بحث:ابن‌عربی
- سلام وادب وخدا قوت...(اِبْن‌عَرَبی از بزرگترین صوفیان اسلامی...) نمی دانم تا چه اندازه شروع مدخل با این تعبیر منطبق برزندگی ابن عربی است مخصوصا که این بخش به سخن مطهری هم مستند است که در جای دیگر گفته است(وخود در مدخل بدان اشاره ای هم کرده اید):(محیی الدین- که احیاناً با نام «ابن العربی» نیز خوانده میشود- مسلّماً بزرگترین عرفای اسلام است؛ نه پیش از او و نه بعد از او کسی به پایه او نرسیده است. به همین جهت او را «شیخ اکبر» لقب دادهاند. عرفان اسلامی از بدو ظهور، قرن به قرن تکامل یافت؛ در هر قرنی- چنانکه اشاره شد- عرفای بزرگی ظهور کردند و به عرفان تکامل بخشیدند و بر سرمایه‌اش افزودند. این تکامل تدریجی بود، ولی در قرن هفتم به دست محیی الدین عربی «جهش» پیدا کرد و به نهایت کمال خود رسید. محیی الدین عرفان را وارد مرحله جدیدی کرد که سابقه نداشت. بخش دوم عرفان، یعنی بخش علمی و نظری و فلسفی آن وسیله محیی الدین پایه گذاری شد.)( مطهری، مجموعه آثار، ج۱۴، ص۵۷۲)--Mahdi1382 (بحث) ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۵۷ (+0330)
@Mahdi1382: عرض سلام و ادب و سپاس از توجه شما. از نظر اینکه میان شناسه با متن مدخل، که مستند به نظر مطهری بود، تفاوت وجود داشت حق با شماست و اصلاح شد. اما از نظر اینکه عرفان و تصوف یکی انگاشته شود یا نه، نظرات متفاوت است که پیش‌فرض بنده یکی‌بودن آنهاست و در مورد صوفی‌بودن ابن‌عربی فکر نمی‌کنم سخنی بین صاحب‌نظران وجود داشته باشد. سپاس مجدد. H.shamloo (بحث) ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۸:۲۵ (+0330)
- سلام مجدد...مگر این که صوفی و عارف و تصوف و عرفان را دو مقوله ندانیم وبگوییم به جای هم استعمال می شوند. مثل این تعبیر ملاصدرا(كبعض مشايخ الصوفية مثل الشيخ العارف المحقق محيي الدين العربي( اسفار، ج۶، ص۱۸۱)
Mahdi1382 (بحث) ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۱۲ (+0330) @Mahdi1382: سلام علیکم. بله، ظاهراً این ایجاد تفاوت بین این دو مفهوم امر جدیدی است که در دوره معاصر رواج یافته است. H.shamloo (بحث) ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۸ (+0330)
- من معتقدم که عموم اهل مطالعه و نظر معمولا تصوری(هرچند ناخواسته و بدون تأمل) که از صوفی دارند غیر از تصوری است که از عارف دارند. این که (در مورد صوفی‌بودن ابن‌عربی فکر نمی‌کنم سخنی بین صاحب‌نظران وجود داشته باشد.) به نظرم ادعای ثابت شده‌ای نیست. از ابن عربی تعبیر کردن به عارف ظاهرا بیشتر از تعبیر صوفی است و شاید کسانی که درپی متهم ساختن ابن عربی هستند بیشتر او را صوفی می‌دانند و می‌خوانند. شاید هردو تعبیر را برایش بکارببریم جمع بین اقوال ودیدگاه هاست. من نظرم این است بالاخره با خواندن نخستین سطر مدخل نباید مصادره‌ای نسبت به ابن عربی ناخواسته صورت بگیرد. الامر الیکم. ~~
- نظر بنده با احترام به نظر حضرتعالی این است که چیزی به عنوان عرفان اسلامی مفهومی جدید است که عمر کوتاهی دارد. ایجاد مفهوم عرفان اسلامی در برابر تصوف اسلامی برای نفی غبار برخی امور منفی تصوف از دامن برخی شخصیت‌های مشهور صوفی‌منش بوده است. این امر تا جایی رفته که کسی چون مطهری قائل شده که عرفان اسلامی جنبه نظری دارد و تصوف به امور عملی اشاره دارد. از نظر بنده این توجیه خلاف روند و رخدادهای تاریخ تصوف است.
- این عبارت در مدخل(برای ابن‌عربی منتقدانی نیز در میان صوفیان نشان دادهاند؛ از جمله مشهورترین آنان، از اهل‌سنت، علاء‌الدوله سمنانی (درگذشت: ۷۳۶ق)و از شیعه سید حیدر آملی...) با توجه به این که به سیدحیدر آملی لینک شده و ما او را در همان سطر اول مدخلش به عنوان عارف معرفی کرده‌ایم ( هر چند بعدا خرقه تصوف هم پوشیده )شاید خالی از تناقض نباشد. ببخشید طولانی شد. الامر الیکم.
- اینکه سید حیدر آملی صوفی بوده باشد غیر قابل انکار است و اینکه اسامی را عوض کنیم و بگوییم عارف حقایق را تغییر نمی دهد. سید حیدر عمیقاً تحت تأثیر بزرگترین صوفی نظری جهان اسلام یعنی ابن عربی است. انشاء الله در باب این موضوع حضوری خدمت شما خواهم رسید و گفت و گو خواهیم کرد. سپاس از توجه شما.
Mahdi1382 (بحث) ۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۴۰ (+0330) @Mahdi1382: سلام و عرض ارادت مجدد. H.shamloo (بحث) ۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۲۵ (+0330)
نکته‌ها
@H.shamloo: با سلام و ادب و تشکر از زحماتی که کشیده‌اید. نکاتی عرض میشود
- مدخل بخش تحقیقی بسیار خوبی دارد. به جهت ویکیایی هم مطلوب است به خصوص استفاده از عکس‌هایی که مطلب مستقل به مخاطب می‌دهند عالی بود.
- سپاس از حسن نظر حضرتعالی.
- شناسه از چهار پاراگراف تشکیل شده؛ سرشناسه و پاراگراف اول خوب است. پاراگراف دوم در مورد شیعه بودن ابن‌عربی. پاراگراف سوم در مورد نظر عالمان شیعه درمورد وی. پاراگراف چهارم که کوچک‌ترین پاراگراف است در مورد آموزه‌ها. این پاراگراف اخر می‌توانست بسیار مهم‌تر جلوه داده شود اما تنها در کلیات باقی مانده است و تنها به مخاطب برخی اصطلاحات مانند انسان کامل و و... را می‌گوید.
- در این مورد تا حدی حق با شماست، اما مسئله عدم امکان بازتاب‌دادن اصطلاحات اساسی عرفان ابن‌عربی با عبارات کوتاه در شناسه هست به طوری که حجم مدخل بیش از این نشود. مطلب پیش گفته، در کنار اهمیت پرداختن به مباحث اختلافی درباره مذهب ابن‌عربی برای ما به نظرم این مقدار پرداختن به اندیشه‌های عرفانی او در شناسه را توجیه خواهد کرد.
- جعبه نقل قول‌ها؛ جعبه فیض خوب بود ولی کربن و شمس اصلا خوب نبود. به نظرم جا داشت دو اموزه (یکی منفی که پر انتقاد است و یکی مثبت و خوب) در قالب دو جعبه نقل قول بیاید. جعبه‌ای که از خود ابن‌عربی باشد در مدخل نیست در حالی که کاملا جا داشت بیاید. ضمنا دو گفتار مثبت و منفی در مورد وی را نیز می‌توانستید در کنار هم در قالب جعبه بیاورید.
- جعبه کربن کاملا اثباتی است در مقابل جعبه فیض. درباره جعبه شمس حق با شماست. بنده می‌خواهم آن را با جمله ای از خود ابن‌عربی جایگزین کنم. انشاء الله.
- در برخی متن‌ها به ورژن اصلی خود بازگشته‌ای و از مدل نوشتاری ویکی دور شده‌ای. جملات سخت که در درون خود معترضه بسیار دارند.
- موارد را بفرمایید اصلاح خواهم کرد. البته تلاش بسیاری برای ساده‌سازی مطالب به‌خصوص در قسمت اندیشه‌های عرفانی به‌کار رفته است. با این حال، امکان ساده‌سازی مواردی که خواهید فرمود وجود خواهد داشت.
- برخی امورِ بسیار بسیار مهم را فقط گفتی و رفتی. در حالی که اگر واقعیت دارد باید بدان پرداخته شود. مانند: «در منابع، از تأثیر آموزه‌های ابن‌عربی بر فرهنگ و اندیشه غرب یاد شده است». جای دیگه تاثیر بر فرهنگ شیعه را فقط گفتی و رد شدی.
- تأثیر بر فرهنگ غرب به نظرم در این حد کفایت می‌کرد و پرداختن بیشتر به آن به‌نظرم خلاف اهداف سایت ماست. درباره فرهنگ شیعه هم از تأثیرپذیرفتگان که صوفیان شیعه هستند و تأثیر بر حکمت متعالیه، مکتب اصفهان و مکتب تهران سخن رفته است. ورود به این جزئیات مطمئناً حجم مدخل را بسیار می‌کرد.
- وقتی وارد بحث آموزه‌های عرفانی گشتی بیشتر به نقش و اهمیت این آموزه‌ها پرداختی و کمتر به توضیح اصل این آموزه‌ها پرداخته‌ای. برخلاف بخش خاتم اولیاء که توضیح خوبی در مورد اصل آموزه دادی.
- در این مورد هم باز اهداف کلی ویکی شیعه منظور نظر بود. ورود به بحث اسماء الله و وحدت وجود برای مدخل ابن‌عربی بیش از این از نظر بنده مفید نبود و مثلاً به بحث اعیان ثابته و بقیه مواردی از این دست حتی اشاره هم نشد؛ اما به بحث خاتم اولیاء، چون تماسی قابل توجه با آموزه‌های تشیع داشت و مورد نظر عالمان شیعه نفیاً و اثباتاً قرار گرفته بود، مفصل‌تر پرداخته شد.
- یک اشکال کلی به مدخل؛ مدخل با نگاه مثبتی به ابن‌عربی همراه است و بیشتر به سمت او غش کرده است. یک نشانه از این نگاه اینکه در بخش «منتقدان و نقد» با این جمله آغاز شده است: وجود منتقدان فراوان با گرایش‌های متفاوت برای ابن‌عربی را نشانه تأثیرگذاری او قلمداد شده است».
- بنده تلاش کردم که کاملاً همگن مباحث نفیی و اثباتی درباره ابن‌عربی را گزارش کنم و درباره جریان نگاه مثبت در مدخل به او با شما هم نظر نیستم. این جمله هم به نظرم بار اثباتی خاصی ندارد و وزن مخالفان و موافقان و نظراتشان که گزارش‌شده نهایتاً دست خواننده را برای قضاوت باز خواهد گذاشت.
- در کل غلظت انتقادات به ابن‌عربی در مدخل ظهور ندارد و حتی تکفیر وی نیز بسیار کم‌رنگ امده است. به همان اندازه که مطالب و اعتقادات عجیب و غریب وی نیز در مدخل نیامده است. (گاه اندک اشاره شده)
- در این مورد هم احتراماً بنده با نظر شما موافق نیستم. در کل نقدها بر بستر وجود اثباتی شخصیتی به نام ابن‌عربی یا هر کس دیگر جریان پیدا می‌کند و روشن است که حجم مطالب اثباتی در مورد هر شخص بیشتر از مطالب نفیی خواهد بود. با قطع نظر از نکته اخیر، به نظرم به نقدها و منتقدان متناسب با حجم مدخل پرداخته شده است. درباره مطالب عجیب ابن عربی محدودیت حجم مدخل امکان پرداختن به آنها را نداد چون توضیح آنها نیازمند جملات بسیار است، اما در بخش نقدها از مطالب خلاف عقل او یاد شده است.
Rezapour (بحث) ۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۰:۲۰ (+0330) @Rezapour: سلام و احترام و سپاس از توجه استاد گرامی. H.shamloo (بحث) ۷ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۳:۵۷ (+0330) @H.shamloo:
سلام و عرض ادب
- بهتر بود که علاوه بر اطلاعات فوت و آرمگاه و... در جعبه اطلاعات در متن نیز به آن اشاره شود که در چه تاریخی و در چه سنی فوت شده؟ یا آرامگاهش کجاست و ... Sm.khadem (بحث) ۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۰۳:۲۳ (+0330)
@Sm.khadem: عرض سلام و ادب. نظر به افزایش حجم مدخل فقط به جعبه اکتفا شد و منبع‌دهی هم در همانجا انجام شد. مباحث زندگی‌نامه‌ای ابن‌عربی در انتهای اولویت‌ها برای این مدخل بود. سپاس از توجه شما.--H.shamloo (بحث) ۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۲:۴۶ (+0330) @H.shamloo:
- به نظرم اضافه شدن این عبارت در قسمت زندگی نامه، حجم زیادی به متن اضافه نکند اما در عوض زندگی نامه را کامل می کند: « وی ۲۱ شوال ۱۳۹۰ق در سن ۶۰ سالگی فوت و در همانجا به خاک سپرده شد. « توجه : اعداد و تاریخ ها برای مثال است»
Sm.khadem (بحث) ۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۵ (+0330) @Sm.khadem: H.shamloo (بحث) ۱۹ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۷:۴۲ (+0330)