ابوالفتح آمدی

از ویکی شیعه
ابوالفتح آمدی
محدث و قاضی شیعی
اطلاعات فردی
نام کاملناصح‌الدین عبدالواحد بن محمد آمِدی
تاریخ وفات۵۵۰ق
اطلاعات علمی
تألیفاتغرر الحکم و درر الکلم • جواهر الکلام فی الحکم و الاحکام من قصة سیدالانام


ابوالفتح ناصح‌الدین عبدالواحد بن محمد آمِدی محدث و قاضی شهر آمد (دیاربکر کردستان ترکیه) و از علمای شیعی. شهرت وی به واسطه تالیف کتاب غررالحکم و دررالکلم است که مجموعه عظیمی از کلمات قصار امام علی(ع) را دربردارد.

ولادت و درگذشت

نام ابوالفتح آمدی را برخی «محمد بن عبدالواحد» ذکر کرده‌اند. از زندگانی او آگاهی چندانی در دست نیست و تاریخ دقیق ولادت و وفات او در هیچ یک از کتاب‌های رجال نیامده است. آمدی خود در مقدمه جواهر الکلام از احمد غزالی (درگذشت ۵۲۰ق) به عنوان معاصر خویش یاد کرده است[۱] و ابن شهر آشوب (درگذشت ۵۸۸ق) گفته است که اجازه روایت غرر الحکم را از او دریافت کرده.[۲]

سال درگذشت وی را با اختلاف، ۵۱۰، ۵۲۰ و ۵۵۰ قمری یاد کرده‌اند و محدث ارموی در مقدمه غررالحکم با استناد به قراین و شواهد، ۵۵۰ق/۱۱۵۵م را ترجیح داده است.[۳]

مذهب

از آنجا که ابن شهر آشوب اجازه روایت غررالحکم او را داشته و این کتاب را از کتب شیعه برشمرده است،[۴] دانشمندانی از قبیل مجلسی،[۵] افندی اصفهانی[۶] و نوری[۷] او را شیعه امامی شمرده‌اند و عبارت «کَرّم الله وجهه» را که آمدی در دیباچه غرر الحکم در حق امام علی(ع) به کار برده، حمل بر تقیه کرده یا از تصرفات کاتبان دانسته‌اند.

تالیفات

غررالحکم و دررالکلم

آمدی شهرت خود را مدیون کتاب الغررالحکم و دررالکلم است که مجموعه عظیمی از کلمات قصار امام علی(ع) را دربردارد.

جواهر الکلام

آمدی علاوه بر غرر، اثر دیگری به نام جواهر الکلام فی الحکم و الاحکام من قصة سیدالانام داشته که حاجی خلیفه بخشی از مقدمه آن را نقل کرده است.

پانویس

  1. حاجی خلیفه،کشف الظنون، ج ۱، ص۶۱۶
  2. ابن شهر آشوب، مناقب، ج ۱، صص ۱۱، ۱۲
  3. مقدمه غررالحکم و دررالکلم، ص«عط»
  4. ابن شهر آشوب، معالم العلماء، ص۸۱
  5. مجلسی، بحار الانوار، ج ۱، ص۳۴
  6. افندی اصفهانی، ریاض العلماء، ج ۳، ص۲۸۱
  7. نوری، مستدرک الوسائل، ج ۳، ص۴۹۱

منابع

  • آقابزرگ، الذریعه، ج ۱۶، صص ۳۸-۳۹.
  • آقابزرگ، طبقات اعلام الشیعه، (قرن ۶)، بیروت، ۱۳۹۲ق، ص۱۶۹.
  • آمدی، عبدالواحدبن محمد، غررالحکم و دررالکلم، به کوشش جلال‌الدین محدّث ارموی، تهران، ۱۳۴۶ش.
  • ابن شهر آشوب، محمّدبن علی، المناقب، قم، انتشارات علامه.
  • ابن شهر آشوب، معالم العلماء، نجف، ۱۳۸۰ق/۱۹۶۱م.
  • افندی اصفهانی، عبدالله، ریاض العلماء، به کوشش محمود مرعشی و احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق، ج ۳، صص ۲۸۳-۲۸۴.
  • بغدادی، اسماعیل پاشا، ایضاح المکنون، استانبول، ۱۳۶۴ق/۱۹۴۵م، ج ۱، ص۴۱۴.
  • بغدادی، هدیه العارفین، استانبول، ۱۹۵۱م، ج ۱، ص۶۳۵.
  • حاجی خلیفه، کشف الظنون، استانبول، ۱۹۷۱م.
  • خوانساری، محمدباقر، روضات الجنات، بیروت، دارالکتاب العربی، ج ۵، صص ۱۷۰-۱۷۳.
  • سرکیس، چاپی ۱/۹؛ قمی، عباس، فوائدالرضویه، تهران، ۱۳۲۷ش، ص۲۶۰.
  • کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۶، ص۲۱۳.
  • مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، بیروت، ۱۴۰۳.
  • محدث ارموی، جلال‌الدین، مقدمۀ غررالحکم آمدی، تهران، ۱۳۴۶ش.
  • مدرس، محمدعلی، ریحانه الادب، تبریز، ۱۳۴۶ش، ج ۱، ص۶۲.
  • نوری طبرسی، حسین، مستدرک الوسائل، تهران، ۱۳۲۱ق، ج ۳، ص۴۹۳.
  • GAL, I/44; GAL, S, I/75.

پیوند به بیرون