پرش به محتوا

عبدالله بن جعفر حمیری: تفاوت میان نسخه‌ها

imported>A.atashinsadaf
جزبدون خلاصۀ ویرایش
imported>Hrezaei
خط ۲۶: خط ۲۶:
==فرزندان==
==فرزندان==
حميرى علاوه بر فرزندش محمد، كه فردى مشهور و صاحب تأليفات بوده، سه فرزند ديگر، به نامهاى احمد و جعفر و حسين، داشته است كه همگى داراى مكاتباتى با [[امام زمان]](عج) بوده‌اند.<ref>نجاشى، ص 354 ـ 355</ref>
حميرى علاوه بر فرزندش محمد، كه فردى مشهور و صاحب تأليفات بوده، سه فرزند ديگر، به نامهاى احمد و جعفر و حسين، داشته است كه همگى داراى مكاتباتى با [[امام زمان]](عج) بوده‌اند.<ref>نجاشى، ص 354 ـ 355</ref>
==آثار==
==خصوصیات آثار==
===موضوعات مورد علاقه محدثان===
===موضوعات مورد علاقه محدثان===
حميرى آثار متعددى تأليف كرده كه اغلب شامل موضوعات مورد علاقه محدّثان آن دوره است. از جمله موضوعاتى كه محدّثان شيعه آن دوره آثار متعددى درباره آن تدوين كرده‌اند، پاسخهاى [[ائمه اطهار|ائمه]] به پرسشهاى اصحاب درباره مسائل فقهى و كلامى است كه موارد فراوانى از آنها در [[کتب اربعه|كتب اربعه]] نقل شده است.<ref>كلينى، ج 1، ص 87، 100 و ج 2، ص 27، 399 ؛ شیخ صدوق، من لایحضر، ج 1، ص 262، 544 ؛ طوسى، تهذیب، ج 1، ص 55، 64،150</ref>
حميرى آثار متعددى تأليف كرده كه اغلب شامل موضوعات مورد علاقه محدّثان آن دوره است. از جمله موضوعاتى كه محدّثان شيعه آن دوره آثار متعددى درباره آن تدوين كرده‌اند، پاسخ‌هاى [[ائمه اطهار|ائمه]] به پرسش‌هاى اصحاب درباره مسائل فقهى و كلامى است كه موارد فراوانى از آنها در [[کتب اربعه|كتب اربعه]] نقل شده است.<ref>كلينى، ج 1، ص 87، 100 و ج 2، ص 27، 399 ؛ شیخ صدوق، من لایحضر، ج 1، ص 262، 544 ؛ طوسى، تهذیب، ج 1، ص 55، 64،150</ref>
===مکاتبات فقهی ـ کلامی===
===مکاتبات فقهی ـ کلامی===
عبدالله بن جعفر حميرى برخى مكاتبات فقهى ـ كلامى بين امامان شيعه و اصحاب را گردآورده و آثارى با اين موضوع تأليف كرده است.
عبدالله بن جعفر حميرى برخى مكاتبات فقهى ـ كلامى بين امامان شيعه و اصحاب را گردآورده و آثارى با اين موضوع تأليف كرده است.


وى در كتاب مسائل الرجال و مكاتباتهم [[اباالحسن الثالث|اباالحسن الثالث(]]ع)<ref>نجاشى، ص 220</ref>، مكتوبات بين برخى اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادى]](ع) با ايشان را، كه غالبا مشتمل بر مسائل [[فقه|فقهى]] است، گرد آورده است.
وى در كتاب مسائل الرجال و مكاتباتهم [[اباالحسن الثالث|اباالحسن الثالث(]]ع)<ref>نجاشى، ص 220</ref>، نامه نگاری‌های بين برخى اصحاب [[امام هادی علیه السلام|امام هادى]](ع) با ايشان را، كه غالبا دربرگیرنده مسائل [[فقه|فقهى]] است، گرد آورده است.


نام برخى از این افراد در منابع حديثى ديگر آمده است كه عبارت‌اند از:
نام برخى از این افراد در منابع حديثى ديگر آمده است كه عبارت‌اند از:
خط ۴۱: خط ۴۱:
*محمدبن سرو<ref>طوسی، تهذیق، ج 5، ص 171 ؛ طوسی، الاستبصار، ج 2، ص 247</ref>
*محمدبن سرو<ref>طوسی، تهذیق، ج 5، ص 171 ؛ طوسی، الاستبصار، ج 2، ص 247</ref>
*على‌ بن ريّان‌ بن صلت<ref>طوسی، تهذیب، ج 5، ص 209 ؛ طوسی، الاستبصار، ج 2، ص 267</ref>
*على‌ بن ريّان‌ بن صلت<ref>طوسی، تهذیب، ج 5، ص 209 ؛ طوسی، الاستبصار، ج 2، ص 267</ref>
===مسائلُ لأبی محمدالحسن===
 
حميرى همچنين كتابى با عنوان مسائلُ [[امام حسن عسکری|أبى محمدالحسن]](ع) على‌ يد محمد بن عثمان العمرى تأليف كرده كه نقل‌ قولهايی از آن در آثار گوناگون [[امامیه|اماميه]] باقى مانده است.<ref>كلينى، ج 5، ص 447 و ج 7، ص 114</ref>
==تالیفات==
#مسائلُ لأبی محمدالحسن:
حميرى همچنين كتابى با عنوان مسائلُ [[امام حسن عسکری|أبى محمدالحسن]](ع) على‌ يد محمد بن عثمان العمرى تأليف كرده كه نقل‌ قول‌هايی از آن در آثار گوناگون [[امامیه|اماميه]] باقى مانده است.<ref>كلينى، ج 5، ص 447 و ج 7، ص 114</ref>


براساس اين نقل‌ قولها، به نظر مى‌رسد كه بخش اعظم اين كتاب، پرسشهاى فقهى از [[امام عسکری]](ع) بوده كه حميرى آنها را از طريق [[محمد بن عثمان عمری|محمد بن عثمان عَمْرى]] به امام مى‌رسانده و پاسخهايى نيز از طريق عمرى مى‌گرفته است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضر، ج 3، ص 435</ref>
براساس اين نقل‌ قولها، به نظر مى‌رسد كه بخش اعظم اين كتاب، پرسشهاى فقهى از [[امام عسکری]](ع) بوده كه حميرى آنها را از طريق [[محمد بن عثمان عمری|محمد بن عثمان عَمْرى]] به امام مى‌رسانده و پاسخهايى نيز از طريق عمرى مى‌گرفته است.<ref>شیخ صدوق، من لایحضر، ج 3، ص 435</ref>
===الدلائل===
 
عبدالله بن جعفر حميرى آثارى نيز در موضوع [[امامت ائمه اثنی عشر|امامت]] تأليف كرده است. وى كتاب مهمى با نام الدلائل داشته است<ref>نجاشى، ص 219 ؛ طوسى، فهرست، ص 294</ref> كه تا [[قرن هفتم]] موجود بوده و [[علی بن عیسی اربلی|بهاءالدين اربلى]]<ref>ج 3، ص 66، 120، 210، 404</ref> و [[ابن طاووس|ابن‌طاووس]]<ref>فتح الابواب، ص 243 ؛ کمال الدین، ص 2، 97، 119</ref> بخشهايى از آن را نقل كرده‌اند. ابن‌طاووس نسخه‌اى از اين كتاب را، به خط احمد بن حسين ابن‌  غضائرى، در اختيار داشته است.<ref>کمال الدین، ص 97، 229</ref>
#الدلائل:
===کتاب الغیبه===
عبدالله بن جعفر حميرى آثارى نيز در موضوع [[امامت ائمه اثنی عشر|امامت]] تأليف كرده است. او كتابی با نام الدلائل داشته است<ref>نجاشى، ص 219 ؛ طوسى، فهرست، ص 294</ref> كه تا [[قرن هفتم]] موجود بوده و [[علی بن عیسی اربلی|بهاءالدين اربلى]]<ref>ج 3، ص 66، 120، 210، 404</ref> و [[ابن طاووس|ابن‌طاووس]]<ref>فتح الابواب، ص 243 ؛ کمال الدین، ص 2، 97، 119</ref> بخش‌هايى از آن را نقل كرده‌اند. ابن‌طاووس نسخه‌اى از اين كتاب را، به خط احمد بن حسين ابن‌  غضائرى، در اختيار داشته است.<ref>کمال الدین، ص 97، 229</ref>
 
#کتاب الغیبة:
از جمله آثار حميرى درباره [[غیبت]]، كتاب الغيبة است. همچنين وى تأليف ديگرى در اين زمينه داشته كه [[نجاشی]]<ref>نجاشى، ص 219</ref> هم از آن با نام الغيبة و الحيرة ياد كرده و احتمالا همان است كه طوسى، به نقل از ابوجعفر محمدبن جعفر ابن‌ بُطّه قمى، نام آن را الفترة والحيرة ذكر كرده است.<ref>طوسى، فهرست، ص 294</ref>
از جمله آثار حميرى درباره [[غیبت]]، كتاب الغيبة است. همچنين وى تأليف ديگرى در اين زمينه داشته كه [[نجاشی]]<ref>نجاشى، ص 219</ref> هم از آن با نام الغيبة و الحيرة ياد كرده و احتمالا همان است كه طوسى، به نقل از ابوجعفر محمدبن جعفر ابن‌ بُطّه قمى، نام آن را الفترة والحيرة ذكر كرده است.<ref>طوسى، فهرست، ص 294</ref>


خط ۵۳: خط ۵۷:


شیخ صدوق در كتاب [[توحید صدوق|التوحيد]]<ref>ص 76، 80، 103</ref> رواياتى به نقل از مشايخ خود از حميرى آورده كه احتمالا از كتاب العظمة و التوحيد يا كتاب التوحيد و البداء و الارادة و الاستطاعة و المعرفة<ref>نجاشى، ص 219 ـ 220</ref> است كه شيخ‌طوسى<ref>طوسى، فهرست، ص 294</ref> از كتاب اخير با عنوان التوحيد و الاستطاعة و الافاعيل و البداء ياد كرده است.
شیخ صدوق در كتاب [[توحید صدوق|التوحيد]]<ref>ص 76، 80، 103</ref> رواياتى به نقل از مشايخ خود از حميرى آورده كه احتمالا از كتاب العظمة و التوحيد يا كتاب التوحيد و البداء و الارادة و الاستطاعة و المعرفة<ref>نجاشى، ص 219 ـ 220</ref> است كه شيخ‌طوسى<ref>طوسى، فهرست، ص 294</ref> از كتاب اخير با عنوان التوحيد و الاستطاعة و الافاعيل و البداء ياد كرده است.
===قرب الاسناد===
 
#قرب الاسناد:
تنها كتاب موجود از حميرى، [[قرب الاسناد|قرب‌الاِسناد]] است. [[نجاشی|نجاشى]]<ref>ص 220</ref> از سه كتاب حميرى با نامهاى قرب‌الاسناد الى [[امام رضا|الرضا]](ع)، قرب الاسناد الى [[امام جواد|ابى‌جعفر بن الرضا]](ع)، و قرب الاسناد الى [[امام زمان|صاحب الامر]](عج) ياد كرده، اما شيخ‌طوسى<ref>فهرست، ص 294</ref> فقط از قرب‌الاسناد نام برده است.
تنها كتاب موجود از حميرى، [[قرب الاسناد|قرب‌الاِسناد]] است. [[نجاشی|نجاشى]]<ref>ص 220</ref> از سه كتاب حميرى با نامهاى قرب‌الاسناد الى [[امام رضا|الرضا]](ع)، قرب الاسناد الى [[امام جواد|ابى‌جعفر بن الرضا]](ع)، و قرب الاسناد الى [[امام زمان|صاحب الامر]](عج) ياد كرده، اما شيخ‌طوسى<ref>فهرست، ص 294</ref> فقط از قرب‌الاسناد نام برده است.


خط ۶۰: خط ۶۵:
[[ابن ادریس حلی|ابن‌ادريس حلّى]]<ref>ج 14، ص 223 ـ 230</ref> رواياتى از قرب‌الاسناد حميرى نقل كرده، ولى به اشتباه اين كتاب را به فرزند وى، محمد، نسبت داده است. منشأ اين خطا ظاهرا آن است كه سلسله سند آغازين كتاب به فرزند حميرى منتهى مى‌شود.<ref>حميرى، ص 1</ref>
[[ابن ادریس حلی|ابن‌ادريس حلّى]]<ref>ج 14، ص 223 ـ 230</ref> رواياتى از قرب‌الاسناد حميرى نقل كرده، ولى به اشتباه اين كتاب را به فرزند وى، محمد، نسبت داده است. منشأ اين خطا ظاهرا آن است كه سلسله سند آغازين كتاب به فرزند حميرى منتهى مى‌شود.<ref>حميرى، ص 1</ref>


شاهد مهم بر صحت انتساب قرب‌الاسناد به عبدالله بن جعفر حميرى، آن است كه ابن‌ادريس حلّى،<ref>ج 14، ص 223</ref> در نقل‌ قول از اين كتاب، حديثى را بدون واسطه از محمد بن حسين‌ بن ابى‌الخطاب(متوفى 262ق) آورده كه طبقه حديثى آن تنها با طبقه مشايخ عبداللّه‌ بن جعفر تطابق دارد.
شاهد مهم بر صحیح بودن انتساب قرب‌الاسناد به عبدالله بن جعفر حميرى، آن است كه ابن‌ادريس حلّى،<ref>ج 14، ص 223</ref> در نقل‌ قول از اين كتاب، حديثى را بدون واسطه از محمد بن حسين‌ بن ابى‌الخطاب(متوفى 262ق) آورده كه طبقه حديثى آن تنها با طبقه مشايخ عبداللّه‌ بن جعفر تطابق دارد.
 
== پانویس ==
== پانویس ==
{{ستون-شروع}}
{{ستون-شروع}}
کاربر ناشناس