کنیز: تفاوت میان نسخه‌ها

*ام ولد تا زمان مرگ مالک برده‌است و پس از مرگ مالک از سهم ارث فرزند خود آزاد می‌گردد.<ref>طوسی، المبسوط، المکتبه المرتضویه، ج۶، ص۱۸۶؛ علامه حلی، تحریر الأحکام الشرعیة، ۱۴۲۰ق، ج۴، ص۲۸۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۷۷.</ref>

*ام ولد به صورت مستقیم از مولا ارث نمی‌برد<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۹، ص۶۱.</ref> اما مالک می‌تواند برای ام ولد مالی را وصیت کند.<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۳۴، ص۳۸۲.</ref>

===آزادی کنیزان===

اسلام برنامه‌هایی برای آزادی بردگان (زن و مرد) تنظیم کرد که طبق آن به تدریج آزاد می‌شدند؛ بی‌آنکه این آزادی، عکس‌العمل نامطلوبی در جامعه به وجود آورد<ref>مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، تهران، ۱۳۷۴ش، ج۲۱، ص۴۱۳.</ref> مانند مکاتبه،{{یادداشت|مکاتبه: این است که کنیز با مالک خود قرار داد منعقد می‌کند که با پرداخت وجهی آزاد شود.(نجفی، جواهر الکلام، کتاب العتق، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۲۵۲.)}} تدبیر{{یادداشت|تدبیر: یعنی مالک وصیت می‌کند بعد از مردنش، کنیز او آزاد باشد.(نجفی، جواهر الکلام، کتاب العتق، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۱۹۴.)}} و همچنین [[کفاره]] برخی از تخلّفات مانند کفاره قتل خطائی<ref>نجفی، جواهر الکلام، ۱۳۶۲ش، ج۱۷، ص۶۴.</ref> و [[کفاره روزه|خوردن عمدی روزه]].<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۵۵.</ref>

{{اصلی|ام ولد}}

یکی از راه‌های آزادی کنیز در اسلام، [[ام ولد|استیلاد]] است. استیلاد این است که کنیزی از مالک خود حامله شود.<ref>نجفی، جواهر الکلام، کتاب العتق، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳۷۲.</ref> چنین زنی بعد از فوت مالک، [[ارث|سهمِ ارثِ]] فرزند خود قرار می‌گیرد و خود به خود آزاد می‌گردد.<ref>نجفی، جواهر الکلام، کتاب العتق، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳۷۷.</ref> در [[فقه|فقه شیعه]] به این کنیز، [[ام ولد|أُمِّ وَلَد]] می‌گویند<ref>نجفی، جواهر الکلام، کتاب العتق، ۱۳۶۲ش، ج۳۴، ص۳۷۲.</ref> و از آن در چند باب فقه از جمله تجارت، [[وصیت]]، [[طلاق]]، ارث و [[قصاص]] بحث شده‌ است.<ref>انصاری، الموسوعة الفقهیة المیسرة، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۱۶۵؛ هاشمی شاهرودی، المعجم الفقهی لکتب الشیخ الطوسی، ۱۳۸۳ش، ج۱، ص۲۸۴؛ هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۱، ص۴۷۴-۴۷۵.</ref>

===حجاب کنیز===

درباره تفاوت حجاب کنیز با زنان آزاد، اختلاف است. [[تفسیر قرآن|مفسران]] [[شیعه]] با توجه به [[آیه جلباب|آیه ۵۹ سوره احزاب]]{{یادداشت|یٰا أَیُّهَا اَلنَّبِیُّ قُلْ لِأَزْوٰاجِکَ وَ بَنٰاتِکَ وَ نِسٰاءِ اَلْمُؤْمِنِینَ یُدْنِینَ عَلَیْهِنَّ مِنْ جَلاَبِیبِهِنَّ ذٰلِکَ أَدْنیٰ أَنْ یُعْرَفْنَ فَلاٰ یُؤْذَیْنَ وَ کٰانَ اَللهُ غَفُوراً رَحِیماً.