ویکی شیعه:نوشتار پیشنهادی هفته/۲۰۱۴/۴۴
حسین بن علی بن ابی طالب (علیهم السلام) مکنی به اباعبدالله (مدینه ۴-کربلا ۶۱ق.)، مشهور به امام حسین(ع)، امام سوم شیعیان و شهید کربلا، از اصحاب کساء، و فرزند دوم امام علی(ع) و حضرت زهرا (س)، و نوه پیامبر(ص) است. پیامبر(ص)، وی و برادرش حسن بن علی(ع) را سرور جوانان اهل بهشت دانسته است. او در جنگ‌های صفین و جمل و نهروان در رکاب پدرش شرکت کرد. در زمان امامت برادرش تابع او بود و مادام که معاویه در قید حیات بود به پیمان صلح امام حسن با وی وفادار ماند. اما پس از مرگ معاویه بیعت با یزید را مشروع ندانسته و با توجه به دعوت کوفیان از وی برای پذیرش زمامداری آنها، از مکه به سوی کوفه رهسپار شد؛ ولی در کربلا با پیمان شکنی کوفیان مواجه شد و سرانجام در جنگی که در روز عاشورا میان دو لشکر در گرفت، به همراه یاران اندکش (حدود ۷۲ نفر) به شهادت رسیدند و بازماندگان از یاران و اهل بیت وی به اسارت درآمدند و به کوفه و شام فرستاده شدند.
شهادت امام حسین(ع) نقشی تعیین‌کننده در تاریخ اسلام و شیعه، به ویژه در سده‌های نخست اسلامی داشت. زندگی و شهادت امام که در یکی از دوره‌های حساس و پرتنش سده نخست بود، با ظلم ستیزی در مقابل جائران اموی، از سویی نام وی را با مفهوم مقاومت و شهادت پیوند زد؛ و از سویی دیگر، آغازگر طیف وسیعی از قیامهای پسینی در برابر ستمکاران زمانه بود. بازتاب واقعه عاشورا بر لایه‌ها و سطوح مختلفی از اندیشه جوامع شیعی، در قالب گونه‌های متفاوتی از بروز هنری در ادبیات، نگاره‌ها و یادمانهای گوناگون در طی قرون روی نمود.