درهای جهنم: تفاوت میان نسخه‌ها

'''درهای جهنّم''' از مفاهیم قرآنی است که بعضی [[تفسیر|مفسران]] آن را به [[درکات جهنم|طبقات جهنم]] تفسیر کرده‌اند. [[جهنم]] بر اساس آیه ۴۴ [[سوره حجر]]، هفت دَر دارد. برخی از محققان، درهای اصلی جهنم را هفت دَر دانسته و معتقدند درهای فرعی دیگری برای آن وجود دارد. اختصاص‌داشتن هر یک از درها برای گروه‌های خاصی از اهل جهنم، مکتوب‌بودن برخی از توصیه‌های اخلاقی بر درها و بسته‌بودن آنها در [[رمضان|ماه رمضان]] از جمله خصوصیاتی است که در [[حدیث|روایات]] برای درهای جهنم ذکر شده است.

در [[آیه| آیات]] متعددی از [[قرآن]] از درهایی برای [[جهنم]] خبر داده شده است.<ref>سوره نحل، آیه ۲۹؛ سوره زمر، آیه ۷۱ و ۷۲؛ سوره غافر، آیه ۷۶.</ref> برخی از مفسران مانند [[سید محمدحسین طباطبائی|علامه طباطبایی]]، مؤلف [[المیزان فی تفسیر القرآن (کتاب)|تفسیر المیزان]] و [[محمد صادقی تهرانی]] نویسنده [[الفرقان فی تفسیر القرآن (کتاب)| تفسیر الفرقان]]، درهای جهنم را به [[درکات جهنم|طبقات جهنم]] تفسیر کرده‌اند که [[دوزخ]]یان از جهت شدت کیفر و مجازات در طبقه‌ای از آن قرار می‌گیرند که نوع و شدت عذابشان تفاوت دارد.<ref>طباطبایی، المیزان، ۱۴۱۷ق، ج۱۲، ص۱۷۰؛ صادقی تهرانی، الفرقان، ۱۳۶۵ش، ج۱۶، ص۱۹۸.</ref> در روایتی از [[امام محمد باقر علیه‌السلام|امام باقر(ع)]] نیز هفت در جهنم، به طبقات آن تفسیر شده است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۷۶.</ref> با این حال، [[ناصر مکارم شیرازی]] نویسنده [[تفسیر نمونه (کتاب)|تفسیر نمونه]]، بر این باور است که درهای جهنم در واقع همان [[گناه|گناهانی]] است که اشخاص را به جهنم می‌کشاند.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۱، ص۷۷.</ref> [[ملاصدرا|ملا صدرا]] بنیان‌گذار مکتب فلسفی [[حکمت متعالیه]]، درباره درهای هفت‌گانه دوزخ، چند دیدگاه را نقل کرده از جمله اینکه از برخی نقل کرده که درهای جهنم همان حواس هفتگانه هستند که عبارتند از: شنوایی، بینایی، بویایی، چشایی،لامسه( بساوایی)، خیال و فکر. و از بر خی دیگر نقل کرده که در های جهنم همان اخلاق مذموم و ناپسند است مثل: نفاق، کبر، حسد، حرص، بلند آرزویی و بخل و... که بدون شک این صفات اخلاقی مذموم سبب دوزخی‌شدن انسان‌هاست.{{یادداشت| و قيل هي الأخلاق الذميمة من الفكر و النفاق و الكبر و الحسد و الحرص و طول الأمل و البخل و غير ذلك مما لا يحصى و لا شبهة في أن منشأ دخول الجحيم هو هذه الصفات }} وی هم چنان در توجیه  این که درهای بهشت هشت تا و درهای جهنم هفت تاست گفته که درهای جهنم به‌اندازه اعضای هفتگانه ای است که آدمی با آن تکالیفش را انجام می‌دهد و درهای بهشت نیز همین  تعداد است به اضافه درِ قلب (باب القلب) که این در بر دوزخیان بسته است وبه همین جهت آتش دوزخ ورود به قلب نمی کند زیرا درِقلب بر آتش دوزخ بسته است و این آتش از درون بر آن نفوذ می کند و به تعبیر قرآن اطلاع می‌بابد چنان چه در آیه ۷ سوره همزه گفته است  الَّتِي تَطَّلِعُ عَلَى الْأَفْئِدَةِ[آتشى‌] كه به دل‌ها مى‌رسد.<ref> صدرالدین شیرازی، مفاتیح الغیب، ۱۳۶۳ش، ص۶۶۸-۶۷۱.</ref>

بر اساس [[آیه]] ۴۴ [[سوره حجر]]، جهنم هفت در دارد.<ref>سوره حجر، آیه ۴۴</ref> در برخی روایات، نام این هفت در، چنین ذکر شده است: [[جحیم]]، [[لظی|لَظیٰ]]، [[سقر|سَقَر]]، [[حطمه|حُطَمه]]، [[هاویه]]، [[سعیر|سَعیر]]، [[جهنم]]؛ همچنین در این احادیث، تفاوت طبقات و ویژگی‌های آن بیان شده است.<ref>قمی، تفسیر القمی، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۳۷۶؛ طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، ج۶، ص۵۱۹.</ref> با این حال طبق احتمالی که [[مکارم شیرازی]] مطرح کرده، عدد هفت در این آیه برای بیان تعداد درهای جهنم نیست، بلکه بر زیاد بودن تعداد درهای جهنم دلالت دارد.<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۷۴ش، ج۱۱، ص۷۷.</ref> [[سید کمال حیدری]] نیز احتمال داده که علاوه بر درهای اصلی، درهای فرعی دیگری نیز برای جهنم وجود داشته باشد.<ref>الحیدری، المعاد، ۱۴۴۰ق، ج۶، ص۷۴-۷۵.</ref>در روایات چیزهایی به عنوان درهای جهنم معرفی شده‌اند؛ به‌عنوان نمونه [[پیامبر(ص)]] در روایتی فَلَق را به عنوان دری از درهای جهنم معرفی کرده که وقتى باز شود جهنم افروخته گردد.<ref>سیوطی، جلال الدین، الدر المنثور، ج۸، ص۶۸۸.</ref> {{یادداشت| بَاب فِي النَّار إِذا فتح سعرت جَهَنَّم}}

* اختصاص‌داشتن هر یک از درهای جهنم به گروه‌ها و افراد خاص مانند [[کفر|کفار]]،‌ [[شرک|مشرکان]]، [[بنی‌امیه|بنی‌امیّه]] و دشمنان اهل بیت(ع)؛<ref>عیاشی، تفسیر عیاشی، ۱۳۸۰ق، ج۲، ص۲۴۳؛ شیخ صدوق، الخصال، ۱۳۶۳ش، ج۲، ص۳۶۱.</ref>

* مکتوب‌بودن بعضی از توصیه‌های اخلاقی (مانند حرام بودن جهنم بر شب‌زنده‌داران و صدقه‌دهندگان) بر درهای جهنم؛<ref>ابن‌شاذان قمی، الروضة فی فضائل امیرالمؤمنین(ع)، ۱۴۲۳ق، ص۱۷۵-۱۷۷.</ref>

* بسته‌بودن درهای جهنم در [[رمضان|ماه رمضان]]؛<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۶۷.</ref>  

* بسته‌شدن همه درهای جهنم برای کسی که هفت روز از [[رجب|ماه رجب]] را [[روزه]] بگیرد؛<ref>شیخ طوسی، مصباح المتهجد، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۷۹۷.</ref>