لا یوم کیومک یا اباعبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها

  | عنوان        = حدیث لَا یَوْمَ‏ کَیَوْمِکَ یَا اَبا عَبْدِالله

'''لَا یَوْمَ‏ کَیَوْمِکَ یَا اَبا عَبْدِاللهِ''' به معنای روزی چون روز تو نیست ای اباعبدالله از سخنان [[امام حسن مجتبی(ع)]] درباره [[امام حسین(ع)]] است. این سخن، [[واقعه کربلا]]، چگونگی حادثه، شمار و وضعیت اعتقادی دشمنان [[اهل بیت]] را پیشگویی و بزرگی مصیبت و عظمت آن را بیان کرده است. راوی اصلی حدیث [[امام صادق(ع)]] است و [[شیخ صدوق]] آن را در کتاب [[امالی صدوق|امالی]] به نقل از [[مفضل بن عمر]] از وکلای امام صادق(ع)، آورده است.

'''ترجمه:''' روزی حسین(ع) نزد حسن(ع) رفت و چون او را دید گریان شد. حسن گفت: اباعبدالله! برای چه گریان شدی؟ پاسخ داد: برای آن ظلمی که در حق تو خواهد شد. حسن گفت: آنچه موجب قتل من می‌شود، زهری است که با دسیسه‌ای به من داده خواهد شد، ولی هیچ روزی مثل روز تو نخواهد بود یا اباعبدالله! سی هزار نفر محاصره‌ات می‌کنند و می‌پندارند از امت جد ما هستند و خود را به اسلام منتسب می‌کنند. آنان برای کشتن، ریختن خون، هتک حرمت، اسیر کردن فرزندان و زنان و تاراج نمودن اموال تو ازدحام خواهند کرد! لعنت خدا دامن‌گیر بنی‌امیه می‌شود. آسمان خاکستر و خون می‌بارد. هر چیزی برای مظلومیت تو گریان می‌شود حتی وحوش صحرا و ماهیان دریا.

این حدیث از احادیثی است که [[واقعه کربلا]] را پیشگویی کرده است. امام حسن(ع) با این جمله، افزون بر پیشگویی اصل حادثه و اوج مصیبت، نحوه شهادت، جزئیات مربوط به برخی حوادث، شرکت‌کنندگان در قتل، ماهیت و اعتقادات آنها را نیز بیان کرده‌اند.{{مدرک}} این‌گونه احادیث، هر نوع تردید را درباره این‌که امام حسین(ع) با علم و آگاهی، مسیر [[شهادت]] را انتخاب کرده است را از بین می‌برد.<ref>محمدی ری شهری، پژوهشى درباره احاديث پيشگويی شهادت امام حسين عليه السلام، ۱۳۸۸ش، ج٣ ، ص٣١٨.</ref><br>

برخی گفته‌اند از جمله فوق، به عنوان تسلّای خاطر داغدیدگان هم استفاده می‌شود و [[امامان شیعه]] نیز توصیه کرده‌اند که هرگاه مصیبتی برای شما پیش آمد، از عاشورا و مصائب [[اهل بیت(ع)]] یاد کنید، تا تحمل داغ بر شما آسان شود.{{مدرک}} [[مرثیه|مرثیه‌خوانان]] نیز، هرگاه درباره یکی از ائمه [[روضه]] خوانده و یا از مصیبت جانگدازی یاد می‌کنند، در پایان با نقل جمله بالا، گریز به [[واقعه کربلا]] می‌زنند، که بالاترین سوگ‌‌ها است.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۴ش،‌ ص۳۹۱.</ref>

حدیث لا یوم کیومک یا اباعبدالله را [[شیخ صدوق]](درگذشت۳۸۱ق) در کتاب [[امالی (شیخ صدوق)|امالی]] از [[احمد بن هارون الفامی]] و به اسنادش از [[مفضل بن عمر|مُفضَّل بن عُمر]] از [[امام صادق(ع)]] از [[امام باقر(ع)]] از [[امام سجاد(ع)]] نقل کرده است.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۶۲ش، ص۱۱۵.</ref><br>

مفضل بن عمر از وکلای [[امام صادق(ع)]] در [[کوفه]] بود.<ref>قمی، تحفة الاحباب، ۱۳۷۰ش، ص۵۱۹.</ref> برخی او را وکیل [[امام کاظم(ع)]] نیز دانسته‌اند.<ref>مفضل بن عمر، توحید المفضّل، مکتبة الداوری، ج۱، ص۵.</ref> [[شیخ مفید]] در [[ارشاد شیخ مفید|ارشاد]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۱۶.</ref> او را از خواص و از فقهای صالحین دانسته‌است. [[ابوعلی حائری]] در کتاب [[منتهی المقال]]،<ref>مازندرانی، منتهی المقال، ۱۴۱۶ق ج۶، ص۳۱۰، شماره ۳۰۲۹.</ref> ملاعلی علیاری تبریزی در [[بهجة الآمال فی شرح زبدة المقال]]،<ref>علیاری تبریزی، بهجه الآمال، ۱۴۱۲ق، ج۷، ص۷۰.</ref> [[مامقانی]] در [[تنقیح المقال]]،<ref>مامقانی، تنقیح المقال، نشر جهان، ج۳، ص۲۳۸.</ref> [[محمدتقی شوشتری]] در [[قاموس الرجال]]،<ref>شوشتری، قاموس الرجال، ۱۴۱۰ق، ج۹، ص۹۳.</ref> و [[سید ابوالقاسم خویی]] در [[معجم رجال الحدیث]]<ref>خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۱۹، ص۳۱۵.</ref> نیز او را شخصی موثق و دارای اعتقادات صحیح می‌دانند.<br>

این [[حدیث]] در کتاب‌های متعدد دیگری نیز نقل شده است. از جمله: [[المناقب ابن شهر آشوب|مناقب]] اثر [[ابن شهر آشوب]] (درگذشت ۵۸۸ق)<ref>ابن شهرآشوب، المناقب، علامه، ج۴، ص۸۶</ref>، [[اللهوف]] اثر [[سید بن طاوس]] (درگذشت ۶۶۴ق)<ref>ابن طاوس، اللهوف، جهان، ج۱، ص۲۵.</ref>، [[نوادر الاخبار فیما یتعلق باصول الدین (کتاب)|نوادر الأخبار]] تألیف [[فیض کاشانی]] (درگذشت ۱۰۹۱ق)<ref>فیض کاشانی، نوادر الأخبار، ۱۳۷۲ش، ج۱، ص۱۶۴</ref> و [[اثبات الهداة بالنصوص و المعجزات (کتاب)|اثبات الهداة]] از [[شیخ حر عاملی]] (درگذشت ۱۱۰۴ق).<ref> حر عاملی، اثبات الهداة، ج۴، ص۲۰.</ref>

در بیان معنای حدیث لایوم کیومک یا اباعبدالله گفته شده است: [[خداوند]] در [[کربلا]] با تمام اسماء جمال و جلالش جلوه نمود. ازاین‌رو، تنها کسانی در سپاه امام ماندند که چیزی جز [[اسماء الله|اسماء خدا]] را منعکس نکردند و امام حسین خود مظهر تامّ اسماء‌الله بود و یاران آن حضرت هر کدام مظهر اوصافی از صفات [[انسان کامل]] بودند. امام، خدانما بود و یارانش امام‌نما؛ لذا هیچ یومی با یوم امام حسین(ع) قابل قیاس نیست. ازاین‌رو، امام فرمود: من اصحابی بهتر از شما و اهل بیتی برتر و نیکوکارتر از اهل بیتم نمی‌بینم، خداوند از من به شما پاداش نیکو دهد.»<ref>قمی، نفس المهموم، المکتبة الحیدریة، ج۲، ص۲۰۵.</ref><br>

برخی بی‌نظیر بودن روز امام حسین(ع) را از جهت جانگدازی [[واقعه کربلا]] می‌داند. گر چه همه شهادت‌ها و مصیبت‌های [[اهل بیت پیامبر(ص)]]، سنگین و اندوه‌بار است، اما آنچه در [[کربلا]] گذشت، بالاترین داغ و سوگ بود و هیچ حادثه‌ای به دلخراشی عاشورا و هیچ [[امامت|امامی]] و شهیدی به مظلومیت اباعبدالله(ع) و فرزندان او نیست.<ref>محدثی، فرهنگ عاشورا، ۱۳۷۴ش،‌ ص۳۹۱.</ref><br>

این حدیث با جمله معروف [[کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا|کُلُّ یومٍ عاشورا و کُلُّ أرضٍ کَربَلا]] که به معنای هر روزی [[عاشورا]] و و هر مکانی کربلاست، منافات ندارد؛ چرا که این جمله حاکی از ضرورت مبارزه همه مردم و در هر مکانی با ظلم دانسته شده است.<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۰، ص۱۲۲.</ref> [[مرتضی مطهری]] نیز معتقد است [[نهضت عاشورا]] همواره در حال کسب پیروزی‌های جدید است و معنی «کل یوم عاشورا» این است که هر روز به نام امام حسین با ظلم و باطلی مبارزه می‌شود و حق و عدالتی احیا می‌شود.<ref>مطهری، حق و باطل، مجموعه آثار، ج۳، ص۴۳۴ و ۴۳۵.</ref>

*لایوم کیومِ الحسین: [[شیخ صدوق]] نوشته است: هنگامی‌که [[امام سجاد(ع)]]، [[عبیدالله بن عباس|عبیدالله]] فرزند [[حضرت ابوالفضل]] را دید فرمود: «هیچ روزی بر [[رسول اکرم(ص)]] از روز [[جنگ احد|احُد]] سخت‌تر نبود که حضرت [[حمزه]] سیدالشهداء در آن به شهادت رسید. او اسدالله (شیر خدا) و اسد رسول خدا بود. و بعد از آن روز [[جنگ موته|موته]] بود که [[جعفر بن ابی‌طالب|جعفر بن ابی‌طالب(ع)]] به شهادت رسید. اما روزی چون روز حسین نیست که سی هزار نفر بر او هجوم آوردند.<ref>شیخ صدوق، الامالی، ۱۳۶۲ش، ص۴۲۶.</ref>

*لایوم کیومِ الحسین: بعد از واقعه عاشورا، [[عبدالله بن عمر]] نامه‌ای به [[یزید]] نوشت و خاطرنشان کرد مصیبت بسیار بزرگی رخ داد و در [[اسلام]] حادثه‌ای عظیم به وقوع پیوست و روزی چون روز حسین نیست.<ref>مجلسی، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۴۵، ص۳۲۸.</ref>