آیه ۱۲۸ سوره توبه به پنج ویژگی حضرت محمد(ص) در ارتباط با مردم اشاره کرده است[۱] که عبارت‌اند از: از جنس مردم بودن، ناراحت‌شدن به‌دلیل رنج بردن دیگران، حریص‌بودن در خیرخواهی، رئوف و رحیم نسبت به مؤمنان.
 | |
| مشخصات آیه | |
|---|---|
| واقع در سوره | سوره توبه |
| شماره آیه | ۱۲۸ |
| جزء | ۱۱ |
| اطلاعات محتوایی | |
| مکان نزول | مدینه |
| درباره | بیان برخی ویژگی‌های پیامبر(ص) |
| آیات مرتبط | آیه ۶ سوره کهف، آیه ۳ سوره شعراء، آیه ۸ سوره فاطر، آیه ۶ سوره فصلت. |
﴿لَقَدْ جَاءَكُمْ رَسُولٌ مِنْ أَنْفُسِكُمْ عَزِيزٌ عَلَيْهِ مَا عَنِتُّمْ حَرِيصٌ عَلَيْكُمْ بِالْمُؤْمِنِينَ رَءُوفٌ رَحِيمٌ ١٢٨﴾ [توبه:128]
﴿قطعا برای شما پیامبری از خودتان آمد که بر او دشوار است‌شما در رنج بیفتید به [هدایت] شما حریص و نسبت به مؤمنان دلسوز مهربان است ١٢٨﴾
سوره توبه: آیه ۱۲۸
ویژگی اول: در این آیه آمده که پیامبری از خودتان به سوی شما آمد.[۲] مفسران گفته‌اند مقصود این است که پیامبر(ص) هم‌نوع انسان‌ها و بشر است[۳] و خود و اصل و نسبش شناخته شده است.[۴] برخی نیز مقصود از «پیامبری از خودتان» را عرب‌بودن پیامبر(ص) ذکر کرده‌اند[۵] که عده‌ای دیگر آن را تفسیر نادرستی دانسته‌اند.[۶]
ویژگی دوم: از اوصاف دیگر پیامبر(ص) در آیه مذکور این است اگر ضرر و زیانی به مردم، مؤمن و غیرمؤمن،[۷] برسد برای او سخت ناراحت‌کننده خواهد بود.[۸] به قولی دیگر، رنج،[۹] کفر و گناه آنها برای پیامبر(ص) سخت و دشوار خواهد بود.[۱۰] از همین جهت پیامبر را غم‌خوار امت نامیده‌اند.[۱۱] در تفسیر این بخش از آیه گفته شده حضرت محمد(ص) پیامبری است که هرگاه موجودی در روی زمین، حتی اگر حیوانی باشد، دچار سختی شود بر او گران تمام می‌شود.[۱۲]
ویژگی سوم: مطابق این آیه، پیامبر را در خیرخواهی و نجات انسان‌ها، چه مؤمن باشند و چه غیرمؤمن، حریص دانسته‌اند.[۱۳] مفسران ذیل این آیه گفته‌اند پیامبر شیفته هدایت و سعادت انسان‌ها بود و نسبت به همه مردم دلسوزی داشت.[۱۴]
ویژگی چهارم و پنجم: از ویژگی‌های پیامبر که در این آیه آمده، رئوف و رحیم بودن اوست.[۱۵] گفته شده رئوف اشاره به محبت و لطف مخصوص در مورد فرمان‌برداران است، در حالی که رحیم اشاره به رحمت در مقابل گناهکاران دارد.[۱۶] برخی نیز گفته‌اند رئوف زیادی در رحمت است.[۱۷] از نظر برخی مفسران، خداوند جز بر پیامبر(ص)، بر هیچ یک از پیامبران دو نام از نام‌های خویش (یعنی رئوف و رحیم) را اطلاق نکرده است.[۱۸]
پانویس
- ↑ مکارم شیرازی، پیام قرآن، ۱۳۸۶ش، ج۷، ص۲۹۶.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۶.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۴۱۱؛ کاشانی، منهج الصادقین، تهران، ج۴، ص۳۴۸؛ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
- ↑ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ۱۴۰۸ق، ج۱۰، ص۸۶.
- ↑ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۳۰؛ میبدی، کشف الاسرار، ۱۳۷۱ش، ج۴، ص۲۴۰.
- ↑ سبحانی، منشور جاوید، قم، ج۷، ص۳۶۶؛ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۶.
- ↑ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۷.
- ↑ کاشفی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، کتابفروشی نور، ص۴۴۰.
- ↑ ابوالفتوح رازی، روض الجنان، ج۱۰، ص۸۷.
- ↑ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۵۲۹.
- ↑ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۲۴.
- ↑ طباطبایی، المیزان، ۱۳۹۰ق، ج۹، ص۴۱۱؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۵، ص۱۳۰.
- ↑ مغنیه، التفسیر الکاشف، ۱۴۲۴ق، ج۴، ص۱۲۴؛ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۷؛ مکارم شیرازی، گفتار معصومین(ع)، ۱۳۸۷ش، ج۲، ص۱۹.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۱ش، ج۸، ص۲۰۸.
- ↑ قرشی بنابی، تفسیر احسن الحدیث، ۱۳۷۵ش، ج۴، ص۳۳۹.
- ↑ قرائتی، تفسیر نور، ۱۳۸۸ش، ج۳، ص۵۲۹؛ کاشفی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، کتابفروشی نور، ص۴۴۰.
منابع
- ابوالفتوح رازی، حسین بن علی. روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن، مشهد، آستان قدس رضوی، ۱۴۰۸ق.
- سبحانی، جعفر، منشور جاوید، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، بی‌تا.
- طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۰ق.
- طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران، ناصر خسرو، ۱۳۷۲ش.
- قرائتی، محسن، تفسیر نور، تهران، مرکز فرهنگی درس‌هایی از قرآن، ۱۳۸۸ش.
- قرشی بنابی، علی‌اکبر، تفسیر احسن الحدیث، تهران، بنیاد بعثت، ۱۳۷۵ش.
- کاشانی، فتح‌الله بن شکرالله، منهج الصادقین فی إلزام المخالفین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، بی‌تا.
- کاشفی، حسین بن علی، تفسیر حسینی (مواهب علیه)، سراوان، کتابفروشی نور، بی‌تا.
- مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، تهران، دارالکتاب الإسلامی، ۱۴۲۴ق.
- مکارم شیرازی، ناصر، پیام قرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۶ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش.
- مکارم شیرازی، ناصر، گفتار معصومین(ع)، تهیه و تنظیم سید محمد عبدالله‌زاده، قم، مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب(ع)، ۱۳۸۷ش.
- میبدی، احمد بن محمد، کشف الاسرار و عدة الابرار، به اهتمام علی اصغر حکمت، تهران، امیرکبیر، ۱۳۷۱ش،