پرش به محتوا

مدرسه فیضیه (قم): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (تمیزکاری)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۲: خط ۴۲:
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است. همچنین عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت داشته‌اند. یکی از حجره‌های این مدرسه به دلیل سکونت امام خمینی در آن به حُجره امام خمینی شناخته می‌شود.{{مدرک}} به گفته مدرسی طباطبایی شیخ بهاءالدین عاملی، سلطان العلماء، قاضی سعید قمی، ملاعبدالرزاق لاهیجی و فیض کاشانی در این مدرسه تدریس کرده اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref>
مدرسه فیضیه در ۹ بهمن ۱۳۸۶ با شماره ۲۰۷۱۵ در آثار ملی ایران ثبت شده است. همچنین عالمان بسیاری در این مدرسه سکونت داشته‌اند. یکی از حجره‌های این مدرسه به دلیل سکونت امام خمینی در آن به حُجره امام خمینی شناخته می‌شود.{{مدرک}} به گفته مدرسی طباطبایی شیخ بهاءالدین عاملی، سلطان العلماء، قاضی سعید قمی، ملاعبدالرزاق لاهیجی و فیض کاشانی در این مدرسه تدریس کرده اند.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۸.</ref>
== تاریخچه==
== تاریخچه==
بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است و از اواخر قرن یازدهم مدرسه فیضیه جایگزین آن شده است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> او معتقد است که مدرسه‌ای که عبدالجلیل رازی در کتاب النقض از آن یاد کرده همین مدرسه فیضیه است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref>  
بر اساس کتیبه سردر ایوان جنوبی مدرسه فیضیه، این مدرسه از بناهای شاه طهماسب اول و متعلق به سال ۹۳۴ق است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> با این حال مدرسی طباطبایی معتقد است که تاریخ مذکور متعلق به سردر صحن عتیق حرم بوده و بنای اولیه مدرسه فیضیه، با نام مدرسه آستانه مربوط به قرن ششم هجری قمری بوده است که از اواخر قرن یازدهم نام آن به مدرسه فیضیه تغییر یافته است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref> او معتقد است که مدرسه‌ای که [[عبدالجلیل رازی]] متکلم قرن ششم در [[کتاب النقض]] از آن یاد کرده همین مدرسه فیضیه است.<ref>مدرسی طباطبایی، «مدرسه آستانه مقدسه (فیضیه)»، ص۱۲۷-۱۲۸.</ref>  


در دوره صفویه، مدرسه از صحن عتیق حرم حضرت معصومه جدا بود و یک گذر بین آنها وجود داشت. در حکومت فتحعلی‌شاه قسمت‌های مختلف مدرسه بازسازی شد و توسعه یافت. در این زمان ابتدا سدی بر رودخانۀ مجاور مدرسه احداث گردید و قسمتی از زمین‌های به‌دست آمده از این طریق به مدرسه تخصیص داده شد. در این توسعه، صحن تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی آن به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد.  
بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث شده است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref> این بنا، ۷۵ ذرع(هر ذرع معادل ۱۰۴ سانتی‌متر است) طول و ۵۰ ذرع عرض داشته و دارای چهل اتاق در طبقه پائین و چهار ایوان بلند و دوازده غرفه سپهرنشان و حوض مربع به اندازه دوازده ذرع در دوازده ذرع بوده است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref در این زمان صحن تا ورودی صحن عتیق حرم حضرت معصومه(س) گسترش یافت و سردر ورودی حرم به صورت ایوان جنوبی مدرسه درآمد.{{مدرک}}


بنای فعلی مدرسه، مربوط به دوره [[فتحعلی شاه]] است که در سال ۱۲۱۳ و ۱۲۱۴ق احداث شده است. این بنا، ۷۵ ذرع(هر ذرع معادل ۱۰۴ سانتی‌متر است) طول و ۵۰ ذرع عرض داشته و دارای چهل اتاق در طبقه پائین و چهار ایوان بلند و دوازده غرفه سپهرنشان و حوض مربع به اندازه دوازده ذرع در دوازده ذرع بوده است.<ref> ناصرالشریعه، تاریخ قم، ۱۳۸۳ش، ص۲۴۰.</ref>
در سال ۱۲۵۵ق حاجی علی‌محمد، عموی میرزا علی‌اکبر فیض مؤلف تاریخ قم مدرسه را مرمت شد. در زمان این تعمیر، حجره‌ها و صحن مدرسه یک طبقه بود و تنها در دو طرف هر یک از سه ایوان شرقی، غربی، و شمالی، چهار حجره در طبقۀ دوم وجود داشت. پس از آن توسط [[میرزا محمد فیض]] در طبقۀ دوم قسمت‌های شمالی و شرقی مدرسه حجره‌سازی شد و در سال ۱۳۰۱ش [[عبدالکریم حائری]] حجره‌های دیگر قسمت‌ها را کامل کرد.
 
مدرسه در سال ۱۲۵۵ق توسط حاجی علی‌محمد، عموی میرزا علی‌اکبر فیض مؤلف تاریخ قم مرمت شد. در زمان این تعمیر، حجره‌ها و صحن مدرسه یک طبقه بود و تنها در دو طرف هر یک از سه ایوان شرقی، غربی، و شمالی، چهار حجره در طبقۀ دوم وجود داشت. پس از آن توسط [[میرزا محمد فیض]] در طبقۀ دوم قسمت‌های شمالی و شرقی مدرسه حجره‌سازی شد و در سال ۱۳۰۱ش [[عبدالکریم حائری]] حجره‌های دیگر قسمت‌ها را کامل کرد.


مدرسه در زمان شیخ عبدالکریم حائری، آیت‌الله صدر و آیت‌الله بروجردی به صورت اساسی تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref>
مدرسه در زمان شیخ عبدالکریم حائری، آیت‌الله صدر و آیت‌الله بروجردی به صورت اساسی تعمیر شد.<ref>شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ۱۳۵۲ش، ج۱، ص۴۲.</ref>