخش بیاید و سپس به دیدگاهی که قائل به عدم امکان شناخت هست، اشاره شود.

• برخی جاها نویسنده محترم به صورت تحلیلی نوشته است و عبارت گزارشی و ویکیایی نیست مانند بند اول بخش سطوح و مراتب مختلف.

• پیشنهاد می‌شود در بخش سطوح و مراتب مختلف بند اول و دوم حذف شود و بند سوم که درباره اقسام معرفت نفس است، مفصلتر نوشته شود و اقسام یا مراتب توضیح داده شود.

به نظرم عنوان «سطوح و مراتب مختلف» چندان جالب نیست. شاید اقسام یا انواع بهتر باشد. جا دارد این بخش و انواع معرفت نفس روان‌شناختی، فلسفی، اخلاقی و تربیتی، دینی و عرفانی خوب توضیح داده شود تا تفاوتشان روشن شود و سپس مدخل براساس معرفت نفس دینی یا شیعی (اگر چنین چیزی داشته باشیم!) یا هر قسم که بیشتر شیعه و ویکی شیعه ارتباط و تناسب دارد، پیش برود.

• شاید بهتر باشد اقسام معرفت نفس به ذیل مفهوم شناسی منتقل شود.

• به نظر می‌رسد دو مرتبه یا قسم « خودآگاهی ۲- علم به خودآگاهی» با دیگر اقسام و مراتب معرفت نفس چندان تناسبی ندارند یا دست کم ارتباطشان نیازمند توضیح است.
• تزکیه نفس یکجا اثر و نتیجه معرفت نفس بیان شده است و جای دیگر به عنوان راه دست یابی به معرفت نفس. این مطلب باید توضیح داده شود تا ناسازگاری آن از بین برود.
• عبارت «ذکر گردیده» یا «معرفی گردیده» به نظر صحیح نیست. به جای آن نوشته شود: ذکر یا معرفی شده است.

• ‌اگر منابع هم تقویت شوند عالی است. برخی عبارت ها از برخی عالمان نقل شده ولی به کتب خودشان رجوع نشده و به مقالات رفرنس داده شده است. بهتر است اگر منابع در دسترس است به اصل منابع رجوع و آدرس داده شود.
• به «برهان معرفت نفس» نیز در یک بخش مستقل به صورت مختصر اشاره شود. مقالاتی در این باره نگارش شده است از جمله ر.ک: برهان معرفت نفس از فارابی تا صدرای شیرازی.

با تشکر و سپاس فراوانBazeli (بحث) ‏۱۳ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۵۳ (UTC) سپاسگزارم.Alikhani (بحث) ‏۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۲۱ (UTC)