بحث:آزادی عقیده
@Salehi: تغییر مسیر "لا اکراه فی الدین" با وجود مدخل آیه لا اکراه فی الدین خیلی درست به‌نظر نمی‌رسد و تداخل ایجاد می‌کند.--Roohish (بحث) ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۰۶:۴۸ (UTC)
چند نکته
- محدودیت آزادی عقیده
در این بخش، درباره آزادی عقیده از دیدگاه اسلام نسبت به مشرکان(نه اهل کتاب و اهل ذمه) دو دیدگاه مطرح است: یک دیدگاه طرفدار تحمیل اسلام ظاهری (نه ایمان باطنی) است و دیدگاه دیگر، هم تحمیل اسلام ظاهری و هم تحمیل ایمان باطنی را جایز نمی داند. علامه طباطبائی به دیدگاه اول باور دارد: اعتقاد به توحید، حق انسانیت (نه صرفا یک حق شخصی) است و تحمیل آن پس از اتمام حجت(تبلیغ از راه حکمت و موعظه و جدال احسن) جایز است تا سرانجام از روی رضایت یا کراهت، تسلیم حق شود. این تحمیل عقیده در نسل بعد، از طریق تعلیم و تربیت تداوم می یابد بدون آن که اکراهی باشد.(طباطبائی، المیزان، ج۲، ص۶۸). اما شهید مطهری به دیدگاه دوم باور دارد.(مطهری، جهاد، ص۲۹-۳۱). از منظر دیدگاه دوم، باطل دانستن شرک یا مبارزه فرهنگی علیه شرک و یا جنگ در برابر مشرکان متجاوز یا حتی مشروعیت جهاد ابتدائی، به معنای آن نیست که اسلام مشرکان را با قهر و زور، مجبور به اظهار اسلام می کند. در اسلام، نه اظهار اسلام و نه قبول قلبی ایمان، از طریق زور مشروع نیست. البته علامه معتقد است اظهار اسلام از طریق زور مشروع است اما نمی شود انتظار داشت که قلبا نیز شخص مومن شود.(سروش محلاتی، محمد، آزادی، عقل و ایمان، ص۱۷۶-۱۸۵)
البته این دو دیدگاه درباره آزادی در انتخاب دین و اظهار دین است، اما درباره آزادی در تغییر دین(ارتداد) مطالب دیگری باید مطرح شود که در بخش «آزادی عقیده و ارتداد»، مطرح شده است. به هر حال، این بخش نیز با محدوده آزادی در ارتباط است.
همچنین همانطور که در بخش «چیستی و جایگاه» مطرح شد، آزادی انجام مناسک دینی نیز بخشی از آزادی عقیده است و بهتر بود به این بخش نیز اشاره می شد که از منظر اسلام، محدودیتی برای انجام مناسک دینی برای پیروان ادیان دیگر، وجود دارد یا نه.
--Shadpoor (بحث) ۲۶ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۵۵ (UTC)
- آزادی عقیده و جهاد ابتدایی
در این قسمت عناوین مختلفی مطرح شده که برخی از آنها از جهت نسبت آزادی عقیده و جهاد ابتدایی عین یکدیگرند و نباید متمایز می شدند؛ مثلا «تحمیل اسلام ظاهری نه اسلام باطنی»، «ماهیت دفاعی داشتن جنگ‌های صدر اسلام»، «تحمیل حق انسانی نه عقیده شخصی». نظر مشترک هر سه عنوان این است که جهاد ابتدایی برای تحمیل اسلام و اظهار شهادتین (نه ایمان که امر قلبی است) نسبت به کفار (به غیر از اهل ذمه که اهل کتاب هستند) است. از این منظر، کفار غیر از اهل ذمه، بعد از اتمام حجیت و رساندن پیام اسلام به آنها، آزادی عقیده ندارند و باید مسلمان شوند و تحت حاکمیت اسلام و شریعت الهی قرار بگیرند، حتی اگر قلبا ایمان نیاورند. در توضیح فلسفه این حکم، راوندی و علامه طباطبائی سعی کرده اند برایش ماهیت دفاعی در نظر بگیرند.
منبع اصلی این بخش کتاب محمد سروش محلاتی است. محمد سروش محلاتی تصریح می کند که همه این اقوال نهایتا یکی هستند و فرقشان در ورود و خروج به بحث است. با توجه به اختصار در ویکی، سزاوار است این بخش بازنویسی شود.(سروش محلاتی، محمد، آزادی، عقل و ایمان، ص۱۷۶-۱۷۷)
--Shadpoor (بحث) ۱۷ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۳۹ (UTC)
طولانی بودن جملات
@Salehi: با سلام و عرض ادب
جملات این مدخل طولانی است و این امر، فهم مطالب را برای مخاطبان عام سخت کرده است. در برخی موارد چندین جمله با حروف ربط به هم عطف شده‌اند و موجب طولانی شدن جملات شدند. برای نمونه:
- «به باور بسیاری از اندیشمندان اسلامی، قرآن در جهت تکریم انسان[۹] و احترام به اندیشه او[۱۰] و با توجه به اینکه به‌دست آوردن کمال اختیاری فقط در سایه پذیرش آزادانه حق ممکن است،[۱۱] بر نفی هرگونه تحمیل عقیده و اجبار در انتخاب دین تأکید کرده و حتی تقلید در اصول اعتقادی دین را نمی‌پذیرد.»
- «اندیشمندان اسلامی آزادی عقیده را بی‌حد و حصر و مطلق ندانسته و معتقدند اگرچه در دین اسلام بر آزادی تفکر و اندیشه حدی مشخص نشده و آن را از واجبات و عبادات شمرده‌‌اند؛ ولی انسان‌ها را در پذیرش هر عقیده‌ای مجاز نگذاشته است؛ زیرا مستلزم صحیح دانستن تمام عقاید حتی عقاید مخالف توحید توسط اسلام است و این تناقض آشکار با اندیشه توحیدی دارد.»
- «به عقیده او قرآن برای استیفای این حق ابتدا با دعوت آغاز کرده و در مرحله دوم برای دفاع از جان و ناموس مسلمانان و اساس اسلام خواسته است متجاوزین را سر جای خود بنشانند و در مرحله سوم اعلام جهاد ابتدایی می‌کند که البته بعد از اتمام حجت است و در حقیقت همین جهاد ابتدایی نیز به منزله جهاد دفاعی خواهد بود؛ زیرا در حقیقت برای دفاع از حق مشروع انسانیت و کلمه توحید است» و...Bazeli (بحث) ۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۹:۰۳ (UTC)
@Bazeli:
سلام یکی دو مورد را انجام دادم و یک مورد هم امکان نداشت چون جمله ناقص می شد. ممنون از تذکر شما. Salehi (بحث) ۲ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۰۱ (UTC)