اصل تخییر: تفاوت میان نسخه‌ها

'''اصل تخییر''' یکی از [[اصول عملیه]] است که بر اساس آن، [[مجتهد]] یا [[مکلف|مکلَّف]] در هنگام شک در واجب یا حرام بودن یک عمل یا دو عمل، به آن مراجعه می‌کنند. این اصل، هنگام شک در [[واجب]] بودن یا [[حرام]] بودنِ حکمِ یک مصداقِ خارجی، مانند شک در حکم شرعی شراب (شبهه حُکمیه) یا شک در تطبیقِ حکمِ یک موضوع با مصداق خارجی آن (شبهه‌موضوعیه) به کار می‌رود. اگر شخصِ استنباط کننده، دلیل اجتهادی یا دلیل ظنّی در یک مسئله‌فقهی را پیدا نکند، می‌تواند به قاعده‌ تخییر استدلال نماید. این اصل، برای اولین بار توسط [[شیخ مرتضی انصاری]] وارد [[علم اصول]] شده که تا کنون نیز در کتب اصولی مورد بحث قرار می‌گیرد. مشهور اصولیون معتقدند که اصل تخییر، یک اصل عقلی صِرف بوده که بَدْوی است نه استمراری. آنها برای اثبات حجیت اصل تخییر، به روایت حسن بن جهم و دلیل عقلی استناد می‌کنند.

اصل تخییر، یکی از [[اصول عملیه]] است که برای استنباط [[احکام شرعی]] در تمام ابواب فقه کاربرد دارد و در [[علم اصول فقه]] مورد بحث قرار می‌گیرد.<ref>محمدی ایلامی، کلیدواژه‌های اصول فقه، ص۲۶۱، ۱۳۹۶ش.</ref> [[ابوالقاسم گرجی]] - فقیه و استاد فقه و حقوق دانشگاه تهران - مدعی است که اصل تخییر به عنوان یکی از اصول عملیه، برای اولین بار توسط [[شیخ مرتضی انصاری]] در کتاب «فرائد الاصول» ذکر شده و از ابتکارات او بوده که توسط اصولیون بعد از وی ([[میرزا ابوالقاسم کلانتر]]، [[میرزا حبیب الله رشتی]]، [[آخوند خراسانی]]، [[محمدحسین اصفهانی]]، [[ضیاء الدین عراقی]]، [[امام خمینی]]، [[محمد فاضل لنکرانی]]، [[میرزا علی مشکینی]]، [[جعفر سبحانی]]، [[ناصر مکارم شیرازی|ناصر مکارم شیرزای]]،...)، ادامه یافته است.<ref>گرجی، ادوار اصول الفقه، ص۲۰۰، ۱۳۸۵ش.</ref>