بحث:تجربه‌ نزدیک به مرگ

• سلام. یه کتاب میشناسم به نام آنسوی مرگ.

Alavi (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۷:۵۶ (UTC)

• شناسه طولانی است.

برخی موارد حذف شد، ولی بیش از این به نظرم شناسه ناقص می‌شود.

• فراروانشناسی باید سر هم نوشته شود.

سر هم خواندن آن دشوار است، در عین حال انجام شد.

• کتاب‌های معرفی شده بیشتر داستان سرایی هستند در حالی که در این زمینه کتاب‌های علمی باید معرفی شود.
  

بعضی موارد حذف و اضافه شد. البته داستان‌سرایی به معنی بافته‌های ذهن نویسنده نیست، بلکه مشاهدات افراد در آن حالت خاص را نگاشته‌اند.
رضائی موسوی (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۵ (UTC)

• در بخش جایگاه اهمیت مطلب کمتر پردازش شده است. و بیشتر معرفی است. همین اشکال در سرشناسه هم هست. سطور اول شناسه باید ضمن معرفی، اهمیت را نیز بیان کندو گاه اهمیت مهم‌تر از معرفی است.

پرداختن بیشتر به معرفی، به جهت ابهام موضوع بود. لکن مقداری درباره اهمیت اضافه شد. 

• کارشناسی مذهبی صدا و سیما عنوان نیست. --محمد کاظم حقانی فضل (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۵۶ (UTC) ---

@Rezai.mosavi: چه لزومی دارد در شناسه نقل قول رضا محمدی شاهرودی یا حتی خسروپناه با ذکر نام آنان بیاید؟--Roohish (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۱۳ (UTC)
@Roohish: ذکر نام قائل اگر مشهور باشد، در استحکام بحث مفید است. البته مطلب را مجددا خلاصه کردم. رضائی موسوی (بحث) ‏۵ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۴۹ (UTC)

نکاتی درباره این مدخل

@Rezai.mosavi: سلام و ادب. ضمن سپاس از نگارنده و نگارش این موضوع. نکاتی به ذهن رسید که تقدیم می‌شود:

• شناسه آن باید تغییر یابد. نقل قول از دو شخص آن هم در پاراگراف اول شناسه، توی ذوق می‌زند.

• وجه اسلامی و شیعی آن کم‌رنگ است.
  --- با توجه به طولانی شدن مدخل، اگر مطلب مهمی در این‌باره به نظرتان می‌آید که باید در مدخل بیاید استفاده می‌کنم.
• بزرگترین اشکال این مقاله این است که یک‌جانبه نگاشته شده و نگاه مخالفان را اصلا ذکر نکرده است. به نظر می‌رسد نویسنده خودش از طرفداران این نگاه است؛ درحالی که نویسنده باید بی‌طرف باشد و گزارش‌گونه بیان نماید. سرشناسه (رویدادی روحانی)، شناسه، متن و چینش مطالب نیز همین را القا می‌کند.
  

--- در بین مسلمانان مخالف جدی ندیدم. از بین غیر مسلمانان هم (در بخش نگرش فراروانشناسان) به دیدگاه مخالفان اشاره‌ شده است، به نظرم بیش از این زیاده‌گویی باشد. البته دیدگاه رضا اکبری اضافه شد و عبارت «رویدادی روحانی» تغییر یافت.

• در ناوبری‌های افقی و عمودی داخل مدخل، اسمی از این مقاله نیامده است. ---- بنده قبلا در هر سه ناوبری افقی، مدخل را اضافه کردم.
• آن روایتی که یکی از یاران پیامبر(ص) تجربه نزدیک به مرگ داشته را نیاورده. احتمالا در طول تاریخ، افراد دیگری نیز چنین تجربه‌هایی را بیان داشتند.

یادآوری خوبی بود، فکر کنم منظورتان آن روایتی است که رضایت مادر موجب بهبود حال جوان محتضرش شد.

• جلوه‌های بصری تصویر ضعیف است و نیازی به تصاویری مانند طرح جلد کتاب‌ها دارد. فعلا امکانش نیست. ایشالله به همت دوستان فنی در آینده انجام خواهد شد.

--مرتضی حسنی‌نسب (بحث) ‏۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۴۴ (UTC)
@Hasaninasab: علیکم السلام. از تذکرات خالصانه جنابعالی متشکرم. رضائی موسوی (بحث) ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۶:۴۲ (UTC)

نکاتی چند

@Rezai.mosavi: با سلام و عرض ادب

• برخی از ویژگی‌های مشترکی که نوشته شده ناظر به تجربه‌های مثبت است و تجربه‌های منفی را شامل نمی‌شود. شاید جدا شود بهتر باشد مثلا نخست ویژگی‌هایی که تجربه‌های مثبت و منفی را دربرمی‌گیرد، ذکر شود و سپس ویژگی‌های مشترک و مربوط به تجربه‌های مثبت یا منفی. ---درست است، به همین خاطر در ابتدا، متذکر شدم که تمام افراد، همه این ویژگیها را نمی‌بینند و به جهت طولانی نشدن، همه را یک‌جا آوردم. ضمن اینکه نمی‌توان خیلی دقیق مشاهدات هر یک از دو دسته را از هم جدا کرد.
• نام «ریموند مودی» چندبار در مدخل آمده است. در برخی از بخش‌ها هم جمله اول نقل عبارتی از اوست که به نظر با جنبه شیعی ویکی شیعه چندان مناسبت ندارد.

• مدخل رده اصطلاحات کلامی، عرفانی و فلسفی خورده است؛ اما در اینکه تجربه‌های نزدیک به مرگ، اصطلاح کلامی، فلسفی و عرفانی است جای تأمل هست! رده عوالم نیز جای تأمل دارد. آیا تجربه‌های نزدیک به مرگ جزو عوالم است و عالم جداگانه‌ای در کنار عالم ملکوت و ناسوت و... محسوب می‌شود؟! عالم غیب هم همچنین!

رده عوالم حذف شد. نسبت به رده‌های دیگر مشکلی نمی‌بینم.

• تیتر «نگرش آموزه‌های اسلامی» مناسب نیست؛ آموزه‌های اسلامی درباره تجربه‌های نزدیک به مرگ مطلبی ندارند، این علمای مسلمان هستند که این تجربه‌های را با آموزه‌های اسلامی تطبیق داده‌اند. میشه اینگونه تیتر زد: نگرش عالمان مسلمان ( یا شیعه) و نگرش فراروان‌شناسان.

• بخش کتاب‌شناسی رو هم می‌توان به دو بخش تقسیم کرد: یک بخش به کتاب‌هایی که به بررسی چنین تجربه‌هایی پرداخته‌اند مانند : «مرگ آشنایی: پژوهشی در باب چیستی و ابعاد مختلف تجربه های نزدک به مرگ» اثر مجتبی اعتمادی‌نیا و بخش دیگر به کتاب‌هایی که چنین تجربه‌هایی را گزارش کرده‌اند مانند «آن سوی مرگ»، «سه دقیقه در قیامت»، «شُنود»، «در آغوش نور» اختصاص داده شوند. مقاله‌ها هم به بخش پیوند به بیرون منتقل شوند و لینک شوند.

--رضا باذلی (بحث) ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۲۵ (UTC)
@Bazeli: علیکم السلام، تشکر از بذل عنایت استاد باذلی. رضائی موسوی (بحث) ‏۷ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۵۸ (UTC)

@Rezai.mosavi: با سلام و احترام
ضمن سپاس از تلاش و زحمات شما در نگارش این مدخل، نکاتی به ذهن رسید که در صورت صلاحدید، می‌توانید اعمال نمایید:

1. در ابتدای شناسه به جای عبارت موجود می‌توان با این عبارت «........ که از سوی افرادی که در آستانه مرگ قرار گرفته و زنده مانده‌اند، گزارش می‌شود.» آغاز نمود.

1. در خصوص این موضوع اثر «بازگشت ـ پیام‌هایی از تجربه‌های نزدیک به مرگ» نیز به نگارش درآمده است. Shahabi (بحث) ‏۸ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۱۲ (UTC)
   

کتاب «بازگشت» و «با بابا» در مدخل بود، ولی برخی دوستان اعتراض داشتند که چرا کتاب‌های گزارشی و داستانی زیاد در مدخل آمده؛ لذا پاک شد. @Shahabi: علیکم السلام، تشکر از توجه و وقتی که گذاشتید. رضائی موسوی (بحث) ‏۹ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۰۹ (UTC)

پیشنهاد

@Rezai.mosavi: با سلام و تشکر از زحمات.

• توصیه‌ای دوستانه: انسان برای مهارت یافتن در هر فنی، از کارهای کوچک و آسان آغاز می‌کند و به‌تدریج پس از تأیید متخصصان در آن فن، به کارهای بزرگ‌تر و سخت‌تر روی می‌آورد. دلیل این روند این است که فرد در آغاز، فقط در کارهای کوچک و آسان، می‌تواند همه اشکالات و عیوب خود را ببیند و آنها را اصلاح کند. اگر از همان ابتدا کاری بزرگ و سخت بردارد، به بسیاری از نکات ریز آن فن دست نمی‌یابد. پیشنهاد می‌کنم تا چند سال، فقط مقاله‌ها با اولیت ج و مقاله‌های غیرچالشی را انتخاب کنید. این امر از شما، با استعداد و علاقه‌ای که در شما سراغ دارم، ویکی‌نویسی قهار خواهد ساخت. انتخاب مداخل چالشی مانند طب اسلامی و تجربه نزدیک به مرگ، اگر چه شجاعت می‌خواهد (و از این نظر به شما تبریک می‌گویم) ولی شما را در آموختن نکات ویکی‌نویسی کُند خواهد کرد.
• عنوان مدخل باید مفرد باشد: «تجربه نزدیک به مرگ».

• محتوای عبارت «البته گروهی دیگر، این گزارش‌ها را توهّم دانسته‌اند» که در انتهای نشاسه آمده، باید در سرشناسه بیاید، تا مخاطب بداند فراروانشناختی بودن تجربه نزدیک به مرگ اختلافی است. -- با توجه به اینکه مخالف جدی در بین عالمان اسلامی برای آن نیافتم به نظرم همینکه این دیدگاه علاوه بر پرداختن در متن، در شناسه ذکر شده، کافی است. رضائی موسوی (بحث) ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۰ (UTC)
• لینک دادن «عالم احتضار» به «احتضار»‌ درست نیست؛ زیرا دو مفهوم متفاوت هستند. لینک دادن احتضار به تنهایی نیز بر اساس قواعد ویکی‌شیعه درست نیست؛ چون مضاف‌الیه واقع شده است.

• عبارت «تأثیر این تجربه‌ها بر زندگی تجربه‌گران» در شناسه مبهم است. ابهام در مقاله به‌ویژه در شناسه جایز نیست.

• معادل شمسی سال میلادی در پرانتز ذکر شود. مخاطب ایرانی تصوری از سال‌های میلادی ندارد.

--عباس احمدی (بحث) ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۱۰ (UTC)

@Abbasahmadi: علیکم السلام، از رهنمودهای جنابعالی استفاده کردم. البته انتخاب دو مدخل اخیر با اشاره مدیران بود. رضائی موسوی (بحث) ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۰ (UTC)

چند نکته

@Rezai.mosavi: با تشکر فراوان از نویسنده محترم:

• شناسه کمی طولانی است و به نظر می‌رسد یکی از عوامل طولانی شدن شناسه این است که در برخی موارد عین مطالب و عبارت‌پردازی‌های داخل متن، در شناسه نیز آمده است.

• قسمت «ویژگی‌های مشترک» با این جمله شروع شده است «برخی معتقدند، زمینه مذهبی تأثیری در اصل و محتوای تجربه نزدیک به مرگ ندارد، بلکه فقط در تفسیر و تبیین آن مؤثر است.» که مناسبتی با عنوان ندارد و طبق قاعده، اولین جمله بایستی با تیتر و عنوان بخش، سازگاری داشته باشد. به نظرم اگر با جمله بعدی یعنی این جمله «پژوهش‌گران بر این باورند که مشاهدات افراد در تجربه‌های نزدیک به مرگ، شامل ویژگی‌هایی مشترک است،[۱۹] البته ممکن است همه تجربه‌گران، تمام آنها را درک نکنند.» آغاز شود بهتر است و جمله اول یا کاملا حذف شود و یا به پایان بخش منتقل شود و به صورت واضح بیان شود که در ادیان و مذاهب مختلف، تجربه‌های یکسان صورت می‌گیرد و اختلاف فقط در ناحیه تفسیر و تعبیر این تجربه‌ها بر اساس پیش‌فرض‌های دینی مختلف است.

Hamzeh-Ahmadi (بحث) ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۵:۳۶ (UTC)
@H.ahmadi: سپاس از توجه و وقتی که برای مطالعه مدخل گذاردید. رضائی موسوی (بحث) ‏۱۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۹:۵۰ (UTC) @Rezai.mosavi: حرف شین در واژه شنود در دهخدا با هر سه اعراب ضمه، فتح وکسره نقل شده است.--Mahdi1382 (بحث) ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۲۵ (UTC) الگو:پبRezai.mosaviسلام وادب... به نظرم در مباحث بنیادین و ریشه‌ای مانند این مدخل اولویت استناد به نظرات استوانه ها و ارکان مرتبط با این گونه مباحث فلسفی، کلامی اعتقادی است یعنی اساتید درجه اول ...هرچند استناد به معاصران واساتید مشهور این عصر از یک نظر کار خوب وسهل الوصولی است اما شاید برای اتقان واعتبار مباحث دیدگاه افراد صاحب نام( ملاصدرا، محی الدین، سبزواری، محقق طوسی، طباطبایی،ابن ترکه و...) در فلسفه وکلام واین گونه مباحث لازم است. افرادی مانند آقایان محمدی، اکبری، خسرو پناه و مانندشان در رتبه های بعد هستند یا این که مطلبی را خوب تقریر کرده باشند ویا لا اقل آنها نقل قول با واسطه از اساتید فن کرده باشند.نکته دیگر این که تقسیم مرگ به طبیعی و ارادی واختیاری در فلسفه مطرح شده است (مانند اسفار ج۹ ص۲۳۸) در این صورت آیا اگر مرگ اختیاری ثابت شود گزارش تجربه های نزدیک به مرگ چه حکمی دارد؟--Mahdi1382 (بحث) ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۴:۴۲ (UTC)
@Mahdi1382: علیکم السلام و ممنون از عنایت شما. عنوان مدخل تجربیات نزدیک به مرگ است. در مباحث فلسفی و عرفانی سخن از جدایی روح از بدن و عوالم دیگر هست، ولی در تطبیق آنها بر تجربه نزدیک به مرگ، کلامی از گذشتگان نیافتم. درباره نکته دوم هم، بر فرض اثبات موت اختیاری، اشکالی به بحث ما وارد نیست؛ زیرا تجربه‌های مذکور مربوط به قبل از مرگ و جایی است که ارتباط روح با بدن به صورت کامل قطع نشده است، در حالی که موت اختیاری مربوط به بعد از مرگ و جدایی کامل روح از بدن است و روح در آن حالت به طور طبیعی و عادی قابل بازگشت نیست. رضائی موسوی (بحث) ‏۱۴ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۵:۲۶ (UTC)

چند پیشنهاد و عذرخواهی

@Rezai.mosavi: با سلام و تشکر از زحمات شما.

• بابت قضاوت زودهنگامم معذرت می‌خواهم.
• پیشنهاد می‌کنم به تجربه‌های نزدیک به مرگ که جلوه‌های شیعی دارد مانند دیدن امامان شیعه، اشاره شود.
• ذکر اینکه پیروان هر دین و مذهب، شخصیت‌های مربوط به همان دین و مذهب را در تجربه خود دیده‌اند ضروری است. برای نمونه مسیحیان غالبا حضرت مریم یا مسیح را دیده‌اند. برای نمونه نگاه کنید به The Search for Muslim Near-Death Experiences ---- این مطلب در مدخل ذکر شده است.
• ظاهرا برخی هندوها در تجربه نزدیک به مرگ، خدایان هندو را دیده‌اند. مقالات زیادی مانند این مقاله، تجربه‌های نزدیک به مرگ را در هند بررسی کرده‌اند. اگر هندوها در تجربه نزدیک به مرگ خدایان هندی، که به نظر شیعه باطل است را دیده‌اند، ذکر آن در مقاله ضروری است.
• بررسی شود در تجربه نزدیک به مرگ اهل‌سنت، آیا خلفای سه‌گانه دیده شده‌اند یا خیر؟ این مطلب نیز ضروری است.
• اگر محققان شیعه تجربه نزدیک به مرگ را تأیید می‌کنند، نظرشان درباره تجربه‌های پیروان دیگر مذاهب و ادیان چیست؟ ---- اصل چنین تجربیاتی ارتباطی با دین و مذهب ندارد و در جستجوی انجام شده نظر محققین اسلامی مبنی بر تایید کلی آن است که در مدخل آمده است.
• ضروری است به این بخش از مقاله: «هرچند در برخی از یافته‌ها و روایت‌های تجربه‌گران تردید است» بیشتر پرداخته شود؛ بلکه بخش مستقلی شود. ---- محققین کلیت موضوع را پذیرفته‌اند ولی همه جزییات را خیر، که به جهت طولانی شدن مدخل از ذکر آن صرف نظر شد

@Rezai.mosavi: :::با تشکر از توجه شما. یکی از مطالبی که مورد سؤال مخاطب است، و اهمیت آن برای فهم مدخل، کمتر از تأیید یا رد اصل تجربه نیست، جزئیاتی است که تجربه‌گران دیده‌اند و بازگو می‌کنند. مخاطب شیعه می‌خواهد بداند آنچه تجربه‌گر می‌گوید و دیده است، مطابق با واقع است یا خیر؟ کسی که در این حالت امامان را دیده، واقعا امامان را دیده یا خیر؟ (طولانی شدن وقتی در ویکی‌نویسی درست نیست، که برای فهم مقاله لازم نباشد.) پیشنهاد می‌کنم بخش مستقلی به محتویات (جزئیاتی) که دیده شده اختصاص یابد و به موارد دیده شده فقط اشاره شود و رد یا تأیید آن گفته شود. بسیاری از مخاطبان، این مدخل را جستجو می‌کنند تا به این پاسخ برسند.عباس احمدی (بحث) ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۸:۲۳ (UTC)

@Abbasahmadi: سلام و عرض ادب، راجع به این پیشنهاد شما، با چند نفر از دوستان مشورت کردم و حاصلش اضافه کردن بخشی شد با عنوان «تأثیر دین در تفسیر تجربه‌ها». رضائی موسوی (بحث) ‏۴ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۳۹ (UTC)

• برایند کلی مقاله تأیید تجربه‌های نزدیک به مرگ است؛ با اینکه نمی‌توان تأیید تجربه‌های نزدیک به مرگ را به پای شیعه نوشت. ---- این مطلب و تایید غیر مسلمانان نیز در مدخل ذکر شده است.
• با توضیحات بالا دوباره نکته‌ای که در پست‌های قبل ذکر کرده‌ام را می‌گویم: باید «تشکیک در درستی تجربه‌های پس از مرگ» یا حداقل «رد برخی یافته‌ها در این تجربه‌ها» را در سرشناسه جا داد.

• اشاره به رشته تحقیقاتی «مطالعات نزدیک به مرگ» شایسته است. ---- این مطلب در مدخل آمده است.
• در بخش تک‌نگاری به سایت کتابخانه ملی که داری آدرس ثابت است ارجاع داده شود. این سایت معتبر است و نیز آدرس آن، همیشگی است و منقضی نمی‌شود. برای نمونه برای کتاب سه دقیقه در قیامت به این آدرس رفرنس داده شود: (http://opac.nlai.ir/opac-prod/bibliographic/7540853). برای جستجوی شناسنامه کتاب در سایت کتابخانه ملی روی این آدرس کلیک کنید. اعتبار سایت کتابخانه ملی در این زمینه بیشتر است، اما این سایت فقط به مشخصات چاپی کتاب‌ها پرداخته و توضیحی راجع به محتوای آنها نداده است.
• از ادبیات روان شما لذت بردم. با تشکر.عباس احمدی (بحث) ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۲۹ (UTC)
  

@Abbasahmadi: علیکم السلام، تشکر مجدد از عنایت جنابعالی. پیشنهادات را بررسی خواهم کرد. رضائی موسوی (بحث) ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۳ (UTC)