امام مهدی عجل الله تعالی فرجه: تفاوت میان نسخه‌ها

| طول عمر =

}}

به اعتقاد شیعیان، امام دوازدهم در [[آخرالزمان]] ظهور می‌کند و به همراه یارانش حکومتی جهانی برپا می‌سازد و دنیا را که پر از ظلم و ستم شده است، آکنده از عدل و داد می‌نماید. در روایات اسلامی، توصیه مسلمانان به [[انتظار فرج]] مورد تأکید فراوان قرار گرفته و شیعیان این روایات را به‌معنای انتظار ظهور امام زمان می‌دانند.

==خانواده==

{{تبارنامه امام حسن عسکری}}

[[مادر امام زمان(عج)]] به نام‌های متعددی از جمله [[نرجس]]، سوسن، صقیل یا صیقل، حدیثه و حکیمه<ref>سلیمیان، فرهنگ‌نامه مهدویت، ۱۳۸۸ش، ص۳۷۱.</ref> خوانده شده و چهار گونه روایت درباره سرگذشت و ویژگی‌های وی نقل شده است؛ بر اساس روایتی که ابتدا شیخ صدوق در [[کمال الدین و تمام النعمة]] نقل کرده،<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۵۹ش، ج۲، ص۴۱۷.</ref> شاهزاده‌ای رومی بوده و در روایت‌هایی دیگر، بدون اشاره به سرگذشت او، تنها به تربیت مادر امام زمان در خانه [[حکیمه دختر امام جواد|حکیمه]]، دختر [[امام جواد(ع)]] اشاره شده است.<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ۱۳۵۹ش، ج۲، ص۴۲۴.</ref> بنابر دسته سوم روایات که [[مسعودی]] آنها را در [[اثبات الوصیة]] نقل کرده<ref>مسعودی، اثبات الوصیة، ۱۴۲۶ق، ص۲۷۲.</ref> مادر امام زمان علاوه بر تربیت در خانه عمه امام یازدهم، در همان خانه هم به دنیا آمده است. روایات دسته چهارم تفاوت اساسی با سه دسته اخیر دارند؛ در این روایات مادر امام زمان(عج)، کنیزی سیاه‌پوست معرفی شده است.<ref>نعمانی، الغیبه، ۱۳۹۷ق، ص۱۶۳.</ref> برخی از این روایات، خصوصا دسته چهارم، با یکدیگر قابل جمع و تطبیق نیست، از همین رو [[علامه مجلسی]] می‌گوید روایات دسته چهارم با روایات بسیاری در این زمینه اختلاف دارد، مگر آنکه آنها را درباره مادر با واسطه یا مربی امام زمان تلقی کنیم.<ref>محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۱، ص۲۱۹.</ref>  

[[جعفر بن علی الهادی|جعفر بن علی]]، عموی امام زمان(عج) پس از درگذشت امام حسن عسکری(ع) مدعی [[امامت]] شد و به همین دلیل جعفر کذاب خوانده می‌شود؛ منابع روایی، او را اهل فسق و فجور و گناهان بزرگ دانسته‌اند.<ref>کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۱، ص۵۰۴.</ref> او علاوه بر ادعای امامت و انکار وجود وارث برای امام عسکری(ع)، دولتمردان وقت را بر ضد امام دوازدهم تحریک کرد.<ref>صدر، پژوهشی در زندگی امام مهدی، دارالتبلیغ اسلامی، ص۲۴۷.</ref> بر اساس برخی منابع، او تا پایان زندگی بر ادعای خود باقی ماند و خود را امام می‌دانست. برخی دیگر از منابع نوشته‌اند که او از ادعای خود دست برداشت و [[توبه]] کرد و شیعیان به جای جعفر کذاب، او را جعفر تواب می‌خواندند. وی در ۴۵ سالگی در [[سامرا]] درگذشت.<ref>حسینی دشتی، معارف و معاریف، ۱۳۷۸ش، ج۴، ص۱۶۵.</ref>  

==دوران امامت==

===وضعیت شیعیان پس از وفات امام عسکری(ع)===

در خانه امام عسکری(ع) هم دودستگی افتاده بود؛ چرا که [[حدیث مادر امام عسکری|حُدیث]] مادر امام عسکری و [[حکیمه دختر امام جواد|حکیمه]] عمه وی، از امامت فرزند امام عسکری هواداری می‌کردند، ولی تنها خواهر امام عسکری از جعفر پشتیبانی می‌کرد.<ref>مدرسی طباطبایی، مکتب در فرایند تکامل، ص۱۶۱-۱۶۲.</ref> بحران رهبری در این دوره چنان سنگین بود که حتی عده‌ای از شیعیان امامی، از مذهب خود دست برداشته و به سایر [[فرق تشیع|فرقه‌های شیعه]] و غیرشیعه پیوستند؛<ref>کلینی، الکافی، ج۱، ص۵۲۰؛ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۴۰۸.</ref> دسته‌ای رحلت امام عسکری را نپذیرفتند و او را [[مهدی]] دانستند و گروهی امامت [[محمد بن علی الهادی|سید محمد]] فرزند [[امام هادی(ع)]] را پذیرفتند و امامت امام عسکری را منکر شدند<ref>صابری، تاریخ فرق اسلامی، ج۲، ص۱۹۷، پاورقی۲.</ref> و گروهی بزرگ [[جعفر کذاب|جعفر]] را امام دانستند.<ref>نوبختی، فرق الشیعه، ص۱۰۷-۱۰۹؛ اشعری قمی، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۱۱۰ـ۱۱۴؛ صدوق، کمال الدین، ج۲، ص۴۰۸.</ref>  

===نقش توقیعات در تثبیت تشیع===